Co to jest
W skrócie oznacza zaawansowaną technikę manipulacji przy użyciu treści multimedialnych. Głównie chodzi o sfałszowane materiały audio lub wideo.
Do czego służy
To kolejna technika, poza fałszywymi e-mailami, QR-kodami czy SMS-ami, z której korzystają przestępcy, aby wyłudzić dane i pieniądze. Wiemy już, że m.in. grożą odcięciem prądu, niedostarczeniem paczki, obiecują niebotyczne zyski z inwestycji czy okazyjne oferty. Ale aby uwiarygodnić swoje działania mogą też podszywać się pod znane, popularne lub bliskie Tobie osoby.
Kiedy wydaje nam się, że już wiemy, jak działają oszuści, oni wymyślają coś nowego. Niestety cyberprzestępcy też używają nowych technologii i wykorzystują fałszywe, ale realistyczne nagrania wideo i audio, czyli tzw. deepfake. Ich cel pozostaje bez zmian - pozyskanie informacji, danych i pieniędzy.
Jak to może wyglądać
Deepfake - fałszywe wideo
Fałszywe materiały wideo i audio są tworzone bez wiedzy ich bohaterów. Filmy deepfake powstają na podstawie dostępnych publicznie materiałów, np. nagrań z webinarów czy konferencji. Następnie są wykorzystywane do zmanipulowania ofiary, aby ta wykonała dokładnie to, czego życzą sobie przestępcy. Najczęściej chodzi o podanie wrażliwych informacji, danych, loginów, haseł czy wykonanie przelewu na wskazane konto.
Telefon niby od rodziny
Może wystąpić też sytuacja, gdy zadzwoni do Ciebie ktoś z rodziny i poprosi o wsparcie w trudnej sytuacji. Każdy z nas pewnie zareaguje tak samo – natychmiast zrobi wszystko, żeby pomóc. A zamiast tego można paść ofiarą fałszywego nagrania audio. Więcej o wyłudzeniach przez telefon pisaliśmy tutaj.
Fałszywe inwestycje
Popularną metodą użycia deepfake'ów są oszustwa inwestycyjne. Wystarczy wykorzystać wizerunek znanej osoby, która w fałszywym wideo będzie zachęcała do zainwestowania pieniędzy. Pamiętaj, że wszystkie oferty zbyt piękne, aby były prawdziwe, mogą być oszustwem. Nie daj się złapać na sztuczki z wysokimi zyskami przy niewielkim wkładzie własnym. To tak nie działa. Więcej o oszustwach inwestycyjnych możesz przeczytać tutaj.
Jak nie stracić danych i pieniędzy przez fałszywe nagranie
- Stosuj zasadę ograniczonego zaufania do nagrań wideo i audio, które oglądasz w internecie.
- Weryfikuj informację w różnych źródłach.
- Jeśli trafia do Ciebie nietypowa prośba, np. od przełożonego, znajomego, kogoś z rodziny zweryfikuj ją i np. skontaktuj się z tą osobą innym kanałem komunikacji.
- Wnikliwie przyglądaj się oglądanym filmom czy słuchanym nagraniom. Technologia oczywiście szybko idzie do przodu, ale nadal w tych fałszywych produkcjach można zauważyć pewne niedociągnięcia, które powinny wzbudzić Twoją czujność.
- Z rodziną ustal hasło, o które poprosisz, jeśli będziesz mieć wątpliwości, czy po drugiej stronie jest brat, mama, ciocia czy kuzyn.