Stopa referencyjna NBP – czym jest i na co wpływa?

Rodzaje stóp procentowych NBP

Czym jest stopa procentowa?

Stopa procentowa to cena udostępnienia kapitału przez jego posiadacza na określony czas. Najczęściej jest wyrażana jako procent pożyczonej kwoty w stosunku rocznym. Jeżeli jesteś kredytobiorcą, to musisz zapłacić odpowiednie oprocentowanie od kredytu pożyczonego od instytucji finansowej. Również banki płacą określoną w ten sposób cenę, gdy otrzymują w depozyt pieniądze od swoich klientów. Istnieje kilka rodzajów podstawowych stóp procentowych Narodowego Banku Polskiego.

Są to:

• stopa referencyjna,
• stopa lombardowa,
• stopa depozytowa,
• stopa dyskontowa weksli,
• stopa redyskontowa weksli.

Ich wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej. Indywidualne podejście do każdego z powyższych parametrów pozwala na bieżąco regulować ilość pieniędzy na polskim rynku.

Czym jest stopa referencyjna NBP

Stopa referencyjna NBP to inaczej minimalna cena operacji otwartego rynku, które bank centralny prowadzi na rynku międzybankowym. To przede wszystkim zakup i sprzedaż krótkoterminowych bonów pieniężnych – najczęściej siedmiodniowych.

Bank centralny prowadzi te transakcje, by regulować ilość pieniądza w obiegu. Zależy od tego równowaga na rynku finansowym. Jeśli trzeba zmniejszyć podaż pieniądza, Narodowy Bank Polski emituje bony. Skupuje je, gdy na rynku potrzebna jest dodatkowa gotówka.

Jak ustala się stopę referencyjną

Eksperci Rady Polityki Pieniężnej (RPP) analizują wskaźniki ekonomiczne i czynniki gospodarcze. Na tej podstawie ustalają wysokość stopy referencyjnej. Zwykle podnoszą ją, gdy rosną ceny produktów i usług (rośnie inflacja), a dzięki temu gospodarka zaczyna zwalniać i spada dynamika wzrostu cen (spada inflacja).

Z kolei w czasie recesji bank centralny musi ożywić gospodarkę. Zmniejsza więc stopę referencyjną. Dzięki temu zauważamy, że kredyty są łatwiej dostępne, pojawia się więcej inwestycji i wzrasta konsumpcja.

Co wpływa na wysokość stopy referencyjnej NBP

Duży wpływ na wysokość tej stopy ma sytuacja gospodarcza w tym poziom inflacji (wzrostu cen produktów i usług). W Polsce bywały okresy wysokich i niskich stóp procentowych. Najwyższy poziom 24% odnotowaliśmy w lutym 1998 roku. Z kolei najniższy poziom zauważyliśmy w maju 2020 roku i wynosił 0,10%.

Wysokość stopy referencyjnej NBP w 2023 roku

Stopa ta utrzymywała się na poziomie 6,75% od 8 września 2022 roku do 6 września 2023 roku. Dzień później, 7 września 2023 zmieniono ją na 6,00%. Kolejnej zmiany dokonano 5 października 2023. W jej wyniku stopę referencyjną obniżono do 5,75%.

Na co wpływa referencyjna stopa procentowa

Przede wszystkim stopa referencyjna wpływa na politykę pieniężną krajowej gospodarki. NBP zmienia jej wysokość i tym samym reguluje poziom inflacji oraz koszty kredytów / oprocentowania depozytów. Przekłada się to również na wysokość stawki WIBOR, która często zaraz obok marży kredytowej stanowi podstawę oprocentowania kredytu tzw. stopa bazowa. Pamiętaj, że wzrost stopy referencyjnej NBP przekłada się wzrost stopy bazowej takiej jak WIBOR.

Jak stopa referencyjna NBP wpływa na kredyt hipoteczny

Wspomniana już stawka WIBOR bezpośrednio przekłada się na koszty kredytów hipotecznych ze zmiennym oprocentowaniem. Dzieje się tak, ponieważ na taki rodzaj oprocentowania składa się stała marża banku oraz zmienna stawka WIBOR3M. Oznacza to, że im wyższa jest stopa referencyjna, tym wyższa może być stopa WIBOR a w związku z tym wzrosnąć może Twoja rata kredytowa.

W ramach naszego kredytu hipotecznego (RRSO 9,36%) oferujemy oprocentowanie stałe w okresie pierwszych 5 lat lub zmienne. Jeśli nie wiesz, które rozwiązanie jest lepsze, skontaktuj się z naszym doradcą. Wyjaśnimy różnice między tymi rodzajami oprocentowania. Dodatkowo możesz wybrać, czy chcesz spłacać raty równe, czy malejące. Pamiętaj w przypadku kredytu z czasowo stałym oprocentowaniem zmiana wysokości stopy referencyjnej NBP i/lub zmiana wysokości stopy bazowej nie wpłynie na wysokość Twoich rat kredytowych (ich części odsetkowej) w trakcie obowiązywania stałego oprocentowania.

Wysokość stopy referencyjnej wpływa też na wysokość oprocentowania naszego kredytu gotówkowego (RRSO 18,96%), ale również poziom oprocentowania kont oszczędnościowych oraz lokat terminowych. Wraz z nią zmienia się również wymiar pomocy publicznej de minimis dla przedsiębiorców, a także wysokość odsetek za odroczenie terminu płatności.

Prognozy wysokości stopy referencyjnej NBP

Stopa referencyjna NBP jest jednym z parametrów, których wartość zależy od sytuacji nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Na jej wysokość wpłynęła pandemia, wojna w Ukrainie i inflacja, być może wpłyną też aktualne wydarzenia ze Strefy Gazy. Obecnie stopa referencyjna ma najniższą wartość od lipca 2022 roku. Według obecnych prognoz ekonomistów kolejnych obniżek możemy spodziewać się dopiero w roku 2024. UWAGA! Pamiętaj, że prognozy ekonomistów i oczekiwania rynku finansowego co do przyszłych poziomów stóp procentowych mogą się zmieniać w czasie.

Stopa referencyjna jest wartością, której zmiany warto śledzić. To szczególnie ważne, jeśli spłacasz kredyt lub dopiero podejmujesz decyzję kredytową. Dzięki temu lepiej oszacujesz swoje możliwości finansowe i koszty zobowiązania.

zespół Bluerank