Czym jest otwarta bankowość i jak działa open banking w Polsce?

Co to jest PSD2

PSD2, czyli Payment Services Directive 2, to dyrektywa Parlamentu Europejskiego, która w świecie finansów zmieniła naprawdę wiele. Zawarte w niej prawa ujednolicają rynek usług płatniczych we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Nowe przepisy obowiązują od 14 września 2019 roku i są odpowiedzią na zmiany zachowań konsumentów. Obecnie, klienci korzystają z usług finansowych w zupełnie inny sposób, niż jeszcze 10, czy 20 lat temu. W świecie, w którym większość transakcji odbywa się drogą elektroniczną, konieczne było wprowadzenie zasad, które regulowałyby tę kwestię.

Co wprowadzenie PSD2 oznacza dla klientów

Najważniejsze zmiany, jakie zostały wdrożone dzięki Payment Services Directive 2 to między innymi:
 

• Wprowadzenie silnego uwierzytelnienia

Kiedy logujesz się do bankowości internetowej i mobilnej, musisz przejść dwuetapową weryfikację swojej tożsamości. Oprócz wprowadzenia loginu i hasła, koniecznie potwierdź logowanie dodatkowym narzędziem autoryzacyjnym (np. kodem SMS).
 

• Skrócenie czasu rozpatrywania reklamacji

Na złożoną przez Ciebie reklamację, bank musi odpowiedzieć w ciągu 15 dni roboczych (wcześniej 30 dni kalendarzowych). W szczególnych przypadkach czas na odpowiedź banku to 35 dni roboczych (wcześniej 60 dni kalendarzowych).
 

• Zmniejszenie odpowiedzialności klienta za nieautoryzowane transakcje kartą

Jeśli Twoja karta zostanie zagubiona lub skradziona i jeśli ktoś nią zapłaci, to Twoja odpowiedzialność finansowa ograniczona jest jedynie do kwoty 50 euro — wcześniej było to 150 euro. Straty przekraczające tę wartość pokrywa dostawca usługi płatniczej.
 

• Tańsze przelewy w obcej walucie

Przelewy pomiędzy rachunkami bankowymi prowadzonymi na terenie państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) są teraz tańsze (wykonywane jedynie w opcji SHA - czyli współdzielenia kosztów) i szybsze (przelewy w dowolnej walucie państw członkowskich realizowane są maksymalnie w ciągu jednego dnia roboczego).

Głównym celem wprowadzenia usług otwartej bankowości było podniesienie bezpieczeństwa transakcji i ochrona klienta. To jednak nie wszystko. Parlamentarzystom zależało również na zwiększeniu konkurencji pomiędzy podmiotami działającymi w branży usług bankowych. Dzięki temu, na rynku miały się pojawić nowe, innowacyjne usługi. Chodziło o to, aby klienci mieli dostęp do szerszego wachlarza zwiększających wygodę usług. To właśnie główna idea rozwiązania otwartej bankowości.

Otwarta bankowość – jak działa

Z większości stron internetowych można dowiedzieć się, że otwarta bankowość (ang. open banking) to nowy standard usług płatniczych. Bardziej dociekliwym czytelnikom lub czytelniczkom, być może udało się dotrzeć również do takich pojęć jak otwarte interfejsy programistyczne (API) czy Third Party Providers (TPP). Brzmi strasznie, prawda? Na szczęście terminy te można wytłumaczyć w bardzo prosty i przystępny sposób.

1. Dostawcy usług zewnętrznych, czyli TPP

Zacznijmy może od wyjaśnienia samej idei otwartości. Czy to, że teraz mówimy o otwartej bankowości, oznacza, że dotychczasowa bankowość była w jakiś sposób zamknięta?
Otóż termin ten odnosi się do udostępniania danych. Dotychczas banki nie miały obowiązku dzielenia się z innymi podmiotami informacjami na temat kont swoich klientów. PSD2 to zmienia. Teraz, na Twoje wyraźne życzenie, banki muszą udostępnić dane o Twoim rachunku płatniczym podmiotom zewnętrznym.
Mowa tu o:

• innych bankach,
• instytucjach płatniczych,
• tzw. fintechach, czyli firmach działających w sektorze łączącym rozwiązania technologiczne i finansowe.

