Najczęściej zadawane pytania

Każdy pracownik w wieku od 18. do 55. roku życia jest automatycznie zapisywany do PPK, chyba, że złoży pracodawcy rezygnację z dokonywania wpłat do PPK. Pracodawca zawiera umowę o prowadzenie PPK w imieniu pracownika nie wcześniej, niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później, niż do 10. dnia miesiąca po upływie 3 miesięcy zatrudnienia*.

Dla osób zatrudnionych, które ukończyły 55. rok życia i nie ukończyły 70. roku życia, umowa o prowadzenie PPK jest zawierana na ich wniosek (przystąpienie do PPK jest dobrowolne). Pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o takiej możliwości. Nie można zapisać do PPK pracowników, którzy ukończyli 70. rok życia.

*Do 3 czerwca 2022 r. obowiązywał inny termin zawierania umów o prowadzenie PPK – pracodawca mógł zawrzeć umowę o prowadzenie PPK w imieniu pracownika nie wcześniej niż po upływie 3. miesiąca zatrudnienia i nie później niż do 10. dnia miesiąca po upływie 3 miesięcy zatrudnienia. Termin ten został zmieniony od 4 czerwca 2022 r. poprzez zmianę zapisów ustawy o PPK.

Pracownik nie musi podejmować żadnych dodatkowych działań, aby stać się uczestnikiem PPK. PPK będą powinnością pracodawcy, który posiada ustawowy obowiązek zawarcia z instytucją finansową umów o zarządzanie i prowadzenie PPK oraz zapisania do Planu swoich pracowników.

Pracownicy, którzy ukończyli 55. rok życia, a nie ukończyli 70. roku życia mogą przystąpić do PPK wyłącznie na swój wniosek złożony pracodawcy. Natomiast pracownicy, którzy ukończyli 70. roku życia nie mogą przystąpić do PPK.

Wpłaty do PPK pochodzą z trzech źródeł:

• od pracodawców,
• od pracowników
• ze środków budżetu państwa (Funduszu Pracy).

Wpłat (finansowanych przez pracodawcę i pracownika) dokonuje pracodawca, przekazując odpowiednią kwotę na rachunek PPK. Wpłaty do PPK, to kwoty liczone od wynagrodzenia brutto danego pracownika Wysokość wpłaty podstawowej (obowiązkowej) oraz wpłaty dodatkowej (dobrowolnej) wynosi:

Dodatkowe dopłaty ze środków publicznych (Fundusz Pracy):

• 250 zł wpłata powitalna (jeśli pracownik jest uczestnikiem PPK co najmniej 3 miesiące i otrzymuje w tym czasie miesięczne wpłaty do PPK).
• Dopłata roczna w wysokości 240 zł (po spełnieniu określonych warunków).

* Od wynagrodzenia, które w rozumieniu Ustawy o PPK stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe uczestnika PPK, o której mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, bez stosowania ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 tej ustawy, z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

** Osoby, których zarobki nie przekraczają 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. - 3612 zł brutto) mogą opłacać składkę mniejszą niż 2%, ale nie mniejszą niż 0,5%. Nie ma to wpływu na wysokość wpłaty dokonywanej przez pracodawcę (wpłata podstawowa – 1,5%).

Od momentu zapisu pracownika do PPK (zawarcia umowy o prowadzenie PPK) zarówno pracownik, jak i pracodawca są zobowiązani do finansowania wpłat na rachunek PPK pracownika. W praktyce to pracodawca nalicza, potrąca z wynagrodzenia i przekazuje na rachunek PPK obie wpłaty. Jeśli pracownik złoży deklarację rezygnacji z wpłat, na rachunek PPK pracownika nie będą wpłacane żadne środki (ani wpłaty pracodawcy, ani wpłaty pracownika).

Do decyzji pracodawcy należy, czy będzie on wpłacał dodatkową, dobrowolną wpłatę – maksymalnie 2,5% wynagrodzenia brutto danego pracownika.

Należy pamiętać, że wpłaty do PPK finansowane przez pracodawcę będą stanowić przychód pracownika, wobec czego z jego wynagrodzenia zostanie potrącony podatek dochodowy (PIT) od tych wpłat.

Pracownik z własnych środków będzie finansować obowiązkową wpłatę, stanowiącą 2% jego wynagrodzenia brutto.
Każdy pracownik będzie miał również możliwość zadeklarowania dodatkowej, dobrowolnej wpłaty w wysokości do 2% wynagrodzenia. Maksymalna wpłata pracownika może więc łącznie wynosić 4% jego wynagrodzenia. Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK są potrącane z wynagrodzenia po jego opodatkowaniu. Wpłaty finansowane przez podmiot zatrudniający nie są wliczane do wynagrodzenia stanowiącego podstawę ustalenia wysokości obowiązkowych składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Pierwsze wpłaty do PPK powinny zostać naliczone i pobrane przez pracodawcę w terminie wypłaty pierwszego wynagrodzenia po zawarciu umowy o prowadzenie PPK. Środki powinny zostać przekazane przez pracodawcę na rachunek PPK uczestnika w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały obliczone i pobrane. Za przekazane środki zostaną nabyte jednostki uczestnictwa funduszu Santander PPK SFIO w ciągu maks. 7 dni po wpływie środków. oraz informacji niezbędnej do rozliczenia wpłat.

Po przystąpieniu do PPK każdy pracownik otrzyma jednorazową wpłatę powitalną w wysokości 250 zł z budżetu państwa (Fundusz Pracy). Jednorazowa wpłata realizowana jest wyłącznie przy pierwszym przystąpieniu do PPK, nie obejmuje powrotu do PPK, nie przysługuje także, gdy uczestnik ma inne PPK w innej instytucji finansowej.
W terminie 30 dni po zakończeniu kwartału, Minister właściwy do spraw pracy przekazuje uczestnikowi PPK, za pośrednictwem Polskiego Funduszu Rozwoju S.A. wpłatę powitalną, która zostanie zapisana na rachunku uczestnika PPK w terminie 45 dni po zakończeniu kwartału. Uprawnieni do wpłaty powitalnej są pracownicy, którzy są w PPK co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe i otrzymują w tym czasie miesięczne wpłaty do PPK.
Dodatkowo, po spełnieniu określonych warunków, pracownicy – uczestnicy PPK, są nagradzani za uczestnictwo w PPK. Przewidziano dla nich dopłatę roczną w wysokości 240 zł, również finansowaną z budżetu państwa (Fundusz Pracy).

Aby otrzymać dopłatę roczną suma wszystkich wpłat podstawowych i dodatkowych (pracodawcy i pracownika) w danym roku kalendarzowym musi być równa lub wyższa kwocie wpłat podstawowych należnych od 6-krotności minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku. W przypadku uczestnika PPK, którego wynagrodzenie z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia, wystarczy, że na rachunek uczestnika zostanie wpłacone 25% kwoty, o której mowa w poprzednim zdaniu.
W danym roku kalendarzowym uczestnik PPK może nabyć prawo tylko do jednej dopłaty rocznej, niezależnie od liczby prowadzonych dla niego rachunków PPK.

• Jeżeli pracownik jest stroną więcej niż jednej umowy o prowadzenie PPK, dopłata roczna podlega zewidencjonowaniu na rachunku PPK prowadzonym na podstawie umowy o prowadzenie PPK, która została zawarta w jego imieniu i na jego rzecz najpóźniej.
• Jeżeli tego samego dnia zawarto w imieniu uczestnika PPK i na jego rzecz więcej niż jedną umowę o prowadzenie PPK, dopłatę ewidencjonuje się na rachunku PPK, na którym wartość zgromadzonych środków jest większa.

Ustalenia, na którym rachunku PPK pracownika ma być zaewidencjonowana dopłata roczna, dokonuje PFR.

Środki z wpłat do PPK będą inwestowane w tzw. fundusze zdefiniowanej daty dopasowane do wieku pracownika – uczestnika PPK.
Fundusz zdefiniowanej daty to fundusz, który w ramach PPK ma za zadanie ułatwić długoterminowe inwestowanie w celu akumulacji i pomnażania kapitału z przeznaczeniem na zaspokajanie potrzeb finansowych Uczestnika po ukończeniu 60. roku życia. Cechą charakterystyczną tego typu funduszy jest określenie ich zdefiniowanej daty, będącej, według ogólnego założenia datą, kiedy uczestnik PPK może rozpocząć wypłacanie środków z funduszu i zaprzestać dokonywania wpłat. W okresie gromadzenia środków w PPK zmienia się polityka inwestycyjna funduszu zdefiniowanej daty, dopasowując poziom ryzyka do wieku uczestnika PPK.
Przykładowo: zakładając osiągnięcie 60. roku życia w 2050 roku, środki zgromadzone na rachunku takiego uczestnika PPK są inwestowane w fundusz zdefiniowanej daty: „Fundusz YXZ 2050”, w okresie działalności tego funduszu następuje zmniejszanie części akcyjnej na rzecz części dłużnej portfela. Znając dokładnie perspektywę inwestycyjną (datę osiągnięcia 60. roku życia przez pracownika), możliwe będzie lokowanie początkowo większej części aktywów w akcje, a następnie, stopniowo (w miarę zbliżania się pracownika do 60. roku życia) inwestowanie coraz większej części środków w instrumenty dłużne, cechujące się mniejszym ryzykiem inwestycyjnym.

Inwestycja w fundusze inwestycyjne, nawet w fundusze pieniężne, gotówkowe lub obligacyjne wiąże się z ryzykiem inwestycyjnym. Fundusze nie gwarantują realizacji założonego celu inwestycyjnego ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego. Uczestnik musi liczyć się z możliwością utraty przynajmniej części wpłaconych środków. Polityka inwestycyjna funduszy zdefiniowanej daty, zgodnie z założeniami ustawy o PPK, uwzględnia konieczność ograniczenia ryzyka inwestycyjnego w miarę zbliżania się pracownika do 60. roku życia. W okresie gromadzenia środków w PPK automatycznie zmienia się polityka inwestycyjna funduszu zdefiniowanej daty, dopasowując dopuszczalny poziom ryzyka do wieku uczestnika PPK.

Znając dokładnie perspektywę inwestycyjną (datę osiągnięcia 60. roku życia przez pracownika) możliwe będzie lokowanie początkowo większej części aktywów w akcje, a następnie stopniowo (w miarę zbliżania się pracownika do 60. roku życia) przesuwanie coraz większej części środków w kierunku instrumentów dłużnych, cechujących się mniejszym ryzykiem inwestycyjnym.

Należy zwrócić uwagę, że nadzór nad funkcjonowaniem PPK w zakresie działalności towarzystw funduszy inwestycyjnych, PTE, pracowniczych towarzystw emerytalnych, zakładów ubezpieczeń oraz funduszy inwestycyjnych i funduszy emerytalnych sprawuje organ nadzoru – Komisja Nadzoru Finansowego. Nadzór sprawowany jest w zakresie zgodności z prawem oraz interesem uczestników PPK (art. 51 ust. 1-2 Ustawy o PPK).

Tak, korzystając z bezpłatnego serwisu online STI 24 możesz sam zarządzać swoim PPK.

W STI24 możesz złożyć następujące zlecenia:

• Zmianę alokacji inwestycji – podział środków dotychczas zebranych przez Ciebie w programie. Udział środków w jednym subfunduszu nie może być mniejszy niż 10% całości dotychczas zgromadzonych środków, a we wszystkich subfunduszach musi sumować się do 100%.
• Zmianę alokacji wpłat – podział Twoich przyszłych wpłat pomiędzy wybrane subfundusze. Do jednego subfunduszu może wpływać nie mniej niż 10% wpłacanej kwoty, a suma podziału na wybrane subfundusze musi stanowić 100% całej wpłaty
  
  Podział dotyczy:
  • wpłat podstawowych i dodatkowych
  • wpłaty powitalnej
  • dopłat rocznych
  • przyjmowanych Wypłat Transferowych
• Zwrot – możesz w dowolnym momencie wycofać środki zgromadzone dotychczas w PPK. Wypłacimy Ci kwotę pomniejszoną o:
  • 30% wartości odkupionych jednostek uczestnictwa, które zostały nabyte z wpłat pracodawcy. Środki te przekażemy do ZUS jako Twoja składkę na ubezpieczenie emerytalne,
  • kwotę naliczonego podatku dochodowego od osób fizycznych,
  • wartość jednostek uczestnictwa nabytych za wpłatę powitalną i dopłaty roczne ze strony Państwa.
• Wypłata po 60. roku życia – po 60 roku życia możesz wypłacić środki zgromadzone na koncie PPK.

Za powyższe zlecenia nie pobieramy żadnych opłat.

Dodatkowo w serwisie możesz sprawdzić:

• stan rejestrów w ramach produktu PPK
• historię operacji na rejestrach PPK
• złożyć inne, wybrane dyspozycje i oświadczenia PPK

Środki gromadzone w PPK stanowią prywatną własność uczestników PPK i podlegają dziedziczeniu. Wypłata środków z PPK realizowana jest na wniosek uczestnika PPK, który jest składany instytucji finansowej, z którą została zawarta umowa o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz danej osoby zatrudnionej. Wypłata środków możliwa jest zarówno po osiągnięciu 60. roku życia (przejście na emeryturę nie ma wpływu na formę wypłaty z PPK), a także w wyjątkowych przypadkach przed osiągnięciem tego wieku.

Wypłata przed osiągnięciem 60. roku życia:

1. w przypadku poważnej choroby – uczestnika PPK, małżonka lub dziecka – wypłata do 25% środków, bez obowiązku ich zwrotu,
2. w przypadku zakupu mieszkania lub budowy domu na kredyt – wypłata do 100% środków na pokrycie wkładu własnego z obowiązkiem zwrotu – dotyczy uczestników, którzy nie ukończyli 45. roku życia,
3. możliwość wycofania (zwrotu) środków w dowolnym momencie, co będzie się jednak wiązało z pomniejszeniem wypłacanej kwoty o:

- przekazywaną do ZUS kwotę równą 30% środków pieniężnych z odkupienia jednostek uczestnictwa nabytych z wpłat finansowanych przez pracodawcę,
- kwotę naliczonego podatku dochodowego od osób fizycznych, oraz
- kwotę z odkupienia jednostek uczestnictwa nabytych za wpłatę powitalną i dopłaty roczne ze strony Państwa.

Wypłata po osiągnięciu 60. roku życia:

Po ukończeniu 60. roku życia uczestnik PPK może dysponować zgromadzonymi środkami bez względu na to, czy nadal pracuje, czy też nie. Po podjęciu przez niego decyzji o rozpoczęciu wypłat pracodawca nie dokonuje wpłat do PPK dla tego pracownika. Nie otrzymuje on też dopłaty rocznej ze strony państwa:

1. Jednorazowa wypłata 25% zgromadzonych w PPK środków, a następnie 75% środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach (przez 10 lat lub więcej). Nie wiąże się to wówczas z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych.
2. Wypłata całości zgromadzonych środków (w jednej racie) albo w mniej niż 120 ratach – co wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku od zysków kapitałowych. Wypłata całości zgromadzonych środków następuje również w sytuacji, gdy wysokość pierwszej raty wyliczona przez podzielenie łącznej wartości jednostek uczestnictwa zapisanych na rachunku PPK w dniu złożenia wniosku przez 120 rat lub jeśli uczestnik PPK złoży wniosek o wypłatę w mniejszej liczbie rat – przez liczbę rat odpowiadającą liczbie rat wskazanych we wniosku, jest mniejsza niż 50 zł (w takim przypadku również pobierany jest podatek od zysków kapitałowych).
3. Wypłata środków w formie świadczenia małżeńskiego w co najmniej 120 miesięcznych ratach – pod warunkiem, że małżonek również ukończył 60. rok życia i na jego rzecz została zawarta umowa o prowadzenie PPK z tą samą instytucją finansową, która prowadzi Twoje PPK.
4. Transfer środków na rachunek terminowej lokaty oszczędnościowej lub lokaty terminowej prowadzonej w SKOK spełniającej wymogi ustawy o PPK lub - w przypadku umowy z zakładem ubezpieczeń, na podstawie której uczestnik nabywa prawo do świadczenia okresowego lub dożywotniego - do zakładu ubezpieczeń.

Nie, aktualne przepisy Ustawy z dnia 4 października 2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) oraz Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE) nie przewidują możliwości przetransferowania środków zgromadzonych w PPE na rachunek, na którym są gromadzone środki w ramach PPK. Powyższe znajduje zastosowanie również w przypadku zmiany pracodawcy – nadal środki zgromadzone w PPE nie mogą być przetransferowane do PPK.

Źródło: Polski Fundusz Rozwoju SA (publikacja z dnia 20.09.2019 r., link: https://www.mojeppk.pl/pliki/repozytorium-plikow/materialy-do-pobrania/pdf/Niezbednik_Pracodawcy_Jak_wprowadzic_PPK_w_firmie_v2.0.1.pdf Uruchomi się w nowym oknie)

Tak, po dokonaniu zwrotu środków zgromadzonych na rachunku PPK uczestnik może kontynuować oszczędzanie. Zwrot środków przed ukończeniem 60. roku życia wiąże się z utratą ulg podatkowych i dopłat od państwa za okres poprzedzający zwrot. Pracodawca będzie dalej finansował podstawowe i ewentualnie dodatkowe wpłaty do PPK, chyba, że uczestnik złoży deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK.

Środki zgromadzone na indywidualnych rachunkach PPK są własnością prywatną uczestnika PPK i podlegają dziedziczeniu. Uczestnik PPK może wskazać, w formie pisemnej, wybranej instytucji finansowej jedną lub więcej osób, które po jego śmierci mają otrzymać środki zgromadzone na jego rachunku.**

Jeśli w chwili śmierci uczestnik PPK pozostawał w związku małżeńskim, połowa środków zgromadzonych na jego rachunku PPK (w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej) zostanie przekazana małżonkowi zmarłego uczestnika PPK w formie wypłaty transferowej na jego rachunek PPK, IKE lub PPE lub jako zwrot w formie pieniężnej. Pozostałe środki zostaną wypłacone osobom wskazanym w pisemnej dyspozycji przekazanej instytucji finansowej prowadzącej PPK. Jeżeli uczestnik PPK nie wskazał takich osób, środki zgromadzone na jego rachunku PPK podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Forma wypłaty środków z rachunku PPK po zmarłym uczestniku PPK zależy od woli osoby uprawnionej, której należą się środki ( lub ich część). W zależności od wniosku osoby uprawnionej, środki po zmarłym uczestniku PPK podlegają wypłacie transferowej do PPK, IKE lub PPE tej osoby lub są zwracane w formie pieniężnej.

Kwoty zwrotu w formie pieniężnej otrzymane przez małżonka zmarłego uczestnika PPK lub osoby uprawnione są zwolnione z podatku dochodowego oraz konieczności przekazania 30% środków do ZUS. Nie podlegają również podatkowi od spadków i darowizn.

** Jeżeli uczestnik PPK wskaże w pisemnej dyspozycji kilka osób uprawnionych, ale nie oznaczy ich udziału w środkach zgromadzonych w PPK, uważa się, że udziały tych osób są równe.

Tak. Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o PPK środki zgromadzone na rachunku PPK zmarłego uczestnika PPK, które nie zostaną przekazane zgodnie z art. 85 Ustawy o PPK (małżonkowi zmarłego uczestnika), przekazywane są osobom uprawnionym.

W myśl art. 21 ust. 1 Ustawy o PPK uczestnik PPK może wskazać, w formie pisemnej, wybranej instytucji finansowej imiennie jedną osobę lub więcej osób, które jako osoby uprawnione mają po jego śmierci otrzymać, zgodnie z przepisami rozdziału 13. tej Ustawy, środki zgromadzone na jego rachunku PPK. Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 17 Ustawy o PPK przez osobę uprawnioną należy rozumieć osobę fizyczną wskazaną przez uczestnika PPK, osobę, o której mowa w art. 832 § 2 Ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny lub spadkobiercę uczestnika PPK, które na zasadach określonych w Ustawie, otrzymają środki zgromadzone na rachunku PPK przez uczestnika PPK w przypadku jego śmierci. Jeżeli uczestnik PPK nie wskaże takich osób, środki zgromadzone na rachunku podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych.

Źródło: Polski Fundusz Rozwoju SA

Wyboru instytucji finansowej prowadzącej PPK dokonuje pracodawca w porozumieniu z działającą w firmie zakładową organizacją związkową, a jeśli taka u niego nie funkcjonuje − w porozumieniu z reprezentacją osób zatrudnionych wyłonioną w przyjętym u tego pracodawcy trybie (art. 7 ust. 3 i 4 Ustawy o PPK).

W praktyce taką funkcję może pełnić pracownik lub grupa pracowników wybrana w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Przy czym, jeżeli na miesiąc przed upływem terminu, w którym podmiot zatrudniający jest obowiązany do zawarcia umowy o zarządzanie PPK, nie zostanie osiągnięte porozumienie co do wyboru instytucji finansowej, decyzja o wyborze instytucji, z którą zostanie zawarta umowa o zarządzanie PPK, należy do pracodawcy.
Wyboru dokonuje się mając na uwadze najlepiej rozumiany interes pracowników, w szczególności na podstawie oceny:

• proponowanych przez instytucje finansowe warunków zarządzania środkami gromadzonymi w PPK,
• efektywności instytucji finansowej w zarządzaniu aktywami,
• posiadanego przez instytucję finansową doświadczenia w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi lub funduszami emerytalnymi.