Czy gra w szachy może wspierać rozwój kompetencji ekonomicznych?

#2 – 3 klasa#3 – 6 lat #4 – 5 klasa#6 - 7 klasa  

#szachy

 

Gra w szachy, poza tym, że jest przyjemną rozrywką i może sprawiać wiele radości, to niesie ze sobą także różne dodatkowe korzyści i sprzyja wszechstronnemu rozwojowi dziecka. 

Wielokrotnie różni autorzy pisali już o rozlicznych zaletach nauki gry w szachy, jednak w tym artykule chcielibyśmy pokazać, że kompetencje rozwijane dzięki tej grze mogą być przydatne także w kontekście funkcjonowania w świecie finansów. Jedną z najczęściej wymienianych korzyści z nauki gry w szachy jest fakt, iż dzięki tej grze dzieci uczą się rozwiązywać problemy. Szachy uczą analizowania sytuacji, skupiania się na najważniejszych jej aspektach i poszukiwania kreatywnych rozwiązań problemu. Wszystkie te umiejętności są także niezwykle istotne w świecie ekonomii i finansów – aby mądrze zarządzać swoimi pieniędzmi i podejmować właściwe decyzje, należy umieć analizować otoczenie, skupiać się na najważniejszych kwestiach i szukać konstruktywnych rozwiązań.

Kolejną zaletą płynącą z nauki gry w szachy jest nauka odpowiedzialności i cierpliwości. Szachy uczą niezależności w podejmowaniu decyzji i pokazują, że wytrwałość może prowadzić do pożądanych rezultatów. I znów, wymienione powyżej kompetencje gry w szachy wydają się być kluczowe także dla prawidłowego zarządzania finansami. Jeśli chcemy dobrze dbać o swój budżet, to musimy czuć się za niego odpowiedzialni, niezależnie podejmować decyzje finansowe (nie oglądając się na to, co robią znajomi, ale analizując własną sytuację finansową), a także wytrwale i cierpliwie realizować swoje cele finansowe. Dzięki wytrwałości możemy między innymi dużo skuteczniej oszczędzać pieniądze.

Gra w szachy nie jest łatwa – wymaga przetwarzania wielu informacji jednocześnie i podejmowania decyzji w pewnym ograniczeniu czasowym. Z podobnymi wyzwaniami spotykamy się, kiedy podejmujemy decyzje finansowe – zwykle należy przeanalizować wiele różnych możliwości. Na przykład decyzja o tym, w jakim banku wziąć kredyt hipoteczny wiąże się nie tylko z analizą samych kosztów kredytu, ale także tego, jakie dokumenty są wymagane przez bank, jakie są obowiązkowe zabezpieczenia kredytu, czy też jaki jest poziom profesjonalizmu i jakości obsługi w banku. Dodatkowo decyzja o wyborze właściwej oferty jest zwykle związana z pewną presją czasową i nie można jej odwlekać w nieskończoność.

Szachy kształtują także pewność siebie, umiejętność realistycznej oceny sytuacji oraz radzenia sobie z niepowodzeniami, ponieważ nie zawsze można wygrywać. W świecie finansów te cechy także są niezwykle istotne – pewność siebie jest konieczna dla skutecznego podejmowania decyzji finansowych i akceptacji pewnego poziomu ryzyka (takiego, na który jesteśmy gotowi, bo nie chodzi przecież o nadmierne ryzykowanie), na przykład wtedy, kiedy chcemy zainwestować nasze pieniądze. Konieczna jest oczywiście umiejętność realistycznego oceniania sytuacji, między innymi dlatego, aby inwestować pieniądze mądrze, a nie ulegać ofertom oszustów oferujących ponadprzeciętne zyski. Jednak w świecie finansów każdemu zdarzają się porażki, czasem na przykład źle zainwestujemy swoje oszczędności. Wtedy potrzebna jest umiejętność radzenia sobie z porażką i wyciągania wniosków na przyszłość.

Jeszcze jedną zaletą gry w szachy jest rozwijanie wyobraźni, innowacyjności i oryginalności w myśleniu. Te cechy mogą być szczególnie przydatne dla kształtowania kompetencji niezbędnych w przedsiębiorczości. Kreatywność i innowacyjność dają szanse na stworzenie takiej firmy i jej oferty, która jest nowością i może odnieść sukces na rynku. Jednocześnie twórcze myślenie pozwala elastycznie analizować sytuację firmy oraz rynku i reagować na pojawiające się potrzeby oraz zmiany w otoczeniu.

Powyżej opisano tylko niektóre korzyści płynące z nauki gry w szachy. Można jednak wymienić ich znacznie więcej – między innymi rozwijanie umiejętności matematycznych i zdolności poznawczych, kształtowanie myślenia abstrakcyjnego czy też naukę dyscypliny. Należy zauważyć, że oprócz zabawy dzieci czerpią z gry w szachy naukę. Konkretne, wymienione w tym artykule kompetencje, które rozwijają się dzięki szachom, są potrzebne nie tylko w samej grze, ale także w codziennym życiu. Są one przydatne między innymi dla właściwego funkcjonowania w świecie ekonomicznym. I choć nie ma badań naukowych, które pokazywałyby wprost, że gra w szachy rozwija kompetencje ekonomiczne młodych ludzi, to można podejrzewać, że tak właśnie się dzieje, gdyż wiele umiejętności rozwijanych dzięki szachom jest niezbędnych także dla sprawnego i efektywnego zarządzania swoimi pieniędzmi i poruszania się w świecie ekonomicznym.

Autor:
dr Agata Trzcińska