Wszystkie te podmioty określane są mianem TPP, co jest skrótem od Third Party Providers. Oczywiście TPP nie może zostać każdy. Aby bank przekazał wskazanej firmie dane na temat konta swojego klienta, przedsiębiorstwo to musi spełniać szereg wymagań i posiadać licencje na świadczenie określonych usług.
Jaki jest cel tego wszystkiego? Otóż dzięki udostępnianiu danych dostawcom usług zewnętrznych, zwiększa się konkurencyjność na rynku usług finansowych. Mniejsze podmioty mają większe szanse na wprowadzenie na rynek swoich innowacyjnych pomysłów.

Za przykład TPP mogą posłużyć firmy, które już od dawna świadczą podobną usługę tak chętnie wybieranego przez wiele osób natychmiastowego przelewu. Dzięki procesowi inicjowania płatności za pomocą podmiotów trzecich, zakupy przez internet zrobisz łatwo i wygodne - wystarczy, że:

• będziesz mieć na koncie wystarczającą ilość pieniędzy
• potwierdzisz swoją tożsamość za pomocą silnego uwierzytelnienia,
• zaakceptujesz płatność w sklepie.

Działanie to zainicjuje nie bank, a właśnie operator zewnętrzny. Istnienie tego rozwiązania znacznie przyspieszy rozliczenie twojej transakcji i wysyłkę zakupionego towaru. Gdyby bank nie wszedł we współpracę z TPP, musiałbyś poczekać na standardowe przeksięgowanie środków.
No dobrze, ale w jaki sposób bank może przekazać podmiotowi trzeciemu informacje o Twoim koncie?

2. Elektroniczny posłaniec, czyli API

Do przekazywania informacji pomiędzy poszczególnymi podmiotami służą programy, które fachowo nazywamy otwartymi interfejsami programistycznymi (application programming interface – w skrócie API). Choć może to brzmieć dla Ciebie obco, tak naprawdę z API wszyscy od dawna korzystamy na co dzień.
Zrobienie zakupów w internecie, rezerwacja biletu lotniczego czy stolika w restauracji, to dla Ciebie kilka kliknięć. Jednak z punktu widzenia technologii to dość skomplikowany proces. W całą operację zaangażowanych jest zazwyczaj kilka podmiotów i należące do nich programy komputerowe. Te ostatnie muszą przesłać między sobą informacje. API to rodzaj programu, który za to odpowiada. Możemy powiedzieć, że to taki elektroniczny posłaniec, który przenosi dane z jednego miejsca w drugie.

Jak już wspomnieliśmy, API to dziś rozwiązanie stosowane powszechnie, również w sektorze finansowym. Jednak przed wejściem w życie PSD2 informacje o bankowych rachunkach klientów przesyłane były jedynie wewnątrz danej organizacji. „Uwolnienie” API, a więc przygotowanie przez poszczególne banki swoich własnych, otwartych interfejsów, które będą udostępniane podmiotom trzecim, to zupełnie nowa sytuacja. Dzięki niej jest możliwe wprowadzenie na rynek nowych usług. Wszystko to stanowi podwaliny pod budowanie bankowości przyszłości dla dostawców usług finansowych.

3. Definicja open banking

Zastanawiasz się czym jest open banking? Możemy już przejść do stworzenia definicji otwartej bankowości. Najprościej rzecz ujmując:

Open banking to usługi finansowe, których świadczenie możliwe jest dzięki udostępnieniu przez banki podmiotom trzecim (TPP) informacji o rachunkach swoich klientów. Dane te przekazywane są za pomocą specjalistycznego oprogramowania, nazywanego otwartym interfejsem programistycznym (API).

Zalety korzystania z otwartej bankowości

Co open banking oznacza w praktyce? Dla klientów to wygoda i oszczędność czasu. A wszystko w bezpiecznym, regulowanym środowisku. Za przykład niech posłuży usługa AIS . To możliwość dodawania kont z różnych banków – sztandarowa usługa open banking, z której klienci, mogą korzystać już dziś.

Korzystanie z otwartej bankowości, w tym połączenie w jednym miejscu rachunków z różnych banków to: