PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., ul. Polna 11, 00-633 Warszawa, Polska, T: +48 (22) 746
4000, F: +48 (22) 742 4040, www.pwc.pl
PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego
prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, pod numerem KRS 0000750050, NIP 526-021-02-28. Siedzibą Spółki jest Warszawa,
ul. Polna 11.
Image should be here
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej Santander Bank Polska S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Nasza opinia
Naszym zdaniem, załączone roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej grupy kapitałowej Santander Bank Polska S.A. ("Grupa"), w której jednostką dominującą jest Santander Bank Polska S.A. ("Jednostka dominująca") na dzień 31 grudnia 2022 r. oraz skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych przepływów pieniężnych Grupy za rok obrotowy zakończony w tym dniu zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej.
Niniejsza opinia jest spójna z naszym sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy z dniem niniejszego sprawozdania.
Przedmiot naszego badania
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej Santander Bank Polska S.A., które zawiera:
skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2022 r.;
oraz sporządzone za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r.:
skonsolidowany rachunek zysków i strat;
skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów;
skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym;
skonsolidowane sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych, oraz
noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego zawierające opis istotnych przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów („KSB”) oraz stosownie do postanowień ustawy z dn.11 maja 2017 r. o biegłych
2
Image should be here
rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach”), a także Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego („Rozporządzenie UE”). Nasza odpowiedzialność zgodnie z KSB została dalej opisana w sekcji Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
Niezależność
Jesteśmy niezależni od Grupy zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem Etyki Zawodowych Księgowych (w tym Międzynarodowymi Standardami Niezależności) wydanym przez Radę Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych (“Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do naszego badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Grupy zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Nasze podejście do badania
Podsumowanie
Istotność ogólna przyjęta do badania została określona na poziomie 301.000 tys. zł. Istotność ogólną przyjęliśmy na podstawie wartości około 5% zysku przed opodatkowaniem skorygowanego o podatek od instytucji finansowych oraz stratę wynikającą ze zmian oczekiwanych przepływów pieniężnych z tytułu kredytów hipotecznych na skutek wejścia w życie ustawy umożliwiającej klientom odroczenie spłat wybranych rat kapitałowo-odsetkowych (“tzw. wakacje kredytowe”). Ze względów ostrożnościowych skorygowaliśmy istotność ogólną, aby nie przekraczała wartości około 1% aktywów netto Grupy.
Przeprowadziliśmy badanie sprawozdania finansowego Jednostki dominującej oraz pakietów konsolidacyjnych jednostek zależnych, które mają istotny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Zakres naszego badania pokrył 90% przychodów Grupy oraz 91% wartości absolutnej jej wyniku finansowego i 90% sumy aktywów wszystkich skonsolidowanych spółek Grupy przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych.
Image should be here
3
Image should be here
Szacowanie wartości oczekiwanych strat kredytowych w portfelu kredytów i pożyczek udzielonych klientom
Szacowanie kosztów ryzyka prawnego związanego z portfelem kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim (CHF)
Szacunki dotyczące przychodów z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek wycenianych w zamortyzowanym koszcie, w tym szacunki wynikające z wprowadzenia ustawy umożliwiającej klientom odroczenie spłat wybranych rat kapitałowo-odsetkowych
Zaprojektowaliśmy nasze badanie ustalając istotność i oceniając ryzyko istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W szczególności rozważyliśmy, gdzie Zarząd Jednostki dominującej dokonał subiektywnych osądów; na przykład w odniesieniu do znaczących szacunków księgowych, które wymagały przyjęcia założeń oraz rozważenia wystąpienia przyszłych zdarzeń, które z natury są niepewne. Odnieśliśmy się również do ryzyka obejścia przez Zarząd kontroli wewnętrznej, w tym – wśród innych spraw – rozważyliśmy, czy wystąpiły dowody na stronniczość Zarządu, która stanowiłaby ryzyko istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem.
Dostosowaliśmy zakres naszego badania w celu wykonania wystarczającej pracy umożliwiającej nam wydanie opinii o skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jako całości, biorąc pod uwagę strukturę Grupy, procesy księgowe i kontrole oraz branżę, w której działa Grupa.
Istotność
Na zakres naszego badania miał wpływ przyjęty poziom istotności. Badanie zaprojektowane zostało w celu uzyskania racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia. Zniekształcenia mogą powstać na skutek oszustwa lub błędu. Zniekształcenia są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podjęte na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Na podstawie naszego zawodowego osądu ustaliliśmy progi ilościowe dla istotności, w tym ogólną istotność w odniesieniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości, którą przedstawiamy poniżej. Progi te, wraz z czynnikami jakościowymi, umożliwiły nam określenie zakresu naszego badania oraz rodzaj, czas i zasięg procedur badania, a także ocenę wpływu zniekształceń, zarówno indywidualnie, jak i łącznie na skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość.
Ogólna istotność
301.000 tys. zł
Podstawa ustalenia
Około 5% zysku przed opodatkowaniem skorygowanego o podatek od instytucji finansowych oraz stratę wynikającą z tzw. wakacji kredytowych. Ze względów ostrożnościowych skorygowaliśmy istotność ogólną, aby nie przekraczała wartości około 1% aktywów netto Grupy.
4
Image should be here
Uzasadnienie przyjętej podstawy
Przyjęliśmy zysk przed opodatkowaniem jako podstawę określenia istotności, ponieważ naszym zdaniem miernik ten jest powszechnie używany do oceny działalności Grupy przez użytkowników sprawozdań finansowych oraz jest ogólnie przyjętym wskaźnikiem odniesienia.
Wartość tę skorygowaliśmy o podatek od instytucji finansowych, który ma naturę szczególnego obciążenia podatkowego oraz stratę wynikającą z tzw. wakacji kredytowych będącą zdarzeniem o charakterze jednorazowym.
Istotność ustaliliśmy na poziomie 5%, ponieważ na podstawie naszego profesjonalnego osądu jest ona spójna z poziomem istotności ilościowej wykorzystywanej przy badaniu podmiotów zorientowanych na osiąganie zysku w sektorze bankowym.
Uzgodniliśmy z Komitetem Audytu Jednostki dominującej, że poinformujemy o zidentyfikowanych podczas badania zniekształceniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego o wartości większej niż 15.050 tys. zł, a także zniekształceniach poniżej tej kwoty, jeżeli w naszej ocenie byłoby to uzasadnione ze względu na czynniki jakościowe.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Kluczowa sprawa badania
Jak nasze badanie odniosło się do tej sprawy
Szacowanie wartości oczekiwanych strat kredytowych w portfelu kredytów i pożyczek udzielonych klientom
Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 9 Instrumenty finansowe (“MSSF 9”) Zarząd jest zobligowany do określenia wartości oczekiwanych strat kredytowych (“ECL”), które mogą wystąpić w okresie 12 miesięcy lub pozostałym okresie życia składnika aktywów finansowych, w zależności od klasyfikacji poszczególnych aktywów do kategorii (“koszyków”) ryzyka
W ramach przeprowadzonych procedur dokonaliśmy uaktualnienia naszego zrozumienia polityk i procedur Grupy związanych z szacowaniem wartości oczekiwanych strat kredytowych, w szczególności przeprowadziliśmy analizę zmian wprowadzonych w celu uwzględnienia
5
Image should be here
z uwzględnieniem wpływu przyszłych warunków makroekonomicznych na poziom odpisów z tytułu ryzyka kredytowego.
Portfel kredytowy Grupy zawiera ekspozycje, dla których poziom oczekiwanych strat kredytowych jest szacowany:
w podejściu indywidualnym dla jednostkowo istotnych ekspozycji kredytowych; oraz
metodą portfelową z wykorzystaniem modeli statystycznych, dla każdego ze zidentyfikowanych przez Grupę homogenicznych portfeli.
Oczekiwane straty kredytowe na dzień 31 grudnia 2022 r. wyniosły 5.884.032 tys. zł w portfelu kredytów i pożyczek udzielonych klientom o wartości brutto wynoszącej 158.392.724 tys zł.
Zarząd monitoruje poprawność funkcjonowania modeli szacowania oczekiwanych strat kredytowych m.in. poprzez porównanie wyników oszacowanych przez modele do rzeczywistych strat kredytowych (procedury weryfikacji historycznej) oraz przeprowadzanie okresowej ilościowej walidacji modeli.
W modelach oczekiwanych strat kredytowych Grupa wykorzystuje duże ilości danych, w związku z czym kompletność i wiarygodność danych może istotnie wpływać na poziom odpisów na straty kredytowe.
Szacowanie wartości oczekiwanych strat kredytowych portfela kredytów i pożyczek uznaliśmy za kluczową sprawę badania ze względu na:
znaczący osąd zastosowany przez Zarząd przy modelowaniu przyszłych scenariuszy i prognozowaniu zmiennych makroekonomicznych, w tym przy przyjmowaniu prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych scenariuszy;
wysoki stopień niepewności związany z szacowaniem odpisu na oczekiwane straty kredytowe ze względu na dynamiczne zmiany zachodzące w otoczeniu gospodarczym, które
niepewności wynikających ze zmian obserwowanych w otoczeniu gospodarczym.
Zweryfikowaliśmy skuteczność mechanizmów kontrolnych wdrożonych przez Grupę w zakresie identyfikacji i szacowania strat kredytowych, obejmujących, między innymi, kontrole w zakresie:
kompletności i poprawności wykorzystanych danych wejściowych;
weryfikacji modeli prawdopodobieństwa wystąpienia straty (PD), współczynnika straty w przypadku zaistnienia niewypłacalności (LGD) oraz innych parametrów;
zastosowania scenariuszy makroekonomicznych, przewidywanych zmiennych makroekonomicznych i przyjętych prawdopodobieństw wystąpienia poszczególnych scenariuszy.
W ramach prac dotyczących modeli statystycznych wykonaliśmy poniższe procedury, do których zaangażowaliśmy naszych wewnętrznych specjalistów w zakresie modelowania ryzyka kredytowego:
ocena, czy stosowana przez Grupę metodologia szacowania oczekiwanych strat kredytowych jest zgodna z wymogami MSSF 9, w szczególności weryfikacja podejścia Grupy w zakresie stosowania kryteriów identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego, definicji niewykonania zobowiązania, parametrów PD, LGD i uwzględniania informacji prospektywnych przy obliczaniu oczekiwanych strat kredytowych;
krytyczna analiza kluczowych osądów i założeń, w tym scenariuszy makroekonomicznych oraz przyjętych prawdopodobieństw wystąpienia poszczególnych scenariuszy;
6
Image should be here
wpływają na prognozowane parametry makroekonomiczne i tym samym na parametry ryzyka kredytowego wykorzystane w modelach szacowania oczekiwanych strat kredytowych;
kompleksowość procedur audytowych oraz uzyskiwanych dowodów badania ze względu na poziom złożoności obliczeń oraz ilość danych wykorzystanych do oszacowania odpisów na oczekiwane straty kredytowe.
Nota 2.6 Zastosowanie szacunków, Nota 2.9 Najważniejsze zasady rachunkowości, Nota 4 Zarządzanie ryzykiem i Nota 22 Należności od klientów w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zawierają szczegółowe informacje na temat zastosowanych metod i modeli oraz poziomu oczekiwanych strat kredytowych w portfelu kredytów i pożyczek udzielonych klientom.
niezależne testy parametrów ryzyka kredytowego.
W ramach prac dotyczących ekspozycji analizowanych indywidualnie wykonaliśmy poniższe procedury:
wybraliśmy próbę uwzględniając różne kryteria ryzyka na bazie naszego profesjonalnego osądu,
dla wybranych kredytów i pożyczek sprawdziliśmy klasyfikację do koszyków na dzień bilansowy,
dla wybranych kredytów i pożyczek z utratą wartości (Koszyk 3), przetestowaliśmy założenia stosowane przy obliczaniu oczekiwanych strat kredytowych, w szczególności przewidywane scenariusze i przypisane im prawdopodobieństwa oraz terminy i kwoty oczekiwanych przepływów pieniężnych, w tym przepływów pieniężnych ze spłat i realizacji zabezpieczeń.
Ponadto, wykonaliśmy następujące procedury:
uzgodniliśmy wybrane dane wejściowe wykorzystane do wyznaczenia parametrów niewykonania zobowiązania i oszacowania oczekiwanych strat kredytowych;
w odniesieniu do poszczególnych portfeli zweryfikowaliśmy przypisanie ekspozycji do odpowiednich koszyków na podstawie wybranych parametrów ilościowych ;
przeprowadziliśmy rekalkulację oczekiwanych strat kredytowych dla wybranych portfeli kredytowych;
wykonaliśmy procedury analityczne w zakresie pokrycia portfela kredytowego oczekiwanymi stratami kredytowymi i ich zmian w 2022 r.
7
Image should be here
oraz przeniesienia ekspozycji pomiędzy koszykami w 2022 r.;
przeanalizowaliśmy wyniki przeprowadzonej przez Zarząd analizy wrażliwości poziomu odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na skutek pogorszenia bądź poprawy parametrów ryzyka.
Ponadto, zweryfikowaliśmy adekwatność i kompletność ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zgodnie z obowiązującymi standardami rachunkowości.
Szacowanie kosztów ryzyka prawnego związanego z portfelem kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim (CHF)
Na dzień bilansowy Grupa posiadała portfel kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do franka szwajcarskiego (CHF) w łącznej kwocie brutto 8.393.684 tys. zł przed uwzględnieniem pomniejszenia umownych przepływów pieniężnych z tytułu ryzyka prawnego. Jak opisano w Nocie 48 Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, umowy kredytowe, w oparciu o które kredyty te zostały udzielone, zawierają klauzule kwestionowane przez klientów na drodze sądowej pod zarzutem abuzywności. Na chwilę obecną linia orzecznicza sądów nie jest jednolita, natomiast obserwowany jest negatywny dla banków trend w odniesieniu do zapadających wyroków sądowych, co wpływa także na wzrost liczby spraw wniesionych przez klientów do sądu. Równocześnie, banki podejmują decyzje co do oferowania klientom ugód przewalutowania kredytów walutowych na kredyty złotowe zgodnie z propozycją Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego, bądź też uruchamiają inne programy ugód polegające na zamianie kredytu w CHF na kredyt złotowy z jednoczesnym umorzeniem części salda kredytu. W 2022 roku Grupa opracowała propozycje ugód dla klientów i przedstawiała je kolejnym grupom klientom, co zostało uwzględnione w stosowanym modelu kalkulacji szacowania kosztów ryzyka prawnego.
Grupa oszacowała wpływ ryzyka prawnego na odzyskiwalność zakładanych przepływów
W ramach naszego badania oceniliśmy, czy zastosowane przez Grupę podejście księgowe jest zgodne z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”). Nasze procedury badania nakierowane były głównie na ocenę modelu i poszczególnych założeń przyjętych przez Zarząd mających istotny wpływ na poziom szacowanych kosztów ryzyka prawnego. W szczególności przeprowadziliśmy poniżej wymienione procedury:
omówiliśmy z Zarządem i specjalistami zajmującymi się szacowaniem kosztów ryzyka prawnego, w tym z zewnętrznymi doradcami prawnymi Grupy, przyjęte założenia, biorąc pod uwagę obserwacje historyczne, w tym informacje o wyrokach sądowych, zakończonych sprawach sądowych, aktualną liczbę nowych roszczeń oraz ugód, jak również dotychczasowe i możliwe rozstrzygnięcia prawne, w szczególności rozstrzygnięcia TSUE;
zweryfikowaliśmy przyjęte przez Grupę scenariusze w zakresie przewidywanej liczby pozwów sądowych przeciwko Grupie, sporządzone m.in. w oparciu
8
Image should be here
pieniężnych wynikających z zawartych umów dla aktywnego portfela kredytów hipotecznych w CHF, korygując zgodnie z punktem B5.4.6 MSSF 9 wartość bilansową brutto portfela poprzez zmniejszenie oczekiwanych przepływów pieniężnych z tytułu umów kredytów hipotecznych denominowanych lub indeksowanych do CHF, oraz ujęła rezerwę zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe („MSR 37“) dla kredytów całkowicie spłaconych oraz w sytuacji, gdy wartość bilansowa brutto kredytu była niższa niż wartość oszacowanego ryzyka. Oszacowany na dzień 31 grudnia 2022 r. poziom pomniejszenia wartości bilansowej brutto aktywnego portfela oraz poziom utworzonych rezerw wyniósł odpowiednio 3.136.301 tys. zł i 420.952 tys. zł, zaś koszty ryzyka prawnego ujęte w skonsolidowanym rachunku zysków i strat wyniosły 1.739.088 tys. zł.
Szacunek dotyczący kosztów ryzyka prawnego portfela kredytów hipotecznych w CHF jest złożony i wymaga znacznego stopnia osądu ze względu na wysoki stopień niepewności założeń przyjętych przez Zarząd w kalkulacji, m.in. prognozowanej liczby pozwów oraz ugód w przyszłości, jak i możliwych scenariuszy rozstrzygnięć sądowych i ugodowych oraz oszacowanych na ich podstawie poziomów spodziewanych strat.
Ze względu na opisane powyżej niepewności co do przyjętych założeń, jak i znaczącą wartość portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do franka szwajcarskiego oraz istotny wpływ kosztów ryzyka prawnego na wynik finansowy Grupy, uznaliśmy ten obszar za kluczową sprawę badania.
Jak opisano w Nocie 58 Zdarzenia, które wystąpiły po dacie zakończenia okresu sprawozdawczego w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, w dniu 16 lutego 2023 r. została opublikowana opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) w toczącej się przed TSUE sprawie o sygnaturze C- 520/21 dotyczącej w szczególności rozliczenia roszczeń wynikających z bezumownego korzystania z cudzego kapitału w razie unieważnienia umowy kredytowej we frankach szwajcarskich. Pomimo niewiążącego charakteru
o liczbę aktualnie złożonych pozwów przeciwko Grupie na podstawie zbudowanego modelu statystycznego (tzw. model behawioralny). We współpracy z naszymi wewnętrznymi specjalistami w zakresie wycen przeprowadziliśmy ocenę założeń przyjętych w modelu behawioralnym;
zweryfikowaliśmy przyjęte przez Grupę w oparciu o dane historyczne założenia do oszacowania prawdopodobieństwa zawarcia przyszłych ugód i realizowanego z ich powodu poziomu strat;
uzyskaliśmy bezpośrednio od zewnętrznych kancelarii prawnych współpracujących z Grupą ich stanowiska co do oczekiwanych rozstrzygnięć spraw sądowych wraz z oszacowaniem prawdopodobieństwa tych rozstrzygnięć w podziale na zidentyfikowane przez Grupę jednorodne portfele pogrupowane na podstawie poszczególnych klauzul w umowach;
we współpracy z naszymi ekspertami prawnymi przeanalizowaliśmy dokumentację i opinie prawne otrzymane bezpośrednio od zewnętrznych doradców prawnych Grupy w celu oszacowania ryzyka przegrania spraw sądowych, a także prawdopodobieństw poszczególnych scenariuszy ewentualnych orzeczeń sądowych oraz rozstrzygnięć ugodowych;
przeanalizowaliśmy sposób wyliczenia wartości potencjalnych strat w ramach poszczególnych scenariuszy przyjętych przez Grupę na podstawie danych historycznych;
zweryfikowaliśmy model zastosowany przez Grupę do oszacowania kosztów ryzyka prawnego, sprawdziliśmy poprawność i kompletność danych stanowiących podstawę obliczeń oraz
9
Image should be here
tej opinii, może ona stanowić prognostyk co do wyroku TSUE, co Grupa opisała w nocie wraz z informacją na temat wpływu tej opinii oraz ewentualnego negatywnego wyroku TSUE na sytuację Grupy.
Nota 48 Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zawiera szczegółowe informacje na temat założeń przyjętych do wyliczenia kosztów ryzyka prawnego dotyczących portfela kredytów hipotecznych w CHF, możliwych alternatywnych wyników przedstawionych w ramach analizy wrażliwości szacunku oraz dotychczasowych i możliwych rozstrzygnięciach prawnych, w tym rozstrzygnięciach TSUE. Nota 2.5 Porównywalność z wynikami poprzednich okresów zawiera szczegółowe informacje na temat zmian zasad rachunkowości dotyczących kosztów ryzyka prawnego dokonanych przez Grupę w 2022 r.
potwierdziliśmy matematyczną poprawność obliczeń.
Oceniliśmy również adekwatność i kompletność ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zgodnie z obowiązującymi standardami rachunkowości, w tym ujawnienia w Nocie 58 Zdarzenia, które wystąpiły po dacie zakończenia okresu sprawozdawczego. Oceniliśmy także zasadność zmiany zasad rachunkowości dotyczących ryzyka prawnego w portfelu kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do CHF dokonanej przez Grupę w 2022 r. opisanej w nocie 2.5 Porównywalność z wynikami poprzednich okresów. Zweryfikowaliśmy wpływ tej zmiany na skonsolidowane sprawozdanie finansowe oraz oceniliśmy adekwatność i kompletność ujawnień z tym związanych.
Szacunki dotyczące przychodów z tytułu odsetek od kredytów i pożyczek wycenianych w zamortyzowanym koszcie, w tym szacunki wynikające z wprowadzenia ustawy umożliwiającej klientom odroczenie spłat wybranych rat kapitałowo-odsetkowych
Zgodnie z MSSF 9 Zarząd jest zobowiązany do ujęcia przychodów z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej (ESP). W 2022 r. weszła w życie ustawa z dn. 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom umożliwiająca klientom odroczenie spłat wybranych rat kapitałowo-odsetkowych od kredytów hipotecznych (tzw. wakacje kredytowe), której zastosowanie wymagało wprowadzenia zmian do harmonogramów naliczania przychodów z tytułu odsetek o istotnym wpływie na wynik finansowy Grupy.
W związku z tym uznaliśmy za zasadne, aby skupić się na ryzyku niewłaściwego ujęcia przychodów z tytułu odsetek mogącym wystąpić
W ramach naszego badania oceniliśmy, czy zastosowane przez Grupę podejście księgowe jest zgodne z MSSF. Nasze procedury badania nakierowane były głównie na ocenę metod rozpoznania i poszczególnych założeń przyjętych przez Zarząd mających istotny wpływ na poziom ujętych przychodów z tytułu odsetek. W szczególności przeprowadziliśmy poniżej wymienione procedury:
identyfikacja i ocena kluczowych procedur kontrolnych w zakresie ujęcia przychodów z tytułu odsetek;
testy detaliczne dotyczące przychodów z tytułu odsetek w oparciu o próbę ekspozycji kredytowych, dla których
10
Image should be here
w szczególności w obszarach znaczącego osądu takich jak:
nieprawidłowe określenie okresu rozliczenia przychodów z tytułu odsetek;
ujęcie przychodów z tytułu odsetek w niewłaściwej kwocie (na przykład z uwagi na modyfikację umowy z klientem) lub ujęcia przychodów co do których nie ma pewności (na przykład z uwagi na przedpłaty), iż będą należne;
nieprawidłowego oszacowania liczby klientów, którzy skorzystają z tzw. wakacji kredytowych w kolejnych kwartałach, a co za tym idzie nieprawidłowego ujęcia przychodów z tytułu odsetek, nieprawidłowości metodologicznych stosowanych w kalkulacji oraz niekompletnych bądź nieprawidłowych danych wsadowych.
Nota 2.5 Zastosowanie szacunków, Nota 2.9 Najważniejsze zasady rachunkowości i Nota 6 Wynik z tytułu odsetek w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zawierają szczegółowe informacje na temat metod rozpoznania oraz szacunków użytych do ujęcia przychodów z tytułu odsetek.
nastąpiło odroczenie spłat rat kapitałowo-odsetkowych;
testy analityczne dotyczące przychodów z tytułu odsetek dotyczących aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie;
krytyczna ocena założeń dotyczących oczekiwanej ilości klientów, którzy skorzystają z tzw. wakacji kredytowych;
weryfikacja kompletności i prawidłowości danych wsadowych wykorzystywanych do kalkulacji korekty przychodów z tytułu odsetek oraz wartości bilansowej brutto kredytów w związku z tzw. wakacjami kredytowymi;
weryfikacja poprawności kalkulacji korekt przychodów z tytułu odsetek pod kątem metodologicznym oraz matematycznym, w tym weryfikacja korekt ręcznych.
Oceniliśmy również adekwatność i kompletność ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym zgodnie z obowiązującymi standardami rachunkowości.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz z obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem Jednostki dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd uważa za niezbędną aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo
11
Image should be here
zamierza dokonać likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w ustawie z dn. 29 września 1994 r. o rachunkowości („Ustawa o rachunkowości”). Członkowie Rady Nadzorczej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podjęte na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
identyfikujemy i szacujemy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli wewnętrznej;
uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy;
oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej;
wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, które mogą poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności;
12
Image should be here
oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację;
uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i jesteśmy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.
Komunikujemy się z Komitetem Audytu odnośnie, między innymi, do planowanego zakresu i czasu przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleń badania, w tym wszelkich znaczących słabości kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Komitetowi Audytu oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz komunikujemy wszystkie powiązania i inne sprawy, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu wyeliminowania tych zagrożeń oraz zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw komunikowanych Komitetowi Audytu ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ujawnienia na ich temat lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być komunikowana w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści dla interesu publicznego takiego ujawnienia.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Inne informacje
Na inne informacje składa się:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. w 2022 roku obejmujące sprawozdanie z działalności Santander Bank Polska S.A. („Sprawozdanie z działalności”) wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego i oświadczeniem na t emat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b Ustawy o rachunkowości , które wyodrębnion ymi części ami tego Sprawozdania z działalności ,
inne dokumenty składające się na Raport Roczny za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2022 r. (“Raport roczny”),
(razem „Inne informacje”).
Inne informacje nie obejmują skonsolidowanego sprawozdania finansowego i sprawozdania biegłego rewidenta na jego temat.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności Grupy wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
13
Image should be here
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji.
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem wynikającym z KSB jest przeczytanie Innych informacji, i czyniąc to, rozważenie czy są one istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, z naszą wiedzą uzyskaną w trakcie badania lub w inny sposób wydają się być istotnie zniekształcone. Jeżeli, na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne zniekształcenie Innych informacji, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii, czy Sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, a także zbadanie informacji finansowych zawartych w punkcie XI Sprawozdania z działalności zgodnie z zakresem opisanym w niniejszym sprawozdaniu z badania oraz wymogami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe („Prawo bankowe”).
Ponadto jesteśmy zobowiązani do wydania opinii, czy Grupa w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje oraz do poinformowania czy Grupa sporządziła oświadczenie na temat informacji niefinansowych.
Oświadczenie na temat Innych informacji
Oświadczamy, że w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności oraz pozostałych Innych informacjach istotnych zniekształceń.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności
Na podstawie wykonanej pracy w trakcie badania, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności:
zostało sporządzone zgodnie z wymogami art. 49 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafu 71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie o informacjach bieżących”) oraz art. 111a ust. 1-2 Prawa bankowego;
jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz i tego Rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
14
Image should be here
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Grupa sporządziła oświadczenie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b Ustawy o rachunkowości jako wyodrębnioną część Sprawozdania z działalności.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat informacji niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Opinia o zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego z wymogami Jednolitego Europejskiego Formatu Elektronicznego („ESEF”)
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani przez Zarząd Jednostki dominującej w ramach umowy o badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego do przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2022 roku sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie ESEF_SantanderBankPolska.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w artykule 4 Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 r. uzupełniającego Dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie ESEF”).
Opis przedmiotu zlecenia i mające zastosowanie kryteria
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania oraz oznakowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi tam określone stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu Jednostki dominującej i Rady Nadzorczej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL przy użyciu taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność Zarządu obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającej sporządzanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF oraz jego oznakowanie zgodnie z tymi wymogami.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującej również sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z formatem wynikającym z przepisów prawa.
15
Image should be here
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzonej usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Naszą usługę wykonaliśmy zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3001pl - badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania (”KSUA 3001pl”) oraz gdzie jest to stosowne z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) - „Usługi atestacyjne inne niż badania i przeglądy historycznych informacji finansowych” wydanym przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów („KSUA 3000 (Z)”). Standardy te nakładają na nas obowiązek przestrzegania wymogów etycznych, planowania i wykonywania procedur w celu uzyskania racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3001pl oraz gdzie stosowne z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istotne zniekształcenie (istotną niezgodność z wymogami).
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF oraz jego oznakowaniem, w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Wymogi kontroli jakości i etyczne
Stosujemy postanowienia uchwały Krajowej Rady Biegłych Rewidentów w sprawie zasad wewnętrznej kontroli jakości w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Kontroli Jakości 1 i zgodnie z nim utrzymujemy kompleksowy system kontroli jakości obejmujący udokumentowane polityki i procedury odnośnie do zgodności z wymogami etycznymi, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi i regulacyjnymi.
Przestrzegamy wymogów niezależności i innych wymogów etycznych Międzynarodowego Kodeksu Etyki Zawodowych Księgowych (w tym Międzynarodowych Standardów Niezależności) wydanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych i przyjętego uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, który jest oparty na podstawowych zasadach uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, poufności i profesjonalnego postępowania.
Podsumowanie wykonanej pracy
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury miały na celu uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z obowiązującymi wymogami. Nasze procedury obejmowały między innymi:
uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Grupę znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem;
16
Image should be here
uzgodnienie, na wybranej próbie, oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
ocenę spełnienia standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, w tym zastosowania formatu XHTML, przy użyciu specjalistycznego narzędzia informatycznego i przy wsparciu eksperta z zakresu IT;
ocenę kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL;
ocenę czy znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz, czy odpowiednio użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach, gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano odpowiednich elementów;
ocenę prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę naszej opinii.
Opinia
Naszym zdaniem, na podstawie przeprowadzonych procedur, skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Informacja o przestrzeganiu regulacji ostrożnościowych
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za przestrzeganie obowiązujących regulacji ostrożnościowych określonych w odrębnych przepisach, w szczególności za prawidłowe ustalenie współczynników kapitałowych.
Współczynniki kapitałowe na dzień 31 grudnia 2022 r. zostały przedstawione w nocie 5 skonsolidowanego sprawozdania finansowego i obejmują współczynnik kapitałowy oraz współczynnik Tier I.
Naszym obowiązkiem jest poinformowanie w sprawozdaniu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, czy Grupa przestrzega obowiązujących regulacji ostrożnościowych określonych w odrębnych przepisach, w szczególności czy Grupa prawidłowo ustaliła współczynniki kapitałowe. Dla potrzeb niniejszej informacji za odrębne przepisy rozumiemy Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012, z późn. zm. („CRR"), Prawo bankowe oraz ustawę z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym („Ustawa o nadzorze makroostrożnościowym”).
Celem badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie jest przedstawienie opinii o przestrzeganiu obowiązujących regulacji ostrożnościowych określonych w odrębnych przepisach
17
Image should be here
wymienionych powyżej, w szczególności o prawidłowym ustaleniu współczynników kapitałowych i opinii takiej nie formułujemy.
W oparciu o wykonaną przez nas pracę informujemy, że nie stwierdziliśmy:
przypadków nieprzestrzegania przez Grupę w okresie od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r. obowiązujących regulacji ostrożnościowych, określonych w odrębnych przepisach wymienionych powyżej;
nieprawidłowości w zakresie ustalenia przez Grupę na dzień 31 grudnia 2022 r. współczynników kapitałowych zgodnie z odrębnymi przepisami wymienionymi powyżej,
które miałyby istotny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Oświadczenie na temat świadczenia usług niebędących badaniem sprawozdania finansowego
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Jednostki dominującej, jej jednostki dominującej i jej spółek zależnych są zgodne z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art. 136 Ustawy o biegłych rewidentach.
Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Jednostki dominującej i jej spółek zależnych w badanym okresie zostały wymienione w Sprawozdaniu z działalności.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani po raz pierwszy do badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy uchwałą Rady Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 22 marca 2016 r. oraz ponownie uchwałą z dnia 23 lutego 2021 r. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy badamy nieprzerwanie począwszy od roku obrotowego zakończonego 31 grudnia 2016 r., to jest przez siedem kolejnych lat.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie w imieniu PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., spółki wpisanej na listę firm audytorskich pod numerem 144, którego rezultatem jest niniejsze sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Agnieszka Accordi.
Agnieszka Accordi
Kluczowy Biegły Rewident
Numer w rejestrze 11665
Warszawa, 21 lutego 2023 r.