WYBRANE DANE FINANSOWE |
w tys. PLN |
w tys. EUR |
|||
|
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Dane dotyczące skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. |
|||||
I |
Wynik z tytułu odsetek |
5 962 445 |
5 888 149 |
1 302 555 |
1 316 023 |
II |
Wynik z tytułu prowizji |
2 487 123 |
2 152 106 |
543 337 |
481 004 |
III |
Zysk przed opodatkowaniem |
2 057 828 |
1 880 897 |
449 553 |
420 387 |
IV |
Zysk netto należny akcjonariuszom Santander Bank Polska S.A. |
1 111 684 |
1 037 167 |
242 858 |
231 811 |
V |
Przepływy pieniężne netto - razem |
4 714 123 |
(3 633 610) |
1 029 847 |
(812 125) |
VI |
Aktywa razem |
244 876 340 |
229 311 309 |
53 240 931 |
49 690 411 |
VII |
Zobowiązania wobec banków |
4 400 138 |
5 373 312 |
956 677 |
1 164 365 |
VIII |
Zobowiązania wobec klientów |
185 373 443 |
171 522 255 |
40 303 832 |
37 167 863 |
IX |
Zobowiązania razem |
217 662 764 |
200 653 319 |
47 324 165 |
43 480 393 |
X |
Kapitały razem |
27 213 576 |
28 657 990 |
5 916 767 |
6 210 018 |
XI |
Udziały niekontrolujące |
1 681 896 |
1 663 240 |
365 677 |
360 414 |
XII |
Zyski udziałowców niesprawujących kontroli |
140 722 |
200 007 |
30 596 |
44 702 |
XIII |
Liczba akcji |
102 189 314 |
102 189 314 |
|
|
XIV |
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł / EUR) |
266,31 |
280,44 |
57,90 |
60,77 |
XV |
Współczynnik kapitałowy |
18,58% |
20,42%* |
|
|
XVI |
Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł / EUR) |
10,88 |
10,16 |
2,38 |
2,27 |
XVII |
Zysk rozwodniony na jedną akcję zwykłą (w zł / EUR) |
10,88 |
10,15 |
2,38 |
2,27 |
XVIII |
Zadeklarowana lub
wypłacona dywidenda na jedną akcję |
2,16** |
-* |
0,47 |
-* |
* dane w odpowiednich okresach obejmują zyski zaliczone do funduszy własnych z uwzględnieniem decyzji KNF oraz mających zastosowanie wytycznych EBA
** szczegóły opisane zostały w nocie 57
Dla celów ustalenia podstawowych wielkości w EUR zastosowanych w wybranych danych finansowych przyjęto następujące kursy:
· dla pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej – kurs średni NBP z dnia 31.12.2021 r.: 1 EUR = 4,5994 PLN oraz kurs średni NBP z dnia 31.12.2020 r.: 1 EUR = 4,6148 PLN
· dla pozycji rachunku zysków i strat na 31.12.2021 r. – kurs wyliczony jako średnia z kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2021 r.: 1 EUR = 4,5775 PLN; na 31.12.2020 r. - kurs wyliczony jako średnia z kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2020 r.: 1 EUR = 4,4742 PLN.
Na dzień 31.12.2021 r. wartości bilansowe denominowane w walutach obcych przeliczone zostały na PLN zgodnie z tabelą nr 254/A/NBP/2021 z dnia 31.12.2021 r.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok |
I. Skonsolidowany rachunek zysków i strat6
II. Skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów7
III. Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej8
IV. Skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym9
V. Skonsolidowane sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych10
VI. Noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego11
1. Informacja ogólna o emitencie11
2. Zasady sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego13
3. Sprawozdawczość według segmentów działalności50
8. Przychody z tytułu dywidend94
9. Wynik handlowy i rewaluacja95
10. Wynik na pozostałych instrumentach finansowych95
11. Pozostałe przychody operacyjne95
12. Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych96
15. Pozostałe koszty operacyjne97
16. Obciążenie z tytułu podatku dochodowego98
18. Gotówka i operacje z bankami centralnymi99
20. Aktywa, zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu100
21. Pochodne instrumenty zabezpieczające102
23. Informacje o sekurytyzacji aktywów109
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok |
28. Rzeczowy majątek trwały120
29. Aktywa z tytułu praw do użytkowania122
30. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto123
31. Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży125
33. Zobowiązania wobec banków125
34. Zobowiązania wobec klientów126
35. Zobowiązania podporządkowane126
36. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych127
37. Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym128
42. Kapitał z aktualizacji wyceny133
43. Udziały niekontrolujące134
44. Rachunkowość zabezpieczeń135
45. Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży143
46. Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych144
48. Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF152
50. Aktywa i zobowiązania stanowiące zabezpieczenie158
51. Informacje dotyczące leasingu159
52. Skonsolidowane sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych – informacja dodatkowa161
54. Nabycia, sprzedaże i likwidacje podmiotów zależnych i stowarzyszonych164
55. Świadczenia na rzecz pracowników165
56. Program motywacyjny w formie akcji166
58. Zdarzenia, które wystąpiły po dacie zakończenia okresu sprawozdawczego170
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
za okres: |
1.01.2021- |
1.01.2020- |
|
Przychody odsetkowe i o charakterze zbliżonym do odsetek |
|
|
|
Przychody odsetkowe od
aktywów finansowych wycenianych |
|
|
|
Przychody odsetkowe od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
|
|
Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
|
|
|
Koszty odsetkowe |
|
( |
( |
Wynik z tytułu odsetek |
Nota 6 |
|
|
Przychody prowizyjne |
|
|
|
Koszty prowizyjne |
|
( |
( |
Wynik z tytułu prowizji |
Nota 7 |
|
|
Przychody z tytułu dywidend |
Nota 8 |
|
|
Wynik handlowy i rewaluacja |
Nota 9 |
|
|
Wynik na pozostałych instrumentach finansowych |
Nota 10 |
|
|
Pozostałe przychody operacyjne |
Nota 11 |
|
|
Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych |
Nota 12 |
( |
( |
Koszty operacyjne w tym: |
|
( |
( |
- Koszty pracownicze i koszty działania |
Nota 13,14 |
( |
( |
- Amortyzacja rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych |
|
( |
( |
- Amortyzacja składników aktywów z tytułu prawa do użytkowania |
|
( |
( |
- Pozostałe koszty operacyjne |
Nota 15 |
( |
( |
Udział w zysku (stracie) jednostek wycenianych metodą praw własności |
|
|
|
Podatek od instytucji finansowych |
|
( |
( |
Zysk przed opodatkowaniem |
|
|
|
Obciążenie z tytułu podatku dochodowego |
Nota 16 |
( |
( |
Skonsolidowany zysk za okres |
|
|
|
w tym: |
|
|
|
- zysk należny akcjonariuszom jednostki dominującej |
|
|
|
- zysk należny udziałowcom niesprawującym kontroli |
|
|
|
Zysk na akcję |
Nota 17 |
|
|
Podstawowy (zł/akcja) |
|
|
|
Rozwodniony (zł/akcja) |
|
|
|
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
|
za okres |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Skonsolidowany zysk za okres |
|
|
|
Pozycje, które mogą zostać przeniesione do wyniku finansowego: |
|
( |
|
Zmiana wyceny i sprzedaż dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody brutto |
Nota 24 i 42 |
( |
|
Podatek odroczony |
|
|
( |
Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne brutto |
Nota 42 i 50 |
( |
|
Podatek odroczony |
|
|
( |
Pozycje, które nie mogą zostać przeniesione do wyniku finansowego: |
|
|
( |
Zmiana wyceny kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody brutto |
Nota 24 i 42 |
|
( |
Podatek odroczony i bieżący |
|
( |
|
Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski/straty aktuarialne brutto |
Nota 42 i 55 |
|
( |
Podatek odroczony |
|
( |
|
Inne całkowite dochody netto razem |
|
( |
|
CAŁKOWITY DOCHÓD ZA OKRES SPRAWOZDAWCZY |
|
( |
|
Całkowity dochód ogółem należny: |
|
|
|
- akcjonariuszom jednostki dominującej |
|
( |
|
- udziałowcom niesprawującym kontroli |
|
|
|
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
na dzień: |
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
AKTYWA |
|
|
|
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
Nota 18 |
|
|
Należności od banków |
Nota 19 |
|
|
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Nota 20 |
|
|
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
Nota 21 |
|
|
Należności od klientów w tym: |
Nota 22 |
|
|
- wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
|
|
|
- wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
|
|
- wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
|
|
|
Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
|
|
|
Inwestycyjne aktywa finansowe w tym: |
Nota 24 |
|
|
- dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
|
|
- dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
|
|
|
- dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
|
|
|
- kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
|
|
- kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
|
|
|
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań |
Nota 50 |
|
|
Inwestycje w podmioty stowarzyszone |
Nota 25 |
|
|
Wartości niematerialne |
Nota 26 |
|
|
Wartość firmy |
Nota 27 |
|
|
Rzeczowy majątek trwały |
Nota 28 |
|
|
Aktywa z tytułu praw do użytkowania |
Nota 29 |
|
|
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego |
|
|
|
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto |
Nota 30 |
|
|
Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży |
Nota 31 |
|
|
Pozostałe aktywa |
Nota 32 |
|
|
Aktywa razem |
|
|
|
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY |
|
||
Zobowiązania wobec banków |
Nota 33 |
|
|
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
Nota 21 |
|
|
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu |
Nota 20 |
|
|
Zobowiązania wobec klientów |
Nota 34 |
|
|
Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
Nota 45 |
|
|
Zobowiązania podporządkowane |
Nota 35 |
|
|
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych |
Nota 36 |
|
|
Zobowiązania z tytułu leasingu |
Nota 51 |
|
|
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego |
|
|
|
Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym |
Nota 37 |
|
|
Pozostałe rezerwy |
Nota 38 |
|
|
Pozostałe zobowiązania |
Nota 39 |
|
|
Zobowiązania razem |
|
|
|
Kapitały |
|
|
|
Kapitały własne należne akcjonariuszom jednostki dominującej |
|
|
|
Kapitał akcyjny |
Nota 40 |
|
|
Pozostałe kapitały |
Nota 41 |
|
|
Kapitał z aktualizacji wyceny |
Nota 42 |
( |
|
Zyski zatrzymane |
|
|
|
Wynik roku bieżącego |
|
|
|
Udziały niekontrolujące |
Nota 43 |
|
|
Kapitały razem |
|
|
|
Zobowiązania i kapitały razem |
|
|
|
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Kapitały własne należne akcjonariuszom jednostki dominującej |
Skonsolidowane
sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym |
Kapitał akcyjny |
Pozostałe kapitały |
Kapitał z aktualizacji wyceny |
Zyski zatrzymane oraz wynik roku bieżącego |
Razem |
Udziały niekontrolu-jące |
Kapitały własne razem |
Nota |
40 |
41 |
42 |
|
|
43 |
|
Stan na początek okresu |
|
|
|
|
|
|
|
Całkowite dochody razem |
|
|
( |
|
( |
|
( |
Wynik okresu bieżącego |
|
|
|
|
|
|
|
Inne całkowite dochody |
|
|
( |
|
( |
( |
( |
Odpis na pozostałe kapitały |
|
|
|
( |
|
|
|
Zaliczka na poczet dywidendy* |
|
( |
|
|
( |
|
( |
Odpis na dywidendy |
|
|
|
|
|
( |
( |
Przeniesienie przeszacowania kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody** |
|
|
( |
|
|
|
|
Pozostałe zmiany |
|
( |
( |
|
( |
|
( |
Stan na koniec okresu |
|
|
( |
|
|
|
|
* szczegóły opisane zostały w nocie 57
** szczegóły opisane zostały w nocie 47
Kapitały własne należne akcjonariuszom jednostki dominującej |
Skonsolidowane
sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym |
Kapitał akcyjny |
Pozostałe kapitały |
Kapitał z aktualizacji wyceny |
Zyski zatrzymane oraz wynik roku bieżącego |
Razem |
Udziały niekontrolu-jące |
Kapitały własne razem |
Nota |
40 |
41 |
42 |
|
|
43 |
|
Stan na początek okresu |
|
|
|
|
|
|
|
Całkowite dochody razem |
|
|
|
|
|
|
|
Wynik okresu bieżącego |
|
|
|
|
|
|
|
Inne całkowite dochody |
|
|
|
|
|
|
|
Emisja akcji |
|
|
|
|
|
|
|
Odpis na pozostałe kapitały |
|
|
|
( |
|
|
|
Odpis na dywidendy |
|
|
|
|
|
( |
( |
Płatność w formie akcji |
|
|
|
|
|
|
|
Przeniesienie przeszacowania kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|
|
|
( |
|
|
|
Pozostałe zmiany |
|
|
|
|
|
|
|
Stan na koniec okresu |
|
|
|
|
|
|
|
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
za okres: |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej |
|
|
Zysk przed opodatkowaniem |
|
|
Korekty: |
|
|
Udział w zyskach netto jednostek wycenianych metodą praw własności |
( |
( |
Amortyzacja |
|
|
Zysk z działalności inwestycyjnej |
( |
( |
Odsetki naliczone wyłączane z działalności operacyjnej |
( |
( |
Dywidendy |
( |
( |
Odpisy z tytułu (odwrócenia) utraty wartości |
|
|
Zmiany: |
|
|
Stanu rezerw |
|
|
Stanu aktywów/zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu |
|
( |
Stanu aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań |
|
|
Stanu pochodnych instrumentów zabezpieczających |
( |
|
Stanu należności od banków |
( |
( |
Stanu należności od klientów |
( |
( |
Stanu zobowiązań wobec banków |
( |
|
Stanu zobowiązań wobec klientów |
|
|
Stanu należności/zobowiązań z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
( |
( |
Stanu pozostałych aktywów i zobowiązań |
|
|
Odsetki otrzymane dotyczące działalności operacyjnej |
|
|
Odsetki zapłacone dotyczące działalności operacyjnej |
( |
( |
Podatek dochodowy zapłacony |
( |
( |
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej |
|
|
Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej |
|
|
Wpływy |
|
|
Zbycie / zapadalność inwestycyjnych aktywów finansowych |
|
|
Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowego majątku trwałego |
|
|
Dywidendy otrzymane |
|
|
Odsetki otrzymane |
|
|
Wydatki |
( |
( |
Nabycie inwestycyjnych aktywów finansowych |
( |
( |
Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowego majątku trwałego |
( |
( |
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
( |
( |
Przepływy pieniężne z działalności finansowej |
|
|
Wpływy |
|
|
Emisja dłużnych papierów wartościowych |
|
|
Wpływy z emisji akcji i dopłat do kapitału |
|
|
Zaciągnięcia kredytów i pożyczek |
|
|
Wydatki |
( |
( |
Wykup dłużnych papierów wartościowych |
( |
( |
Spłaty kredytów i pożyczek |
( |
( |
Spłaty zobowiązań z tytułu leasingu |
( |
( |
Dywidendy na rzecz właścicieli |
( |
( |
Odsetki zapłacone |
( |
( |
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej |
|
( |
Przepływy pieniężne netto - razem |
|
( |
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu |
|
|
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu |
|
|
Informacje dotyczące zobowiązań wynikających z działalności finansowej w zakresie kredytów i pożyczek otrzymanych, zobowiązań podporządkowanych oraz emisji dłużnych papierów wartościowych przedstawiono odpowiednio w notach: 33- 36
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Bank działa pod nazwą
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. zawiera dane Banku, jego jednostek zależnych (razem zwanych Grupą).
Jednostką dominującą
najniższego i najwyższego szczebla dla Santander Bank Polska S.A. jest
z siedzibą w Santander w Hiszpanii.
· pośrednictwa obrotu papierami wartościowymi,
· leasingu,
· faktoringu,
· zarządzania aktywami/funduszami,
· dystrybucji usług ubezpieczeniowych,
· handlu akcjami i udziałami spółek prawa handlowego,
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
|
Podmioty zależne |
Siedziba |
Udział [%] w liczbie głosów na WZA na 31.12.2021 |
Udział [%] w liczbie głosów na WZA na 31.12.2020 |
1. |
Santander Finanse sp. z o.o. |
Poznań |
100% |
100% |
2. |
Santander Factoring sp. z o.o. |
Warszawa |
100% głosów należy do Santander Finanse sp. z o.o. |
100% głosów należy do Santander Finanse sp. z o.o. |
3. |
Santander Leasing S.A. |
Poznań |
100% głosów należy do Santander Finanse sp. z o.o. |
100% głosów należy do Santander Finanse sp. z o.o. |
4. |
Santander Leasing Poland Securitization 01 |
Dublin |
spółka zależna Santander Leasing S.A. |
spółka zależna Santander Leasing S.A. |
5. |
Santander Inwestycje sp. z o.o. |
Warszawa |
100% |
100% |
6. |
Santander F24 S.A. |
Poznań |
100% głosów należy do Santander Finanse sp. z o.o. |
100% głosów należy do Santander Finanse sp. z o.o. |
7. |
Santander Towarzystwo
Funduszy |
Poznań |
50% |
50% |
8. |
Santander Consumer Bank S.A. |
Wrocław |
60% |
60% |
9. |
Santander Consumer Finanse sp. z o.o.2) |
Warszawa |
100% głosów należy do Santander Consumer Bank S.A. |
100% głosów należy do Santander Consumer Bank S.A. |
10. |
PSA Finance Polska sp. z o.o. 3) |
Warszawa |
50% głosów należy do Santander Consumer Bank S.A. oraz 50% głosów należy do Banque PSA Finance S.A. |
50% głosów należy do Santander Consumer Bank S.A. oraz 50% głosów należy do Banque PSA Finance S.A. |
11. |
PSA Consumer Finance Polska sp. z o.o. 3) |
Warszawa |
100% głosów należy do PSA Finance Polska sp. z.o.o |
100% głosów należy do PSA Finance Polska sp. z.o.o |
12. |
Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
Wrocław |
100% głosów należy do Santander Consumer Bank S.A. |
100% głosów należy do Santander Consumer Bank S.A. |
13. |
SCM POLAND AUTO 2019-1 DAC 4) |
Dublin |
spółka zależna Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
spółka zależna Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
14. |
Santander Consumer Financial |
Wrocław |
spółka zależna Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
spółka zależna Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
15. |
S.C. Poland Consumer 15-1 sp.z o.o.6) |
Warszawa |
- |
spółka zależna Santander Consumer Bank S.A. |
16. |
S.C. Poland Consumer 16-1 sp.z o.o.6) |
Warszawa |
spółka zależna Santander Consumer Bank S.A. |
spółka zależna Santander Consumer Bank S.A. |
1. Na dzień 31.12.2021r. Santander Bank Polska S.A. był współwłaścicielem spółki Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. razem z Banco Santander S.A. Obaj właściciele wchodzą w skład Grupy Santander i posiadają po 50 % udziału w kapitale zakładowym spółki. W praktyce, Santander Bank Polska S.A. sprawuje kontrolę nad podmiotem zależnym Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., ponieważ za jego pośrednictwem Banco Santander realizuje swoją politykę w Polsce. W związku z powyższym, spółka traktowana jest jako zależna.
2. W dniu 23.12.2020 r. uchwałą Zgromadzenia Wspólników została podjęta decyzja o rozwiązaniu spółki Santander Consumer Finanse Sp. z o.o. oraz rozpoczęciu procesu likwidacyjnego.
3. Zdaniem Zarządu Grupy Santander inwestycja dokonana w PSA Finance Polska Sp. z o.o. stanowi inwestycję w jednostkę zależną na potrzeby sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego z uwagi na sprawowanie bezpośrednio przez Santander Consumer Bank S.A. i pośrednio przez Santander Bank Polska S.A. kontroli nad inwestycją.
4. W dniu 18.11.2019 r. została zarejestrowana zgodnie z prawem irlandzkim spółka SCM Poland AUTO 2019-1 Designated Activity Company z siedzibą w Dublinie. Jest to spółka celowa powołana do realizacji transakcji sekurytyzacji portfela należności leasingowych, której udziałowcem jest osoba prawna niepowiązana z Grupą. Spółka jest kontrolowana przez Santander Consumer Multirent Sp. z o.o
5. W dniu 27.08.2020 r. została zarejestrowana zgodnie z prawem polskim spółka Santander Consumer Financial Solutions Sp. z o.o. (SCFS Sp. z o.o.) z siedzibą we Wrocławiu. Przedmiotem działalności spółki będzie wynajem samochodów osobowych, pożyczka samochodowa oraz leasing finansowy dedykowany dla konsumentów. Spółka jest kontrolowana przez Santander Consumer Multirent Sp. z o.o., który posiada 100% udziałów spółki.
6. SC Poland Consumer 15-1 sp. z o.o. , S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o. spółki celowe powołane do przeprowadzenia sekurytyzacji części portfela kredytowego, w których udziałowcem jest polska osoba prawna niepowiązana z Grupą; spółki kontrolowane przez Santander Consumer Bank S.A., w związku ze spełnieniem warunków kontroli zawartych w MSSF 10.7. W związku z zakończeniem w roku 2020 transakcji sekurytyzacji, do której przeprowadzenia spółka SC Poland Consumer 15-1 Sp. z o.o. została powołana, nie była ona kontrolowana przez Grupę na 31.12.2020 r. W dniu 18.06.2021 r. została podjęta uchwała w SC Poland Consumer 15-1 Sp. z o.o. o rozwiązaniu spółki oraz otwarciu likwidacji.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
|
Podmioty stowarzyszone |
Siedziba |
Udział [%] w liczbie głosów na WZA na 31.12.2021 |
Udział [%] w liczbie głosów na WZA na 31.12.2020 |
1. |
POLFUND - Fundusz Poręczeń Kredytowych S.A. |
Szczecin |
50% |
50% |
2. |
Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. |
Warszawa |
49% |
49% |
3. |
Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. |
Warszawa |
49% |
49% |
2.1. Oświadczenie o zgodności
Roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Santander Bank Polska S.A. zostało sporządzone zgodnie ze stosowanymi w sposób ciągły Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi przez Unię Europejską według stanu w dniu 31 grudnia 2021 roku, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami– zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz.U. z 2021, poz. 217) i wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, a także wymogami wobec emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych określonymi w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Santander Bank Polska S.A. w dniu 22.02.2022r
2.2. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej przez spółki Grupy Kapitałowej w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia, na który sporządzono niniejsze sprawozdanie finansowe.
Zarząd w swojej ocenie rozważył m. in. wpływ pandemii COVID-19 i ustalił, że wpływa ona na wycenę aktywów oraz szacowane przyszłe wyniki, ale nie powoduje istotnej niepewności w zakresie zdolności Grupy Kapitałowej do kontynuacji działalności.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w złotych polskich, w zaokrągleniu do tysiąca złotych.
Grupa Santander Bank Polska S.A. sporządziła skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej, zgodnie z zasadami wyceny bilansowej wskazanymi poniżej:
Pozycja |
Zasady wyceny bilansowej |
Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu |
Wartość godziwa przez wynik finansowy |
Należności od klientów niespełniające testu kontraktowych przepływów pieniężnych |
Wartość godziwa przez wynik finansowy |
Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
Wartość godziwa przez inne całkowite dochody |
Zobowiązania z tytułu rozliczanych w środkach pieniężnych płatności w formie akcji własnych |
Zgodnie z wymogami MSSF 2 "Płatności w formie akcji" |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe |
Wartość godziwa przez inne całkowite dochody - opcja |
Kapitałowe aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Wartość godziwa przez wynik finansowy |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Wartość godziwa przez wynik finansowy |
Składniki aktywów trwałych |
Cena nabycia lub koszt wytworzenia pomniejszony o łączne odpisy amortyzacyjne oraz łączne straty z tytułu utraty wartości |
Składniki aktywów trwałych przeznaczone do sprzedaży i grupy aktywów trwałych przeznaczone do sprzedaży |
Wykazywane są w kwocie niższej z dwóch, tj. ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia |
Zasady rachunkowości zostały zastosowane analogicznie przez poszczególne jednostki Grupy Santander Bank Polska S.A., Grupa Santander Bank Polska S.A. zastosowała takie same zasady rachunkowości, jak przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku, zmiany wynikające z nowo zastosowanych standardów opisano w punkcie 2.4.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
2.3. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów lub interpretacji, które mogą mieć zastosowanie w Grupie Santander Bank Polska S.A., a nie są jeszcze obowiązujące i nie zostały wcześniej wprowadzone
MSSF |
Charakter zmian |
Obowiązuje od |
Wpływ na Grupę Santander Bank Polska S.A. |
Coroczne poprawki do standardów MSSF 2018-2020 |
W wyniku corocznego projektu ulepszeń wprowadzono zmiany do czterech MSSF (MSSF1, MSSF9, MSSF16, MSR 41). Zmiany do MSSF 9 wyjaśniają, jakie opłaty uwzględnia jednostka, gdy przeprowadza „test 10%” w celu usunięcia z bilansu składnika zobowiązań finansowych. W przypadku MSSF 16 zmieniono przykład ilustrujący sposób traktowania zachęt do leasingu, aby nie wprowadzać nieporozumień. |
1 stycznia 2022 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
Zmiany do MSR 37 Rezerwy |
Zmiany dotyczą doprecyzowania zakresu kosztów jakie należy uwzględniać w ocenie czy umowa jest umową rodzącą obciążenia |
1 stycznia 2022 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
Zmiany do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe |
Zmiany wskazują m.in., że przychody z tytułu sprzedaży wyrobów wytworzonych w trakcie doprowadzania składnika aktywów do pożądanego miejsca i stanu, nie mogą być odejmowane od kosztów powiązanych z tym składnikiem. Zamiast tego takie przychody należy ujmować w rachunku zysków i strat wraz z kosztami wytworzenia tych wyrobów |
1 stycznia 2022 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
Zmiany do MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych |
MSSF 3 „Połączenia jednostek gospodarczych” został zmieniony w celu odniesienia się do Założeń koncepcyjnych sprawozdawczości finansowej 2018 w celu ustalenia, co stanowi składnik aktywów lub zobowiązanie w połączeniu jednostek. Przed zmianą MSSF 3 odnosił się do Założeń koncepcyjnych sprawozdawczości finansowej z 2001 roku. Ponadto dodano nowy wyjątek w MSSF 3 dotyczący zobowiązań i zobowiązań warunkowych. |
1 stycznia 2022 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
MSSF 17 Ubezpieczenia |
MSSF 17 definiuje nowe podejście do rozpoznawania, wyceny, prezentacji i ujawniania umów ubezpieczeniowych. Głównym celem MSSF 17 jest zagwarantowanie przejrzystości oraz porównywalności sprawozdań finansowych ubezpieczycieli. W tym celu jednostka będzie ujawniała szereg informacji ilościowych i jakościowych umożliwiających użytkownikom sprawozdania finansowego ocenę wpływu umów ubezpieczeniowych na sytuację finansową, wyniki finansowe oraz przepływy pieniężne jednostki. MSSF 17 wprowadza szereg istotnych zmian w stosunku do dotychczasowych wymogów MSSF 4. Dotyczą one miedzy innymi: poziomów agregacji na jakim wykonywane są obliczenia, metody wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych, rozpoznawania zysku lub straty w czasie, ujmowania reasekuracji, wydzielania komponentu inwestycyjnego, sposobu prezentacji poszczególnych pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat jednostek sprawozdawczych, w tym oddzielnej prezentacji przychodów z ubezpieczeń, kosztów usług ubezpieczeniowych, a także przychodów lub kosztów finansowych. |
1 stycznia 2023 |
Standard nie będzie miał istotnego wpływu |
Zmiany do MSR 8 Zasady rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i błędy |
Zmiany do MSR 8 obejmują definicję szacunków księgowych, co powinno pomóc w odróżnieniu zasad rachunkowości od szacunków księgowych. |
1 stycznia 2023 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
Zmiany do MSR 12 |
Zmiany w zakresie podatku odroczonego dla transakcji leasingu oraz obowiązków likwidacyjnych. |
1 stycznia 2023 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
Zmiana do MSR 1 |
Zmiany do MSR 1 obejmują dwie zmiany. Pierwsza zmiana dotyczy klasyfikacji zobowiązań jako długoterminowe. Druga ze zmian dotyczy zakresu ujawnień dotyczących polityki rachunkowości. |
1 stycznia 2023 |
Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu |
* Nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów wydane przez RMSR, ale jeszcze niezatwierdzone do stosowania w UE.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
2.4. Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów lub interpretacji, które zostały po raz pierwszy zastosowane w roku obrotowym 2021
MSSF |
Charakter zmian |
Obowiązujące od |
Wpływ na Grupę Santander Bank Polska S.A. |
Zmiany do MSSF 16 Leasing- wydłużenie |
Zmiany przewidują możliwość zwolnienia leasingobiorców z rozpoznawania koncesji czynszowych jako modyfikacji zgodnie z MSSF 16, jeżeli spełniają one określone warunki i wynikają z COVID-19.Przedłużenie o rok od 30 czerwca 2021 możliwości stosowania zwolnienia (nowelizacja z maja 2020 r.) |
1 kwietnia 2021 |
Zmiana nie ma istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. |
Reforma IBOR -Faza 2 (zmiany do MSSF 9, MSR 39,MSSF 7,MSSF 4, MSSF 16) |
Zmiany uzupełniają zmiany wdrożone w Fazie 1 i dotyczą następujących obszarów: zmiany w przepływach finansowych, rachunkowości zabezpieczeń oraz ujawnień. Zmiana w przepływach finansowych wynikająca z reformy będzie wymagała jedynie aktualizacji stopy ESP, bez wpływu na wartość bilansową brutto instrumentu finansowego lub konieczności zaprzestania jego ujmowania. |
1 stycznia 2021 |
Zmiana nie ma istotnego wpływu |
* Nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów wydane przez RMSR, ale jeszcze niezatwierdzone do stosowania w UE.
**Wpływ reformy IBOR został zaprezentowany w punkcie Reforma indeksów stóp procentowych (Interest Rate Benchmark reform).
2.5. Zastosowanie szacunków
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, szacunków i przyjęcia założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów.
Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł.
Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Zmiany w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym ich dokonano pod warunkiem, że dotyczyły one tylko tego okresu lub w okresie, w którym je dokonano i okresach przyszłych, jeśli wpływają one zarówno na bieżący jak i przyszłe okresy.
Najistotniejsze szacunki obejmują:
· Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
· Wartość godziwą instrumentów finansowych
· Szacunki dotyczące spraw spornych
· Szacunki dotyczące rezerw portfelowych na ryzyko związane ze kredytami hipotecznymi w walutach obcych
· Szacunki dotyczące zwrotów prowizji z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych
Podejście MSSF 9 do szacowania odpisów z tytułu strat kredytowych bazuje na wyznaczaniu oczekiwanych strat kredytowych (expected credit loss ECL). Odpisy z tytułu ECL odzwierciedlają nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników, wartość pieniądza w czasie oraz racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Odpisy z tytułu ECL są mierzone w kwocie równej ECL w horyzoncie 12-miesięcznym albo ECL w horyzoncie pozostałego czasu życia instrumentu jeżeli zidentyfikowano dla nich istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu rozpoznania (Koszyk 2) lub utratę wartości (Koszyk 3). W związku z powyższym model ECL wymaga dokonania szeregu ocen i szacunków elementów obarczonych niepewnością, w szczególności w zakresie:
· pomiaru ECL w horyzoncie 12 miesięcznym albo pozostałego czasu życia instrumentu,
· określenia, kiedy następuje zdarzenie istotnego wzrostu ryzyka kredytowego,
· określenia przyszłych zdarzeń (forward looking) oraz ich prawdopodobieństwa, które są odzwierciedlone w oszacowaniu ECL.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W rezultacie odpisy z tytułu ECL są szacowane z wykorzystaniem złożonego modelu stworzonego z wykorzystaniem wielu informacji i wielu technik statystycznych. Struktura modeli wykorzystywanych w celu oszacowania ECL uwzględnia modele dla następujących parametrów:
· PD - Probability of Default, tj. szacunek prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w danym horyzoncie czasowym (12-miesięcznym lub na całe życie);
· LGD - Loss Given Default, tj. część ekspozycji, która nie zostałaby odzyskana w przypadku zmaterializowania się zdarzenia niewykonania zobowiązania;
· EAD – Exposure at Default, tj. oczekiwana wielkość ekspozycji w przypadku zmaterializowana się zdarzenia niewykonania zobowiązania w horyzoncie 12-miesięcy lub całego okresu życia.
Zmiany w powyższych szacunkach i strukturze modeli mogą mieć istotny wpływ na poziom odpisów z tytułu ECL.
MSSF 9 uzależnia sposób rozpoznawania strat oczekiwanych w zależności od zmiany poziomu ryzyka, który nastąpił od momentu rozpoznania ekspozycji. Standard wprowadza trzy podstawowe etapy/koszyki rozpoznawania strat oczekiwanych:
· Koszyk 1 – w którym są klasyfikowane ekspozycje dla których od momentu rozpoznania nie nastąpiły istotne zmiany ryzyka rozumiane, jako wzrost prawdopodobieństwa przeklasyfikowania do portfela z utratą wartości (Koszyk 3). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.
· Koszyk 2 – w którym są klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu rozpoznania nastąpił istotny wzrost ryzyka, ale jeszcze nie uprawdopodobniło się zdarzenie niewywiązania się z zobowiązania. Dla takich ekspozycji straty oczekiwane będą rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
· Koszyk 3 – w którym są klasyfikowane ekspozycje, dla których zmaterializowało się zdarzenia niewykonania zobowiązania (zaistniały przesłanki utraty wartości). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
Dla celów oceny ECL w podejściu portfelowym, aktywa finansowe są grupowane według podobnych charakterystyk ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy (np. na podstawie oceny ryzyka kredytowego stosowanego przez Grupę Santander Bank Polska S.A lub procesu oceny według przyjętej skali z uwzględnieniem typu składnika aktywów, branży, położenia geograficznego, rodzaju zabezpieczenia, opóźnienia w spłacie i innych istotnych czynników). Wybrane cechy charakterystyczne są istotne z punktu widzenia oceny przyszłych przepływów pieniężnych dla grup takich aktywów, gdyż wskazują, jaka jest zdolność dłużników do spłaty wszystkich wymaganych kwot zgodnie z warunkami umowy dotyczącej składnika aktywów będącego przedmiotem oceny. Systemy klasyfikacji kredytowej zostały opracowane wewnętrznie i są stale ulepszane, np. poprzez zewnętrzną analizę wskaźnikową pozwalającą na lepsze zastosowanie wyżej wymienionych wskaźników do oszacowania odpisu aktualizującego.
Wyliczenie ECL w podejściu indywidualnym odbywa się w oparciu o wyliczenie sumy ważonych prawdopodobieństwem odpisów aktualizujących obliczonych dla wszystkich możliwych scenariuszy odzysku w zależności od aktualnie realizowanej dla danego klienta strategii odzysku.
W ramach analizy scenariuszowej wykorzystywane są przede wszystkim następujące strategie/scenariusze:
· Odzysk z prowadzonej działalności operacyjnej / refinansowania / wsparcia kapitałowego;
· Odzysk ze sprzedaży zabezpieczenia w trybie dobrowolnym;
· Odzysk w procesie egzekucji;
· Odzysk w ramach upadłości układowej / postępowania naprawczego / upadłości likwidacyjnej;
· Odzysk w ramach przejęcia zadłużenia / aktywa / sprzedaży wierzytelności
· Odzysk w ramach restrukturyzacji prawnej
Ponadto dla ekspozycji klasyfikowanych, jako POCI (purchased or originated credit impaired) – czyli zakupionych lub powstałych składników aktywów finansowych, które w momencie początkowego ujęcia są dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe – oczekiwane straty są rozpoznane w horyzoncie pozostałego czasu życia. Do utworzenia takiego aktywa dochodzi w sytuacji rozpoznania aktywa z utratą wartości, a klasyfikacja POCI utrzymywana jest w całym okresie życia aktywa.
Aktywa kredytowe z utratą wartości
Aktywa kredytowe z utratą wartości są to aktywa z Koszyka 3 lub POCI. Składnik aktywów finansowych lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość wtedy i tylko wtedy, gdy istnieją obiektywne dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów, a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące utratę wartości ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wskazanie pojedynczego zdarzenia, powodującego utratę wartości może nie być możliwe, utratę wartości może raczej spowodować złożony efekt kilku zdarzeń. Do obiektywnych dowodów utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów zalicza się uzyskane informacje dotyczące następujących zdarzeń:
· znaczące trudności finansowe emitenta lub dłużnika;
· niedotrzymanie warunków umowy,; np. opóźnienie w spłacie odsetek lub należności głównej powyżej 90 dni w kwocie przekraczającej: progi bezwzględne materialności (400 zł dla w przypadku ekspozycji indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw oraz 2000 zł dla klientów biznesowych i korporacyjnych) oraz jednocześnie progi względne (powyżej 1% kwoty przeterminowanej w stosunku do kwoty bilansowej);
· przyznanie dłużnikowi przez Grupę Santander Bank Polska S.A., ze względów ekonomicznych lub prawnych wynikających z trudności finansowych dłużnika, udogodnienia, którego w innym wypadku Grupa Santander Bank Polska S.A. by nie udzieliła, które spełniają kryteria:
(1) Transakcje restrukturyzowane w okresie warunkowym, które spełniają kryteria przeklasyfikowania do kategorii Koszyk 3 (ilościowe i/lub jakościowe)
(2) Transakcje restrukturyzowane w okresie warunkowym poprzednio klasyfikowane jako niepracujące, które zostały zrefinansowane lub zrestrukturyzowane lub są przeterminowane o więcej niż 30 dni z powodu zaobserwowanych trudności finansowych klienta.
(3) Transakcje restrukturyzowane, w ramach których zastosowano klauzule umowne powodujące odroczenie płatności poprzez karencję w spłacie kapitału przez okres dłuższy niż dwa lata.
(4) Transakcje restrukturyzowane obejmujące umorzenie zobowiązań, okresy karencji w spłacie odsetek lub spłacane w ratach bez odsetek umownych.
(5) Transakcje restrukturyzowane, w ramach których nastąpiła zmiana wartości bieżącej netto przepływów pieniężnych (NPV) o co najmniej 1% w stosunku do wartości NPV przed zastosowaniem działań restrukturyzacyjnych
(6) Transakcje, w ramach których zastosowano:
o nieadekwatne harmonogramy spłat (początkowe albo późniejsze, gdy je stosowano), z czym wiążą się m.in. powtarzające się sytuacje nieprzestrzegania harmonogramu, zmiany harmonogramu spłat w celu uniknięcia sytuacji nieprzestrzegania go, lub
o harmonogram spłat opierający się na oczekiwaniach, niepopartych prognozami makroekonomicznymi lub wiarygodnymi założeniami co do kredytobiorcy pod względem jego zdolności lub gotowości do spłaty.
(7) Transakcje, w przypadku których Grupa posiada uzasadnione wątpliwości co do prawdopodobieństwa dokonania płatności przez klienta
· wysoce prawdopodobna upadłość dłużnika, postępowanie sanacyjne, układowe lub inna reorganizacja finansowa dłużnika;
· zanik aktywnego rynku na dany składnik aktywów finansowych ze względu na trudności finansowe;
· ekspozycje objęte moratorium ustawowym tzw. Tarcza 4.0 ( Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym COVID-19) – zastosowanie moratorium na podstawie deklaracji o utracie źródła dochodu.
W przypadku ekspozycji z utratą wartości (Koszyk 3) istnieje możliwość przeklasyfikowania ekspozycji do Koszyka 2 lub 1, gdy ustąpiły przesłanki powodujące klasyfikację do Koszyka 3 (w szczególności nastąpiła poprawa sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy) oraz dodatkowo po upłynięciu okresu kwarantanny (prawidłowej obsługi rozumianej jako brak opóźnień w spłacie powyżej 30 dni), przy czym:
· W przypadku ekspozycji klientów indywidualnych okres kwarantanny wynosi 180 dni.
· W przypadku klientów małych i średnich przedsiębiorstw okres kwarantanny wynosi 180 dni, dodatkowo dla części klientów wymagana jest ocena sytuacji finansowej i zdolności kredytowej klienta. Brak możliwości ponownej klasyfikacji do Koszyka 1 lub 2 następuje jednak w przypadku identyfikacji: oszustwa, śmierci kredytobiorcy, zaprzestania działalności, upadłości, likwidacji, wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego.
· W przypadku klientów biznesowych i korporacyjnych okres kwarantanny wynosi 92 dni, wymagana jest również pozytywna ocena kondycji finansowej (Grupa uznaje wszystkie pozostałe płatności za możliwe do odzyskania w terminie wynikającym z umowy). Brak możliwości powrotu do Koszyka 1 lub 2 w przypadku identyfikacji oszustwa, zaprzestania prowadzenia działalności, wszczęcia postępowań prawnych: restrukturyzacyjnego, upadłościowego, likwidacyjnego.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· Dodatkowo w przypadku podejmowania przez Grupę działań restrukturyzacyjnych (w tym ekspozycje objęte moratorium ustawowym tzw. Tarcza 4.0) i klasyfikacji Klienta do Koszyka 3, przeklasyfikowanie do Koszyka 2 następuje po co najmniej 365 dniach (licząc od późniejszej z dat: restrukturyzacji bądź przeklasyfikowania do portfela niepracującego) regularnych płatności, spłacenia przez klienta kwoty wcześniej przeterminowanej/spisanej (o ile wystąpiła) oraz po stwierdzeniu iż nie ma obaw co do dalszej spłaty całości zadłużenia zgodnie z ustalonymi warunkami restrukturyzacji.
Szczegółowe ujawnienia dot. ryzyka kredytowego, ujęto w nocie: 4. Zarządzanie ryzykiem
Istotny wzrost ryzyka kredytowego
Jednym z kluczowych elementów MSSF 9 jest identyfikacja istotnego wzrostu ryzyka kredytowego decydującego o klasyfikacji do Koszyka 2. Grupa Santander Bank Polska S.A. wypracowała szczegółowe kryteria definicji istotnego wzrostu poziomu ryzyka bazujące na następujących głównych założeniach:
· Jakościowych:
· Objęcie klienta dedykowanymi strategiami monitoringu będącymi konsekwencją zidentyfikowania sygnałów wczesnego ostrzegania świadczących o istotnym wzroście ryzyka kredytowego
· Działania restrukturyzacyjne związane z udzieleniem klientom udogodnień wymuszonych ich trudną sytuacją finansową
· Opóźnienie w spłacie zgodnie z kryteriami standardu tj. 30 dni przeterminowania połączone z progiem materialności
· Ilościowych:
· Metoda bufora ryzyka bazująca na porównaniu krzywych prawdopodobieństwa niewypłacalności w horyzoncie aktualnego pozostałego czasu życia ekspozycji według oceny poziomu ryzyka na moment rozpoznania ekspozycji i na datę raportową. Bufor ryzyka ustalany jest, jako wartość względna dla każdej ekspozycji w oparciu o ocenę ryzyka wynikającą z modeli wewnętrznych i pozostałych parametrów ekspozycji wpływających na ocenę Grupy, czy znaczący wzrost ryzyka mógł wystąpić w odniesieniu do momentu początkowego rozpoznania ekspozycji (parametry te biorą pod uwagę typy produktu, strukturę terminową jak również rentowność). Metodologia bufora ryzyka została przygotowana wewnętrznie i opiera się na informacjach zebranych w trakcie procesów decyzyjnego oraz ustalania transakcji.
Progi (określające maksymalną dopuszczalną wartość prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD) na moment sprawozdawczy po zmianie w stosunku do wartości PD na moment początkowego ujęcia) służące do klasyfikacji do koszyka 2 są określone indywidulanie dla poszczególnych ekspozycji,. W tabeli zaprezentowano średnie roczne wartości progów PD uwzględniając czas do zapadalności ekspozycji.
Średni próg graniczny ( w ujęciu rocznym) prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania |
||||
kredyty hipoteczne |
|
|
|
3,04% |
kredyty indywidualne |
|
|
|
13,95% |
kredyty biznesowe |
|
|
|
13,17% |
Fakt objęcia działaniami pomocowymi związanymi z COVID-19 (z wyłączeniem ekspozycji objętych moratorium ustawowym Tarcza 4.0) nie powoduje automatycznego przeklasyfikowania do Koszyka 2 lub Koszyka 3. Dodatkowe ryzyko klienta jest na bieżąco monitorowane. W ramach zarządzania ryzykiem kredytowym w obliczu pandemii COVID-19, raporty zarządcze i systemy wczesnego ostrzegania zostały rozbudowane, a najbardziej wrażliwe populacje zostały szczegółowo przeanalizowane.
· W przypadku ekspozycji znajdujących się w Koszyku 2 istnieje możliwość przeklasyfikowania do Koszyka 1, bez dodatkowego okresu kwarantanny, wówczas gdy ustały przesłanki wskazujące na istotny wzrost ryzyka w odniesieniu do momentu początkowego ujęcia aktywa, tzn. gdy zachodzą równocześnie warunki: sytuacja klienta nie wymaga intensywnego monitoringu ze strony Grupy, Grupa nie prowadzi działań restrukturyzacyjnych wobec ekspozycji, ekspozycja nie posiada opóźnień w spłacie ponad 30 dni na istotną kwotę, brak karencji z tytułu Tarczy 4.0, oraz brak wzrostu ryzyka wg metody buforu ryzyka.
Grupa Santander Bank Polska S.A. nie identyfikuje ekspozycji o niskim ryzyku kredytowym zgodnie z regułami wynikającymi z standardu MSSF 9, który pozwala na rozpoznanie oczekiwanych 12-miesięcznych strat nawet przy znacznym wzroście ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia.
Pomiar ECL
Drugim kluczowym elementem MSSF 9 jest podejście do szacowania parametrów ryzyka. Grupa Santander Bank Polska S.A. na potrzeby szacowania odpisów z tytułu strat oczekiwanych wykorzystuje własne oszacowania parametrów ryzyka bazujące na modelach wewnętrznych. Oczekiwane straty kredytowe stanowią sumę iloczynów indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD w poszczególnych okresach (w zależności od koszyka w horyzoncie 12 miesięcy lub czasu życia) zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Oszacowane parametry zgodnie z założeniami MSSF 9 podlegają korekcie z tytułu scenariuszy makroekonomicznych, w tym celu Grupa określa czynniki wpływające na poszczególne klasy aktywów, aby oszacować
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
odpowiednią ewolucję parametrów ryzyka. Grupa wykorzystuje scenariusze opracowywane wewnętrznie przez zespół analityczny, które podlegają aktualizacji w cyklu nie rzadszym niż półroczny. Modele i parametry stworzone na potrzeby MSSF 9 podlegają procesowi zarządzania modelami oraz podlegają kalibracji i walidacji. Narzędzia te są również wykorzystywane do procesu planowania finansowego.
Określenie przyszłych zdarzeń i ich prawdopodobieństwa
Przyszłe zdarzenia są odzwierciedlone zarówno w procesie szacowania strat z tytułu ECL jak i określenia istotnego wzrostu poziomu ryzyka kredytowego poprzez opracowanie odpowiednich scenariuszy makroekonomicznych, a następnie odzwierciedleniu ich w oszacowaniach parametrów dla każdego ze scenariusza. Finalna wartości parametrów jak i ECL powstaje, jako średnio ważona wartość parametrów ważona prawdopodobieństwem każdego ze scenariuszy. Grupa wykorzystuje 3 rodzaje wewnętrznie przygotowywanych scenariuszy tzw. bazowy oraz dwa alternatywne, które odzwierciedlają prawdopodobne alternatywne warianty scenariusza bazowego, przy czym jeden jest określany, jako optymistyczny, a drugi pesymistyczny. Wagi scenariuszy określane są z wykorzystaniem oczekiwanej ścieżki przebiegu PKB i przedziałów ufności dla tej prognozy w taki sposób, aby wagi odzwierciedlały niepewność co do przyszłego kształtowania się tego czynnika.
Modele banku najczęściej wskazują na zależności jakości portfeli kredytowych od sytuacji rynkowej w zakresie poziomu depozytów, kredytów, a także poziomów miar związanych ze stopami procentowymi.
Scenariusz bazowy
W scenariuszu bazowym wzrost gospodarczy będzie wspierany przez luźniejszą politykę fiskalną (program Nowy Ład) oraz nowe fundusze unijne, z przewidywanymi stopami wzrostu PKB na poziomie 4,9% i 3,6% na lata 2022 i 2023. Na koniec 2021 roku fundusze UE nie są dostępne, ale scenariusz zakłada, że rząd będzie w stanie osiągnąć porozumienie z Komisją Europejską i odblokować nowe środki w 2022 roku. Silny popyt krajowy wraz ze słabszym złotym, podwyżkami cen energii i wyższymi cenami surowców spowodowanymi zakłóceniami w globalnym łańcuchu dostaw będą napędzać inflację CPI, która ma wynieść średnio 6,2% w 2022 roku. Pod koniec 2021 roku Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła zacieśnianie polityki pieniężnej i podniosła stopy procentowe w październiku i listopadzie łącznie o 115 punktów bazowych, do 1,25%. Oczekuje się, że na koniec 2022 r. stopy procentowe wyniosą 3,00%.
Scenariusz optymistyczny
Scenariusz pozytywny opiera się na założeniu, że nie pojawią się nowe fale koronawirusa ani lockdowny. Fundusze UE zostaną odblokowane, a zakłócenia w dostawach znikają. W tym scenariuszu oczekuje się, że w 2022 r. gospodarka wzrośnie o 6,2%, a następnie będzie stopniowo zwalniać, ale pozostanie silna. Silny wzrost będzie napędzał i tak już podwyższoną inflację, która wyniesie średnio 6,5% w 2022 i 4,1% w 2023. NBP będzie kontynuował cykl zacieśniania. Oczekuje się, że stopy procentowe wzrosną do 3,00% na koniec 2022 roku.
Scenariusz pesymistyczny
Scenariusz negatywny został zbudowany przy założeniu, że nowa fala koronawirusa doprowadzi do odnowienia ograniczeń epidemicznych. Jednocześnie konflikt między polskim rządem a Komisją Europejską nie zostanie rozwiązany w najbliższym czasie, więc środki z Funduszu Odbudowy nie zostaną uruchomione. W tym scenariuszu oczekuje się, że w 2022 r. gospodarka wzrośnie o 3,3%, a następnie spowolni do 1,3% w 2023 r. Mimo wolniejszego wzrostu inflacja CPI pozostanie na wysokim poziomie i wyniesie średnio 6,2% w 2022 r. Pogorszenie perspektyw gospodarczych pojawi się w trakcie cyklu podwyżek RPP, więc po podniesieniu w 2. kwartale 2022 do 3,00% stopy spadną do 1,50% w 1. kwartale 2023.
W poniższych tabelach przedstawiono kluczowe wskaźniki ekonomiczne wynikające z poszczególnych scenariuszy.
Scenariusz zastosowany na 2021.12.31 |
bazowy |
optymistyczny |
pesymistyczny |
|||||
prawdopodobieństwo |
60% |
20% |
20% |
|||||
|
|
|
2022 |
średnia kolejne 3 lata |
2022 |
średnia kolejne 3 lata |
2022 |
średnia kolejne 3 lata |
PKB |
r/r |
4,9% |
3,0% |
6,2% |
4,8% |
3,3% |
1,3% |
|
WIBOR 3M |
średnia |
3,0% |
3,0% |
3,0% |
3,0% |
2,8% |
1,8% |
|
stopa bezrobocia |
% aktywnych |
3,2% |
3,0% |
3,2% |
2,7% |
3,2% |
3,4% |
|
CPI |
r/r |
6,2% |
3,1% |
6,5% |
3,4% |
6,3% |
2,5% |
|
EURPLN |
koniec okresu |
4,46 |
4,34 |
4,39 |
4,3 |
4,73 |
4,51 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Scenariusz zastosowany na 2020.12.31 |
bazowy |
optymistyczny |
pesymistyczny |
|||||
prawdopodobieństwo |
60% |
20% |
20% |
|||||
|
|
|
2021 |
średnia kolejne lata |
2021 |
średnia kolejne 3 lata |
2021 |
średnia kolejne 3 lata |
PKB |
r/r |
3,1% |
3,1% |
4,4% |
4,1% |
1,8% |
2,2% |
|
WIBOR 3M |
średnia |
1,6% |
1,6% |
1,6% |
1,6% |
1,6% |
1,6% |
|
stopa bezrobocia |
% aktywnych |
2,6% |
2,1% |
2,4% |
1,9% |
2,7% |
2,4% |
|
CPI |
r/r |
2,9% |
2,0% |
3,4% |
2,4% |
2,5% |
1,7% |
|
EURPLN |
koniec okresu |
4,30 |
4,27 |
4,23 |
4,17 |
4,36 |
4,38 |
Korekta zarządcza poziomu odpisów odzwierciedlająca ryzyko związane z sytuacją COVID-19
W 2021 roku, w związku z przeglądem parametrów ryzyka stosowanych do kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych, zaktualizowano w Santander Bank Polska S.A. wykorzystywane modele i scenariusze makroekonomiczne, uwzględniając zgodnie z wymogami standardu MSSF 9 aktualne prognozy przyszłej sytuacji ekonomicznej.
Grupa zdecydowała się wycofać korektę zarządczą z tyt. COVID-19, która w poprzednich okresach pokrywała bardzo dużą niepewność odnośnie kształtowania się czynników makroekonomicznych. Jej celem było również uchwycenie wpływu istotnych i krótkotrwałych szoków ekonomicznych na długofalową ścieżkę wzrostu gospodarczego. Obecnie ta niepewność odnośnie prognoz znacznie zmalała, zdecydowano się uwzględnić zarówno realizację czynników ryzyka, obserwowanych w okresie pandemii, jak i oczekiwania co do kształtowania się tych czynników w przyszłości bezpośrednio w parametrach oczekiwanych strat kredytowych.
Jednocześnie Grupa kontynuuje ścisły monitoring sytuacji gospodarczej oraz zachowania portfeli kredytowych z związku z wydarzeniami COVID-19.
Na koniec 2021 roku oprócz odpisów z tytułu ECL będących wynikiem zaimplementowanego w systemie złożonego modelu kalkulacji, utworzono również korekty zarządcze, aktualizujące poziom ryzyka o bieżące i spodziewane wydarzenia w przyszłości:
· Rezerwa zarządcza w wysokości 17 200 tys.zł. związana ze zmianami w klasyfikacji ekspozycji na portfelu detalicznym i SME wynikającymi z wdrożenia z początkiem 2022 roku rekomendacji R KNF, w szczególności:
· gdy Grupa posiada wobec dłużnika ekspozycje bilansowe, które są przeterminowane o ponad 90 dni i które stanowią ponad 20% wszystkich ekspozycji bilansowych wobec tego dłużnika, wszystkie ekspozycje bilansowe i pozabilansowe wobec tego dłużnika uznaje się za niepracujące
· opóźnienie w spłacie dla danej ekspozycji przekraczające 90 dni w sytuacji gdy dla danej ekspozycji nie zostało spełnione kryterium istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego skutkuje klasyfikacją do koszyka 2
· Rezerwa zarządcza dla portfela korporacyjnego w wysokości 20 000 tys.zł, utworzona dla odzwierciedlenia szacowanego wpływu nowych dodatkowych ograniczeń związanych z przedłużającą się pandemią COVID-19 w działalności biznesowej sektora hotelarsko-noclegowego . Wyznaczając kwotę dodatkowego odpisu, Grupa przyjęła założenie o dodatkowej klasyfikacji do koszyka 2 sektora z prawdopodobieństwem 50%, a obecny koszyk 2 z dodatkowym prawdopodobieństwem 2% będzie przeklasyfikowany do koszyka 3. W kalkulacji rezerwy zarządczej przyjęto średnie pokrycie odpisem dla portfela branży hotelowej dla zakładanej klasyfikacji.
· Rezerwa zarządcza dla portfela SME w kwocie 35 000 tys.zł., związana z planowanymi zmianami w modelach LGD (planowane wydzielenie oddzielnych portfeli o niższych spodziewanych odzyskach dla ekspozycji po realizacji zabezpieczenia GDM oraz w upadłości a także wykluczeniem dla portfela leasingowego SME podczas estymacji historycznych odzysków na poziomie nie realizowanym obecnie).
Potencjalna zmienność poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe
Zmiany prognoz wskaźników makroekonomicznych mogą skutkować istotnymi efektami wpływającymi na poziom utworzonych odpisów. Przyjęcie szacunków parametrów makroekonomicznych jedynie na poziomie jednego scenariusza (pesymistycznego lub optymistycznego) będzie skutkowało jednorazową zmianą odpisów na poziomie przedstawionym poniżej.
w mln zł |
|
|
|
|
zmiana poziomu rezerwy |
scenariusz |
|
|
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|
indywidualnych |
hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
Razem |
pesymistyczny |
4.7 |
1,8 |
14.0 |
20.5 |
45.3 |
optymistyczny |
(6.7) |
(0.2) |
(13.2) |
(20.1) |
(43.7) |
Dane dla Santander Bank Polska S.A.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wrażliwość poszczególnych portfeli na zmiany w otoczeniu w dużej mierze zależy od korelacji między ryzykiem niewykonania zobowiązania a wskaźnikami rynkowymi. Ta zależność jest różna dla różnych portfeli, a oczekiwane ryzyko może zależeć od zmian bezrobocia, wskaźnika CPI, kursów walut etc.
Bazując na wskaźniku PKB jako głównym czynniku determinującym kondycję gospodarki, Santander Bank Polska S.A. szacuje, że obniżenie docelowego poziomu produkcji krajowej brutto o 1% w 2022 roku. przełożyłoby się na wzrost oczekiwanych strat kredytowych w wysokości 14 776 tys. zł. Powyższa analiza powstała przy założeniu zachowania relacji pomiędzy czynnikami makroekonomicznymi.
Istotną zmienność dla rachunku wyników mogą stanowić przeklasyfikowania do koszyka 2 z koszyka 1. Przeklasyfikowanie zadanego udziału ekspozycji z koszyka 1 o najwyższym poziomie ryzyka do koszyka 2 dla każdego typu ekspozycji skutkowałoby wzrostem odpisów o kwotę przedstawioną w poniższej tabeli (wg stanu portfela na 31 grudnia 2021 roku).
|
dodatkowy odpis na oczekiwane straty kredytowe ( w mln PLN) |
||||
przeklasyfikowania z Koszyka 1 do Koszyka 2 |
indywidualni |
hipoteczni |
korporacyjni |
Razem 31.12.2021 |
Razem 31.12.2020 |
1% |
27,7 |
13,0 |
6,1 |
46,8 |
34,3 |
5% |
144,0 |
54,7 |
33,6 |
232,3 |
166,2 |
10% |
281,3 |
86,8 |
62,0 |
430,1 |
305,5 |
Teoretyczne przeklasyfikowanie 1% ekspozycji z etapu 1 o najwyższym poziomie ryzyka do etapu 2 dla każdego rodzaju ekspozycji skutkowałoby wzrostem oczekiwanych strat kredytowych o 46 800 tys. zł według portfela na 31 grudnia 2021 roku dla Grupy Santander Bank Polska SA (w odniesieniu do 34 300 tys. zł na 31 grudnia 2020 roku).
Powyższe szacunki oznaczają spodziewaną zmienność kwoty odpisów wynikającą ze zmian klasyfikacji ekspozycji pomiędzy koszykiem 1 i 2, a skutkującej istotnymi zmianami pokrycia ekspozycji odpisami z tytułu różnych horyzontów rozpoznawania strat oczekiwanych.
Wartość godziwa instrumentów finansowych, w tym instrumentów finansowych niespełniających testu kontraktowych przepływów pieniężnych
Wartość godziwa jest ceną, którą otrzymano by za zbycie składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny.
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje metodologię wyceny do wartości godziwej ekspozycji kredytowych oraz instrumentów dłużnych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy.
W przypadku instrumentów, w ramach, których można wyróżnić część bilansową jak i pozabilansową, zakres wyceny do wartości godziwej zależy od oceny charakteru ekspozycji, przy czym:
· część bilansowa zawsze podlega wycenie do wartości godziwej,
· część pozabilansowa podlega wycenie do wartości godziwej wyłącznie, jeśli spełniony jest, co najmniej jeden z warunków:
· warunek 1: ekspozycja została desygnowana, jako wyceniana do wartości godziwej (opcja) lub,
· warunek 2: ekspozycja może być rozliczona netto lub poprzez inny instrument lub,
· warunek 3: Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje odsprzedaży zobowiązania natychmiast po jego udzieleniu lub,
· warunek 4: zobowiązanie zostało udzielone poniżej warunków rynkowych.
W ramach wyceny do wartości godziwej stosowane są techniki wyceny, które są odpowiednie do okoliczności i w przypadku, których są dostępne dostateczne dane do wyceny wartości godziwej, przy maksymalnym wykorzystaniu odpowiednich obserwowalnych danych wejściowych i minimalnym wykorzystaniu nieobserwowalnych danych wejściowych.
Stosowane w Grupie techniki wyceny obejmują:
· metodę rynkową - opiera się na wykorzystaniu cen i innych odpowiednich informacji generowanych przez transakcje rynkowe obejmujące identyczne lub porównywalne (tj. podobne) aktywa, zobowiązania bądź grupę aktywów i zobowiązań, taką jak jednostka gospodarcza,
· metodę dochodowościową - opiera się na przeliczaniu przyszłych kwot (np. przepływów pieniężnych lub dochodu i wydatków) na jedną bieżącą (tj. zdyskontowanych) datę. Kiedy stosuje się metodę dochodowościową, wycena wartości godziwej odzwierciedla aktualne oczekiwania rynku, co do tych przyszłych kwot.
Grupa Santander Bank Polska S.A. do wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych niespełniających testu kontraktowych przepływów pieniężnych stosuje metodę dochodowościową.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Za zastosowaniem metody dochodowościowej przemawiają następujące argumenty:
· brak aktywnego rynku,
· metoda odtworzeniowa nie jest wykorzystywana w przypadku aktywów finansowych (najczęściej dotyczy rzeczowych aktywów trwałych lub inwestycji w nieruchomości).
W przypadku ekspozycji kredytowej oraz instrumentu dłużnego typowym podejściem w ramach metody dochodowościowej jest zastosowanie do ustalenia wartości godziwej techniki wartości bieżącej. W ramach tej techniki dokonuje się szacunku oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych oraz ich dyskontowania adekwatną stopą procentową. Stosując technikę wartości bieżącej Grupa Santander Bank Polska S.A. uwzględnia następujące elementy w wycenie:
· oczekiwania, co do przyszłych przepływów pieniężnych,
· oczekiwania dotyczące ewentualnych zmian kwot i terminów przepływów pieniężnych (niepewności nieodłącznie związane z szacunkami przepływów pieniężnych),
· wartość pieniądza w czasie, szacowana poprzez zastosowanie stawek rynkowych wolnych od ryzyka,
· cenę za ryzyko niepewności nieodłącznie związane z przepływami pieniężnymi (tzw. premia za ryzyko) oraz
· inne czynniki, które uczestnicy rynku uwzględniliby w danych okolicznościach.
Stosowana przez Grupę Santander Bank Polska S.A. technika wyceny do wartości bieżącej bazuje na kluczowych założeniach:
· przepływy pieniężne i stopy dyskontowe odzwierciedlają założenia, które uczestnicy rynku przyjęliby, wyceniając składnik aktywów,
· przepływy pieniężne i stopy dyskontowe uwzględniają tylko czynniki przypisywane składnikowi aktywów, który podlega wycenie,
· stopy dyskontowe odzwierciedlają założenia, które są zgodnie z założeniami związanymi z przepływami pieniężnymi,
· stopy dyskontowe są spójne z podstawowymi czynnikami ekonomicznymi waluty, w której przepływy pieniężne są denominowane.
Wypracowana przez Grupę Santander Bank Polska S.A. metodologia ustalania wartości godziwej zakłada dostosowanie modelu wyceny do wartości godziwej do charakterystyki wycenianego aktywa finansowego. Dokonując oceny konieczności dopasowania modelu do cech wycenianego aktywa Grupa Santander Bank Polska S.A. bierze pod uwagę następujące czynniki:
· sposób podejścia do wyceny (indywidualne czy zbiorowe/portfelowe) z uwagi na charakterystykę wycenianego instrumentu,
· czy dostępny jest harmonogram płatności czy też nie,
· czy wyceniane aktywo znajduje się jeszcze w ofercie Grupy Santander Bank Polska S.A. i czy ostatnio udzielone klientom produkty mogą stanowić grupę referencyjną dla wycenianego aktywa.
Pozostałymi istotnymi grupami instrumentów finansowych, które są wyceniane w wartości godziwej są wszystkie instrumenty pochodne, aktywa finansowe utrzymywane w rezydualnym modelu biznesowym, dłużne inwestycyjne aktywa finansowe utrzymywane w modelu biznesowym, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych oraz kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe. Te instrumenty finansowe są wyceniane poprzez odniesienie do obowiązujących cen rynkowych dla danego instrumentu lub poprzez zastosowanie odpowiedniego modelu wyceny.
W przypadku, gdy wartość godziwa jest obliczana z wykorzystaniem modeli wyceny dla rynków finansowych, zgodnie z wykorzystywaną metodologią wylicza się szacowane przepływy pieniężne z danego kontraktu, a następnie dyskontuje się je do wartości bieżącej. Modele te opierają się na niezależnie określanych parametrach rynkowych, np. krzywych stóp procentowych, cenach papierów wartościowych i towarów, zmienności kwotowań cen opcji oraz kursów walutowych. Większość parametrów rynkowych ustalana jest na podstawie kwotowań lub wynika z cen instrumentów finansowych.
Dla instrumentów finansowych, których wartość bilansowa oparta jest na obowiązujących cenach lub modelach wyceny, w uzasadnionych przypadkach Grupa Santander Bank Polska S.A. bierze pod uwagę konieczność rozpoznania dodatkowej korekty do wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta.
Modele wyznaczania wartości godziwej są przedmiotem okresowych przeglądów.
Podsumowanie wartości bilansowej i godziwej poszczególnych grup aktywów i pasywów zawarto w nocie 47
Szacunki dotyczące spraw spornych
Rezerwy na sprawy sporne są tworzone na podstawie oceny prawdopodobieństwa przegrania przez Grupę Santander Bank Polska S.A. sprawy sądowej.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa tworzy rezerwy na sprawy sporne zgodnie z wymogami MSR 37 i zostały oszacowane przy uwzględnieniu prawdopodobieństwa kwoty do zapłaty. Wynik z tytułu rezerw na sprawy sporne prezentowany jest w pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku, Grupa zwiększyła rezerwy na sprawy sporne w związku z napływem nowych spraw sądowych oraz zmianą szacunków przyjętych prawdopodobieństw negatywnych dla Grupy rozstrzygnięć.
Szczegóły przedstawiające wartość rezerw oraz przyjęte założenia do ich kalkulacji znajdują się w nocie 38,48 oraz 49.
Szacunki dotyczące rezerw portfelowych na ryzyko związane ze kredytami hipotecznymi w walutach obcych
W związku z wyrokiem TSUE opisanym w nocie 48 istnieje podwyższone ryzyko zakwestionowania klauzul umownych przez klientów w portfelu kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do walut obcych. W związku z tym Zarząd rozważył ryzyko, iż założone na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do walut obcych, mogą nie być w pełni odzyskiwalne i/lub powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Dlatego nadal oprócz rezerwy na sprawy sporne, utrzymywana jest dodatkowa rezerwa portfelowa na ryzyko prawne.
Rezerwa portfelowa szacowana jest w oparciu o szereg założeń, z uwzględnieniem: specyficznego horyzontu czasowego, szeregu prawdopodobieństw takich jak prawdopodobieństwo uznania klauzul umownych za abuzywne, prawdopodobieństwo przegrania sporu sądowego, a także w oparciu o różne możliwe scenariusze rozstrzygnięć spraw sądowych. Wynik z tytułu rezerw portfelowych prezentowany jest w pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku, na podstawie obserwowanych danych, zmianie uległa wartość rezerwy portfelowej dotyczącej tego ryzyka w wyniku aktualizacji szacunków. Grupa będzie kontynuowała monitorowanie tego ryzyka w kolejnych okresach sprawozdawczych. Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość rezerwy portfelowej wyniosła 838 843 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. - 278 247 tys. zł)
Szczegóły przedstawiające wartość rezerw oraz przyjęte założenia do ich kalkulacji znajdują się w nocie 38 oraz 48.
Szacunki dotyczące zwrotów prowizji z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich
Grupa zmieniła szacunki przyszłych przepływów pieniężnych dla portfela kredytów gotówkowych w związku z wcześniejszymi przedpłatami klientów. Zmiana przepływów pieniężnych została oszacowana na podstawie historycznych poziomów przedterminowych spłat, wolumenu i charakterystyki portfela i wyniosła 4 016 tys.zł w 2021 roku. Spadek przepływów został ujęty jako korekta wartości bilansowej brutto należności kredytowych oraz spadek przychodów odsetkowych.
Dodatkowo, ze względu na przedterminowe spłaty powodujące krótsze okresy zapadalności, Grupa zwiększyła korektę w odniesieniu do kosztu pośrednictwa zewnętrznego kalkulowanego zgodnie z efektywną stopą procentową. Korekta wyniosła 8 129 tys.zł i została ujęta jako korekta wartości bilansowej brutto należności kredytowych oraz zmniejszenie przychodów odsetkowych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku korekta szacunków z tego tytułu wyniosła 35 155 tys.zł.
Analiza zmienności
Zmiana zachowania klienta w zakresie reklamacji może spowodować zmianę obecnych poziomów rezerw w następujący sposób. Wydłużenie okresu, w którym Grupa spodziewa się kontynuacji reklamacji konsumentów jest oceniane przez Grupę jako scenariusz pesymistyczny, natomiast skrócenie jest oceniane jako scenariusz optymistyczny.
w mln zł |
|
|
|
zmiana poziomu rezerwy |
scenariusz |
|
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
pesymistyczny |
|
|
12,7 |
27,3 |
optymistyczny |
|
|
(11,4) |
(26,4) |
2.6. Osądy mogące istotnie wpłynąć na kwoty ujęte w sprawozdaniu finansowym
W trakcie stosowania zasad rachunkowości kierownictwo Grupy Santander Bank Polska S.A. dokonuje różnych ocen i osądów, mogących istotnie wpłynąć na kwoty ujęte w sprawozdaniach finansowych.
Zakres konsolidacyjny
Sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego przez Santander Bank Polska S.A. jako jednostkę dominującą Grupy Santander Bank Polska S.A. wymaga dokonania znaczących ocen oraz wielu założeń co do charakteru swojego zaangażowania w jednostkach, w których dokonano inwestycji, w tym głównie określenia czy Santander Bank Polska S.A. jako jednostka dominująca sprawuje kontrolę nad inną jednostką, w której dokonał inwestycji. Poniżej przedstawiono kluczowe osądy i założenia co do zaangażowania w jednostkach, w których posiada połowę praw głosu.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zdaniem Zarządu Grupy Santander Bank Polska S.A. inwestycja dokonana w Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. stanowi inwestycję w jednostkę zależną na potrzeby sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego z uwagi na przyjętą przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla strategię. Na dzień bilansowy Santander Bank Polska S.A. był współwłaścicielem spółki Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. razem z Banco Santander S.A. Obaj właściciele wchodzą w skład Grupy Banco Santander i posiadają po 50% udziału w kapitale zakładowym spółki. Santander Bank Polska S.A. sprawuje kontrolę nad podmiotem zależnym Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A., ponieważ:
· Santander Bank Polska S.A. dysponuje aktualnymi prawami dającymi mu możliwość bieżącego kierowania istotnymi działaniami,
· z tytułu swojego zaangażowania Santander Bank Polska S.A. posiada prawa do zmiennych wyników finansowych oraz
· Santander Bank Polska S.A. posiada możliwość wykorzystania sprawowanej władzy do wywierania wpływu na wysokość swoich wyników finansowych.
Z kolei inwestycja w POLFUND - Fundusz Poręczeń Kredytowych S.A., w której Santander Bank Polska S.A. posiada 50% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy została, zgodnie z najlepszą wiedzą i szacunkami, zaklasyfikowana jako inwestycja w jednostkę stowarzyszoną z uwagi na strukturę właścicielską niepozwalającą na sprawowanie przez Santander Bank Polska S.A. kontroli oraz współkontroli.
Zdaniem Zarządu Grupy Santander Bank Polska S.A. inwestycja dokonana w PSA Finance Polska Sp. z o.o. stanowi inwestycję w jednostkę zależną z uwagi na sprawowanie bezpośrednio przez Santander Consumer Bank S.A. i pośrednio przez Santander Bank Polska S.A. kontroli nad inwestycją. Za sprawowaniem kontroli przemawiają następujące okoliczności:
· Santander Consumer Bank S.A. posiada władzę nad PSA Finance Polska Sp. z o.o. z uwagi na posiadanie istniejących praw dających bieżącą możliwość kierowania istotną działalnością, to jest działalnością, która znacząco wpływa na zwroty PSA Finance Polska Sp. z o.o. Za istotną działalność PSA Finance Polska Sp. z o.o., której zasadniczym przedmiotem działalności są leasing, działalność wspomagająca usługi finansowe, wynajem i dzierżawa samochodów osobowych oraz działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych, Santander Bank Polska S.A. uznał, mając na uwadze przedmiot działalności PSA Finance Polska Sp. z o.o. oraz branżę, w jakiej PSA Finance Polska Sp. z o.o. funkcjonuje, działalność związaną z:
· finansowaniem oraz zarządzaniem aktywami i zobowiązaniem
· zarządzaniem ryzykiem oraz
· działalnością handlową.
Na podstawie analizy pisemnych porozumień pomiędzy udziałowcami PSA Finance Polska Sp. z o.o. Santander Consumer Bank S.A. kieruje dwoma pierwszymi działalnościami wskazanymi powyżej, to jest działalnością związaną z zapewnieniem finansowania działalności oraz zarządzania ryzykiem. Prawo do kierowania tymi działalnościami wynika z nadania głosom członkom komitetu mianowanym przez Santander Consumer Bank S.A. rozstrzygającego charakteru w sytuacji równej liczby głosów podczas głosowań oraz nadania Santander Consumer Bank S.A. prawa do kształtowania polityki finansowania zewnętrznego w sposób zgodny z wewnętrznymi zasadami Santander Consumer Bank S.A.
· z uwagi na kluczową rolę Santander Consumer Bank S.A. w finansowaniu działalności PSA Finanse Polska Sp. z o.o., Santander Consumer Bank S.A. podlega ekspozycji na zmienne zwroty z tytułu zaangażowania w PSA Finance Sp. z o.o. oraz
· Santander Consumer Bank S.A. ma możliwość wykorzystywania władzy do wywierania wpływu na zwroty z tytułu swojego zaangażowania w PSA Finance Polska Sp. z o.o., gdyż Santander Consumer Bank S.A. nie działa w imieniu i na rzecz innego podmiotu (nie występuje w roli agenta a w roli mocodawcy).
Wykaz podmiotów zależnych objętych pełną metodą konsolidacji zawarto w nocie 1 „Informacja ogólna o emitencie”.
Ocena, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek
Kluczową, z punktu widzenia przedmiotu działalności Grupy Santander Bank Polska S.A., jest ocena, czy warunki umowne związane ze składnikiem aktywów finansowych wskazują na istnienie określonych terminów przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą wartości nominalnej i odsetek od wartości nominalnej pozostałej do spłaty.
Na potrzeby powyższej oceny, „kwota główna” oznacza wartość godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia a „odsetki” oznaczają zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów (np. ryzyko płynności, koszty administracyjne), a także marżę zysku.
W ramach oceny mającej na celu ustalenie, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek, Grupa Santander Bank Polska S.A. uwzględnia warunki umowy dotyczącej instrumentu. Obejmuje to ocenę, czy składnik aktywów finansowych zawiera warunek umowy, który mógłby zmienić rozkład w czasie lub kwotę wynikających z umowy przepływów
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
pieniężnych, w wyniku czego powyższy warunek nie zostałby spełniony. Przeprowadzając ocenę, Grupa Santander Bank Polska S.A. uwzględnia:
· zdarzenia warunkowe, które spowodowałyby zmianę rozkładu w czasie lub kwoty wynikających z umowy przepływów pieniężnych,
· charakterystykę dźwigni finansowej,
· warunki wcześniejszej spłaty oraz prolongaty,
· warunki ograniczające roszczenie Grupy Santander Bank Polska S.A. do przepływów pieniężnych z tytułu określonych aktywów (na przykład postanowienia dotyczące składnika aktywów finansowych „z niepełną odpowiedzialnością dłużnika”),
· cechy modyfikujące zapłatę za wartość pieniądza w czasie.
Wcześniejsza spłata spełnia kryterium SPPI, jeśli kwota wcześniejszej spłaty w znacznym stopniu odpowiada niedokonanym płatnościom kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty, co może obejmować uzasadnioną rekompensatę z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy.
Ponadto wcześniejsza spłata jest uznawana za spójną z powyższym kryterium, jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. nabywa lub ustanawia składnik aktywów finansowych z premią lub dyskontem w stosunku do umownej kwoty nominalnej, kwota wcześniejszej spłaty w znacznym stopniu odpowiada umownej kwocie nominalnej i naliczonym (lecz niezapłaconym) odsetkom wynikającym z umowy (co może obejmować uzasadnioną rekompensatę z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy) oraz gdy wartość godziwa wcześniejszej spłaty jest nieznaczna w momencie początkowego ujęcia.
W trakcie stosowania zasad rachunkowości Zarząd Grupy Santander Bank Polska S.A. dokonał oceny spełnienia przez aktywa finansowe, w tym umowy kredytowe, których konstrukcja oprocentowania zawiera mnożnik większy od 1, kryteriów klasyfikacyjnych pozwalających na ich wycenę w zamortyzowanym koszcie, to jest:
· modelu biznesowego oraz
· charakterystyki umownych przepływów pieniężnych.
Najistotniejszy portfel aktywów finansowych, których konstrukcja oprocentowania zawierała mnożnik większy od 1, obejmuje karty kredytowe udzielane do 1.08.2016 r., których formuła oprocentowania bazuje na 4x stopy lombardowej i nie zawiera bezpośredniej referencji do przepisów Kodeksu Cywilnego w zakresie ustawowych odsetek maksymalnych.
Portfel ten jest utrzymywany w modelu biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy. Ryzyko kredytowe stanowi dla tych aktywów podstawowe ryzyko zarządzane w ramach portfeli a analizy historyczne częstotliwości i skali sprzedaży nie wskazują na istotne sprzedaże portfeli aktywów następujące z innych przyczyn niż ryzyka kredytowego.
Dodatkowo nie stwierdzono, aby:
· wartość godziwa stanowiła kluczowy wskaźnik (KPI) oceny wyników portfela na potrzeby raportowania wewnętrznego,
· ocena wyników portfela była oparta wyłącznie o wartość godziwą aktywów w analizowanym portfelu,
· wynagrodzenie zarządzających portfelem było powiązane z wartością godziwą aktywów w analizowanym portfelu.
Natomiast warunki umowne związane ze składnikiem aktywów finansowych wskazują na istnienie określonych terminów przepływów pieniężnych, które nie są jedynie spłatą wartości nominalnej i odsetek od wartości nominalnej pozostałej do spłaty z uwagi na istnienie w konstrukcji oprocentowania dźwigni finansowej. Jej istnienie prowadzi do zwiększenia zmienności wynikających z umowy przepływów pieniężnych, w wyniku czego te przepływy pieniężne nie mają one ekonomicznych cech właściwych odsetkom. Dlatego też portfel kart kredytowych o charakterystyce opisanej powyżej jest ujęty jako portfel wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Ocena modelu biznesowego
Modele biznesowe Grupy Santander Bank Polska S.A. ustalane są na poziomie odzwierciedlającym sposób, w jaki zarządza się łącznie grupami aktywów finansowych, aby zrealizować określony cel biznesowy. Model biznesowy nie zależy od zamiarów kierownictwa Grupy Santander Bank Polska S.A., co do pojedynczego instrumentu, dlatego też ocena modelu biznesowego dokonywana na wyższym poziomie agregacji.
Rodzaje modeli biznesowych, kryteria ilościowe i jakościowe stosowane do ich oceny zostały opisane w części 2.9 dotyczącej klasyfikacji aktywów finansowych.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
2.7. Podstawy konsolidacji
Jednostki zależne
Santander Bank Polska S.A. określa zakres konsolidacyjny poprzez przeprowadzenie oceny, czy sprawuje kontrolę nad podmiotem, w którym dokonał inwestycji. Przyjmuje się, że Santander Bank Polska S.A. sprawuje kontrolę nad podmiotem, jeżeli z tytułu swojego zaangażowania podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub gdy ma prawo do zmiennych zwrotów, oraz ma możliwość wywierania wpływu na te zwroty poprzez sprawowanie władzy nad podmiotem.
Przyjmuje się, że Santander Bank Polska S.A. jako jednostka dominująca sprawuje kontrolę bezpośrednio lub pośrednio nad jednostką, w której dokonał inwestycji, gdy:
· posiada władze nad jednostką w której dokonał inwestycji;
· z tytułu swojego zaangażowania w jednostce, w której dokonał inwestycji podlega ekspozycji na zmienne wyniki finansowe lub posiada prawo do zmiennych wyników finansowych;
· posiada możliwość wykorzystania sprawowanej władzy nad jednostką, w której dokonał inwestycji do wywierania wpływu na wysokość swoich wyników finansowych.
Santander Bank Polska S.A. dokonując oceny, czy sprawuje kontrolę nad jednostką, w której dokonano inwestycji bierze pod uwagę wszystkie fakty i okoliczności, w tym między innymi następujące czynniki:
· cel i model jednostki, w której dokonano inwestycji,
· co jest istotną działalnością i jak podejmowane są decyzje o tej działalności,
· czy prawa posiadane przez Santander Bank Polska S.A. zapewniają mu bieżącą możliwość kierowania istotną działalnością,
· czy Santander Bank Polska S.A. podlega ekspozycji na zmienne zwroty lub czy posiada prawa do zmiennych zwrotów z tytułu swojego zaangażowania,
· czy Santander Bank Polska S.A. posiada możliwość wykorzystania władzy nad jednostką, w której dokonano inwestycji, do wywierania wpływu na kwotę zwrotów inwestora.
Sprawozdania finansowe jednostek zależnych są ujmowane w sprawozdaniu skonsolidowanym od momentu przejęcia kontroli do chwili jej ustania.
Metoda nabycia
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje metodę nabycia przy rozliczaniu nabycia jednostek zależnych. Zastosowanie metody nabycia wymaga od jednostki przejmującej:
· ujęcia i wyceny możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów, przejętych zobowiązań oraz wszelkich niekontrolowanych udziałów na dzień przejęcia (dzień objęcia kontroli);
· ujęcia i wyceny wartości firmy lub zysku z okazjonalnego nabycia.
Jednostka przejmująca wycenia:
· możliwe do zidentyfikowania nabyte aktywa i przejęte zobowiązania według ich wartości godziwej na dzień przejęcia;
· wszelkie niekontrolujące udziały w wartości godziwej lub w wartości proporcjonalnego udziału niekontrolujących udziałów w możliwych do zidentyfikowania aktywach netto przejmowanej jednostki.
Jednostki stowarzyszone
Jednostkami stowarzyszonymi są te jednostki, na które Grupa Santander Bank Polska S.A. wywiera znaczący wpływ, ale nie są jednostkami zależnymi ani wspólnym przedsięwzięciem.
W skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki stowarzyszone ujmowane są metodą praw własności. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zawiera udział Grupy Santander Bank Polska S.A. w zyskach i stratach jednostki stowarzyszonej według wielkości posiadanych udziałów w kapitale własnym, począwszy od dnia rozpoczęcia wywierania znaczącego wpływu do dnia, w którym znaczący wpływ wygasa. W przypadku, gdy udział Grupy Santander Bank Polska S.A. w stratach przewyższa wartość udziałów w jednostce stowarzyszonej, wartość bilansowa jest zredukowana do zera. Wówczas ujmowanie wszelkich dodatkowych strat jest zaniechane, za wyjątkiem strat wynikających z przyjęcia na siebie przez Grupę Santander Bank Polska S.A. prawnych lub zwyczajowych obowiązków lub z faktu dokonania płatności w imieniu jednostki stowarzyszonej.
Transakcje podlegające wyłączeniu przy konsolidacji
Salda wewnątrzgrupowe oraz niezrealizowane zyski i straty lub przychody (w tym dywidendy) i koszty powstałe w wyniku transakcji wewnątrzgrupowych podlegają wyłączeniu podczas przygotowywania skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
2.8. Najważniejsze zasady rachunkowości
Za wyjątkiem zmian opisanych w punkcie 2.3, Grupa Santander Bank Polska S.A. spójnie stosowała przyjęte zasady rachunkowości zarówno za okres sprawozdawczy, za które sporządzane jest sprawozdanie, jak i za okres porównawczy.
Zasady rachunkowości zostały zastosowane jednolicie przez poszczególne jednostki Grupy Santander Bank Polska S.A.
Waluty obce
Transakcje w walutach obcych
Walutą funkcjonalną Santander Bank Polska S.A. i jednostek zależnych Grupy Kapitałowej jest złoty polski (PLN) za wyjątkiem spółki zależnej: Santander Leasing Securitization 01, dla której walutą funkcjonalną jest EUR.
Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym na koniec okresu sprawozdawczego. Niepieniężne aktywa i zobowiązania denominowane w walutach obcych, prezentowane według kosztu historycznego, przeliczane są po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Niepieniężne aktywa i zobowiązania denominowane w walutach obcych, prezentowane w wartości godziwej, przeliczane są na walutę, w której sporządzane jest sprawozdanie finansowe po kursie, który obowiązywał na dzień ustalenia ich wartości godziwej. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są w zyskach lub stratach z wyjątkiem różnic kursowych powstających z przeliczenia instrumentów kapitałowych innych jednostek, w odniesieniu do których wybrano opcję wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, które odnoszone do innych całkowitych dochodów.
Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe
Ujmowanie i zaprzestanie ujmowania
Początkowe ujęcie
Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wtedy i tylko wtedy, gdy staje się związana postanowieniami umowy instrumentu.
Aktywa finansowe zakupione lub sprzedane w drodze standaryzowanej transakcji kupna lub sprzedaży odpowiednio ujmuje się lub zaprzestaje ich ujmowania na dzień rozliczenia transakcji.
Zaprzestanie ujmowania aktywów finansowych
Grupa Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:
· wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub
· przenosi składnik aktywów finansowych, a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania określone w dalszej części polityki.
Grupa Santander Bank Polska S.A. przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:
· przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub
· zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych, ale zgodnie z porozumieniem spełniającym warunki określone w dalszej części polityki przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych na rzecz jednego lub większej liczby odbiorców.
Jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych („pierwotny składnik aktywów”), ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania tych przepływów pieniężnych na rzecz jednej lub większej liczby jednostek („ostateczni odbiorcy”), Grupa Santander Bank Polska S.A. traktuje tę transakcję, jako przeniesienie składnika aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:
· Grupa Santander Bank Polska S.A. nie ma obowiązku wypłaty kwot ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,
· na mocy umowy przeniesienia Grupa Santander Bank Polska S.A. nie może sprzedać lub zastawić pierwotnego składnika aktywów w inny sposób, niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych odbiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazywania na ich rzecz przepływów pieniężnych,
· Grupa Santander Bank Polska S.A. jest zobowiązana do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych przez nią w imieniu ostatecznych odbiorców bez istotnej zwłoki. Dodatkowo Grupa Santander Bank Polska S.A. nie jest upoważniona do
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
reinwestowania tych przepływów pieniężnych, z wyjątkiem inwestycji w środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych (zgodnie z definicją w MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych) w krótkim okresie rozliczeniowym pomiędzy dniem otrzymania i wymaganym dniem przekazania do ostatecznych odbiorców, przy czym uzyskane odsetki z takich inwestycji są przekazywane ostatecznym odbiorcom.
Przenosząc składnik aktywów finansowych, Grupa Santander Bank Polska S.A. ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W takim przypadku:
· jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych i ujmuje oddzielnie, jako aktywa lub zobowiązania, wszelkie prawa i obowiązki powstałe lub zachowane w wyniku przeniesienia,
· jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych,
· jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to ustala, czy zachowała kontrolę nad składnikiem aktywów finansowych. W takim przypadku:
(a) jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. nie zachowała kontroli, zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych i ujmuje oddzielnie, jako aktywa lub zobowiązania wszelkie prawa i obowiązki powstałe lub zachowane w wyniku przeniesienia,
(b) jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. zachowała kontrolę, w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w stopniu, w jakim utrzymuje zaangażowanie w tym składniku.
Przeniesienie ryzyka i korzyści jest oceniane poprzez porównanie narażenia Grupy Santander Bank Polska S.A., przed i po dokonaniu przeniesienia, na ryzyko zmienności kwot i rozkładu w czasie przepływów pieniężnych netto związanych z przeniesionym składnikiem aktywów. Grupa Santander Bank Polska S.A. zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, jeśli narażenie na ryzyko zmienności wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych netto ze składnika aktywów finansowych nie zmienia się istotnie w wyniku przeniesienia. Grupa Santander Bank Polska S.A. przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, jeśli narażenie na ryzyko takiej zmienności przestało być istotne w porównaniu z całkowitą zmiennością wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych netto związanych ze składnikiem aktywów finansowych.
Grupa Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje ujmowania części składnika aktywów finansowych (lub części grupy podobnych składników aktywów finansowych) wtedy i tylko wtedy, gdy część, której zaprzestanie ujmowania jest rozpatrywane, spełnia jeden z następujących trzech warunków:
· część obejmuje wyłącznie specyficznie określone przepływy pieniężne wynikające ze składnika aktywów finansowych (lub grupy podobnych składników aktywów finansowych),
· część obejmuje wyłącznie w pełni proporcjonalny udział w przepływach pieniężnych z danego składnika aktywów finansowych (lub grupy podobnych składników aktywów finansowych),
· część obejmuje wyłącznie w pełni proporcjonalny udział w dokładnie określonych przepływach środków pieniężnych ze składnika aktywów finansowych (lub grupy podobnych składników aktywów finansowych).
We wszystkich innych przypadkach Grupa Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych w całości (lub całości grupy podobnych składników aktywów finansowych).
Zaprzestanie ujmowania zobowiązań finansowych
Grupa Santander Bank Polska S.A. usuwa zobowiązanie finansowe (lub część zobowiązania finansowego) ze sprawozdania z sytuacji finansowej wtedy i tylko wtedy, gdy zobowiązanie przestało istnieć – to znaczy wtedy, gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Wymianę instrumentów dłużnych o zasadniczo różnych warunkach, dokonywaną pomiędzy Grupą Santander Bank Polska S.A. i wierzycielem, ujmuje się, jako wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego lub jego części (niezależnie od tego, czy wynikają one z trudności finansowych dłużnika, czy też nie) ujmuje się jako wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Różnicę pomiędzy wartością bilansową zobowiązania finansowego (lub części zobowiązania finansowego), które wygasło lub zostało przeniesione na inną stronę, a kwotą zapłaty, z uwzględnieniem wszystkich przeniesionych aktywów niebędących środkami pieniężnymi lub przyjętych zobowiązań, ujmuje się w wyniku finansowym.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. odkupuje część zobowiązania finansowego, to przypisuje poprzednią wartość bilansową zobowiązania finansowego między część, która będzie w dalszym ciągu ujmowana, oraz część, którą przestaje się ujmować, w proporcji do wartości godziwych odpowiadających tym częściom na dzień odkupu. Różnicę pomiędzy:
· wartością bilansową przypisaną do części, którą przestaje się ujmować oraz
· zapłatą otrzymaną w zamian za część, którą przestaje się ujmować, z uwzględnieniem wszystkich przeniesionych aktywów niebędących środkami pieniężnymi lub przyjętych zobowiązań, ujmuje się w wyniku finansowym.
Klasyfikacja aktywów finansowych i zobowiązań finansowych
Klasyfikacja aktywów finansowych
Klasyfikacja aktywów finansowych niebędących instrumentem kapitałowym
O ile Grupa Santander Bank Polska S.A. nie wybrała opcji wyceny aktywa finansowego w wartości godziwej przez wynik finansowy, Grupa Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje składnik aktywów finansowych niebędący instrumentem kapitałowym, jako wyceniany po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie albo w wartości godziwej przez inne całkowite dochody bądź w wartości godziwej przez wynik finansowy na podstawie:
· modelu biznesowego Grupy Santander Bank Polska S.A. w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz
· charakterystyk wynikających z umowy przepływów pieniężnych dla składnika aktywów finansowych.
Składnik aktywów finansowych wycenia się w zamortyzowanym koszcie, jeśli spełnione są oba poniższe warunki:
· składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy,
· warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.
Składnik aktywów finansowych jest wyceniany w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki:
· składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych; oraz
· warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.
Składnik aktywów finansowych wycenia się w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba, że jest wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Grupa Santander Bank Polska S.A. może w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych, jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli w ten sposób eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia (określaną czasami, jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad.
Klasyfikacja aktywów finansowych będących instrumentem kapitałowym
Składnik aktywów finansowych będący instrumentem kapitałowym Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba, że w momencie początkowego ujęcia dokonała nieodwołalnego wyboru odnośnie do określonych inwestycji w instrumenty kapitałowe, aby ujmować późniejsze zmiany wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Inwestycje w inne podmioty spełniające kryterium instrumentu dłużnego Grupa Santander Bank Polska S.A klasyfikuje jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Modele biznesowe
Modele biznesowe Grupy Santander Bank Polska S.A. ustalane są na poziomie odzwierciedlającym sposób, w jaki zarządza ona łącznie grupami aktywów finansowych, aby zrealizować określony cel biznesowy. Model biznesowy nie zależy od zamiarów kluczowego kierownictwa Grupy Santander Bank Polska S.A., co do pojedynczego instrumentu.
Model biznesowy dotyczy sposobu, w jaki Grupa Santander Bank Polska S.A. zarządza aktywami finansowymi, by wygenerować przepływy pieniężne. Oznacza to, że model biznesowy określa, czy przepływy pieniężne będą pochodzić:
· z uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy,
· ze sprzedaży aktywów finansowych czy
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· z obu tych źródeł.
Ocena modelu biznesowego nie jest przeprowadzana na podstawie scenariuszy, których Grupa Santander Bank Polska S.A. nie może racjonalnie oczekiwać, takich jak tzw. „najbardziej pesymistyczny scenariusz” lub „scenariusz warunków skrajnych”.
Grupa Santander Bank Polska S.A. ustala model biznesowy na podstawie oceny kryteriów jakościowych i ilościowych.
Kryteria jakościowe oceny modelu biznesowego
Model biznesowy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi jest kwestią faktów, a nie deklaracji. Można go zaobserwować poprzez działania, jakie są podejmowane, aby zrealizować cel modelu biznesowego. Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje osądu sytuacji przy dokonywaniu oceny swojego modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami finansowymi, a ocena ta nie jest zależna od jednego czynnika lub działania. Grupa Santander Bank Polska S.A. bierze natomiast pod uwagę wszystkie stosowne kryteria jakościowe i ilościowe, które są dostępne na dzień oceny modelu biznesowego. Takie stosowne dowody obejmują następujące kwestie:
· przyjęte polityki oraz cele biznesowe w ramach danego portfela oraz ich wykonanie w praktyce. W szczególności, ocenie podlega strategia kadry kierowniczej w zakresie pozyskiwania przychodów z tytułu kontraktowych płatności odsetkowych, utrzymywania określonego profilu stóp procentowych portfela, zarządzania luką płynności oraz pozyskiwania przepływów pieniężnych w wyniku sprzedaży aktywów finansowych,
· sposób, w jaki oceniana jest dochodowość portfela aktywów finansowych oraz raportowana i analizowana przez kluczową kadrę kierowniczą,
· typy ryzyka, które wpływają na dochodowość i efektywność danego modelu biznesowego (oraz aktywów finansowych utrzymywanych w ramach tego modelu biznesowego) oraz sposób zarządzania zidentyfikowanymi typami ryzyka,
· sposób wynagradzania zarządzających działalnością biznesową w ramach danego modelu biznesowego – tzn. czy wynagrodzenie kluczowej kadry kierowniczej uzależnione jest od zmian wartości godziwej aktywów finansowych lub wartości pozyskanych kontraktowych przepływów pieniężnych.
Kryteria ilościowe oceny modeli biznesowych
Oprócz kryteriów jakościowych identyfikacja modelu biznesowego powinna też obejmować kryteria ilościowe, chyba, że analiza kryteriów jakościowych w sposób jednoznaczny wskazuje na istnienie modelu rezydualnego zarządzanego na podstawie wartości godziwej.
Analiza kryteriów ilościowych stosowanych przy ocenie modelu biznesowego jest przeprowadzana w celu ustalenia, czy sprzedaż aktywów finansowych w przeciągu analizowanego okresu nie przekracza ustalonych w wewnętrznych regulacjach wartości progowych ustalonych w ujęciu procentowym.
W analizie kryteriów ilościowych Grupa Santander Bank Polska S.A. analizuje częstotliwość, wartości oraz moment sprzedaży aktywów finansowych dokonanych we wcześniejszych okresach sprawozdawczych, przyczyny dokonania tych sprzedaży oraz oczekiwań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.
Przy analizie kryteriów ilościowych oceny modelu biznesowego, Grupa Santander Bank Polska S.A. uznaje, że model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy dopuszcza sprzedaż aktywów, bez wpływu na obecny model biznesowy, w następujących przypadkach:
· sprzedaż wynikająca ze wzrostu ryzyka kredytowego związanego z aktywami,
· sprzedaż, która występuje nieczęsto (nawet, jeżeli o znaczącej wartości),
· sprzedaż o nieznacznej wartości (nawet, jeżeli występuje często),
· sprzedaż aktywów w celach płynnościowych w warunkach skrajnych (ang. stress case scenario),
· sprzedaż, która jest wymuszona przez strony trzecie – dotyczy to aktywów, które w związku np. z wymogami organów nadzorczych muszą zostać sprzedane, jednak pierwotnie były one utrzymywane w celu pozyskiwania umownych przepływów pieniężnych,
· sprzedaż aktywów w przypadku przekroczenia limitów koncentracji określonych w wewnętrznych procedurach, stanowiąca element polityki zarządzania ryzykiem kredytowym,
· sprzedaż dokonana blisko terminu zapadalności aktywów finansowych, a dochody ze sprzedaży stanowią przybliżenie umownych przepływów pieniężnych, które Grupa Santander Bank Polska S.A. pozyskałaby utrzymując aktywa do terminu zapadalności.
Pozostałe formy sprzedaży aktywów w ramach modelu biznesowego zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy (np. częste i jednocześnie o znacznej wartości) prowadzą do konieczności zmiany modelu biznesowego oraz przeklasyfikowania aktywów finansowych, które zostały pierwotnie do tego modelu przypisane.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Rodzaje modeli biznesowych
Analiza kryteriów jakościowych i ilościowych pozwala na wyodrębnienie w ramach prowadzonej przez Grupę Santander Bank Polska S.A. działalności trzech zasadniczych modeli biznesowych:
· model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy (ang. hold to collect),
· model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych (ang. hold to collect and sell),
· inny/rezydualny model biznesowy (model biznesowy zakładający realizację przepływów pieniężnych poprzez sprzedaż aktywów).
Poniżej przedstawiono charakterystykę każdego z modeli biznesowych wraz ze wskazaniem instrumentów finansowych utrzymywanych w ich ramach.
Model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy
Aktywa finansowe, które są utrzymywane w ramach modelu
biznesowego zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów
pieniężnych wynikających z umowy, są zarządzane z zamiarem realizowania
przepływów pieniężnych poprzez otrzymywanie płatności wynikających z umowy w
całym okresie życia instrumentu. Oznacza to, że Grupa Santander Bank Polska S.A. zarządza aktywami utrzymywanymi w portfelu w celu
uzyskiwania tych konkretnych przepływów pieniężnych wynikających z umowy
(zamiast zarządzania ogólnym zwrotem z portfela zarówno poprzez utrzymywanie,
jak i sprzedaż aktywów). Przy ustalaniu, czy przepływy pieniężne mają być
realizowane poprzez uzyskiwanie wynikających z umowy przepływów pieniężnych z
aktywów finansowych, niezbędne jest rozpatrzenie częstotliwości, wartości i
rozkładu w czasie sprzedaży we wcześniejszych okresach, powodów tej sprzedaży
oraz oczekiwań, co do przyszłych operacji sprzedaży. Sprzedaż sama w sobie nie
decyduje jednak o modelu biznesowym
i w związku z tym nie może być rozpatrywana odrębnie. Natomiast informacje
dotyczące wcześniejszej sprzedaży i oczekiwań, co do przyszłej sprzedaży
stanowią dowody świadczące o tym, w jaki sposób realizowany jest deklarowany
cel Grupy Santander Bank Polska S.A. w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz, w szczególności,
w jaki sposób realizowane są przepływy pieniężne. Grupa Santander Bank Polska S.A. każdorazowo rozpatruje informacje dotyczące
wcześniejszej sprzedaży w kontekście powodów tej sprzedaży oraz warunków, jakie
istniały w momencie tej sprzedaży, w porównaniu z obecnymi warunkami. Mimo że
celem modelu biznesowego Grupy Santander Bank Polska S.A. może być utrzymywanie aktywów finansowych w celu
uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, Grupa Santander Bank
Polska S.A. nie musi utrzymywać wszystkich tych instrumentów do
terminu wymagalności. W związku z tym model biznesowy Grupy Santander Bank
Polska S.A. może zakładać utrzymywanie aktywów finansowych w celu
uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy nawet w przypadku, gdy
następuje sprzedaż aktywów finansowych lub sprzedaż taka jest przewidywana w
przyszłości.
Model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy obejmuje całe spektrum działalności kredytowej, m.in. kredyty korporacyjne, kredyty hipoteczne i konsumenckie, karty kredytowe, udzielone pożyczki, a także instrumenty dłużne (np. obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne), które nie są utrzymywane w celach płynnościowych. W ramach tego modelu ujmuje się zasadniczo także aktywa finansowe z tytułu rozliczeń z dostawcami, które są ujmowane w księgach Grupy Santander Bank Polska S.A. na bazie wystawionej faktury z kwotą do zapłaty w terminie płatności nieprzekraczającym 1 roku.
Model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych
Grupa Santander Bank Polska S.A. może utrzymywać aktywa finansowe w ramach modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż składników aktywów finansowych. W modelu biznesowym tego rodzaju kluczowy personel kierowniczy Grupy Santander Bank Polska S.A. podjął decyzję o tym, że zarówno uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż aktywów finansowych są niezbędne do realizowania celu modelu biznesowego. Istnieją różne cele, które mogą być zgodne z tego rodzaju modelem biznesowym. Na przykład celem modelu biznesowego może być zarządzanie bieżącymi potrzebami w zakresie płynności, utrzymanie określonego profilu przychodów z tytułu odsetek lub dostosowanie okresu życia aktywów finansowych do terminu wymagalności zobowiązań, które są finansowane z tych aktywów. Aby zrealizować taki cel, Grupa Santander Bank Polska S.A. będzie zarówno uzyskiwać przepływy pieniężne wynikające z umowy, jak i sprzedawać aktywa finansowe.
W porównaniu z modelem biznesowym zakładającym utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskiwania przepływów finansowych wynikających z umowy, niniejszy model biznesowy zazwyczaj zakłada większą częstotliwość i wartość sprzedaży. Wynika to z faktu, że sprzedaż aktywów finansowych jest niezbędna do realizacji celu modelu biznesowego, a nie jest tylko jego działaniem sporadycznym. Nie istnieje jednak żaden określony próg częstotliwości lub wartości sprzedaży, który musi zostać osiągnięty w tym modelu biznesowym, ponieważ zarówno uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jaki sprzedaż aktywów finansowych są niezbędne do realizacji celu tego modelu.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak poprzez sprzedaż aktywów finansowych obejmuje:
· aktywa finansowe nabyte dla celów zarządzania płynnością, takie jak np. obligacje Skarbu Państwa, bony NBP oraz
· kredyty i pożyczki objęte procesem underwritingu, czyli części ekspozycji kredytowych, w odniesieniu do których istnieje zamiar sprzedaży przed terminem wymagalności z przyczyn innych niż wzrost ryzyka kredytowego.
Inny/rezydualny model biznesowy
Aktywa finansowe są wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli nie są utrzymywane w ramach modelu biznesowego, który zakłada utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, lub modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych. Modelem biznesowym, który prowadzi do wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy, jest model, w którym Grupa Santander Bank Polska S.A. zarządza aktywami finansowymi w celu realizowania przepływów pieniężnych poprzez sprzedaż aktywów. Grupa Santander Bank Polska S.A. podejmuje decyzje w oparciu o wartości godziwe aktywów i zarządza nimi w celu realizowania tych wartości godziwych. W takim przypadku cel Grupy Santander Bank Polska S.A. będzie zazwyczaj realizowany poprzez aktywne kupno i sprzedaż. Nawet, jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. będzie uzyskiwać przepływy pieniężne wynikające z umowy w trakcie utrzymywania aktywów finansowych, cel takiego modelu biznesowego nie jest realizowany poprzez zarówno uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż aktywów finansowych. Wynika to z faktu, że uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy nie jest niezbędne do realizacji celu modelu biznesowego, natomiast jest ono działaniem ubocznym tego modelu.
Do innego/rezydualnego modelu klasyfikowane są aktywa utrzymywane przez Grupę Santander Bank Polska S.A., a nieobjęte pierwszą i drugą kategorią modelu biznesowego. Zawierają one aktywa finansowe skategoryzowane, jako „przeznaczone do obrotu” w sprawozdaniu finansowym – np. notowane instrumenty kapitałowe, obligacje komercyjne nabyte w celach handlowych oraz instrumenty pochodne (np. opcje, IRS, FRA, CIRS, FX Swap) niestanowiące wbudowanego instrumentu pochodnego.
Przeważającym modelem biznesowym w Grupie Santander Bank Polska S.A. jest model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy za wyjątkiem:
· instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody utrzymywanych w segmencie ALM oraz kredytów i pożyczek objętych procesem underwritingu opisanym powyżej, dla których ustalono model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych,
· instrumentów przeznaczonych do obrotu, w tym instrumentów dłużnych oraz instrumentów pochodnych, dla których nie jest stosowana rachunkowość zabezpieczeń - właściwym modelem biznesowym jest inny/rezydualny model biznesowy.
Zmiana modelu biznesowego
Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje przeklasyfikowania aktywów finansowych objętych danym modelem biznesowym, wtedy i tylko wtedy, gdy zmienia ona model biznesowy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi. Oczekuje się, że tego typu zmiany będą występować rzadko. Zmiany te są ustalane przez kierownictwo wyższego szczebla Grupy Santander Bank Polska S.A. i wynikają ze zmian zachodzących na zewnątrz lub wewnątrz Grupy Santander Bank Polska S.A. oraz muszą być istotne dla jej działalności i możliwe do przedstawienia stronom zewnętrznym. W podobny sposób zmiana modelu biznesowego Grupy Santander Bank Polska S.A. ma miejsce jedynie, jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. rozpoczyna lub kończy wykonywać działanie, które jest istotne dla jej działalności (przykładowo nabycie lub sprzedaż określonego rodzaju działalności bądź zakończenie jego prowadzenia).
Zmiana celu modelu biznesowego Grupy Santander Bank Polska S.A. dokonywana jest przed dniem przeklasyfikowania.
Za zmiany modelu biznesowego nie uważa się:
· zmiany zamiarów związanych z konkretnymi aktywami finansowymi (nawet w przypadku znacznych zmian warunków rynkowych),
· tymczasowego zaniku określonego rynku aktywów finansowych,
· przeniesienia aktywów finansowych między segmentami Grupy Santander Bank Polska S.A. stosującymi różne modele biznesowe.
Jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje przeklasyfikowania składnika aktywów finansowych, czyni to prospektywnie, począwszy od dnia przeklasyfikowania.
Jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje przeklasyfikowania składnika aktywów finansowych z kategorii składników wycenianych w zamortyzowanym koszcie do kategorii składników wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, wartość godziwą tego składnika ustala się na dzień przeklasyfikowania. Wszelkie zyski lub straty wynikające z różnicy między wcześniejszym zamortyzowanym kosztem składnika aktywów finansowych a wartością godziwą ujmuje się w wyniku finansowym.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Charakterystyka umownych przepływów pieniężnych
Grupa Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje składnik aktywów finansowych na podstawie charakterystycznych dla tego składnika przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jeśli jest on utrzymywany w ramach modelu biznesowego:
· zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy lub
· modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych, o ile Grupa Santander Bank Polska S.A. nie wyznaczyła składnika aktywów finansowych, jako wycenianego w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Aby tego dokonać, Grupa Santander Bank Polska S.A. ustala, czy wynikające z umowy przepływy pieniężne z analizowanego składnika aktywów są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.
Kwota główna jest wartością godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia. Kwota główna może jednak ulec zmianie w ciągu całego okresu życia składnika aktywów finansowych (np. w przypadku spłat kwoty głównej).
Odsetki powinny obejmować zapłatę za:
· wartość pieniądza w czasie,
· ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie,
· inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów,
· a także marżę zysku.
Wartość pieniądza w czasie jest elementem odsetek, który odzwierciedla wyłącznie upływ czasu. Oznacza to, że wartość pieniądza w czasie nie stanowi zapłaty za inne rodzaje ryzyka lub koszty związane z utrzymywaniem składnika aktywów finansowych. Aby ocenić, czy dany element stanowi zapłatę jedynie za upływ czasu, Grupa Santander Bank Polska S.A. kieruje się własnym osądem i rozpatruje istotne czynniki, takie jak waluta, w której denominowany jest składnik aktywów finansowych, oraz okres, na jaki ustalona jest stopa procentowa.
Ryzyko kredytowe definiuje się, jako ryzyko, że jedna ze stron instrumentu finansowego, nie wywiązując się ze swoich zobowiązań, spowoduje poniesienie strat finansowych przez Grupę Santander Bank Polska S.A. Innymi słowy, ryzyko kredytowe odnosi się do możliwości wystąpienia niespłacenia przez Klienta kapitału oraz należnych odsetek w terminie umownym.
Za pozostałe podstawowe rodzaje ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów uznaje się przykładowo koszty administracyjne związane z analizą wniosku kredytowego, oceną zdolności kredytowej klienta, monitoringiem sytuacji ekonomiczno-finansowej etc.
Do instrumentów finansowych, które nie spełniają wymogów charakterystyki umownych przepływów pieniężnych i są z tego powodu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek wyników, Grupa Santander Bank Polska S.A. zalicza:
· portfel kart kredytowych, których konstrukcja oprocentowania jest oparta na zasadach obowiązujących w Grupie Santander Bank Polska S.A. do dnia 1 sierpnia 2016 r.,
· instrumenty przewidujące partycypację Grupy Santander Bank Polska S.A. w wyniku finansowym klienta oraz
· pozostałe instrumenty, których umowne przepływy pieniężne nie spełniają definicji odsetek z uwagi na brak ekonomicznego powiązania pomiędzy wysokością odsetek naliczonych a wysokością odsetek, do których Grupa Santander Bank Polska S.A. jest uprawniona.
Klasyfikacja zobowiązań finansowych
Grupa Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje wszystkie zobowiązania finansowe, jako wyceniane po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie, z wyjątkiem:
· zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Takie zobowiązania, w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się po początkowym ujęciu w wartości godziwej;
· zobowiązań finansowych powstałych w wyniku przeniesienia składnika aktywów finansowych, który nie kwalifikuje się do zaprzestania ujmowania, lub wtedy, gdy ma zastosowanie podejście wynikające z utrzymania zaangażowania;
· umów gwarancji finansowych. Po początkowym ujęciu wystawca takiej umowy w późniejszych okresach wycenia ją według wyższej z następujących wartości:
(1) kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe,
(2) początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15;
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· zobowiązań do udzielenia pożyczki oprocentowanej poniżej rynkowej stopy procentowej. Wystawca takiego zobowiązania (o ile nie wybrano opcji wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy) w późniejszych okresach wycenia ją według wyższej z następujących wartości:
(1) kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe,
(2) początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15;
· warunkowej zapłaty ujętej przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia jednostek, do którego ma zastosowanie MSSF 3. Taka zapłata warunkowa jest wyceniana w późniejszych okresach w wartości godziwej, a zmiany są ujmowane w wyniku finansowym.
W momencie początkowego ujęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. może nieodwołalnie wyznaczyć zobowiązanie finansowe jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, gdy prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji, ponieważ:
· eliminuje to lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami, jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad lub
· grupa zobowiązań finansowych bądź aktywów finansowych i zobowiązań finansowych jest zarządzana, a jej wyniki są oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, a informacje o tej grupie przygotowane na tej podstawie są przekazywane wewnątrz Grupy Santander Bank Polska S.A. kluczowemu personelowi kierowniczemu (zgodnie z definicją zawartą w MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych).
Wbudowane instrumenty pochodne
Wbudowany instrument pochodny jest komponentem kontraktu hybrydowego, który zawiera również niebędącą instrumentem pochodnym umowę zasadniczą, powodującym, że niektóre z przepływów pieniężnych wynikających z instrumentu łącznego zmieniają się w sposób podobny do przepływów, które wynikałyby z samodzielnie występującego instrumentu pochodnego. Wbudowany instrument pochodny sprawia, że część lub całość przepływów pieniężnych, które w innym przypadku byłyby wymagane zgodnie z umową, jest modyfikowana w oparciu o określoną stopę procentową, cenę instrumentu finansowego, cenę towaru, kurs walutowy, indeks cen lub stóp, rating kredytowy lub indeks kredytowy, bądź inną zmienną, pod warunkiem, że zmienna niebędąca zmienną finansową nie jest specyficzna dla którejkolwiek ze stron umowy. Instrument pochodny dołączony do instrumentu finansowego, który zgodnie z umową może zostać przeniesiony niezależnie od tego instrumentu finansowego, albo, którego kontrahentem jest inna strona, nie jest wbudowanym instrumentem pochodnym, lecz oddzielnym instrumentem finansowym.
Dla aktywów finansowych, które spełniają definicję kontraktów hybrydowych z wbudowanym instrumentem pochodnym, instrument pochodny stanowiący komponent takiego kontraktu nie jest wydzielany od umowy zasadniczej niebędącej instrumentem pochodnym, całość kontraktu ocenia się pod kątem charakterystyki umownych przepływów pieniężnych.
Wycena aktywów finansowych i zobowiązań finansowych
Początkowa wycena
W momencie początkowego ujęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe w jego wartości godziwej, którą w przypadku aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy powiększa się lub pomniejsza o koszty transakcyjne, które można bezpośrednio przypisać do nabycia lub emisji tych aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych.
Jeśli jednak wartość godziwa składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego w momencie początkowego ujęcia różni się od ceny transakcyjnej, Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje ten instrument na ten dzień w następujący sposób:
· jeżeli wartość godziwa znajduje potwierdzenie w cenie notowanej na aktywnym rynku za identyczny składnik aktywów lub identyczne zobowiązanie (tj. w danych wejściowych poziomu 1) lub opiera się na technice wyceny, w której wykorzystuje się tylko dane z obserwowalnych rynków, wówczas Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje różnicę między wartością godziwą w momencie początkowego ujęcia a ceną transakcyjną, jako zysk lub stratę,
· we wszystkich innych przypadkach – skorygowaną w celu odroczenia różnicy między wartością godziwą w momencie początkowego ujęcia a ceną transakcyjną. Po początkowym ujęciu Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje odroczoną różnicę, jako zysk lub stratę tylko do wysokości, jaka wynika ze zmiany czynnika (w tym czasu), którą uczestnicy rynku uwzględniliby przy wycenie składnika aktywów lub zobowiązania.
W momencie początkowego ujęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia należności z tytułu dostaw i usług, które nie mają istotnego komponentu finansowania (ustalonego zgodnie z MSSF 15), w ich cenie transakcyjnej (zgodnie z definicją w MSSF 15).
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wycena aktywów finansowych po początkowym ujęciu
Po początkowym ujęciu Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia składnik aktywów finansowych w:
· zamortyzowanym koszcie lub
· wartości godziwej przez inne całkowite dochody lub
· wartości godziwej przez wynik finansowy.
Dla aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowych odpisów na oczekiwane straty kredytowe nie wylicza się.
Wycena zobowiązań finansowych po początkowym ujęciu
Po początkowym ujęciu Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia zobowiązanie finansowe w:
· zamortyzowanym koszcie lub
· wartości godziwej przez wynik finansowy.
Zobowiązania wyceniane według zamortyzowanego kosztu obejmują: zobowiązania wobec banków, zobowiązania wobec klientów, zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu, otrzymane kredyty i pożyczki, wyemitowane dłużne instrumenty finansowe oraz zobowiązania podporządkowane.
Jako zobowiązania podporządkowane ujmuje się zobowiązania, które w razie likwidacji lub upadłości Grupy Santander Bank Polska S.A. są spłacane po zaspokojeniu wszystkich innych wierzycieli Grupy Santander Bank Polska S.A. Podstawą kwalifikacji zobowiązań finansowych, jako zobowiązań podporządkowanych jest decyzja Komisji Nadzoru Finansowego wydana na wniosek Grupy Santander Bank Polska S.A.
Wycena w zamortyzowanym koszcie
Aktywa finansowe
Metoda efektywnej stopy procentowej
Przychód z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, za wyjątkiem składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W momencie przeklasyfikowania do koszyka 3 aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek naliczane są od wartości netto aktywa finansowego i wykazywane są według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.
Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego cyklu życia aktywa. Skorygowaną o ryzyko kredytowe efektywną stopę procentową liczy się poprzez uwzględnienie przyszłych przepływów pieniężnych skorygowanych o efekt ryzyka kredytowego rozpoznawanego w całym okresie życia aktywa.
Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego do wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego. Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego (na przykład: przedpłaty, opcje kupna i podobne), jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych odpisów aktualizujących związanych z nieściągalnością kredytów.
Wyliczenie obejmuje płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje (np. za uruchomienie i przyznanie kredytu, uruchomienie transzy kredytu, prolongatę kredytu, odnowienie kredytu, prowizję za restrukturyzację, aneksy powodujące zmiany w przepływach), koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta.
Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktów kredytowych są w części rozliczane w przychodach odsetkowych z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej, gdy istnieje możliwości ich bezpośredniego powiązania z umową kredytową, a w części są rozpoznawane w wyniku z tytułu prowizji, w momencie ich poniesienia, gdy nie ma możliwości jednoznacznego przypisania do określonej umowy kredytowej.
Efektywna stopa procentowa skorygowana o ryzyko kredytowe to stopa, za pomocą której szacowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych dyskontowane są dokładnie do zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych, będącego zakupionym lub utworzonym składnikiem aktywów finansowych dotkniętym utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje oszacowania oczekiwanych przepływów pieniężnych, uwzględniając wszystkie warunki umowy składnika aktywów finansowych (np. wcześniejsze spłaty, prolongaty, opcje kupna lub podobne) oraz oczekiwane
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
straty kredytowe. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone lub otrzymywane przez strony umowy prowizje i punkty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcyjne oraz wszystkie pozostałe premie lub dyskonta. Przyjmuje się założenie, że przepływy pieniężne oraz oczekiwany okres życia grupy podobnych instrumentów finansowych mogą być wiarygodnie oszacowane. Jednakże w rzadkich przypadkach, w których nie jest możliwe wiarygodne oszacowanie przepływów pieniężnych lub pozostałego okresu życia instrumentu finansowego (lub grupy instrumentów finansowych), Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje wyliczeń w oparciu o przepływy pieniężne wynikające z umowy za pełny umowny czas trwania instrumentu finansowego (lub grupy instrumentów finansowych).
Wartość bilansowa brutto składnika aktywów finansowych stanowi zamortyzowany koszt składnika aktywów finansowych, przed korektą o wszelkie odpisy na oczekiwane straty kredytowe.
Aktywa nabyte lub udzielone z rozpoznaną utratą wartości (POCI)
Grupa Santander Bank Polska wyodrębnia kategorie aktywów nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI). Są to aktywa , które w momencie początkowego ujęcia mają stwierdzoną utratę wartości .
Aktywa finansowe zaklasyfikowane jako POCI w momencie początkowego ujęcia powinny być traktowane jako POCI we wszystkich następnych okresach do momentu zaprzestania ich ujmowania.
Przy początkowym ujęciu aktywa finansowe POCI są ujmowane w wartości godziwej. Po początkowym ujęciu aktywa POCI wycenia się według zamortyzowanego kosztu. Wycena aktywów POCI jest dokonywana w oparciu o efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe.
Dla ekspozycji klasyfikowanych jako POCI (purchased or originated credit impaired) oczekiwane straty są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia.
Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy
Pojęcie modyfikacji
Grupa Santander Bank Polska S.A. za modyfikację uznaje zmianę przepływów kontraktowych składnika aktywów finansowych na podstawie aneksu do umowy. Za modyfikację nie uznaje się zmiany przepływów kontraktowych wynikających z realizacji warunków umownych.
Jeżeli warunki umowy aktywa finansowego ulegają zmianie, Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje oceny, czy przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo różnią się istotnie od przepływów finansowych generowanych przez aktywo finansowe przed modyfikacją warunków umowy.
Kryteria modyfikacji
Przy ocenie tego, czy modyfikacja jest istotna czy nieistotna Grupa Santander Bank Polska S.A. bierze pod uwagę zarówno kryteria ilościowe, jaki jakościowe. Obie grupy kryteriów są analizowane łącznie.
Moratorium z tytułu pandemii COVID-19 nie stanowiło powodu do rozpoznania znaczącej modyfikacji i zaprzestania ujmowania instrumentu finansowego. Odroczenie lub zawieszenie spłaty rat w ramach programów pomocowych oceniane było według istniejących w Grupie kryteriów jakościowych i ilościowych.
Kryteria ilościowe
Do określenia istotności wpływu modyfikacji stosowany jest tzw. „test 10%”, który bazuje na porównaniu zdyskontowanych przepływów pieniężnych zmodyfikowanego instrumentu finansowego (przy wykorzystaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej) ze zdyskontowanymi, także pierwotną efektywną stopą procentową, przepływami pieniężnymi instrumentu finansowego przed modyfikacją, którego wartość powinna odpowiadać wartości kapitału niewymagalnego, powiększonego o wartość niewymagalnych odsetek oraz skorygowanych o wartość nierozliczonej prowizji.
Kryteria jakościowe
Grupa Santander Bank Polska S.A. podczas analizy przesłanek jakościowych bierze pod uwagę następujące aspekty:
· dodanie/usunięcie cechy naruszającej wynik testu kontraktowych przepływów pieniężnych,
· przewalutowanie kredytu – za wyjątkiem przewalutowań wynikających z przekazania umowy do windykacji,
· zmiana dłużnika głównego - zmiana kontrahenta oznacza istotną modyfikację warunków umownych oraz
· konsolidacja kilku ekspozycji w jedną w ramach aneksu.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Istotna modyfikacja
Identyfikacja istotnej modyfikacji skutkująca wyłączeniem instrumentu finansowego ze sprawozdania z sytuacji finansowej następuje, na podstawie kryteriów ilościowych i jakościowych.
Dodatkowo istotna modyfikacja występuje, gdy przepływy pieniężne zmodyfikowanego instrumentu finansowego są „istotnie różne” w stosunku do pierwotnego instrumentu finansowego, co ma miejsce wtedy, kiedy różnica pomiędzy zdyskontowanymi przepływami pieniężnymi zmodyfikowanego instrumentu finansowego (przy wykorzystaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej) a zdyskontowanymi, także pierwotną efektywną stopą procentową, przepływami pieniężnymi instrumentu finansowego przed modyfikacją, większa jest niż 10%,
Jeżeli modyfikacja składnika aktywów finansowych powoduje zaprzestanie ujmowania istniejącego składnika aktywów finansowych, a następnie ujęcie zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych, zmodyfikowany składnik aktywów uznaje się za „nowy” składnik aktywów finansowych. Następuje ujęcie nowego aktywa w wartości godziwej oraz kalkulacja nowej efektywnej stopy procentowej zastosowanej do nowego aktywa.
Nieistotna modyfikacja
Jeżeli nie są spełnione kryteria jakościowe ani ilościowe Grupa Santander Bank Polska S.A. uznaje modyfikację za nieistotną.
Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne związane ze składnikiem aktywów finansowych podlegają renegocjacji lub jakiejkolwiek innej modyfikacji, a renegocjacja lub modyfikacja nie prowadzą do zaprzestania ujmowania danego składnika aktywów finansowych zgodnie z niniejszą polityką, Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje ponownej kalkulacji wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje zysk lub stratę z tytułu modyfikacji w wyniku finansowym. Wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych oblicza się, jako obecną wartość renegocjowanych lub zmodyfikowanych przepływów pieniężnych wynikających z umowy, zdyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej składnika aktywów finansowych (lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w przypadku zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe). Wszelkie poniesione koszty i opłaty korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych i są amortyzowane w okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych.
Zmiana wartości bilansowej brutto jest amortyzowana w przychody / koszty odsetkowe przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.
Odpisanie
Grupa Santander Bank Polska S.A. bezpośrednio obniża wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych, jeżeli nie ma ona uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części. Odpisanie stanowi zdarzenie prowadzące do zaprzestania ujmowania.
Odpisy mogą odnosić się do składnika aktywów finansowych w całości lub do jego części.
Grupa Santander Bank Polska S.A. odpisuje aktywa finansowe w przypadku zajścia, chociaż jednej z poniższych przesłanek:
· Grupa Santander Bank Polska S.A. posiada udokumentowaną nieściągalność wierzytelności,
· brak jest uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części,
· należność jest całkowicie wymagalna, wartość odpisu na oczekiwane straty kredytowe odpowiada wartości ekspozycji brutto a szacowane wpływy z tytułu egzekucji należności są równe zeru,
· aktywo powstało w wyniku przestępstwa a jego sprawcy nie zostali wykryci lub
· otrzymanie przez Grupę Santander Bank Polska S.A.:
· wydanego przez właściwy organ egzekucyjny postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu nieściągalności wobec wszystkich zobowiązanych, a w szczególności na podstawie art. 824 § 1 pkt. 3, kpc., jeżeli Grupa Santander Bank Polska S.A. uznaje ten stan, jako odpowiadający stanowi faktycznemu;
· postanowienia sądu o:
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub
- umorzeniu postępowania upadłościowego lub
- zakończeniu postępowania upadłościowego.
Odpisane aktywa finansowe są następnie ujmowane w ewidencji pozabilansowej.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Utrata wartości
Podejście ogólne
Grupa Santander Bank Polska S.A. ustala odpisy na oczekiwane straty kredytowe z tytułu składnika aktywów finansowych w odniesieniu do:
· składnika aktywów finansowych, który jest wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody,
· należności leasingowych,
· składnika aktywów z tytułu umów, czyli praw Grupy Santander Bank Polska S.A. do wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które zostały przekazane klientowi zgodnie z MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”,
· zobowiązania do udzielenia pożyczki oraz
· zobowiązań pozabilansowych o charakterze kredytowym oraz gwarancji finansowych.
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje wymogi w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny odpisu na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Jednakże odpis na oczekiwane straty kredytowe ujmuje się w rachunku zysków lub strat i nie obniża on wartości bilansowej składnika aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
Na każdy dzień sprawozdawczy Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia.
Celem wymogów w zakresie utraty wartości jest ujęcie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia wszystkich instrumentów finansowych, w odniesieniu do których odnotowano znaczny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia – niezależnie od tego, czy oceniane one były indywidualnie czy zbiorowo – biorąc pod uwagę wszystkie racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, włączając w to dane dotyczące przyszłości.
Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z instrumentem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu tego instrumentu finansowego w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.
W odniesieniu do zobowiązań do udzielenia pożyczki oraz umów gwarancji finansowych dzień, w którym Grupa Santander Bank Polska S.A. staje się stroną nieodwołalnego zobowiązania, uznaje się za datę początkowego ujęcia do celów stosowania wymogów w zakresie utraty wartości.
Jeśli w poprzednim okresie sprawozdawczym Grupa Santander Bank Polska S.A. wyceniła odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, ale na bieżący dzień sprawozdawczy ustaliła, że ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem zmalało, Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym na bieżący dzień sprawozdawczy.
Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje w wyniku finansowym, jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości, kwotę oczekiwanych strat kredytowych, jaka jest wymagana, aby dostosować odpis na oczekiwane straty kredytowe na dzień sprawozdawczy do kwoty, którą należy ująć.
Uproszczone podejście w przypadku należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywów z tytułu umów
Grupa Santander Bank Polska S.A. zawsze w przypadku należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywów z tytułu umów wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia z tytułu należności z tytułu dostaw i usług lub aktywa z tytułu umów wynikających z transakcji, które są objęte zakresem MSSF 15 i które nie zawierają istotnego komponentu finansowania.
Zakupione lub utworzone składniki aktywów finansowych dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (aktywa POCI)
Na dzień sprawozdawczy Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje wyłącznie zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia, jako odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe.
Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego cyklu życia aktywa. Skorygowaną o ryzyko kredytowe efektywną stopę
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
procentową liczy się poprzez uwzględnienie przyszłych przepływów pieniężnych skorygowanych o efekt ryzyka kredytowego rozpoznawanego w całym okresie życia aktywa.
Na każdy dzień sprawozdawczy Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje w wyniku finansowym kwotę zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia, jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości. Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje korzystne zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia, jako zysk z tytułu utraty wartości, nawet, jeśli oczekiwane straty kredytowe w całym okresie życia są niższe niż kwota oczekiwanych strat kredytowych, które zostały uwzględnione w kalkulacji oczekiwanych przepływów pieniężnych w momencie początkowego ujęcia.
Zobowiązania warunkowe
Grupa Santander Bank Polska S.A. tworzy rezerwy na obarczone ryzykiem utraty wartości nieodwołalne zobowiązania warunkowe (nieodwołalne otwarte linie kredytowe, gwarancje finansowe, akredytywy, itp.). Wartość rezerwy wyznacza się, jako różnicę pomiędzy szacunkiem dotyczącym wykorzystania zaangażowania warunkowego ustalonego przy zastosowaniu parametru Credit Conversion Factor (CCF) a wartością bieżącą spodziewanych przyszłych przepływów pieniężnych z tej ekspozycji.
Grupa Santander Bank Polska S.A. tworzy rezerwy na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym w podziale na 3 koszyki.
Zyski i straty
Zysk lub stratę na składniku aktywów finansowych lub zobowiązaniu finansowym, wycenianym w wartości godziwej, ujmuje się w wyniku finansowym, chyba, że składnik lub zobowiązanie jest:
· częścią powiązania zabezpieczającego,
· inwestycją w instrument kapitałowy i Grupa Santander Bank Polska S.A. postanowiła wykazywać zyski i straty z tej inwestycji w innych całkowitych dochodach,
· zobowiązaniem finansowym wyznaczonym, jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, a Grupa Santander Bank Polska S.A. jest zobowiązana do wykazania w innych całkowitych dochodach skutków zmiany ryzyka kredytowego dla tego zobowiązania lub
· składnikiem aktywów finansowych wycenianym w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, a Grupa Santander Bank Polska S.A. jest zobowiązana do ujęcia określonych zmian wartości godziwej w innych całkowitych dochodach.
Dywidendy ujmuje się w wyniku finansowym tylko wtedy, gdy:
· powstaje uprawnienie Grupy Santander Bank Polska S.A. do otrzymania dywidendy,
· istnieje prawdopodobieństwo, że Grupa Santander Bank Polska S.A. uzyska korzyści ekonomiczne związane z dywidendą oraz
· wysokość dywidendy można wycenić w wiarygodny sposób.
Zysk lub stratę na wycenianym w zamortyzowanym koszcie składniku aktywów finansowych, który nie jest częścią powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w wyniku finansowym poprzez amortyzację lub w celu ujęcia zysków lub strat z tytułu utraty wartości. Zysk lub stratę na wycenianym w zamortyzowanym koszcie zobowiązaniu finansowym, które nie jest częścią powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w wyniku finansowym, gdy zaprzestano ujmowania danego zobowiązania finansowego, oraz poprzez amortyzację.
W odniesieniu do aktywów finansowych, które Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje na dzień rozliczenia, to w przypadku aktywów wycenianych w zamortyzowanym koszcie nie ujmuje żadnych zmian wartości godziwej składnika aktywów, który ma zostać otrzymany w okresie pomiędzy dniem zawarcia transakcji a dniem jej rozliczenia. Jednakże w przypadku aktywów wycenianych w wartości godziwej, zmianę wartości godziwej ujmuje się w wyniku finansowym lub w innych całkowitych dochodach. Za dzień zawarcia transakcji uznaje się dzień początkowego ujęcia do celów stosowania wymogów w zakresie utraty wartości.
Inwestycje w instrumenty kapitałowe
Inwestycje w instrumenty kapitałowe wyceniane są w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba, że w momencie początkowego ujęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. dokona nieodwołalnego wyboru dotyczącego przedstawiania w innych całkowitych dochodach późniejszych zmian wartości godziwej inwestycji w instrument kapitałowy, który nie jest przeznaczony do obrotu ani nie jest warunkową zapłatą ujętą przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia jednostek, do którego ma zastosowanie MSSF 3.
Jeśli Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonała wyboru o wycenie instrumentów kapitałowych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, dywidendy wynikające z tej inwestycji ujmuje w wyniku finansowym.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zobowiązania wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Grupa Santander Bank Polska S.A. prezentuje zysk lub stratę na zobowiązaniu finansowym, które jest wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy w następujący sposób:
· kwota zmiany wartości godziwej zobowiązania finansowego przypisywana do zmian ryzyka kredytowego związanego z tym zobowiązaniem jest prezentowana w innych całkowitych dochodach oraz
· pozostała kwota zmiany wartości godziwej zobowiązania jest prezentowana w wyniku finansowym, chyba że opisane w pkt a) traktowanie skutków zmian ryzyka kredytowego związanego z tym zobowiązaniem doprowadziłoby do powstania lub powiększenia niedopasowania księgowego w wyniku finansowym Grupy Santander Bank Polska S.A.
Jeśli wymogi określone powyżej doprowadziłyby do powstania lub powiększenia niedopasowania księgowego w wyniku finansowym Grupy Santander Bank Polska S.A., to prezentuje on wszystkie zyski lub straty wynikające z tego zobowiązania (w tym skutki zmian ryzyka kredytowego związanego z tym zobowiązaniem) w wyniku finansowym.
Grupa Santander Bank Polska S.A. prezentuje w wyniku finansowym wszystkie zyski i straty wynikające ze zobowiązań do udzielenia pożyczki i umów gwarancji finansowych, które są wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Aktywa wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Zysk lub stratę na składniku aktywów finansowych wycenianym w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w innych całkowitych dochodach, z wyjątkiem zysku lub straty z tytułu utraty wartości oraz zysków lub strat z tytułu różnic kursowych, do momentu zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych. Jeśli zaprzestano ujmowania składnika aktywów finansowych, Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje takie skumulowane zyski lub straty, które były uprzednio ujęte w innych całkowitych dochodach, w wyniku finansowym. Odsetki obliczone w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej ujmuje się w wyniku finansowym.
Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
Grupa Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje do instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych, które:
· nabyto lub zaciągnięto głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie,
· w momencie początkowego ujęcia stanowią część portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i dla których istnieją dowody bieżącego faktycznego trybu generowania krótkoterminowych zysków lub
· są instrumentem pochodnym (z wyjątkiem instrumentów pochodnych będących umowami gwarancji finansowej lub wyznaczonymi i skutecznymi instrumentami zabezpieczającymi).
Pochodne instrumenty finansowe wycenia się w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Podstawą do wyznaczenia wartości godziwej pochodnego instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu jest cena transakcyjna, tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty.
Jeśli kontrakt hybrydowy zawiera umowę zasadniczą, która nie jest składnikiem aktywów objętym zakresem MSSF 9, Grupa Santander Bank Polska S.A. wydziela wbudowany instrument pochodne od umowy zasadniczej i ujmuje go analogicznie jak pozostałe instrumenty pochodne, jeżeli cechy ekonomiczne i ryzyka związane z wbudowanym instrumentem pochodnym nie są ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi i ryzykami właściwymi dla umowy zasadniczej oraz umowa zasadnicza nie jest wyceniana w wartości godziwej przez wynik finansowy. Wbudowane instrumenty finansowe wyceniane są w wartości godziwej, a jej zmiany są ujmowane w rachunku zysków i strat.
Grupa Santander Bank Polska S.A. wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym oraz ryzykiem stóp procentowych wynikającymi z działalności Grupy Santander Bank Polska S.A. Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej.
Rachunkowość zabezpieczeń
Grupa Santander Bank Polska S.A. zdecydowała się, opierając się o zapis par. 7.2.21 MSSF 9, na kontynuację stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń i relacji zabezpieczających wynikających z MSR 39.
Rachunkowość zabezpieczeń ujmuje wpływające na rachunek zysków i strat skutki kompensowania zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego oraz pozycji zabezpieczanej.
W momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka. Grupa Santander Bank Polska S.A. dokumentuje w momencie ustanowienia zabezpieczenia i na bieżąco ocenę efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanej.
Grupa Santander Bank Polska S.A. wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe m.in. w celu zabezpieczenia przed ryzykiem stóp procentowych wynikających z działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej Grupy Santander Bank Polska S.A.
Grupa Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń w następujących sytuacjach:
· zostało stwierdzone, że instrument pochodny nie jest lub przestał być efektywny dla zabezpieczenia danego ryzyka;
· instrument pochodny wygasł, został sprzedany, zapadł lub został wykonany;
· instrument zabezpieczany zapadł, został sprzedany lub spłacony,
· dochodzi do unieważnienia powiązania zabezpieczającego.
Zabezpieczenie wartości godziwej
Jest to zabezpieczenie przed wpływem zmian wartości godziwej ujętego składnika aktywów, zobowiązania lub uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania, albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów, zobowiązania, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka i które może wpływać na rachunek zysków i strat.
Zabezpieczenie wartości godziwej ujmowane jest w następujący sposób: zyski lub straty wynikające z przeszacowania wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego (pochodnego instrumentu zabezpieczającego) wykazuje się w rachunku zysków i strat, zyski lub straty związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka, korygują wartość bilansową zabezpieczanej pozycji i są ujmowane w rachunku zysków i strat. Zasada ta ma zastosowanie do zabezpieczanej pozycji, którą w innych okolicznościach wycenia się według zamortyzowanego kosztu lub będącej składnikiem aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
Jest to zabezpieczenie przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych, które:
1) można przypisać konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem (takim, jak całość lub część przyszłych płatności odsetkowych od zadłużenia o zmiennym oprocentowaniu) lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją, i które
2) mogłyby wpływać na zyski lub straty.
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane jest w następujący sposób: część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, który stanowi efektywne zabezpieczenie, ujmuje się w innych całkowitych dochodach, zaś nieefektywną część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Przychody i koszty odsetkowe od instrumentów zabezpieczanych i zabezpieczających ujmowane są w wyniku z tytułu odsetek.
Kwoty ujęte w innych całkowitych dochodach reklasyfikowane są do rachunku zysków i strat w okresie, w którym zabezpieczana pozycja ma wpływ na rachunek zysków i strat.
W przypadku wygaśnięcia lub sprzedaży instrumentu zabezpieczającego bądź unieważnienia powiązania zabezpieczającego Grupa Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Wszystkie zyski lub straty na instrumencie zabezpieczającym dotyczące efektywnego zabezpieczenia ujętego w innych całkowitych dochodach w dalszym ciągu stanowią element kapitału własnego aż do momentu zajścia planowej transakcji, kiedy ujmowane one są w rachunku zysków i strat.
Jeżeli zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji wszystkie skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym ujmowane w innych całkowitych dochodach przeklasyfikuje się do wyniku finansowego.
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży
Grupa Santander Bank Polska S.A. pozyskuje/lokuje środki także poprzez sprzedaż/kupno instrumentów finansowych z przyrzeczeniem ich odkupu/odsprzedaży w przyszłości po z góry ustalonej cenie.
Papierów wartościowych sprzedanych z przyrzeczeniem ich odkupu (“transakcje repo oraz sell buy-back”) nie wyłącza się ze sprawozdania z sytuacji finansowej na koniec okresu sprawozdawczego. Różnica pomiędzy ceną sprzedaży a ceną odkupu stanowi koszt odsetkowy i jest rozliczana w czasie przez okres życia kontraktu. Papierów wartościowych kupionych z przyrzeczeniem ich odsprzedaży (“transakcje reverse repo oraz buy-sell-back”) nie rozpoznaje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na koniec okresu sprawozdawczego. Różnica pomiędzy ceną zakupu a ceną odsprzedaży stanowi przychód odsetkowy i jest rozliczana w czasie przez okres życia kontraktu.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Opisane zasady Grupa Santander Bank Polska S.A stosuje również do transakcji zawieranych jako odrębne transakcje sprzedaży i odkupu instrumentów finansowych , ale mających ekonomiczny charakter transakcji z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży.
Rzeczowy majątek trwały
Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych
Składniki rzeczowego majątku trwałego, w tym oddane w leasing operacyjny, wykazywane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszone o wartość skumulowanej amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości.
Aktywa będące przedmiotem umów leasingu
Model kosztu
Grupa Santander Bank Polska jako leasingobiorca wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu:
a) pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości; oraz
b) skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu .
Późniejsze nakłady
Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszty wymiany części tych pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że Grupa Santander Bank Polska S.A. uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem aktywów, a cenę nabycia lub koszt wytworzenia można wycenić w wiarygodny sposób. Pozostałe koszty są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.
Amortyzacja
Odpisy amortyzacyjne dokonywane są według metody liniowej przez okres ekonomicznej użyteczności danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane są w rachunku zysków i strat.
Szacowane okresy użytkowania są następujące:
· nieruchomości: 22-40 lat
· sprzęt informatyczny: 3-5 lat
· środki transportu: 3- 4 lata
· pozostały majątek trwały: 3-14 lat
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są amortyzowane liniowo w okresie użytkowania.
Stawki amortyzacyjne są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji mogą stanowić podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji.
Wartość firmy oraz wartości niematerialne
Wartość firmy
Wartość firmy (goodwill) powstała przy połączeniu jednostek gospodarczych ujmowana jest w wysokości nadwyżki ceny nabycia nad wartością godziwą udziału w zidentyfikowanych nabytych aktywach, zobowiązaniach i zobowiązaniach warunkowych pomniejszonej o utratę wartości. Wartość firmy jest testowana pod kątem ewentualnej utraty wartości w okresach rocznych.
Licencje, patenty, koncesje i podobne wartości
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.
Nakłady, które są związane bezpośrednio z produkcją możliwych do zidentyfikowania i unikalnych programów komputerowych kontrolowanych przez Grupę Santander Bank Polska S.A. i które prawdopodobnie będą generowały korzyści ekonomiczne przekraczające nakłady w okresie powyżej jednego roku, są wykazywane jako wartości niematerialne.
Koszty zakończonych prac rozwojowych
Grupa Santander Bank Polska S.A. aktywuje koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich związanych z projektowaniem, wykonywaniem i testowaniem rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych procesów, systemów oraz usług.
Grupa Santander Bank Polska S.A. identyfikuje koszty zakończonych prac rozwojowych jako wartości niematerialne w związku z uzyskaniem przyszłych korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem warunków określonych w MSR 38, tj. Grupa Santander Bank Polska S.A.:
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· ma możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika,
· posiada stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowaniu wytwarzanego składnika oraz
· może wiarygodnie ustalić wysokość nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzonemu składnikowi wartości niematerialnych.
Ekonomiczny okres użyteczności „Kosztów zakończonych prac rozwojowych” jest określony. Stawki amortyzacyjne są dostosowane do okresu ekonomicznej użyteczności. Grupa Santander Bank Polska S.A. wykazuje osobno te koszty, które wynikają z prac rozwojowych we własnym zakresie.
Na nakłady na prace rozwojowe składają się wszystkie nakłady, które można bezpośrednio przyporządkować czynnościom rozwojowym.
Pozostałe wartości niematerialne
Pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Grupę Santander Bank Polska S.A., wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o wartość skumulowanej amortyzacji i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Nakłady na wartości niematerialne
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są ujmowane tylko w przypadku, gdy te nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika. W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.
Amortyzacja
Amortyzacja jest ujmowana w rachunku zysków i strat przy użyciu metody liniowej lub degresywnej dla wartości niematerialnych i prawnych powstałych w wyniku połączenia, przez okres ekonomicznej użyteczności poszczególnych składników wartości niematerialnych, który dla większości aktywów niematerialnych wynosi 3 lata. Stawki amortyzacyjne są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji mogą stanowić podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji.
Leasing
Wyodrębnianie elementów umowy leasingu
Leasingobiorca
Tam gdzie nie jest to możliwe oraz gdzie udział elementów nieleasingowych jest nieistotny w stosunku do całości płatności z tytułu leasingu netto, Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca nie wyodrębnia elementów nieleasingowych od elementów leasingowych, i zamiast tego ujmuje każdy element leasingowy oraz jakiekolwiek towarzyszące elementy nieleasingowe jako pojedynczy element leasingowy dla każdej klasy bazowego składnika aktywów.
Leasingodawca
W przypadku umowy, która zawiera element leasingu i jeden lub więcej dodatkowych elementów leasingowych lub elementów nieleasingowych, Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca alokuje wynagrodzenie w umowie stosując się do zapisów polityki rachunkowości z zakresu przychodów ze sprzedaży z umów z klientami.
Okres leasingu
Grupa Santander Bank Polska S.A. ustala okres leasingu jako nieodwołalny okres leasingu wraz z:
· okresami, w których istnieje opcja przedłużenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz
· okresami, w których istnieje opcja wypowiedzenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca nie skorzysta z tej opcji.
Okres leasingu jest aktualizowany na moment wystąpienia znaczącego zdarzenia albo znaczącej zmiany.
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca
Ujmowanie
W dacie rozpoczęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wycena
Początkowa wycena
Początkowa wycena składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania
W dacie rozpoczęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu.
Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:
· kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
· wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
· wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Grupę Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorcę, oraz
· szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez Grupę Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu.
Początkowa wycena zobowiązania z tytułu leasingu
W dacie rozpoczęcia okresu leasingu Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Opłaty leasingowe dyskontuje się z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeżeli stopę tę można z łatwością ustalić. W przeciwnym razie Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca stosuje swoją krańcową stopę pożyczkową.
W dacie rozpoczęcia okresu leasingu opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które pozostają do zapłaty w tej dacie:
· stałe opłaty leasingowe netto (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe;
· zmienne opłaty leasingowe netto, które zależą od indeksu lub stawki,
· kwoty netto, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,
· cenę netto wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz
· kary pieniężne netto za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.
Zmiany leasingu
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca ujmuje zmianę leasingu jako odrębny leasing, jeżeli:
· zmiana zwiększa zakres leasingu poprzez przyznanie prawa do użytkowania jednego lub większej liczby bazowych składnik aktywów oraz
· wynagrodzenie za leasing zwiększa się o kwotę współmierną do ceny jednostkowej za zwiększenie zakresu oraz wszelkie właściwe korekty tej ceny jednostkowej w celu uwzględnienia okoliczności danej umowy.
W przypadku zmiany leasingu, która nie jest ujmowana jako odrębny leasing, w dacie uzgodnienia zmiany Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca:
· ie dokonuje alokacji wynagrodzenia w zmodyfikowanej umowie,
· ustala okres zmodyfikowanego leasingu, oraz
· aktualizuje wycenę zobowiązania z tytułu leasingu poprzez dyskontowanie zaktualizowanych opłat leasingowych z zastosowaniem zaktualizowanej stopy dyskontowej.
Stosowane zwolnienia z obowiązku ujmowania
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca nie stosuje wymogów polityki rachunkowości opisanych dotyczących ujmowania i wyceny w odniesieniu do:
· leasingów, które w dacie rozpoczęcia mają okres leasingu nie dłuższy niż 12 miesięcy
· leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość (aktywo ma niską wartość, gdy wartość netto nowego składnika aktywów nie przekracza 20 tys. złotych).
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W odniesieniu do leasingów krótkoterminowych albo do leasingów, w przypadku których bazowy składnik aktywów ma niską wartość, Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca ujmuje opłaty leasingowe jako koszty metodą liniową w trakcie okresu leasingu.
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca
Klasyfikacja leasingu
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca klasyfikuje każdy ze swoich leasingów jako leasing operacyjny lub leasing finansowy.
Leasing jest zaliczany do leasingu finansowego, jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów. Leasing jest zaliczany do leasingu operacyjnego, jeżeli nie następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów.
Klasyfikacji leasingu dokonuje się w dacie początkowej, a jej ponownej oceny dokonuje się tylko w przypadku, gdy zaistnieje zmiana leasingu.
Leasing finansowy
Ujmowanie i wycena
W dacie rozpoczęcia Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i prezentuje je jako należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto.
Początkowa wycena
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca stosuje stopę procentową leasingu w celu wyceny inwestycji leasingowej netto.
Początkowe koszty bezpośrednie są ujęte w początkowej wycenie inwestycji leasingowej netto oraz zmniejszają kwotę przychodu ujmowanego w okresie leasingu.
Początkowa wycena opłat leasingowych uwzględnionych w inwestycji leasingowej netto.
W dacie rozpoczęcia opłaty leasingowe uwzględnione w wycenie inwestycji leasingowej netto obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które nie są otrzymane w dacie rozpoczęcia:
· stałe opłaty leasingowe netto, pomniejszone o zachęty leasingowe przypadające do zapłaty,
· zmienne opłaty leasingowe netto, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia,
· wszelkie gwarantowane wartości końcowe netto udzielone leasingodawcy przez leasingobiorcę, podmiot powiązany z leasingobiorcą lub niezależną osobę trzecią zdolną finansowo do wywiązania się ze swoich zobowiązań w ramach tej gwarancji,
· cenę netto wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji oraz
· kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.
Późniejsza wycena
Ujmowanie dochodów finansowych w okresie leasingu przebiega w sposób odzwierciedlający stałą okresową stopę zwrotu z inwestycji leasingowej netto dokonanej przez leasingodawcę w ramach leasingu finansowego.
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje dochody finansowe przez okres leasingu w systematyczny i racjonalny sposób. Opłaty leasingowe dotyczące danego okresu zmniejszają inwestycję leasingową netto.
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca stosuje do inwestycji leasingowej netto wymogi w zakresie zaprzestania ujmowania oraz wymogi w zakresie utraty wartości przewidziane w MSSF 9.
Leasing operacyjny
Ujmowanie i wycena
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje opłaty leasingowe z leasingów operacyjnych jako dochód metodą liniową.
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje w kosztach koszty, łącznie z amortyzacją, poniesione w celu uzyskania dochodów z tytułu leasingu.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca dodaje początkowe koszty bezpośrednie poniesione w celu uzyskania leasingu operacyjnego do wartości bilansowej bazowego składnika aktywów i ujmuje te koszty jako koszty poniesione w okresie leasingu na tej samej podstawie co dochody z tytułu leasingu.
Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej
Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia
Na dzień klasyfikacji składnika aktywów trwałych jako aktywa przeznaczone do zbycia, Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia taki składnik aktywów w kwocie niższej z jego wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży.
Ewentualne pomniejszenie wartości bilansowej aktywów przeznaczonych do zbycia na dzień ich początkowej klasyfikacji jak i późniejsze odpisy aktualizujące do poziomu wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży są ujmowane w rachunku zysków i strat.
Pozostałe należności handlowe i inne należności
Należności handlowe i inne należności z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania należności są ujmowane na moment początkowego ujęcia w wartości nominalnej z uwagi na nieistotny wpływ dyskonta. Należności handlowe i inne należności z terminem płatności do 12 kolejnych miesięcy są ujmowane na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Inne zobowiązania
Zobowiązania handlowe i inne zobowiązania z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania zobowiązania są ujmowane na moment początkowego ujęcia w wartości nominalnej z uwagi na nieistotny wpływ dyskonta. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług jak i inne zobowiązania wymagalne w terminie 12 kolejnych miesięcy są ujmowane na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty.
Kapitały
Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującym prawem, właściwymi ustawami oraz ze statutem. Do kapitałów własnych zaliczane są także niepodzielone zyski i niepokryte straty z lat ubiegłych.
Kapitał zakładowy (akcyjny) wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego według wartości nominalnej.
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych uzyskanych z emisji akcji.
Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku i może być przeznaczony na pokrycie strat bilansowych lub na wypłatę dywidendy ( kapitał dywidendowy).
W kapitale rezerwowym ujmuje się efekt wyceny programu motywacyjnego realizowanego w formie akcji (MSSF 2.53).
Kapitał zapasowy, rezerwowy, fundusz ogólnego ryzyka bankowego oraz premia akcyjna prezentowane są łącznie w ramach kategorii „Pozostałe kapitały”.
Na kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się różnice z wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, różnice z wyceny instrumentów zabezpieczających stanowiących efektywne zabezpieczenie przepływów pieniężnych z uwzględnieniem odroczonego podatku dochodowego oraz zyski aktuarialne z przeszacowania rezerwy emerytalnej. Kapitał z aktualizacji wyceny nie podlega dystrybucji.
Oprócz kapitału własnego do kapitałów Grupy Santander Bank Polska S.A. zalicza się również udziały niekontrolujące.
Na dzień wyłączenia z ksiąg rachunkowych całości lub części składnika aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody łączne skutki okresowej zmiany wartości godziwej odniesione na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny zostają wyksięgowane (odwrócone). Całość lub odpowiednia część uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa lub zmniejsza wartość danego składnika aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Skutki zmian wartości godziwej są wyksięgowywane w korespondencji z rachunkiem zysków i strat.
Wynik finansowy netto roku obrotowego stanowi wynik z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowanego obciążeniem z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.
Działalność powiernicza
Przychody realizowane w ramach świadczenia działalności powierniczej są elementem przychodów prowizyjnych. Korespondujące z nimi aktywa klientów nie są składnikiem aktywów Grupy Santander Bank Polska S.A. i w związku z tym nie są ujmowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wypłaty z kapitałów (Dywidendy)
Dywidendy własne za dany rok, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, ale nie zostały wypłacone na koniec okresu sprawozdawczego, ujawnia się w pozycji zobowiązań z tytułu dywidendy w ramach pozostałych zobowiązań.
Rezerwy
Rezerwę tworzy się wówczas, gdy na Grupie Santander Bank Polska S.A. ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych i prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. W przypadku, gdy kwota ta jest istotna, rezerwa jest szacowana poprzez zdyskontowanie oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych w oparciu o stopę dyskontową przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane konkretnie z danym składnikiem zobowiązań.
Grupa Santander Bank Polska S.A tworzy rezerwy na ryzyko prawne kredytów oraz denominowanych/indeksowanych do walut obcych, które prezentowane są w pozycji Pozostałe rezerwy. W tej samej pozycji prezentowane są rezerwy z tytułu oczekiwanych zwrotów części prowizji za udzielenie kredytów konsumpcyjnych spłaconych przed terminem.
Rachunek zysków i strat
Wynik z tytułu odsetek
Grupa Santander Bank Polska S.A. prezentuje wartość przychodu odsetkowego rozpoznanego według efektywnej stopy procentowej oraz efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w odrębnych liniach rachunku zysków i strat – „Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie” oraz „Przychody odsetkowe od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody”.
Natomiast przychód odsetkowy rozpoznany od aktywów finansowych niespełniających testu kontraktowych przepływów pieniężnych ( dotyczy głównie kart kredytowych) jest prezentowany w linii „Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”.
Wynik z tytułu prowizji
Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji ,nierozliczane według efektywnej stopy procentowej, ujmuje się w sposób odzwierciedlający przekazanie przyrzeczonych dóbr i usług na rzecz klienta w kwocie odzwierciedlającej wynagrodzenie, do którego Grupa Santander Bank Polska S.A będzie uprawiona w zmiana za te dobra i usługi zgodnie z 5-stopniowym modelem ujmowania przychodów .
Grupa dokonuje identyfikacji odrębnych obowiązków do wykonania świadczenia , do których przypisuje cenę transakcyjną. W przypadku, gdy wysokość wynagrodzenia jest zmienna , do ceny transakcyjnej zalicza się część lub całość wynagrodzenia zmiennego w zakresie, w jakim istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie nastąpi zwrot wcześniej ujętych przychodów. Przychody równe cenie transakcyjnej są ujmowane przy spełnieniu świadczenia lub w trakcie jego spełniania poprzez przekazanie klientowi przyrzeczonego dobra lub usługi.
Koszty doprowadzające do zawarcia umowy oraz koszty wykonania umowy Grupa aktywuje, a następnie systematycznie amortyzuje uwzględniając okres przekazywania klientowi dóbr lub usług.
Do istotnych przychodów prowizyjnych Grupa Santander Bank Polska S.A zalicza:
1. Przychody prowizyjne od kredytów obejmujące wartość pobranych przez Grupę Santander Bank Polska S.A. opłat za wysłane monity, wydane zaświadczenia, windykację, wystawienie gwarancji oraz za zaangażowanie. Większość przychodów tego rodzaju, z uwagi na swój charakter, jest rozpoznawana jednorazowo w wyniku finansowym w momencie wykonania czynności na rzecz klienta. Pozostałe, jak prowizja za wystawienie gwarancji, są rozliczane w czasie przez okres trwania umowy z klientem.
2. Przychody prowizyjne z tytułu kart kredytowych obejmujące prowizje m.in. za wydanie karty, dokonane wypłaty kartą z bankomatów, wydanie nowej karty, przygotowywanie zestawienia operacji dokonywanych kartą czy za uruchomienie dodatkowych usług związanych z kartą kredytową. Zdecydowana większość przychodów jest rozpoznawana w określonym momencie czasu, tj. w chwili wykonania jednorazowej usługi na rzecz klienta. W przypadku uruchomienia usług związanych z kartą kredytową wartość prowizji jest rozpoznawana w czasie.
3. Przychody za zarządzanie aktywami rozpoznawane zgodnie z 5-stopniowym modelem rozpoznawania przychodów w oparciu o wartość zarządzanych aktywów przekazanych Grupie Santander Bank Polska S.A. do zarządzania. Warunki umowne nie przewidują otrzymywania przez Grupę Santander Bank Polska S.A. płatności opłaconych z góry ani dodatkowych premii kalkulowanych po zamknięciu roku obrotowego w oparciu o niezależne od Grupy Santander Bank Polska S.A. czynniki.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wynik z tytułu działalności bancassurance
Dla wybranych produktów kredytowych, dla których zidentyfikowano powiązanie z produktem ubezpieczeniowym Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje podziału realizowanych przychodów na część ujmowaną w przychodach odsetkowych z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej oraz na część ujmowaną w przychodach prowizyjnych. Grupa Santander Bank Polska S.A. traktuje sprzedawane produkty ubezpieczeniowe, jako powiązane z kredytami w szczególności, gdy oferowany produkt ubezpieczeniowy wpływa na warunki umowne produktu finansowego.
W celu ustalenia, jaka część przychodu stanowi integralną część umowy kredytowej rozpoznawanej jako przychód odsetkowy metodą efektywnej stopy procentowej Grupa Santander Bank Polska S.A. wydziela wartość godziwą oferowanego instrumentu finansowego oraz wartość godziwą usługi pośrednictwa w sprzedaży produktu ubezpieczeniowego dystrybuowanego łącznie z tym instrumentem.
Podział wynagrodzenia pomiędzy część stanowiącą element zamortyzowanego kosztu instrumentu finansowego oraz część stanowiącą wynagrodzenie za wykonywane czynności pośrednictwa jest dokonywane w proporcji odpowiednio wartości godziwej instrumentu finansowego oraz wartości godziwej usługi pośrednictwa w stosunku do sumy obu tych wartości.
Część przychodów stanowiących wynagrodzenie za usługę pośrednictwa z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z umową kredytową Grupa Santander Bank Polska S.A. rozpoznaje w przychodach prowizyjnych w momencie naliczenia opłaty z tytułu sprzedaży produktu ubezpieczeniowego.
Grupa Santander Bank Polska S.A. nie rzadziej niż w okresach rocznych przeprowadza weryfikację poprawności przyjętego podziału dla rozpoznawania poszczególnych rodzajów przychodów.
Świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Grupy Santander Bank Polska S.A. zawierają wynagrodzenia, premie, płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenie społeczne i są ujmowane jako koszty w momencie poniesienia.
Długoterminowe świadczenia pracownicze
Zobowiązania Grupy Santander Bank Polska S.A. z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych są kwotą przyszłych korzyści, które pracownik otrzyma w zamian za świadczenie swoich usług w bieżącym i wcześniejszych okresach. Rezerwy na odprawy emerytalne są oszacowane na podstawie wyceny metodą aktuarialną. Wycena tych rezerw jest aktualizowana przynajmniej raz w roku.
Transakcje płatności w formie akcji rozliczane w instrumentach kapitałowych
W przypadku transakcji płatności w formie akcji rozliczanych w instrumentach kapitałowych Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia otrzymane dobra lub usługi i odpowiadający im wzrost w kapitale własnym, bezpośrednio w wartości godziwej otrzymanych dóbr lub usług, chyba że niemożliwe jest wiarygodne oszacowanie ich wartości godziwej. Jeżeli Grupa Santander Bank Polska S.A. nie może wiarygodnie oszacować wartości godziwej otrzymanych dóbr lub usług, określa ich wartość oraz odpowiadający im wzrost w kapitale własnym w sposób pośredni poprzez odniesienie do wartości godziwej przyznanych instrumentów kapitałowych.
Warunki nabycia praw zawarte w warunkach przyznania nie są uwzględniane przy ustalaniu wartości godziwej, z wyjątkiem sytuacji, gdy warunki te są uzależnione od czynników rynkowych. Nierynkowe warunki nabycia praw są uwzględniane poprzez korygowanie liczby praw ujętych w wycenie dla potrzeb pomiaru kosztu usług świadczonych przez pracowników, w ten sposób, że ostatecznie kwota ujęta w rachunku zysków i strat odzwierciedla liczbę akcji, którą nabędą uprawnieni. Koszty związane z płatnościami w formie akcji są odnoszone do kapitałów własnych. W przypadku gdy warunki planu płatności w formie akcji przewidują emisję nowych akcji, wpływy z emisji akcji zwiększają kapitał akcyjny oraz ewentualną nadwyżką kapitału zapasowego w momencie wykonania prawa.
Transakcje płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych
W transakcjach płatności w formie akcji rozliczanych w środkach pieniężnych Grupa Santander Bank Polska S.A. wycenia nabyte dobra lub usługi i zaciągnięte zobowiązanie w wartości godziwej zobowiązania. Do czasu, gdy zobowiązanie zostanie uregulowane, Grupa Santander Bank Polska S.A. na każdy dzień sprawozdawczy, a także na dzień rozliczenia wycenia zobowiązanie w wartości godziwej, a ewentualne zmiany wartości ujmuje w zysku lub stracie danego okresu. Grupa Santander Bank Polska S.A. ujmuje otrzymane usługi oraz zobowiązanie do zapłaty za te usługi w momencie, gdy pracownicy świadczą te usługi. Zobowiązanie wyceniane jest, początkowo, a także na koniec każdego okresu sprawozdawczego, aż do momentu rozliczenia w wartości godziwej praw do wzrostu wartości akcji, ustalonej z zastosowaniem modelu wyceny opcji, biorąc pod uwagę terminy i warunki, na których przyznano prawa do wzrostu wartości akcji oraz zakres, w jakim pracownicy wykonali usługi do tego dnia.
Wynik handlowy i rewaluacja obejmuje zyski i straty wynikające ze zmian w wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu i wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Przychody i koszty odsetkowe od tych instrumentów dłużnych są uwzględniane w wyniku odsetkowym.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Dywidendy zaliczane są do rachunku zysków i strat w momencie ustalenia praw akcjonariuszy/udziałowców do ich otrzymania pod warunkiem, że korzyści finansowe wpłyną do Grupy Santander Bank Polska S.A. i kwota przychodu może być wiarygodnie zmierzona.
Wynik na sprzedaży akcji i udziałów w podmiotach zależnych ustalany jest jako różnica pomiędzy wartością aktywów netto jednostki zależnej skorygowaną o nieodpisaną część wartości firmy, a uzyskaną za nie ceną sprzedaży.
Wynik na sprzedaży podmiotów stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć ustalany jest jako różnica między wartością aktywa a uzyskaną ceną sprzedaży.
Wynik na pozostałych instrumentach obejmuje:
· zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów kapitałowych oraz instrumentów dłużnych zaklasyfikowanych do portfela aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz
· zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczanych i zabezpieczających, w tym nieefektywną część rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Szczegółowe informacje na ten temat zostały zawarte w nocie nr 43 „Rachunkowość zabezpieczeń”.
Do pozostałych przychodów operacyjnych i pozostałych kosztów operacyjnych zaliczane są koszty rezerw na ryzyko prawne, w szczególności ryzyko prawne związane z portfelem kredytów denominowanych/ indeksowanych do CHF, jak również koszty i przychody operacyjne niezwiązane bezpośrednio z działalnością statutową Grupy Santander Bank Polska S.A., m.in. takie jak przychody i koszty z tytułu sprzedaży i likwidacji środków trwałych, przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług, otrzymane i zapłacone odszkodowania, kary i grzywny.
W pozycji „Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności” prezentowane są utworzone i rozwiązane odpisy aktualizujące pozycję bilansowe i pozabilansowe oraz wynik na sprzedaży należności kredytowych.
Wynik na sprzedaży należności kredytowych ustalany jest w momencie wyłączenia należności kredytowych z ksiąg rachunkowych w wysokości różnicy pomiędzy wartością bilansową a kwotą otrzymanej zapłaty.
W pozycji „Koszty pracownicze” prezentowane są koszty:
· wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych (w tym z tytułu składek na świadczenia emerytalno – rentowe),
· rezerw z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych,
· rezerw emerytalno-rentowych,
· rezerw z tytułu premii,
· programu zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, którego część ujmowana jest jako zobowiązanie z tytułu płatności na bazie akcji rozliczonych w środkach pieniężnych zgodnie z MSSF 2 „Płatności w formie akcji” oraz
· koszty szkoleń pracowników i innych świadczeń płacowych i pozapłacowych na rzecz pracowników.
W pozycji „Koszty działania” prezentuje się min koszty:
· utrzymania i wynajmu majątku trwałego,
· obsługi informatycznej i telekomunikacyjnej,
· działalności administracyjnej,
· promocji i reklamy,
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· ochrony mienia
· leasingu krótkoterminowego i aktywów o niskiej wartości
· opłaty ponoszone na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Komisji Nadzoru Finansowego, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych
· podatki i opłaty (podatek od nieruchomości, wpłaty dokonywane na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, opłaty komunalne i administracyjne, opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów),
· ubezpieczeń,
· koszty remontów nieklasyfikujących się jako ulepszenie środka trwałego.
Podstawę opodatkowania podatku od niektórych instytucji finansowych wprowadzonego ustawą obowiązującą od 1.02.2016 r. stanowi nadwyżka sumy aktywów podmiotu ponad 4 miliardy PLN w przypadku banków wynikająca z zestawienia obrotów i sald na koniec każdego miesiąca. Banki są uprawnione do pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in. o wartość funduszy własnych, a także wartość skarbowych papierów wartościowych. Dodatkowo banki obniżają podstawę opodatkowania o wartość aktywów nabytych od NBP, stanowiących zabezpieczenie kredytu refinansowego udzielonego przez NBP. Stawka podatku dla wszystkich podatników wynosi 0,0366% miesięcznie, a podatek jest płacony miesięcznie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy.
Wartość obciążenia podatkiem od instytucji finansowych prezentowana jest przez Grupę Santander Bank Polska S.A. w pozycji „Podatek od instytucji finansowych” odrębnie od obciążenia wynikającego z podatku dochodowego.
Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje podatek bieżący i podatek odroczony. Podatek dochodowy jest wykazywany w rachunku zysków i strat z wyjątkiem pozycji, które ujęto w kapitale własnym.
Podatek bieżący jest to kwota podatku podlegającego zapłacie od dochodu do opodatkowania za dany rok z zastosowaniem stawek podatkowych, które obowiązywały prawnie lub obowiązywały faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego oraz uwzględniając wszelkie korekty podatku podlegającego zapłacie dotyczącego poprzednich lat.
Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są metodą bilansową. Powstają z tytułu różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością wynikającą ze sprawozdania z sytuacji finansowej. Odroczony podatek dochodowy ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych obowiązujących prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego, które zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie realizacji określonych aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego lub uregulowania zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który umożliwi wykorzystanie różnic przejściowych. Wartość bilansowa aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest weryfikowana na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Grupa Santander Bank Polska S.A. obniża wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego do wartości możliwej do zrealizowania - to jest w zakresie, w jakim jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Odroczone i bieżące aktywa i zobowiązania z tytułu podatku dochodowego kompensuje się tylko wtedy, gdy dotyczą tego samego tytułu rozliczeń podatkowych oraz gdy istnieje ważny tytuł prawny i intencja dokonania rozliczenia w kwocie netto albo realizacji składnika aktywów i wykonania zobowiązania jednocześnie.
Prezentacja informacji o segmentach działalności Grupy Santander Bank Polska S.A. oparta jest o model informacji zarządczej służący do przygotowywania sprawozdań dla Zarządu Banku wykorzystywanych do oceny osiąganych wyników oraz alokacji zasobów. Działalność operacyjną Grupy Santander Bank Polska S.A. podzielono na pięć segmentów działalności: Segment Bankowości Detalicznej, Segment Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej, Segment Bankowości Inwestycyjnej i Korporacyjnej, Segment ALM (Zarządzanie Aktywami i Zobowiązaniami) i Operacji Centralnych oraz Segment Santander Consumer. Zostały one wyłonione na podstawie identyfikacji klientów i produktów.
Głównym elementem oceny segmentów działalności przez Zarząd Banku jest zysk przed opodatkowaniem.
Dochody i koszty przypisane do segmentu osiągane są ze sprzedaży i obsługi klientów oraz produktów w danym segmencie, zgodnie z zasadami przedstawionymi poniżej. Wykazywane są one w rachunku zysków i strat Grupy i dają się przyporządkować do danego segmentu w sposób bezpośredni lub w oparciu o racjonalne przesłanki.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wynik z tytułu odsetek w podziale na segmenty działalności Grupy Santander Bank Polska S.A. jest oceniany przez Zarząd Banku w postaci netto z uwzględnieniem kosztu wewnętrznego transferu funduszy oraz bez podziału na przychody i koszty odsetkowe.
Rozliczenia pomiędzy segmentami dotyczą wynagrodzeń za świadczone usługi i obejmują:
· sprzedaż i/lub obsługę klientów danego segmentu w kanałach sprzedaży/obsługi będących w posiadaniu innego segmentu;
· współdzielenie przychodów i kosztów z transakcji realizowanych z danym klientem, gdzie segment realizujący transakcje nie jest jednocześnie właścicielem biznesowym relacji z danym klientem;
· współdzielenie przychodów i kosztów związanych z realizacją wspólnych przedsięwzięć.
Alokacje przychodów i kosztów regulują wzajemne uzgodnienia pomiędzy segmentami, opierające się o jednostkowe stawki za poszczególne usługi bądź umowy dotyczące podziału łącznych przychodów i/lub kosztów.
Aktywa i Zobowiązania segmentu wykorzystywane są w jego działalności operacyjnej i dają się przyporządkować do segmentu bezpośrednio lub na zasadzie alokacji.
Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. koncentruje swoją działalność na rynku krajowym.
W 2021 roku dokonano:
· resegmentacji klientów pomiędzy segmentami biznesowymi; Raz w roku Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonuje resegmentacji / migracji klientów między segmentami działalności wynikającej z faktu, iż dany klient zaczyna spełniać kryteria przypisania do innego segmentu działalności niż kryteria segmentu, który dotychczas był właścicielem biznesowym relacji z danym klientem. Taka zmiana ma zapewnić najwyższą jakość obsługi dostosowaną do indywidualnych potrzeb lub skali działalności klienta.
· Przeniesienie wartości Inwestycji w podmioty stowarzyszone Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. oraz Santander – Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. oraz udziału w zyskach netto jednostek wycenianych metodą praw własności z Segmentu ALM i Operacji Centralnych do Segmentu Bankowości Detalicznej w efekcie zmiany prezentacyjnej w raportowaniu do głównego organu odpowiedzialnego za podejmowanie decyzji operacyjnych w Grupie Santander Bank Polska S.A.
Dane porównywalne zostały odpowiednio dostosowane.
W części dotyczącej Santander Bank Polska rezerwy na ryzyko prawne związane z portfelem walutowych kredytów hipotecznych i rezerwy na ryzyko prawne związane ze zwrotami części prowizji za udzielenie kredytów konsumpcyjnych spłaconych przed terminem zostały zaprezentowane w segmencie Bankowości Detalicznej. Natomiast w części dotyczącej Santander Consumer Bank rezerwy na ryzyko prawne związane z portfelem walutowych kredytów hipotecznych oraz na zwroty części prowizji za udzielenie kredytów konsumpcyjnych spłaconych przed terminem zostały zaprezentowane w segmencie Santander Consumer Bank. Więcej szczegółów dotyczących powyższych rezerw zostało opisane w nocie 38.
Dodatkowy odpis na oczekiwane straty kredytowe w formie tzw. korekty do wartości wynikających z modeli (ang. post model adjustments) w wysokości 121 414 tys. zł został oszacowany i zaprezentowany w wynikach poszczególnych segmentów biznesowych w danych porównawczych na 31 grudnia 2020 roku, natomiast w danych na 31 grudnia 2021 roku zaprezentowano rozwiązanie ww. rezerwy kwocie 121 414 tys. zł. Korekta została także opisana w notach 2.6 oraz 12 niniejszego Sprawozdania Finansowego.
Zasady identyfikacji dochodów i kosztów oraz aktywów i zobowiązań na potrzeby raportowania segmentowego są zgodne z polityką rachunkowości stosowaną w Grupie Santander Bank Polska S.A.
Segment Bankowości Detalicznej
Przychody segmentu Bankowości Detalicznej pochodzą ze sprzedaży produktów i usług adresowanych do klientów indywidualnych Banku, jak również małych przedsiębiorstw. W ramach oferty skierowanej do klientów tego segmentu wyróżnić można: szeroką gamę produktów oszczędnościowych, kredyty hipoteczne i konsumenckie, karty kredytowe i debetowe, produkty ubezpieczeniowe i inwestycyjne, usługi rozliczeniowe, usługi maklerskie, zasilenia telefonów GSM, płatności zagraniczne i Western Union oraz usługi dla klientów zamożnych. Dla małych przedsiębiorstw segment świadczy między innymi usługi w zakresie udzielania kredytów, przyjmowania depozytów oraz usługi z zakresu zarządzania gotówką, leasingu, faktoringu, akredytyw i gwarancji. Segment Bankowości Detalicznej uzyskuje również dochody oferując usługi zarządzania na zlecenie aktywami Klientów w ramach funduszy inwestycyjnych i portfeli indywidualnych.
Segment Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej
W ramach segmentu Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej Grupa uzyskuje dochody z produktów i usług skierowanych do przedsiębiorstw gospodarczych, samorządów i sektora publicznego, w tym także dla średnich przedsiębiorstw. Poza usługami bankowymi związanymi z transakcjami, kredytowaniem i pozyskiwaniem depozytów, segment świadczy również usługi z zakresu zarządzania gotówką, leasingu, faktoringu, akredytyw i gwarancji. Segment zajmuje się także realizacją usług na rzecz klientów innych banków i instytucji finansowych w oparciu o umowy zawarte z tymi instytucjami.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Segment Bankowości Inwestycyjnej i Korporacyjnej
W ramach segmentu Bankowości Inwestycyjnej i Korporacyjnej Grupa uzyskuje dochody z usług i produktów skierowanych do największych międzynarodowych i polskich korporacji, obejmujące:
· bankowość transakcyjną, w ramach której oferowane są takie produkty jak: zarządzanie gotówką, depozyty, leasing, faktoring, akredytywy, gwarancje, kredytowanie bilateralne i produkty w obsłudze handlu zagranicznego;
· kredytowanie, w tym finansowanie projektów, kredyty konsorcjalne oraz programy emisji obligacji;
· produkty mające na celu zarządzanie ryzykiem kursowym i stopy procentowej oferowane wszystkim klientom Banku (segment alokuje przychody związane z tą działalnością do pozostałych segmentów, przy czym poziom alokacji może się zmieniać w poszczególnych latach);
· usługi organizowania i finansowania emisji papierów wartościowych, doradztwo finansowe oraz usługi brokerskie dla instytucji finansowych.
Segment generuje także dochody w związku z zajmowaniem pozycji na rynku międzybankowym w ramach zarządzania ryzykiem stopy procentowej i walutowym.
Segment ALM i Operacji Centralnych
Segment obejmuje operacje centralne takie jak finansowanie działalności pozostałych segmentów Grupy, w tym zarządzanie płynnością oraz ryzykiem stopy procentowej i kursowym. Obejmuje również zarządzanie strategicznymi inwestycjami Banku oraz transakcje, z których przychód i/lub koszty nie mogą być bezpośrednio lub w oparciu o racjonalne przesłanki przyporządkowane do danego segmentu.
Segment Santander Consumer
Segment ten obejmuje działalność Grupy Santander Consumer. Działalność tego segmentu skupia się na sprzedaży produktów i usług adresowanych zarówno do klientów indywidualnych, jak i podmiotów gospodarczych. W ramach oferty tego segmentu dominują produkty kredytowe tj. kredyty samochodowe, karty kredytowe, pożyczki gotówkowe, kredyty ratalne oraz leasing. Ponadto, segment Santander Consumer obejmuje lokaty terminowe oraz produkty ubezpieczeniowe (przede wszystkim powiązane z produktami kredytowymi).
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Skonsolidowany rachunek zysków i strat w podziale na segmenty
1.01.2021-31.12.2021 |
Segment Bankowość Detaliczna * |
Segment Bankowość Biznesowa i Korporacyjna |
Segment Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna |
Segment ALM i Operacji Centralnych |
Segment Santander Consumer |
Razem |
Wynik z tytułu odsetek |
3 109 461 |
772 539 |
254 996 |
638 150 |
1 187 299 |
5 962 445 |
w tym transakcje wewnętrzne |
(3 691) |
(3 652) |
7 497 |
10 150 |
(10 304) |
- |
Wynik z tytułu prowizji |
1 456 970 |
547 348 |
381 952 |
(30 933) |
131 786 |
2 487 123 |
w tym transakcje wewnętrzne |
188 022 |
121 628 |
(303 546) |
(3 146) |
(2 958) |
- |
Pozostałe przychody |
87 351 |
54 174 |
218 168 |
224 207 |
63 266 |
647 166 |
w tym transakcje wewnętrzne |
(813) |
56 258 |
(51 349) |
(3 720) |
(376) |
- |
Przychody z tytułu dywidend |
- |
- |
1 833 |
110 994 |
21 |
112 848 |
Koszty operacyjne |
(3 180 544) |
(438 308) |
(282 202) |
(228 486) |
(778 686) |
(4 908 226) |
w tym transakcje wewnętrzne |
- |
- |
- |
2 831 |
(2 831) |
- |
Amortyzacja |
(344 479) |
(65 837) |
(23 521) |
(90 137) |
(54 996) |
(578 970) |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych |
(547 643) |
(225 424) |
(127 884) |
(6 394) |
(216 843) |
(1 124 188) |
Udział w zysku (stracie) jednostek wycenianych metodą praw własności |
73 836 |
- |
- |
232 |
- |
74 068 |
Podatek od instytucji finansowych |
- |
- |
- |
(583 793) |
(30 645) |
(614 438) |
Zysk przed opodatkowaniem |
654 952 |
644 492 |
423 342 |
33 840 |
301 202 |
2 057 828 |
Obciążenie z tytułu podatku dochodowego |
|
|
|
|
|
(805 422) |
Skonsolidowany zysk za okres |
|
|
|
|
|
1 252 406 |
w tym: |
|
|
|
|
|
|
Zysk należny akcjonariuszom jednostki dominującej |
|
|
|
|
|
1 111 684 |
Zysk należny udziałowcom niesprawującym kontroli |
|
|
|
|
|
140 722 |
* Obejmuje klientów indywidualnych, małe przedsiębiorstwa oraz Wealth Management (bankowość prywatna i Santander TFI S.A.)
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej w podziale na segmenty
31.12.2021 |
Segment Bankowość Detaliczna * |
Segment Bankowość Biznesowa i Korporacyjna |
Segment Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna |
Segment ALM i Operacji Centralnych |
Segment Santander Consumer |
Razem |
Należności od klientów |
84 604 164 |
33 638 827 |
14 492 128 |
- |
15 515 302 |
148 250 421 |
Inwestycje w podmioty stowarzyszone |
886 796 |
- |
- |
45 944 |
- |
932 740 |
Pozostałe aktywa |
9 219 383 |
1 934 470 |
4 970 472 |
74 596 582 |
4 972 272 |
95 693 179 |
Aktywa razem |
94 710 343 |
35 573 297 |
19 462 600 |
74 642 526 |
20 487 574 |
244 876 340 |
Zobowiązania wobec klientów |
126 071 524 |
38 796 117 |
8 506 831 |
2 715 742 |
9 283 229 |
185 373 443 |
Pozostałe zobowiązania |
1 333 555 |
453 845 |
5 112 100 |
18 007 372 |
7 382 449 |
32 289 321 |
Kapitały |
6 141 628 |
3 230 653 |
1 961 664 |
12 057 735 |
3 821 896 |
27 213 576 |
Zobowiązania i kapitały razem |
133 546 707 |
42 480 615 |
15 580 595 |
32 780 849 |
20 487 574 |
244 876 340 |
* Obejmuje klientów indywidualnych, małe przedsiębiorstwa oraz Wealth Management (bankowość prywatna i Santander TFI S.A.)
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Skonsolidowany rachunek zysków i strat w podziale na segmenty
1.01.2020-31.12.2020 |
Segment Bankowość Detaliczna * |
Segment Bankowość Biznesowa i Korporacyjna |
Segment Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna |
Segment ALM i Operacji Centralnych |
Segment Santander Consumer |
Razem |
Wynik z tytułu odsetek |
3 262 742 |
918 051 |
307 149 |
94 928 |
1 305 279 |
5 888 149 |
w tym transakcje wewnętrzne |
(2 167) |
(2 874) |
5 315 |
10 642 |
(10 916) |
- |
Wynik z tytułu prowizji |
1 286 904 |
441 580 |
294 427 |
(31 081) |
160 276 |
2 152 106 |
w tym transakcje wewnętrzne |
165 392 |
101 152 |
(262 438) |
(268) |
(3 838) |
- |
Pozostałe przychody |
37 509 |
42 650 |
135 138 |
301 207 |
67 696 |
584 200 |
w tym transakcje wewnętrzne |
4 247 |
48 977 |
(49 286) |
19 529 |
(23 467) |
- |
Przychody z tytułu dywidend |
- |
- |
194 |
22 654 |
35 |
22 883 |
Koszty operacyjne |
(2 223 170) |
(424 853) |
(241 053) |
(322 698) |
(682 617) |
(3 894 391) |
w tym transakcje wewnętrzne |
- |
- |
- |
2 313 |
(2 313) |
- |
Amortyzacja |
(341 717) |
(57 614) |
(22 290) |
(110 048) |
(61 926) |
(593 595) |
Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych |
(948 673) |
(335 072) |
(116 306) |
(39 544) |
(323 217) |
(1 762 812) |
Udział w zysku (stracie) jednostek wycenianych metodą praw własności |
85 921 |
- |
- |
439 |
- |
86 360 |
Podatek od instytucji finansowych |
- |
- |
- |
(560 781) |
(41 222) |
(602 003) |
Zysk przed opodatkowaniem |
1 159 516 |
584 742 |
357 259 |
(644 924) |
424 304 |
1 880 897 |
Obciążenie z tytułu podatku dochodowego |
|
|
|
|
|
(643 723) |
Skonsolidowany zysk za okres |
|
|
|
|
|
1 237 174 |
w tym: |
|
|
|
|
|
|
Zysk należny akcjonariuszom jednostki dominującej |
|
|
|
|
|
1 037 167 |
Zysk należny udziałowcom niesprawującym kontroli |
|
|
|
|
|
200 007 |
* Obejmuje klientów indywidualnych, małe przedsiębiorstwa oraz Wealth Management (bankowość prywatna i Santander TFI S.A.)
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej w podziale na segmenty
31.12.2020 |
Segment Bankowość Detaliczna * |
Segment Bankowość Biznesowa i Korporacyjna |
Segment Bankowość Korporacyjna i Inwestycyjna |
Segment ALM i Operacji Centralnych |
Segment Santander Consumer |
Razem |
Należności od klientów |
79 943 150 |
32 662 656 |
13 486 099 |
- |
15 906 840 |
141 998 745 |
Inwestycje w podmioty stowarzyszone |
952 686 |
- |
- |
45 711 |
- |
998 397 |
Pozostałe aktywa |
5 836 621 |
1 052 307 |
3 467 155 |
71 482 558 |
4 475 526 |
86 314 168 |
Aktywa razem |
86 732 457 |
33 714 963 |
16 953 254 |
71 528 269 |
20 382 366 |
229 311 309 |
Zobowiązania wobec klientów |
114 564 280 |
36 877 378 |
6 776 275 |
3 771 434 |
9 532 888 |
171 522 255 |
Pozostałe zobowiązania |
632 986 |
606 003 |
3 926 625 |
16 889 133 |
7 076 317 |
29 131 064 |
Kapitały |
5 845 825 |
3 333 447 |
1 992 303 |
13 713 254 |
3 773 161 |
28 657 990 |
Zobowiązania i kapitały razem |
121 043 091 |
40 816 828 |
12 695 203 |
34 373 821 |
20 382 366 |
229 311 309 |
* Obejmuje klientów indywidualnych, małe przedsiębiorstwa oraz Wealth Management (bankowość prywatna i Santander TFI S.A.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa Santander Bank Polska S.A. jest narażona na szereg ryzyk związanych z bieżącą działalnością. Celem zarządzania ryzykiem jest zapewnienie, iż Grupa powiększając wartość dla akcjonariuszy będzie podejmować ryzyko w sposób świadomy i kontrolowany. Ryzyko oznacza możliwość zaistnienia zdarzeń, które będą miały wpływ na realizację założonych przez Grupę celów strategicznych.
Głównym celem zarządzania ryzykiem w Banku i Grupie Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. jest prowadzenie bezpiecznej i efektywnej działalności pozwalającej na generowanie zysku i rozwój w ramach wyznaczonych parametrów ryzyka. Tryb zarządzania ryzykiem określają standardy obowiązujące w sektorze bankowym oraz wytyczne zawarte w regulacjach i rekomendacjach organów nadzoru bankowego.
Zarządzanie ryzykiem w Banku i Grupie Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. odbywa się w ramach profilu ryzyka, który wynika z przyjętego przez Bank ogólnego poziomu akceptacji ryzyka. Poziom akceptowalnego ryzyka (tzw. apetyt na ryzyko) - wyrażony w postaci zdefiniowanych i skwantyfikowanych limitów - zapisany jest w „Deklaracji akceptowalnego poziomu ryzyka”, uchwalonej przez Zarząd i zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą. Limity wyznaczane są przy wykorzystaniu testów warunków skrajnych i analiz scenariuszowych, aby zagwarantować stabilność pozycji Banku nawet w przypadku zrealizowania się sytuacji znacząco niekorzystnych. Na podstawie zatwierdzonych limitów ryzyka wyznaczane są limity obserwacyjne oraz konstruowane polityki zarządzania ryzykiem. Polityki zarządzania ryzykiem są opracowywane w celu zapewnienia identyfikacji i pomiaru podejmowanego ryzyka, określenia najkorzystniejszego zwrotu przy zaakceptowanym poziomie ryzyka (risk-reward), a także dla regularnego ustalania i weryfikowania odpowiednich limitów ograniczających skalę narażenia na ryzyko. Grupa Santander Bank Polska S.A. na bieżąco modyfikuje i rozwija metody zarządzania ryzykiem, uwzględniając zmiany w profilu ryzyka Grupy, otoczeniu gospodarczym, wymogi regulacyjne i najlepsze praktyki rynkowe.
W ramach zintegrowanej struktury zarządzania ryzykiem wyodrębnione zostały specjalne jednostki organizacyjne odpowiedzialne za identyfikację, pomiar, monitorowanie i ograniczanie ryzyka, co gwarantuje niezależność funkcji zarządzania ryzykiem od jednostek podejmujących ryzyko. Zakres odpowiedzialności tych jednostek wyznaczają polityki zarządzania ryzykiem, regulujące proces identyfikacji, pomiaru i raportowania poziomu podejmowanego ryzyka oraz regularnego ustalania limitów ograniczających skalę narażenia na poszczególne rodzaje ryzyka. Zarząd i Rada Nadzorcza wytycza kierunek działań oraz aktywnie wspiera strategie zarządzania ryzykiem. Przejawia się to poprzez uchwalenie Strategii zarządzania ryzykiem oraz apetytu na ryzyko, a także akceptację kluczowych polityk w zakresie zarządzania ryzykiem, udział Członków Zarządu w komitetach wspierających zarządzanie ryzykiem, przeglądy i akceptację ryzyk oraz raportów dotyczących poziomu ryzyk.
Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem. Rada akceptuje strategię, kluczowe polityki zarządzania ryzykiem, wielkość akceptowalnego poziomu ryzyka oraz monitoruje poziom wykorzystania limitów wewnętrznych w odniesieniu do bieżącej strategii biznesowej i otoczenia makroekonomicznego. Prowadzi przeglądy głównych obszarów ryzyka, trybu identyfikacji zagrożeń oraz procesu ustalania i monitorowania działań naprawczych. Rada ocenia czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad prowadzoną działalnością są skuteczne i zgodne z polityką Rady, z uwzględnieniem oceny systemu zarządzania ryzykiem.
Komitet Audytu i Zapewniania Zgodności Rady Nadzorczej wspiera Radę w wypełnianiu obowiązków nadzorczych. Komitet przeprowadza coroczne przeglądy wewnętrznych mechanizmów kontroli finansowej Grupy, przyjmuje raporty niezależnej jednostki audytu wewnętrznego oraz jednostki zapewnienia zgodności. Komitet otrzymuje regularne kwartalne raporty dotyczące stopnia realizacji zaleceń pokontrolnych i na ich podstawie ocenia jakość podejmowanych działań. Komitet Audytu ocenia efektywność systemu kontroli wewnętrznej oraz systemu zarządzania ryzykiem. Ponadto, do zadań Komitetu należy monitorowanie wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania, kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, informowanie Rady o wynikach badania, dokonywanie oceny niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej. Ponadto, rolą Komitetu jest opracowywanie polityki i procedury wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz przedkładanie Radzie rekomendacji dot. wyboru, ponownego wyboru i odwołania Audytora Zewnętrznego oraz rekomendowanie Radzie wynagrodzenia Audytora Zewnętrznego.
Komitet ds. Ryzyka wspiera rolę Rady Nadzorczej w ocenie skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem oraz środków jakie zostały przyjęte i zaplanowane w celu zapewnienia efektywnego zarządzania znaczącymi ryzykami Grupy.
Ponadto, w Banku Radę Nadzorczą wspiera również Komitet Wynagrodzeń oraz Komitet Nominacji, jednakże poza strukturami obszaru zarządzania ryzykiem.
Zarząd odpowiada za skuteczność zarządzania ryzykiem. W szczególności wprowadza strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka, podział zadań zapewniający niezależność funkcji pomiaru i kontroli ryzyka od działalności operacyjnej, odpowiada za wprowadzenie i aktualizację pisemnych strategii w zakresie zarządzania ryzykiem, a także za przejrzystość działań. Dokonuje przeglądu wyników finansowych Grupy. Zarząd powołał szereg Komitetów bezpośrednio odpowiedzialnych za rozwijanie metod zarządzania ryzykiem i monitorowanie poziomu ryzyka w określonych obszarach.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zarząd wypełnia funkcję zarządzania ryzykiem, działając również w ramach swoich komitetów: Komitetu Zarządzania Ryzykiem oraz Komitetu Kontroli Ryzyka.
Komitet Zarządzania Ryzykiem ratyfikuje najistotniejsze decyzje kredytowe (powyżej określonych progów) zatwierdza roczne limity na transakcje związane z obrotem papierami wartościowymi i zarządzaniem aktywami i pasywami oraz akceptuje plan modeli oceny ryzyka.
Komitet Kontroli Ryzyka monitoruje poziom ryzyka w różnych obszarach działalności Banku oraz nadzoruje działalność komitetów zarządzania ryzykiem niższego szczebla, powołanych przez Zarząd Banku. Komitety te - działając w obrębie wyznaczonych przez Zarząd kompetencji - bezpośrednio odpowiadają za rozwijanie metod zarządzania ryzykiem i monitorowanie poziomu ryzyka w określonych obszarach.
Komitet Kontroli Ryzyka nadzoruje działalność poniższych komitetów funkcjonujących w obszarze zarządzania ryzykiem:
Komitet Ryzyka Kredytowego - komitet wyposażony w kompetencje do zatwierdzania i nadzoru nad polityką, metodologią pomiaru ryzyka oraz monitorowanie poziomu ryzyka w zakresie ryzyka kredytowego dla skonsolidowanego portfela kredytowego lub w przypadkach dotyczących więcej niż jednego segmentu biznesowego;
Forum Polityk Kredytowych dla Portfeli Kredytów Detalicznych, Forum Polityk Kredytowych dla Portfeli Kredytów MŚP, Forum Polityk Kredytowych dla Portfeli Kredytów Biznesowych i Korporacyjnych - komitety wyposażone w kompetencje do zatwierdzania i nadzoru nad polityką, metodologią pomiaru ryzyka oraz monitorowanie poziomu ryzyka w zakresie ryzyka kredytowego obejmującego wyłącznie ten segment biznesowy, do którego dedykowany jest dany komitet.
Komitet Kredytowy podejmuje decyzje kredytowe zgodnie z obowiązującymi poziomami kompetencji kredytowych.
Komitet Rezerw podejmuje decyzje w zakresie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości w podejściu indywidualnym i portfelowym na ekspozycje kredytowe, jak również z tytułu innych instrumentów finansowych i aktywów oraz rezerw z tytułu ryzyka prawnego, a także monitoruje poziom odpisów, przegląda i weryfikuje adekwatność parametrów stosowanych do wyznaczania kwoty utraty wartości w podejściu portfelowym i indywidualnym dla Grupy Santander Bank Polska S.A., z wyłączeniem Santander Consumer Banku oraz decyduje o sprzedaży wierzytelności.
Komitet Restrukturyzacji podejmuje decyzje w zakresie klientów korporacyjnych z trudnościami finansowymi, m.in. w zakresie strategii wobec klienta, jak również umorzenia i sprzedaży wierzytelności zgodnie z obowiązującymi poziomami kompetencji kredytowych.
Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego - komitet wyposażony w kompetencje do zatwierdzania i nadzoru nad polityką, metodologią pomiaru ryzyka oraz monitorowanie poziomu ryzyka w zakresie ryzyka rynkowego na księdze bankowej, ryzyka rynkowego na księdze handlowej, ryzyka strukturalnego bilansu, ryzyka płynności oraz ryzyka inwestycji własnych;
Komitet Zarządzania Ryzykiem Modeli - komitet odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem modeli, jak również zatwierdzanie i nadzór nad metodologią dot. modeli stosowanych w Grupie Santander Bank Polska S.A.;
Komitet Zarządzania Informacją podejmuje decyzje w zakresie danych i procesów zarządzania informacją w sposób umożliwiający odpowiednie zarządzanie ryzykiem i spełnienie wymogów nadzorczych.
Komitet Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym (ORMCo) monitoruje poziom oraz wyznacza kierunek działań strategicznych z zakresu ryzyka operacyjnego w Grupie Santander Bank Polska S.A., m.in. w obszarze ciągłości biznesowej, bezpieczeństwa informacji i zapobiegania przestępstwom.
CyberTechRisk Forum - odpowiada za ocenę i proponowanie zmian w Strategii IT, cyberbezpieczeństwa i operacji, jak również za monitorowanie kluczowych zagadnień związanych z IT, cyberbezpieczeństwem oraz operacjami. Komitet stanowi także forum do dyskusji na temat problematyki ryzyka operacyjnego ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka technologicznego, w tym ryzyka w zakresie cyberbezpieczeństwa.
Panel ds. Dostawców – wyznaczający standardy oraz prowadzący monitoring w zakresie dostawców produktów i usług, w tym outsourcingowych; główne forum do dyskusji na temat ryzyka wynikającego ze współpracy z dostawcami;
Komitet ALCO sprawuje nadzór nad działalnością na portfelu bankowym, podejmuje decyzje w zakresie zarządzania płynnością i ryzykiem stopy procentowej na księdze bankowej, oraz odpowiada za finansowanie i zarządzania bilansem, w tym politykę cenową.
Forum Płynności – monitoruje sytuację płynnościową Banku, ze szczególnym uwzględnieniem dynamiki wolumenów depozytów oraz kredytów, potrzeb Banku w zakresie finansowania i ogólnej sytuacji rynkowej.
Komitet Kapitałowy odpowiada za zarządzanie kapitałem, w tym w szczególności za proces ICAAP.
Komitet ds. Ujawnień weryfikuje publikowane informacje finansowe Grupy Santander Bank Polska S.A. pod kątem zgodności z wymogami prawnymi i regulacyjnymi.
Komitet Marketingu i Monitoringu Produktów zatwierdza nowe produkty i usługi do wprowadzenia na rynek z uwzględnieniem analizy ryzyka reputacji.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Komitet Generalny Zapewnienia Zgodności odpowiada za wyznaczanie standardów w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności oraz kodeksów postępowań przyjętych w Grupie.
Komitet Ryzyka Regulacyjnego i Reputacyjnego odpowiada za monitorowanie i podejmowanie decyzji w sprawach dotyczących zgodności Grupy z przepisami prawa, wytycznymi regulatorów oraz przyjętymi standardami rynkowymi/branżowymi dotyczącymi prowadzonej działalności.
Komitet ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy oraz Finansowaniu Terroryzmu zatwierdza politykę Banku w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz akceptuje i monitoruje działania Grupy podejmowane w tym zakresie.
Poniższy rysunek przedstawia strukturę ładu korporacyjnego w zakresie nadzoru nad zarządzaniem ryzykiem.
. |
Zarządzanie ryzykiem odbywa się w ramach profilu ryzyka, wynikającego z przyjętego ogólnego poziomu akceptacji ryzyka.
W Grupie Santander Bank Polska S.A. poziom akceptowalnego ryzyka został wyrażony w postaci zdefiniowanych i skwantyfikowanych limitów i zapisany w postaci „Deklaracji akceptowalnego poziomu ryzyka”, zatwierdzonej przez Zarząd i zaakceptowanej przez Radę Nadzorczą. Na podstawie tych limitów wyznaczane są limity obserwacyjne oraz konstruowane są polityki zarządzania ryzykiem.
Grupa nieustannie analizuje ryzyka, na jakie jest narażona w swojej działalności, identyfikując ich źródła, tworząc odpowiednie mechanizmy zarządzania ryzykami, obejmujące m.in. ich pomiar, kontrolę, ograniczanie i raportowanie. Wśród ryzyk o największym znaczeniu można wymienić:
· ryzyko kredytowe,
· ryzyko koncentracji,
· ryzyko rynkowe na księdze bankowej i księdze handlowej,
· ryzyko płynności,
· ryzyko operacyjne,
· ryzyko braku zgodności.
Szczegółowe zasady, role i odpowiedzialności jednostek Grupy zostały opisane w odpowiednich politykach wewnętrznych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa Santander Bank Polska S.A. szczególnie dba o spójność procesów zarządzania ryzykiem na poziomie całej Grupy Kapitałowej, co pozwala na adekwatne kontrolowanie skali narażenia na ryzyko. Spółki zależne wdrażają polityki i procedury zarządzania ryzykiem odzwierciedlające zasady przyjęte przez Grupę Santander Bank Polska S.A.
Bank, w granicach i na zasadach wynikających z obowiązującego prawa, sprawuje nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem w Santander Consumer Bank S.A., kierując się przy tym regułami odnoszącymi się do nadzorowania spółek zależnych wchodzących w skład Grupy Santander Bank Polska. Przedstawicielami Banku w Radzie Nadzorczej Santander Consumer Bank S.A. są: Członek Zarządu Banku zarządzający Pionem Zarządzania Ryzykiem oraz Członek Zarządu Banku zarządzający Pionem Bankowości Detalicznej. Odpowiadają oni – razem z Radą Nadzorczą SCB – za sprawowanie nadzoru nad Santander Consumer Bank S.A. oraz prowadzenie działalności spółki w oparciu o przyjęte plany oraz zgodnie z procedurami zapewniającymi bezpieczeństwo. Bank monitoruje profil i poziom ryzyka Santander Consumer Bank S.A. za pośrednictwem komitetów zarządzania ryzykiem Santander Bank Polska S.A.
Z punktu widzenia negatywnego wpływu poszczególnych rodzajów ryzyka na zagadnienia społeczne, środowiskowe, pracownicze, poszanowania praw człowieka i przeciwdziałania korupcji szczególne znaczenie mają ryzyko operacyjne, ryzyko braku zgodności i ryzyko reputacyjne. Ponadto Bank zidentyfikował ryzyka społeczne i środowiskowe, w tym ryzyka klimatyczne, związane z finansowaniem przedsięwzięć klientów z sektorów wrażliwych.
Działalność kredytowa Grupy Santander Bank Polska S.A. koncentruje się na wzroście portfela kredytowego przy zagwarantowaniu jego wysokiej jakości, dobrej rentowności oraz satysfakcji klienta.
Działalność kredytowa obejmuje wszystkie produkty obciążone ryzykiem kredytowym, udzielane przez Bank oraz przez spółki zależne prowadzące działalność w zakresie leasingu i faktoringu (nazywane dalej kredytami).
Ryzyko kredytowe oznacza możliwość poniesienia straty w wyniku niespłacenia w terminie przez dłużnika zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami i innymi opłatami. Ryzyko kredytowe przejawia się także w postaci spadku wartości aktywów kredytowych i udzielonych zobowiązań warunkowych, będącego następstwem pogorszenia oceny jakości kredytowej dłużnika. Pomiar ryzyka kredytowego opiera się na oszacowaniu wielkości aktywów kredytowych ważonych ryzykiem, przy czym stosowane wagi ryzyka uwzględniają zarówno prawdopodobieństwo zaniechania spłat, jak i wielkość możliwej do poniesienia straty w przypadku niedotrzymania warunków umowy przez kredytobiorcę.
Ryzyko kredytowe Grupy wynika głównie z działalności kredytowej w segmencie detalicznym, segmencie MŚP, segmencie biznesowym i korporacyjnym oraz na rynku międzybankowym. Jest ono zarządzane w ramach polityki ustalanej przez Zarząd na bazie przyjętych procedur kredytowych oraz poprzez system limitów kompetencyjnych dostosowanych do wiedzy i doświadczenia kadry zarządzającej. Stosowany przez Grupę wewnętrzny system monitoringu oraz klasyfikacji kredytów umożliwia wczesne wykrywanie sytuacji grożących pogorszeniem jakości portfela kredytowego. Ponadto Grupa szeroko stosuje narzędzia ograniczania ryzyka kredytowego w postaci zabezpieczeń (finansowych i rzeczowych) oraz szczególnych warunków umownych i klauzul, czyli tzw. covenants.
Grupa rozwija i udoskonala oparte na ryzyku metody wyceny kredytów, alokacji kapitału oraz pomiaru efektywności. Dla wszystkich portfeli kredytowych używane są modele wyceny ryzyka.
Grupa również stale przegląda procesy i procedury pomiaru, monitorowania i zarządzania ryzykiem portfela kredytowego Banku dostosowując je do nowelizowanych wymogów nadzorczych, w tym szczególnie do Rekomendacji KNF i EBA.
W 2021 r. Grupa skupiała się na wdrożeniu do procesu kredytowego wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego dot. udzielania i monitoringu kredytów („EBA Guidelines on loan origination and monitoring” EBA/GL/2020/06). Wytyczne te dotyczą standardów podejmowania, zarządzania i monitorowania ryzyka kredytowego oraz nakazują stosowanie odpowiednich praktyk w obszarach takich jak ochrona konsumentów i przeciwdziałanie praniu pieniędzy. Równolegle wdrożono w procesach kredytowych zmiany wynikające z nowego brzmienia Rekomendacji S wydanej przez KNF, dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie. Pomimo objęcia rekomendacją wyłącznie kredytów i pożyczek zabezpieczonych hipotecznie, zmianami pośrednio dotknięte zostały również procesy kredytowe dla kredytów niezabezpieczonych. Zmodyfikowano również raporty operacyjne i zarządcze o elementy wprowadzone przez Rekomendację. Ponadto do końca roku wdrożono wytyczne wynikające z Rekomendacji R wydanej przez KNF, dotyczącej zasad klasyfikacji ekspozycji kredytowych, szacowania i ujmowania oczekiwanych strat kredytowych oraz zarządzania ryzykiem kredytowym.
W 2021 r. Grupa wnikliwie analizowała rozwój sytuacji na rynku makroekonomicznym, jak również monitorowała ekspozycję kredytową w poszczególnych segmentach klientów i branżach gospodarki w celu zapewnienia odpowiedniej i szybkiej reakcji oraz adekwatnego dostosowana parametrów polityki kredytowej. Grupa nadal skupiała się na działaniach związanych z sytuacją wywołaną przez stan epidemii COVID-19 i ze wzmożoną uwagą obserwowano, jak kształtują się w efekcie wskaźniki ryzyka w zakresie portfeli kredytowych, szczególnie z związku z okresowym zamrażaniem wielu dziedzin gospodarki. W tym celu utrzymywano odpowiednie raporty zarządcze pozwalające na identyfikacje pogarszania się sytuacji finansowej klientów korporacyjnych z branż najbardziej dotkniętych wpływem pandemii.
W 2021 Grupa kontynuowała działania w ramach rządowych programów antykryzysowych oferujących wsparcie dla klientów dotkniętych trudnościami finansowymi spowodowanymi przez pandemię COVID-19 (m.in. wsparcie PFR do sierpnia 2021, gwarancje
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
BGK, Tarcza 4.0). Jednocześnie współtworzyła i przyjęła drugie moratorium wypracowane przez sektor bankowy pod patronatem Związku Banków Polskich, określające jednolite zasady oferowania narzędzi pomocowych dla takich klientów.
Nadzór nad zarządzaniem skonsolidowanym ryzykiem kredytowym w Grupie Santander Bank Polska S.A. sprawuje Komitet Ryzyka Kredytowego (KRK). Głównym obszarem odpowiedzialności KRK jest tworzenie i zatwierdzanie najlepszych praktyk branżowych, analiz sektorowych, polityk kredytowych, systemu indywidualnych kompetencji kredytowych oraz systemów klasyfikacji ryzyka. Komitet ten otrzymuje również rozbudowane analizy portfela kredytowego i rekomenduje Zarządowi limity określające apetyt na ryzyko kredytowe w celu zapewnienia zrównoważonego i bezpiecznego wzrostu portfela kredytowego.
W Banku powołano również trzy komitety zwane Forami Polityk Kredytowych dedykowane do głównych segmentów klientowskich: segmentu detalicznego, segmentu MŚP oraz segmentu biznesowego i korporacyjnego. Komitety te kształtują politykę kredytową i procesy w ramach danego segmentu. Decyzje z tych komitetów mogą być w razie potrzeby eskalowane do Komitetu Ryzyka Kredytowego.
Natomiast nadzór na modelami ryzyka kredytowego i metodologią wyceny ryzyka pełni Komitet Zarządzania Ryzykiem Modeli.
Pion Zarządzania Ryzykiem jest odpowiedzialny za skonsolidowany proces zarządzania ryzykiem kredytowym obejmujący zarządzanie i nadzór nad procesem kredytowym, zdefiniowanie polityki kredytowej, dostarczanie narzędzi decyzyjnych oraz narzędzi pomiaru ryzyka kredytowego, kontrolę jakości portfela kredytowego, jak również dostarczanie rzetelnej informacji zarządczej nt. portfela kredytowego.
Polityki kredytowe odnoszą się do poszczególnych segmentów biznesowych, portfeli kredytowych oraz kategorii produktów bankowych i zawierają wytyczne w zakresie określania obszarów występowania specyficznych rodzajów ryzyka, ich pomiaru, a także metod ich minimalizacji do poziomu akceptowanego przez Grupę (np. wskaźniki „Loan-to-Value", ryzyko kursowe w przypadku kredytów walutowych).
Grupa regularnie przegląda i aktualizuje polityki kredytowe, dostosowując je do strategii Grupy, bieżącej sytuacji w otoczeniu makroekonomicznym oraz zmian przepisów prawa i wytycznych organów nadzoru.
Proces podejmowania decyzji kredytowych, jako element zarządzania ryzykiem, opiera się na systemie Indywidualnych Kompetencji Kredytowych dostosowanych do wiedzy i doświadczenia pracowników, w ramach segmentów biznesowych wyodrębnionych w strukturze organizacyjnej. Zaangażowania powyżej 50 mln zł akceptowane są przez Komitet Kredytowy, w skład którego wchodzą przedstawiciele kierownictwa najwyższego szczebla. Transakcje powyżej określonych progów (progi z zakresu od 48,75 do 195 mln zł w zależności od transakcji) są dodatkowo ratyfikowane przez Komitet Zarządzania Ryzykiem funkcjonujący na poziomie Zarządu.
Grupa stale podejmuje działania mające na celu dostarczanie najwyższej jakości usług kredytowych przy jednoczesnym dostosowaniu ich do oczekiwań kredytobiorców i zapewnieniu bezpieczeństwa portfela kredytowego. W tym celu, ustanowiony system kompetencji zapewnia rozdzielenie funkcji zatwierdzania ryzyka transakcji od funkcji sprzedażowych.
Grupa Santander Bank Polska S.A. rozwija stosowane narzędzia do oceny ryzyka kredytowego, dostosowując je do zaleceń Komisji Nadzoru Finansowego, wymogów Międzynarodowych Standardów Rachunkowości/ Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz najlepszych praktyk branżowych.
Modele oceny ryzyka kredytowego wykorzystywane są przez Grupę dla większości portfeli kredytowych, w tym klientów korporacyjnych, MŚP, kredytów mieszkaniowych, portfela na finansowanie nieruchomości dochodowych, kredytów gotówkowych, kart kredytowych i limitów w kontach osobistych.
Grupa prowadzi okresowy monitoring klasyfikacji kredytowej według zasad opisanych w Podręcznikach Kredytowych. Dodatkowo dla wybranych modeli realizowany jest automatyczny proces weryfikacji klasy ryzyka w oparciu o długość opóźnienia w spłacie lub analizę danych behawioralnych klienta. Weryfikacja klasyfikacji następuje również w przypadku podejmowania kolejnych decyzji kredytowych.
Przeglądy kredytowe
Grupa dokonuje regularnych przeglądów mających na celu ustalenie rzeczywistej jakości portfela kredytowego, właściwej klasyfikacji i adekwatności odpisów z tytułu utraty wartości, zgodności z procedurami i podjętymi decyzjami kredytowymi, a także zapewniających obiektywną ocenę profesjonalizmu w zarządzaniu kredytami. Przeglądy dokonywane są przez dwie wyspecjalizowane jednostki: Biuro Przeglądów Kredytowych i Departament Kontroli i Zapobiegania Przestępstwom Finansowym, które są niezależne od jednostek podejmujących ryzyko kredytowe w ramach swoich kompetencji.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Funkcjonujący w Grupie Santander Bank Polska S.A. model zabezpieczeń prawnych zakłada, iż centralną jednostką kompetencyjną odpowiedzialną za prawidłowy przebieg procesów tworzenia i funkcjonowania zabezpieczeń jest Departament Zabezpieczeń i Umów Kredytowych. Natomiast Podręcznik Zabezpieczeń jako procedura opisująca prawne standardy stosowania zabezpieczeń wierzytelności jest zarządzany przez Pion Prawny i Zapewnienia Zgodności. Właścicielem wzorów umów zabezpieczeń jest Departament Zabezpieczeń i Umów Kredytowych.
Departament Zabezpieczeń jest odpowiedzialny za tworzenie i funkcjonowanie zabezpieczeń prawidłowych i zgodnych z polityką kredytową dla wszystkich segmentów biznesowych, oraz sprawny i prawidłowy przebieg procesów ustanawiania, monitorowania i zwalniania zabezpieczeń.
Ponadto jednostka ta wspiera – w zakresie zabezpieczeń – jednostki kredytowe w procesie podejmowania decyzji kredytowych oraz tworzenia polityk kredytowych. Departament dba o gromadzenie danych na temat zabezpieczeń oraz zapewnia odpowiednią informację zarządczą.
Poniższe tabele przedstawiają typy zabezpieczeń, które mogą być przyjmowane pod należności obarczone ryzykiem kredytowym dla klientów nie będącym podmiotami bankowymi.
Klienci indywidualni
Rodzaj kredytu/należności |
Rodzaj zabezpieczenia |
gotówkowy |
weksel, poręczenie, ubezpieczenie |
pod aktywa płynne |
kaucja, blokada na rachunku bankowym, fundusze inwestycyjne |
studencki |
poręczenie |
mieszkaniowy |
hipoteka, ubezpieczenie, przelew wierzytelności |
należności leasingowe |
weksel, poręczenie wekslowe, cesja prawa do rachunku bankowego, sądowy zastaw rejestrowy na ruchomościach, przewłaszczenie na zabezpieczenie; hipoteka; zobowiązanie dostawcy przedmiotu leasingu do jego odkupu tzw. gwarancja odkupu |
Podmioty gospodarcze
Rodzaj kredytu/należności |
Rodzaj zabezpieczenia |
obrotowy |
kaucja, zastaw rejestrowy, weksel |
rewolwingowy |
cesja, weksel, poręczenie, zastaw rejestrowy |
na nieruchomości |
hipoteka |
inwestycyjny |
hipoteka, poręczenie, gwarancja |
dotowane i z dopłatami |
poręczenie, gwarancje |
należności leasingowe |
weksel, poręczenie wekslowe, cesja prawa do rachunku bankowego, sądowy zastaw rejestrowy na ruchomościach, przewłaszczenie na zabezpieczenie; hipoteka; zobowiązanie dostawcy przedmiotu leasingu do jego odkupu tzw. gwarancja odkupu |
Na etapie podejmowania decyzji kredytowej, w sytuacjach określonych w wewnętrznych regulacjach, kluczowe zadania Departamentu Zabezpieczeń i Umów Kredytowych dotyczą oceny jakości zabezpieczeń w postaci nieruchomości:
· weryfikacja wycen nieruchomości sporządzonych przez rzeczoznawców majątkowych oraz ocena wartości przedmiotu zabezpieczenia,
· ocena stanu prawnego przedmiotu zabezpieczenia,
· ocena dokumentacji związanych z procesem inwestycyjnym na nieruchomościach (dotyczy określonych przypadków),
· konsultacje prawne dotyczące proponowanych zabezpieczeń na nieruchomości;
Departament Zabezpieczeń i Umów Kredytowych uczestniczy w kolejnych etapach procesu kredytowego, realizując m.in. działania obejmujące:
· weryfikację kompletności otrzymanych z kancelarii podpisanych dokumentów zabezpieczeń i zgodności z procedurami wewnętrznymi Banku (weryfikacja dokonana przed lub niezwłocznie po uruchomieniu),
· ewidencję i weryfikację danych w systemach informatycznych,
· monitoring zabezpieczeń oraz ocenę poprawności ustanowienia zabezpieczeń,
· raportowanie stanu zabezpieczeń w poszczególnych segmentach,
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· zwolnienie zabezpieczeń.
Grupa w ramach procesu zarządzania wierzytelnościami prowadzi między innymi działania związane z realizacją zabezpieczeń. Wybór odpowiedniego zakresu i sposobu działania w celu zaspokojenia roszczeń Grupy z zabezpieczenia jest uzależniony od jego rodzaju (wyróżniamy dwie podstawowe kategorie zabezpieczeń: osobiste i rzeczowe). Zasadniczo Grupa dąży do polubownej (dobrowolnej) realizacji zabezpieczeń w procesie negocjacyjnym. W przypadku braku woli współpracy ze strony dostawcy zabezpieczenia, uprawnienia Grupy w tym zakresie są realizowane zgodnie z przepisami prawa oraz przepisami wewnętrznymi w drodze postępowań egzekucyjnych i upadłościowych.
Finansowy efekt przyjętych zabezpieczeń został skalkulowany jako zmiana odpisu na skutek wykluczenia przepływów z zabezpieczeń (ekspozycje niepracujące oceniane na bazie indywidualnej). Dla pozostałych portfeli tj. dla kredytów hipotecznych oraz dla segmentu MŚP i klientów korporacyjnych, efekt ten został wyliczony poprzez skorygowanie parametru LGD do poziomu obserwowanego dla poszczególnych klientów na produktach niezabezpieczonych.
Poniższa tabela przedstawia finansowy efekt zabezpieczeń dla Santander Bank Polska S.A. wg stanu na 31.12.2021 r.:
31.12.2021 |
|
|
|
Finansowy efekt zabezpieczeń |
Wartość brutto |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
Finansowy efekt zabezpieczeń |
Należności od klientów |
|
|
|
klientów indywidualnych |
27 794 125 |
(2 260 518) |
(10) |
z tytułu kredytów mieszkaniowych |
56 599 967 |
(799 862) |
(482 576) |
biznesowych |
56 155 127 |
(2 375 653) |
(886 530) |
Razem dane bilansowe |
140 549 219 |
(5 436 033) |
(1 369 116) |
Razem dane pozabilansowe |
36 541 487 |
(60 811) |
(7 537) |
Poniższa tabela przedstawia finansowy efekt zabezpieczeń dla Santander Bank Polska S.A. wg stanu na 31.12.2020 r.:
31.12.2020 |
|
|
|
Finansowy efekt zabezpieczeń |
Wartość brutto |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
Finansowy efekt zabezpieczeń |
Należności od klientów |
|
|
|
z tytułu kredytów mieszkaniowych |
52 758 103 |
(779 551) |
(447 528) |
biznesowych |
55 235 227 |
(2 690 790) |
(1 199 446) |
Razem dane bilansowe |
107 993 330 |
(3 470 341) |
(1 646 974) |
Razem dane pozabilansowe |
34 724 982 |
(64 541) |
(5 763) |
Testy warunków skrajnych są jednym z elementów procesu zarządzania ryzykiem kredytowym, służącym do oceny potencjalnego wpływu na sytuację Grupy zdarzeń zachodzących w jego otoczeniu, a także możliwych zmian we wskaźnikach finansowych i makroekonomicznych, bądź zmian w profilu ryzyka. W ramach testów przeprowadzana jest ocena potencjalnych zmian jakości kredytowej portfeli kredytowych, w sytuacji wystąpienia niekorzystnych zdarzeń. Proces ten dostarcza także informacji zarządczej o adekwatności ustalonych limitów i alokowanego kapitału wewnętrznego.
W Grupie Santander Bank Polska S.A. odpisy aktualizujące z tytułu strat oczekiwanych tworzone są według zasad Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 9 (MSSF 9). MSSF 9 wymaga podejścia do szacowania odpisów z tytułu strat kredytowych bazujące na wyznaczaniu oczekiwanych strat kredytowych (expected credit loss ECL). Odpisy z tytułu ECL odzwierciedlają nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników, wartość pieniądza w czasie oraz racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Odpisy z tytułu ECL są mierzone w kwocie równej ECL w horyzoncie 12-miesięcznym albo ECL w horyzoncie pozostałego czasu życia instrumentu jeżeli zidentyfikowano dla nich istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu rozpoznania.
W związku z powyższym model ECL wymaga dokonania szeregu ocen i szacunków elementów obarczonych niepewnością, w szczególności w zakresie:
· pomiaru ECL w horyzoncie 12 miesięcznym albo pozostałego czasu życia instrumentu,
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
· określenia kiedy następuje zdarzenie istotnego wzrostu ryzyka kredytowego,
· określenia przyszłych zdarzeń (forward looking) oraz ich prawdopodobieństwa, które są odzwierciedlone w oszacowaniu ECL.
MSSF 9 uzależnia sposób rozpoznawania strat oczekiwanych w zależności od zmiany poziomu ryzyka, który nastąpił od momentu rozpoznania ekspozycji. Standard wprowadza trzy podstawowe etapy/koszyki rozpoznawania strat oczekiwanych:
· Koszyk 1 – w którym będą klasyfikowane ekspozycje dla których od momentu rozpoznania nie nastąpiły istotne zmiany ryzyka rozumiane jako wzrost prawdopodobieństwa przeklasyfikowania do portfela z utratą wartości (Koszyk 3). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.
· Koszyk 2 – w którym będą klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu rozpoznania nastąpił istotny wzrost ryzyka, ale jeszcze nie uprawdopodobniło się zdarzenie niewywiązania się z zobowiązania. Dla takich ekspozycji straty oczekiwane będą rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
· Koszyk 3 – w którym będą klasyfikowane ekspozycje, dla których zmaterializowało się zdarzenia niewykonania zobowiązania (zaistniały przesłanki utraty wartości). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.
Ponadto dla ekspozycji klasyfikowanych jako POCI (purchased or originated credit impaired) oczekiwane straty będą rozpoznane w horyzoncie pozostałego czasu życia. Ponadto dla ekspozycji klasyfikowanych, jako POCI (purchased or originated credit impaired) – czyli zakupionych lub powstałych składników aktywów finansowych, które w momencie początkowego ujęcia są dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe – oczekiwane straty są rozpoznane w horyzoncie pozostałego czasu życia. Do utworzenia takiego aktywa dochodzi w sytuacji rozpoznania aktywa z utratą wartości, a klasyfikacja POCI utrzymywana jest w całym okresie życia aktywa.
W przypadku klasyfikacji do koszyka 3 Grupa stosuje obiektywne przesłanki utraty wartości, które zostały zdefiniowane zgodnie z rekomendacjami Komitetu Bazylejskiego, Rekomendacji R KNF, odpowiednimi Wytycznymi EBA.
Zasady uwzględniania przeterminowania w spłacie w identyfikacji niewykonania zobowiązania uwzględniają Wytyczne EBA dotyczące stosowania definicji niewykonania zobowiązania oraz Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego.
Szacując ECL, Grupa stosuje podejście indywidualne (dla ekspozycji indywidualnie istotnych, dla których rozpoznane zostały obiektywne dowody utraty wartości [koszyk 3]) oraz portfelowe (dla ekspozycji indywidualnie nieistotnych, dla których rozpoznane zostały obiektywne dowody utraty wartości oraz dla ekspozycji o niezidentyfikowanym zagrożeniu utratą wartości).
Grupa regularnie dokonuje monitoringu i rekalibracji modeli oraz aktualizacji informacji o prognozach zdarzeń przyszłych (forward looking) wykorzystywanych do szacunków ECL., uwzględniając przy tym wpływ zmiany warunków ekonomicznych, zmiany w politykach kredytowych Grupy i strategiach odzyskiwania należności, zapewniając tym samym adekwatność tworzonych odpisów.
Poniższe tabele przedstawiają ekspozycje Grupy Santander Bank Polska S.A. na ryzyko kredytowe.
Klasyfikacja do poszczególnych grup ryzyka została przeprowadzona w oparciu o prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania w horyzoncie rocznym wynikające z aktualnej oceny ratingowej (Klienci biznesowi) oraz scoringowej (Klienci indywidualni) stosowanej na potrzeby procesów biznesowych lub, w przypadku jej niedostępności, z prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie rocznym używanym przy kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej. Aktywa, dla których nie stwierdzono utraty wartości ( koszyk 1 i 2) podzielono na pięć kategorii (b. dobry, dobry, przeciętny akceptowalny, słaby).
Wartości graniczne poszczególnych kategorii zależą od typu należności, przedstawione są w tabeli poniżej:
Poziom grupy ryzyka |
Wartości graniczne definiujące grupy ryzyka wg prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania z tytułu kredytów: |
||
indywidualnych |
hipotecznych |
korporacyjnych |
|
bardzo dobra |
[0%-1%] |
[0%-0.05%] |
[0%-0.2%] |
dobra |
[1%-2.5%] |
[0.05%-0.25%] |
[0.2%-0.75%] |
przeciętna |
[2.5%-7.5%] |
[0.25%-0.5%] |
[0.75%-2%] |
akceptowalna |
[7.5%-15%] |
[0.5%-2%] |
[2%-7.5%] |
słaba |
[15%-100%] |
[2%-100%] |
[7.5%-100%] |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Ryzyko kredytowe
Koszyk 1 |
Należności od klientów wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
Zobowiązania warunkowe udzielone |
||||
31.12.2021 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
indywidualnych |
z tytułu kredytów hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bardzo dobry |
5 844 672 |
25 354 908 |
23 084 816 |
54 284 396 |
14 591 065 |
|
dobry |
7 332 000 |
21 617 427 |
17 300 704 |
46 250 131 |
19 955 490 |
|
przeciętny |
6 640 821 |
3 300 441 |
13 639 114 |
23 580 376 |
8 079 362 |
|
akceptowalny |
4 402 036 |
2 275 194 |
2 890 841 |
9 568 071 |
1 839 491 |
|
słaby |
440 865 |
1 142 317 |
1 518 359 |
3 101 541 |
112 515 |
Wartość brutto - Koszyk 1 |
|
24 660 394 |
53 690 287 |
58 433 834 |
136 784 515 |
44 577 923 |
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałe |
|
|
|
|
58 372 |
- |
Odpis z tyt. utraty wartości |
|
|
|
|
(694 132) |
(35 491) |
Wartość netto |
|
|
|
|
136 148 755 |
44 542 432 |
.
Koszyk 2 |
Należności od klientów wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
Zobowiązania warunkowe udzielone |
||||
31.12.2021 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
indywidualnych |
z tytułu kredytów hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bardzo dobry |
2 465 |
45 766 |
289 281 |
337 512 |
32 169 |
|
dobry |
21 200 |
160 633 |
387 321 |
569 154 |
26 637 |
|
przeciętny |
61 155 |
147 769 |
977 407 |
1 186 331 |
136 541 |
|
akceptowalny |
212 648 |
284 102 |
1 229 949 |
1 726 699 |
385 818 |
|
słaby |
936 017 |
590 741 |
2 071 911 |
3 598 669 |
311 472 |
Wartość brutto - Koszyk 2 |
|
1 233 485 |
1 229 011 |
4 955 869 |
7 418 365 |
892 637 |
|
|
|
|
|
|
|
Odpis z tyt. utraty wartości |
|
|
|
|
(594 211) |
(9 251) |
Wartość netto |
|
|
|
|
6 824 154 |
883 386 |
.
Koszyk 3 oraz POCI |
Należności od klientów wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
Zobowiązania warunkowe udzielone |
||||
31.12.2021 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
indywidualnych |
z tytułu kredytów hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bardzo dobry |
- |
- |
- |
- |
- |
|
dobry |
- |
- |
- |
- |
- |
|
przeciętny |
5 |
- |
2 |
7 |
- |
|
akceptowalny |
- |
- |
- |
- |
- |
|
słaby |
2 693 466 |
968 650 |
3 265 459 |
6 927 575 |
68 532 |
Wartość brutto- Koszyk 3 |
|
2 693 471 |
968 650 |
3 265 461 |
6 927 582 |
68 532 |
Odpis -Koszyk 3 |
|
|
|
|
(4 356 659) |
(16 069) |
POCI |
|
|
|
|
635 202 |
|
Odpis -POCI |
|
|
|
|
(212 291) |
|
Wartość netto |
|
|
|
|
2 993 834 |
52 463 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Koszyk 1 |
Należności od klientów wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
Zobowiązania warunkowe udzielone |
||||
31.12.2020 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
indywidualnych |
z tytułu kredytów hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bardzo dobry |
9 228 957 |
24 090 985 |
1 886 000 |
35 205 942 |
18 956 702 |
|
dobry |
11 515 935 |
20 109 863 |
18 756 233 |
50 382 030 |
14 747 408 |
|
przeciętny |
7 588 474 |
3 200 608 |
21 707 073 |
32 496 155 |
6 447 705 |
|
akceptowalny |
625 562 |
1 814 131 |
6 147 442 |
8 587 135 |
1 086 026 |
|
słaby |
258 547 |
716 789 |
1 058 150 |
2 033 486 |
84 611 |
Wartość brutto - Koszyk 1 |
|
29 217 474 |
49 932 376 |
49 554 897 |
128 704 747 |
41 322 452 |
|
|
|
|
|
|
|
Pozostałe |
|
|
|
|
26 665 |
|
Odpis z tyt. utraty wartości |
|
|
|
|
(385 313) |
(25 609) |
Wartość netto |
|
|
|
|
128 346 099 |
41 296 843 |
..
Koszyk 2 |
Należności od klientów wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
Zobowiązania warunkowe udzielone |
||||
31.12.2020 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
indywidualnych |
z tytułu kredytów hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bardzo dobry |
123 548 |
46 871 |
56 554 |
226 973 |
3 875 |
|
dobry |
57 817 |
127 707 |
24 184 |
209 708 |
27 394 |
|
przeciętny |
295 046 |
169 316 |
207 280 |
671 642 |
137 435 |
|
akceptowalny |
691 367 |
399 728 |
1 475 864 |
2 566 960 |
412 741 |
|
słaby |
697 866 |
1 075 546 |
3 209 009 |
4 982 421 |
284 591 |
Wartość brutto - Koszyk 2 |
|
1 865 645 |
1 819 167 |
4 972 892 |
8 657 704 |
866 036 |
|
|
|
|
|
|
|
Odpis z tyt. utraty wartości |
|
|
|
|
(801 265) |
(12 146) |
Wartość netto |
|
|
|
|
7 856 439 |
853 890 |
Koszyk 3 oraz POCI |
Należności od klientów wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
Zobowiązania warunkowe udzielone |
||||
31.12.2020 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
indywidualnych |
z tytułu kredytów hipotecznych |
korporacyjnych |
Razem |
|
|
bardzo dobry |
- |
- |
- |
- |
- |
|
dobry |
- |
- |
- |
- |
- |
|
przeciętny |
- |
276 |
- |
276 |
- |
|
akceptowalny |
- |
- |
- |
- |
- |
|
słaby |
3 293 119 |
957 911 |
3 459 380 |
7 710 410 |
122 411 |
Wartość brutto- Koszyk 3 |
|
3 293 119 |
958 187 |
3 459 380 |
7 710 686 |
122 411 |
Odpis -Koszyk 3 |
(4 666 097) |
(26 786) |
||||
POCI |
|
|
|
|
725 705 |
|
Odpis -POCI |
|
|
|
|
(221 470) |
|
Wartość netto |
|
|
|
|
3 548 824 |
95 625 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Poniższe tabele przedstawiają jakość aktywów wykazywanych w pozycji „Należności od klientów z tytułu kredytów korporacyjnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody wg stanu na 31 grudnia 2021 r. oraz w okresie porównawczym:
Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|||||
31.12.2021 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
|
|
|
|
|
|
|
bardzo dobry |
- |
- |
- |
- |
|
dobry |
1 332 096 |
- |
- |
1 332 096 |
|
przeciętny |
400 799 |
- |
- |
400 799 |
|
akceptowalny |
- |
- |
- |
- |
|
słaby |
|
|
|
- |
Wartość brutto |
|
1 732 895 |
- |
- |
1 732 895 |
|
|
|
|
|
- |
Odpis z tyt. utraty wartości |
|
(3 047) |
- |
- |
(3 047) |
Wartość netto |
|
1 729 848 |
- |
- |
1 729 848 |
.
Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
|||||
31.12.2020 |
Poziom ryzyka wg grup ratingowych |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
|
|
|
|
||
|
bardzo dobry |
- |
- |
- |
- |
|
dobry |
1 208 122 |
- |
- |
1 208 122 |
|
przeciętny |
200 798 |
- |
- |
200 798 |
|
akceptowalny |
- |
- |
- |
- |
|
słaby |
- |
- |
199 392 |
199 392 |
Wartość brutto |
|
1 408 920 |
- |
199 392 |
1 608 312 |
|
|
|
|
|
- |
Odpis z tyt. utraty wartości |
|
(1 292) |
- |
(50 229) |
(51 521) |
Wartość netto |
|
1 407 628 |
- |
149 163 |
1 556 791 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Poniższe tabele przedstawiają jakość aktywów finansowych Grupy Santander Bank Polska S.A. w podziale na koszyki oraz według ratingów wg stanu na 31 grudnia 2021 r. oraz w okresie porównawczym:
Koszyk 1 |
|
|
|
|
|
|
31.12.2021 |
Należności od banków |
Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Stopień jakości kredytowej* |
|
|
|
|
|
|
1 (AAA do AA-) |
143 300 |
- |
1 379 157 |
- |
120 404 |
- |
2(A+ do A-) |
2 237 140 |
- |
68 682 163 |
1 421 272 |
- |
307 684 |
3 (BBB+ do BBB-) |
188 622 |
- |
- |
- |
- |
3 510 |
4(BB+ do BB-) |
40 |
- |
- |
- |
- |
- |
5(B+ do B-) |
16 |
- |
- |
- |
- |
- |
6 (<B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
brak |
121 134 |
173 052 |
259 788 |
- |
- |
50 485 |
Razem Koszyk 1 |
2 690 252 |
173 052 |
70 321 108 |
1 421 272 |
120 404 |
361 679 |
* zgodnie z Fitch |
Brak instrumentów przypisanych do Koszyka 2 według stanu na 31.12.2021 r.
Koszyk 3 |
|
|
|
|
|
|
31.12.2021 |
Należności od banków |
Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Stopień jakości kredytowej* |
|
|
|
|
|
|
1 (AAA do AA-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
2(A+ do A-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
3 (BBB+ do BBB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
4(BB+ do BB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
5(B+ do B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
6 (<B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
brak |
- |
217 882 |
3 476 |
- |
- |
- |
Razem Koszyk 3 |
- |
217 882 |
3 476 |
- |
- |
- |
* zgodnie z Fitch |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Koszyk 1 |
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Należności od banków |
Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody |
Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Stopień jakości kredytowej* |
|
|
|
|
|
1 (AAA do AA-) |
131 638 |
- |
850 966 |
226 051 |
- |
2(A+ do A-) |
2 252 946 |
- |
64 849 086 |
- |
158 166 |
3 (BBB+ do BBB-) |
522 783 |
- |
- |
- |
2 061 |
4(BB+ do BB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
5(B+ do B-) |
324 |
- |
- |
- |
- |
6 (<B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
brak |
18 831 |
41 210 |
857 331 |
- |
18 571 |
Razem Koszyk 1 |
2 926 522 |
41 210 |
66 557 383 |
226 051 |
178 799 |
.
Koszyk 2 |
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Należności od banków |
Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody |
Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Stopień jakości kredytowej* |
|
|
|
|
|
1 (AAA do AA-) |
- |
- |
- |
- |
- |
2(A+ do A-) |
- |
- |
- |
- |
- |
3 (BBB+ do BBB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
4(BB+ do BB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
5(B+ do B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
6 (<B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
brak |
- |
6 667 |
- |
- |
- |
Razem Koszyk 2 |
- |
6 667 |
- |
- |
- |
Koszyk 3 |
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Należności od banków |
Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody |
Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Stopień jakości kredytowej* |
|
|
|
|
|
1 (AAA do AA-) |
- |
- |
- |
- |
- |
2(A+ do A-) |
- |
- |
- |
- |
- |
3 (BBB+ do BBB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
4(BB+ do BB-) |
- |
- |
- |
- |
- |
5(B+ do B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
6 (<B-) |
- |
- |
- |
- |
- |
brak |
- |
282 964 |
7 492 |
- |
- |
Razem Koszyk 3 |
- |
282 964 |
7 492 |
- |
- |
* zgodnie z Fitch |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Należności od banków są poddawane ocenie z wykorzystaniem metod ratingowych. Sposób dokonywania oceny określony został w przepisach wewnętrznych Grupy Kapitałowej. Każdemu klientowi instytucjonalnemu (ekspozycji) przypisywana jest ocena jednej z renomowanych agencji ratingowych (Fitch Ratings; Moody’s Investors Service; S&P’s) zgodnie z przepisami CRR, a tym samym odpowiednia grupa (grade). Wśród nich nie ma należności przeterminowanych i ze stwierdzoną utratą wartości.
Instrumenty finansowe są poddawane ocenie zgodnie z ratingiem kraju (obligacje Skarbu Państwa, papiery emitowane przez NBP, BGK, instrumenty dłużne). Rating kraju jest tożsamy z ratingiem NBP/BGK. Wszystkie mają rating Polski, wg agencji Fitch jest to A-.
Dla wszystkich instrumentów zaklasyfikowanych do Koszyka 1 (w tym również dla należności od klientów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody) nie występuje przeterminowanie oraz utrata wartości. Dla tych ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.
Zdecydowana większość ekspozycji wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (95% portfela kart kredytowych) została zaklasyfikowana do kategorii jakości kredytowej- ‘przeciętny’ lub powyżej (dobrym, bardzo dobry).
W związku z kryzysem wywołanym pandemią COVID-19, Grupa Santander Bank Polska oferowała swoim klientom szereg narzędzi pomocowych, mających na celu tymczasowe zmniejszenie ich obciążeń finansowych.
Zakres narzędzi obejmował:
1) narzędzia wynikające ze stanowiska banków w zakresie ujednolicenia zasad oferowania narzędzi pomocowych dla klientów sektora bankowego (tj. moratoria pozaustawowe w rozumieniu wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego ( EBA)),
2) wsparcie w ramach Tarczy 4.0. ( moratoria ustawowe)
3) finansowanie służące ustabilizowaniu sytuacji płynnościowej, w ramach którego stosowane były zabezpieczenia BGK (gwarancje BGK spłaty kredytów oraz spłaty limitów faktoringowych).
Poniżej znajduje się zakres pomocy udzielonej klientom w Grupie Santander Bank Polska w podziale na poszczególne narzędzia pomocowe według stanu na 31 grudnia 2021 r.
Typ narzędzia pomocowego |
Liczba klientów z przyznanymi narzędziami pomocowymi |
Wartość bilansowa brutto udzielonych narzędzi pomocowych (w tys.zł) |
moratoria pozaustawowe |
146 809 |
16 110 055 |
moratoria ustawowe |
3 681 |
250 187 |
Razem moratoria |
150 490 |
16 360 242 |
płynnościowe BGK |
20 670 |
5 103 184 |
Razem narzędzia pomocowe |
171 160 |
21 463 426 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Tabela przedstawia wielkość udzielonych narzędzi pomocowych w postaci moratoriów ustawowych oraz pozaustawowych
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
|
||||||||||
Udzielone |
Wygasłe |
Aktywne |
|
Pracujące |
|
Niepracujące |
|
|||||||
|
W tym: |
W tym: |
|
W tym: |
W tym: |
|||||||||
Kredyty i zaliczki objęte moratorium |
16 360 242 |
16 360 240 |
2 |
15 151 134 |
1 225 689 |
2 407 265 |
1 209 108 |
576 487 |
688 955 |
|||||
w tym: Gospodarstwa domowe |
7 150 734 |
7 150 732 |
2 |
6 402 190 |
168 711 |
483 166 |
748 544 |
368 709 |
420 210 |
|||||
Santander Bank Polska |
6 421 603 |
6 421 603 |
- |
5 826 145 |
168 533 |
367 330 |
595 458 |
358 109 |
373 526 |
|||||
Santander Consumer Bank |
729 126 |
729 124 |
2 |
576 040 |
178 |
115 836 |
153 086 |
10 600 |
46 684 |
|||||
Santander Leasing |
5 |
5 |
- |
5 |
- |
- |
- |
- |
- |
|||||
Zabezpieczone hipoteką |
5 368 497 |
5 368 497 |
- |
5 065 225 |
123 915 |
309 739 |
303 272 |
224 539 |
258 512 |
|||||
Santander Bank Polska |
5 099 241 |
5 099 241 |
- |
4 822 221 |
123 915 |
275 643 |
277 020 |
222 849 |
240 899 |
|||||
Santander Consumer Bank |
269 256 |
269 256 |
- |
243 004 |
- |
34 096 |
26 252 |
1 690 |
17 613 |
|||||
Kredyty konsumenckie |
1 782 237 |
1 782 235 |
2 |
1 336 965 |
44 796 |
173 427 |
445 272 |
144 170 |
161 698 |
|||||
Santander Bank Polska |
1 322 362 |
1 322 362 |
- |
1 003 924 |
44 618 |
91 687 |
318 438 |
135 260 |
132 627 |
|||||
Santander Consumer Bank |
459 870 |
459 868 |
2 |
333 036 |
178 |
81 740 |
126 834 |
8 910 |
29 071 |
|||||
Santander Leasing |
5 |
5 |
- |
5 |
- |
- |
- |
- |
- |
|||||
w tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe |
9 209 508 |
9 209 508 |
- |
8 748 944 |
1 056 977 |
1 924 099 |
460 564 |
207 778 |
268 745 |
|||||
Santander Bank Polska |
7 784 261 |
7 784 261 |
- |
7 405 030 |
1 056 977 |
1 700 619 |
379 231 |
207 778 |
224 343 |
|||||
Santander Consumer Bank |
301 169 |
301 169 |
- |
297 298 |
- |
5 267 |
3 871 |
- |
659 |
|||||
Santander Leasing |
1 124 078 |
1 124 078 |
- |
1 046 616 |
- |
218 213 |
77 462 |
- |
43 743 |
|||||
Małe i średnie przedsiębiorstwa |
2 065 106 |
2 065 106 |
- |
1 803 814 |
83 099 |
256 835 |
261 292 |
95 651 |
119 251 |
|||||
Santander Bank Polska |
1 765 638 |
1 765 638 |
- |
1 518 019 |
83 099 |
239 495 |
247 619 |
95 651 |
112 877 |
|||||
Santander Consumer Bank |
223 621 |
223 621 |
- |
219 907 |
- |
5 267 |
3 714 |
- |
502 |
|||||
Santander Leasing |
75 847 |
75 847 |
- |
65 888 |
|
12 073 |
9 959 |
- |
5 872 |
|||||
Kredyty korporacyjne |
7 144 402 |
7 144 402 |
- |
6 945 130 |
973 878 |
1 667 264 |
199 272 |
112 127 |
149 494 |
|||||
Santander Bank Polska |
6 018 623 |
6 018 623 |
- |
5 887 011 |
973 878 |
1 461 124 |
131 612 |
112 127 |
111 466 |
|||||
Santander Consumer Bank |
77 548 |
77 548 |
- |
77 391 |
- |
- |
157 |
- |
157 |
|||||
Santander Leasing |
1 048 231 |
1 048 231 |
- |
980 728 |
- |
206 140 |
67 503 |
- |
37 871 |
|||||
|
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
|
|
Skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego |
|
|||||||||||||||||
Wartość bilansowa brutto udzielonych moratoriów |
Skumulowana utrata wartości |
|
Pracujące |
|
Niepracujące |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||
Kredyty i zaliczki objęte moratorium |
16 360 242 |
(857 099) |
(233 594) |
(85 106) |
(160 932) |
(623 505) |
(257 956) |
(292 420) |
||||||||||||
w tym: Gospodarstwa domowe |
7 150 734 |
(485 599) |
(86 713) |
(9 919) |
(46 742) |
(398 886) |
(167 652) |
(185 897) |
||||||||||||
Santander Bank Polska |
6 421 603 |
(355 133) |
(56 641) |
(9 918) |
(25 545) |
(298 492) |
(160 931) |
(158 749) |
||||||||||||
Santander Consumer Bank |
729 126 |
(130 466) |
(30 072) |
(1) |
(21 197) |
(100 394) |
(6 721) |
(27 148) |
||||||||||||
Santander Leasing |
5 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||||||||||
Zabezpieczone hipoteką |
5 368 497 |
(122 316) |
(19 623) |
(3 634) |
(12 188) |
(102 693) |
(73 757) |
(86 198) |
||||||||||||
Santander Bank Polska |
5 099 241 |
(104 151) |
(15 886) |
(3 634) |
(9 161) |
(88 265) |
(72 976) |
(76 866) |
||||||||||||
Santander Consumer Bank |
269 256 |
(18 165) |
(3 737) |
- |
(3 027) |
(14 428) |
(781) |
(9 332) |
||||||||||||
Kredyty konsumenckie |
1 782 237 |
(363 283) |
(67 090) |
(6 285) |
(34 554) |
(296 193) |
(93 895) |
(99 699) |
||||||||||||
Santander Bank Polska |
1 322 362 |
(250 982) |
(40 755) |
(6 284) |
(16 384) |
(210 227) |
(87 955) |
(81 883) |
||||||||||||
Santander Consumer Bank |
459 870 |
(112 301) |
(26 335) |
(1) |
(18 170) |
(85 966) |
(5 940) |
(17 816) |
||||||||||||
Santander Leasing |
5 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
||||||||||||
w tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe |
9 209 508 |
(371 500) |
(146 881) |
(75 187) |
(114 190) |
(224 619) |
(90 304) |
(106 523) |
||||||||||||
Santander Bank Polska |
7 784 261 |
(335 320) |
(140 066) |
(75 187) |
(110 211) |
(195 254) |
(90 304) |
(95 244) |
||||||||||||
Santander Consumer Bank |
301 169 |
(3 769) |
(1 426) |
- |
(131) |
(2 343) |
- |
(427) |
||||||||||||
Santander Leasing |
1 124 078 |
(32 411) |
(5 389) |
- |
(3 848) |
(27 022) |
- |
(10 852) |
||||||||||||
Małe i średnie przedsiębiorstwa |
2 065 106 |
(224 220) |
(52 743) |
(13 181) |
(33 688) |
(171 477) |
(66 723) |
(73 067) |
||||||||||||
Santander Bank Polska |
1 765 638 |
(216 594) |
(51 203) |
(13 181) |
(33 316) |
(165 391) |
(66 723) |
(71 311) |
||||||||||||
Santander Consumer Bank |
223 621 |
(3 476) |
(1 160) |
- |
(131) |
(2 316) |
- |
(400) |
||||||||||||
Santander Leasing |
75 847 |
(4 150) |
(380) |
- |
(241) |
(3 770) |
- |
(1 356) |
||||||||||||
Kredyty korporacyjne |
7 144 402 |
(147 280) |
(94 138) |
(62 006) |
(80 502) |
(53 142) |
(23 581) |
(33 456) |
||||||||||||
Santander Bank Polska |
6 018 623 |
(118 726) |
(88 863) |
(62 006) |
(76 895) |
(29 863) |
(23 581) |
(23 933) |
||||||||||||
Santander Consumer Bank |
77 548 |
(293) |
(266) |
- |
- |
(27) |
- |
(27) |
||||||||||||
Santander Leasing |
1 048 231 |
(28 261) |
(5 009) |
- |
(3 607) |
(23 252) |
- |
(9 496) |
||||||||||||
Dane prezentowane jako Santander Consumer Bank dotyczą całej Grupy SCB |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
Karencje lub zawieszenie spłat wynikających z COVID-19 nie powodowały automatycznie zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych. Modyfikacje warunków umownych, będące wynikiem udzielonego klientom wsparcia w ramach ustawowych i pozaustawowych programów wynikających z COVID-19, podlegały ocenie zgodnie ze stosowanymi przez Grupę kryteriami jakościowymi i ilościowymi.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa Santander Bank Polska przestrzega norm wynikających z Ustawy Prawo Bankowe określających wielkości koncentracji wierzytelności obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie. Według danych na dzień 31.12.2021 r. maksymalny limit dla Grupy zgodnie z art. 71 Ustawy Prawo Bankowe wynosił:
· 6 279 286 tys. zł (25% funduszy własnych Grupy).
Natomiast w okresie porównawczym wg danych na dzień 31.12.2020 r. maksymalny limit dla Grupy zgodnie z art. 71 Ustawy Prawo Bankowe wynosił:
· 6 775 402 tys. zł (25% funduszy własnych Grupy).
Realizowana przez Grupę polityka ma na celu minimalizowanie ryzyka koncentracji wierzytelności, m. in. poprzez stosowanie w powyższym zakresie bardziej rygorystycznych zasad niż ustawowe. Efektem tej polityki jest stałe utrzymywanie wysokiego poziomu dywersyfikacji zaangażowań wobec poszczególnych klientów.
Przeprowadzona analiza koncentracji zaangażowań, wykazała, że Grupa w 2021 r. nie posiadała zaangażowań, które przekraczałyby limity wyznaczone przez ustawodawcę.
Lista 20 największych ekspozycji (lub grupy klientów powiązanych kapitałowo) Grupy Santander Bank Polska S.A. (kredyty pracujące) stan na 31.12.2021 r.
Symbol PKD |
Opis kodu PKD |
Łączna kwota brutto |
Kredyt wykorzystany łącznie z zaangażowaniem w spółkach zależnych |
Otwarta linia |
35 |
ENERGETYKA |
1 875 000 |
- |
1 875 000 |
61 |
TELEKOMUNIKACJA |
1 690 600 |
1 052 200 |
638 400 |
64 |
POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE |
1 499 580 |
447 580 |
1 052 000 |
61 |
TELEKOMUNIKACJA |
1 400 340 |
388 940 |
1 011 400 |
06 |
GÓRNICTWO |
1 334 520 |
1 250 020 |
84 500 |
65 |
REASEKURACJA |
1 101 640 |
740 760 |
360 880 |
68 |
OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI |
1 029 780 |
977 350 |
52 430 |
35 |
ENERGETYKA |
981 300 |
175 610 |
805 690 |
19 |
PRZEMYSŁ RAFINERYJNY |
900 990 |
- |
900 990 |
68 |
OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI |
836 450 |
585 220 |
251 230 |
56 |
INNE USŁUGI |
717 400 |
572 890 |
144 510 |
19 |
PRZEMYSŁ RAFINERYJNY |
714 320 |
76 320 |
638 000 |
19 |
PRZEMYSŁ RAFINERYJNY |
601 210 |
- |
601 210 |
41 |
BUDOWNICTWO |
559 500 |
- |
559 500 |
41 |
BUDOWNICTWO |
558 020 |
496 530 |
61 490 |
64 |
POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE |
550 000 |
- |
550 000 |
20 |
PRZEMYSŁ CHEMICZNY |
524 170 |
29 120 |
495 050 |
07 |
GÓRNICTWO |
454 920 |
- |
454 920 |
41 |
BUDOWNICTWO |
451 960 |
378 840 |
73 120 |
20 |
PRZEMYSŁ CHEMICZNY |
440 430 |
386 430 |
54 000 |
Razem brutto |
18 222 130 |
7 557 810 |
10 664 320 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Lista 20 największych ekspozycji (lub grupy klientów powiązanych kapitałowo) Grupy Santander Bank Polska S.A. (kredyty pracujące) stan na 31.12.2020 r.
Symbol PKD |
Opis kodu PKD |
Łączna kwota brutto |
Kredyt wykorzystany łącznie z zaangażowaniem w spółkach zależnych |
Otwarta linia |
35 |
ENERGETYKA |
1 875 000 |
- |
1 875 000 |
61 |
TELEKOMUNIKACJA |
1 630 420 |
1 157 140 |
473 280 |
64 |
POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE |
1 500 000 |
- |
1 500 000 |
06 |
GÓRNICTWO |
1 304 520 |
20 |
1 304 500 |
19 |
PRZEMYSŁ RAFINERYJNY |
1 159 970 |
567 040 |
592 930 |
68 |
OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI |
1 075 060 |
1 022 450 |
52 610 |
65 |
REASEKURACJA |
1 050 810 |
658 560 |
392 250 |
35 |
ENERGETYKA |
985 000 |
296 400 |
688 600 |
68 |
OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI |
843 680 |
501 810 |
341 870 |
56 |
INNE USŁUGI |
757 360 |
567 400 |
189 960 |
41 |
BUDOWNICTWO |
729 500 |
- |
729 500 |
35 |
ENERGETYKA |
724 320 |
- |
724 320 |
61 |
TELEKOMUNIKACJA |
631 620 |
499 620 |
132 000 |
47 |
SPRZEDAŻ DETALICZNA |
625 960 |
446 100 |
179 860 |
41 |
BUDOWNICTWO |
583 490 |
521 790 |
61 700 |
64 |
POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE |
550 000 |
- |
550 000 |
68 |
OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI |
501 520 |
413 060 |
88 460 |
64 |
POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE |
499 900 |
447 900 |
52 000 |
07 |
GÓRNICTWO |
475 640 |
- |
475 640 |
70 |
DORADZTWO |
447 380 |
403 120 |
44 260 |
Razem brutto |
17 951 150 |
7 502 410 |
10 448 740 |
Polityka kredytowa Grupy Santander Bank Polska S.A. zakłada dywersyfikację zaangażowania akcji kredytowej. Ryzyko danej branży jest elementem wpływającym na wielkość limitu. Grupa w celu utrzymania odpowiednio zdywersyfikowanego portfela kredytowego i kontrolowania w ten sposób ryzyka związanego ze zbyt wysokim udzieleniem kredytów podmiotom jednej branży, zakłada kredytowanie branż oraz grup i jednostek kapitałowych reprezentujących różne gałęzie przemysłu.
Według stanu na dzień 31.12.2021 r. największy poziom koncentracji zanotowano dla branży „produkcja” (11% portfela Grupy Santander Bank Polska), dla sektora dystrybucja (10%) oraz dla branży „obsługa nieruchomości” (7%).
Grupy PKD w podziale na sektory:
Sektor |
Zaangażowanie bilansowe brutto |
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|
Sektor produkcyjny |
17 728 361 |
14 710 131 |
Dystrybucja |
16 427 676 |
15 788 888 |
Obsługa nieruchomości |
8 510 502 |
9 662 269 |
Sektor energetyczny |
4 324 956 |
2 776 831 |
Transport |
3 586 606 |
3 899 942 |
Sektor rolniczy |
2 790 830 |
2 973 004 |
Budownictwo |
2 021 929 |
1 686 964 |
Sektor finansowy |
1 664 713 |
3 108 555 |
Pozostałe sektory |
9 592 830 |
8 745 148 |
Razem podmioty gospodarcze |
66 648 403 |
63 351 732 |
Portfel detaliczny (w tym kredyty hipoteczne) |
85 126 409 |
82 447 109 |
PORTFEL Grupy Santander Bank Polska |
151 774 812 |
145 798 841 |
Pozostałe należności |
49 224 |
26 665 |
Całkowity portfel Grupy Santander Bank Polska |
151 824 036 |
145 825 506 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Strategia Odpowiedzialnej Bankowości Santander Bank Polska S.A. definiuje ochronę klimatu oraz środowiska jako kluczowe obszary. Jednym z filarów Strategii jest Zielona Bankowość, której nadrzędnym celem jest przeciwdziałanie skutkom zmian klimatycznych. Bank w swoich działaniach zobowiązuje się do:
· oferowania przyjaznych środowisku „zielonych” produktów i rozwiązań,
· podejmowania działań edukacyjnych skierowanych do klientów, pracowników i lokalnych społeczności,
· realizacji wewnętrznych inicjatyw zmierzających do redukcji śladu środowiskowego Banku.
Bank wspiera klientów w realizacji długoterminowych strategii transformacji ich biznesów na prośrodowiskowe i ekologiczne. Santander Bank Polska S.A. bierze udział w ekozmianach polskiego sektora energetycznego i w najbliższych latach będzie nadal finansować przejście z energetyki węglowej na OZE. Jako jeden z największych banków w Polsce, Santander Bank Polska S.A. jest świadomy swojej roli w transformacji polskiej gospodarki i znaczenia, jakie dla tego procesu będą mieć podejmowane przez Bank działania, realizowane polityki i udzielane finansowanie.
W Santander Bank Polska S.A. kwestie środowiskowe są jednym z kryteriów w podejmowaniu decyzji biznesowych. Według wytycznych ESG (environmental, social, governance) przeprowadzana jest ocena aktywów, które finansuje Bank.
Szerzej kwestie związane z celami klimatycznymi, polityką klimatyczną oraz inicjatywy i działania podejmowane przez Bank i Grupę są opisane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska w 2021 r. (obejmujące sprawozdanie z działalności Santander Bank Polska S.A.) rozdz. XIV „Oświadczenie na temat informacji niefinansowych za 2021 r.”
Bank oraz podmioty Grupy rozważyły ryzyka związane z klimatem podczas sporządzania sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, i tam gdzie było to niezbędne, Standardy zostały zastosowane w sposób uwzględniający ten temat.
Przedmiotem rozważań był w szczególności wpływ kwestii środowiskowych na Bank oraz podmioty Grupy w kontekście zastosowania:
- MSR 1: Prezentacja sprawozdań finansowych
- MSR 12 : Podatek dochodowy
- MSR 36 : Utrata wartości aktywów
- MSSF 9 : Instrumenty finansowe
- MSSF 13: Wartość godziwa
- MSR 37 : Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe
Jednocześnie, na podstawie przeprowadzonej analizy nie stwierdzono istotnego wpływu kwestii środowiskowych na sprawozdanie finansowe jako całości.
Zarządzanie ryzykiem ESG w ramach systemu zarządzania ryzykiem
Santander Bank Polska S.A. uznaje ryzyka związane ze środowiskiem i klimatem za zagrożenia mogące wpływać na działalność Banku w perspektywie średnio- i długoterminowej. Do czynników ryzyka kwalifikowane są zarówno elementy wynikające z fizycznych skutków zmian klimatu (wywołane zdarzeniami jednorazowymi, a także chronicznymi zmianami w środowisku), jak i elementy wynikające z procesu przejścia do modelu rozwoju charakteryzującego się niższą emisją, w tym zmiany legislacyjne, technologiczne lub zachowania podmiotów gospodarczych. Ryzyko klimatyczne jest jednym z czołowych ryzyk zidentyfikowanych jako mające wpływ na utratę reputacji i pogorszenia wizerunku banku w oczach pracowników, klientów, udziałowców/inwestorów oraz społeczności.
Kwestie zarządzania ryzykami społeczno-środowiskowymi w Santander Bank Polska są od 2015 roku regulowane przez odpowiednie polityki. Bank konsekwentnie wprowadza procedury dotyczące ryzyka ESG we wszystkich liniach biznesowych oraz posiada zidentyfikowane ryzyka społeczne i środowiskowe, w tym ryzyka klimatyczne, związane z finansowaniem przedsięwzięć klientów z sektorów wrażliwych. Dla największych klientów (Pion Bankowości Biznesowej i Inwestycyjnej) Bank przeprowadził analizę i przygotował mapę drogową transformacji usług energetycznych opartych na węglu na niskoemisyjne zródła energii.
Bank analizuje wpływ szans i ryzyk związanych z klimatem na działalność biznesową, strategię i plany finansowe w krótkim, średnim i długim horyzoncie czasowym. Przy podejmowaniu decyzji kredytowych Bank ma świadomość, że opieranie się wyłącznie na historycznych danych finansowych może prowadzić do błędnych wniosków, a jednoczesna analiza danych niefinansowych może rzucać nowe światło na percepcję ryzyka i alokację kapitału. W ocenie Santander Bank Polska S.A. analiza ryzyka środowiskowego wzbogaca klasyczną analizę ryzyka kredytowego, a dane niefinansowe pozwalają lepiej zrozumieć ekspozycję kredytobiorcy na ryzyka środowiskowe i związane ze zmianą klimatu.
Lepsza jakość dostępnych danych niefinansowych przekłada się na polepszenie jakości analizy ryzyka, co w konsekwencji oznacza niższe koszty dla Banku i kredytobiorców. Od 2022 roku dla wybranych segmentów klientów (najwięksi klienci, klienci hipoteczni i leasingowi) Santander Bank Polska S.A. wdroży System Identyfikacji Zrównoważonego Finansowania.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa zidentyfikowała następujące czynniki ryzyka związane z klimatem jako mające wpływ na instrumenty finansowe Grupy i uwzględniła je w swoich głównych procesach zarządzania ryzykiem.
– Branże narażone na zwiększone ryzyko transformacji: Grupa zidentyfikowała branże, które podlegają zwiększonemu ryzyku regulacji klimatu negatywnie wpływającej na ich model biznesowy. Komitet Kredytowy Grupy ustanowił ogólne ograniczenia kredytowe dla tych branż.
– Fizyczne ryzyko dla nieruchomości: Grupa zidentyfikowała obszary, na których prowadzi działalność, które są narażone na zwiększone ryzyko fizyczne, takie jak huragany czy powodzie. Podwyższone ryzyko fizyczne jest brane pod uwagę przy wycenie zabezpieczeń, takich jak nieruchomości, zakłady lub zapasy. Test warunków skrajnych dotyczący tego ryzyka jest w przygotowaniu i powinien zostać przeprowadzony w III kwartale 2022 r.
Odpowiedzialność za zarządzanie ryzykiem ESG
Za planowanie działań Santander Bank Polska S.A. wynikających ze strategii Odpowiedzialnej Bankowości od 2021 roku odpowiedzialne jest Forum ESG. Forum przewodniczy CEO Banku, a członków stanowi 11 reprezentantów wszystkich pionów bankowych. Do zadań Forum należy analiza wyzwań, szans i ryzyk związanych z agendą UE Sustainable Finance, w tym ryzyk ESG, planowanie działań oraz koordynacja ich wdrożenia w Banku.
Wyniki prac Forum ESG są cylicznie raportowane na posiedzeniach zarządu Banku oraz dwa razy do roku na Komitecie Odpowiedzialnej Bankowości i Kultury Organizacyjnej.
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za nadzorowanie i zatwierdzanie strategii odpowiedzialnej bankowości oraz promocję uwzględnienia kryteriów ESG w ogólnej strategii biznesowej (w perspektywie krótko-, średnio- i/lub długoterminowej) oraz w ramach zarządzania ryzykiem.
W Santander Bank Polska S.A. za kwestie związane z ryzykami ESG odpowiedzialni są wszyscy członkowie zarządu. Pion Ryzyka pełni rolę drugiej linii obrony w zarządzaniu ryzkami ESG.
Ryzyko rynkowe jest definiowane jako możliwość negatywnego wpływu na wynik finansowy zmian rynkowych poziomów stóp procentowych, kursów walutowych, kursów akcji, indeksów giełdowych itp. Występuje zarówno w działalności handlowej jak i bankowej (produkty walutowe, produkty na stopę procentową, produkty powiązane z indeksami giełdowymi).
Grupa Santander Bank Polska S.A. narażona jest na ryzyko rynkowe wynikające z działalności na rynku pieniężnym i kapitałowym oraz usług świadczonych dla klientów. Oprócz tego Grupa podejmuje ryzyko rynkowe wynikające z aktywnego zarządzania strukturą bilansu (zarządzanie aktywami i zobowiązaniami).
Działalność i strategie związane z ryzykiem rynkowym podlegają bezpośredniemu nadzorowi przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego i są realizowane w oparciu o ramy określone w zatwierdzonej przez Zarząd i Radę Nadzorczą Polityce Ryzyka rynkowego oraz Polityce ryzyka strukturalnego.
Podstawowym celem prowadzonej przez Grupę polityki zarządzania ryzykiem rynkowym jest ograniczenie wpływu zmienności czynników rynkowych na rentowność Grupy, dążąc do zwiększenia dochodów w ramach ściśle określonych parametrów ryzyka przy jednoczesnym zachowaniu płynności Grupy oraz jej wartości rynkowej.
Przyjęte przez Grupę Santander Bank Polska S.A. polityki w zakresie ryzyka rynkowego wyznaczają szereg parametrów pomiaru i ograniczania ryzyka w postaci limitów i miar. Limity ryzyka podlegają okresowym przeglądom w celu dostosowania ich do strategii Grupy.
Ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe generowane na działalności bankowej jest zarządzane w sposób scentralizowany przez Pion Zarządzania Finansami. Pion ten jest też odpowiedzialny za pozyskiwanie finansowania, zarządzanie płynnością i dokonywanie transakcji w imieniu ALCO. Działalność ta jest kontrolowana przy pomocy miar i limitów zatwierdzanych przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, Zarząd Banku i Radę Nadzorczą.
Portfel dłużnych papierów wartościowych oraz zabezpieczających instrumentów pochodnych walutowych oraz stopy procentowej jest zarządzany przez ALCO, który podejmuje wszelkie decyzje dotyczące wartości i struktury portfela.
Ryzyko rynkowe w portfelu handlowym jest zarządzane przez Pion Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej, w ramach którego funkcjonuje również Biuro Maklerskie Banku. Działalność handlowa Grupy jest ograniczona przez system miar i limitów m.in. Value at Risk, mechanizm stop loss, limity pozycji oraz limity wrażliwości. Wysokość limitów jest akceptowana przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, Zarząd Banku i Radę Nadzorczą.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W ramach Pionu Zarządzania Ryzykiem funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego odpowiedzialny za bieżący pomiar podejmowanego ryzyka, wdrożenie procedur kontroli, monitorowanie ryzyka i raportowanie. Departament odpowiada również za kształt polityki ryzyka rynkowego, proponowanie odpowiedniej metodologii pomiaru oraz za zapewnienie spójności procesu zarządzania ryzykiem w całej Grupie. Umiejscowienie Departamentu w Pionie Zarządzania Ryzykiem zapewnia pełną niezależność procesu pomiaru i monitoringu od jednostek odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem.
Ryzyko rynkowe generowane przez instrumenty rynku kapitałowego (akcje, indeksy giełdowe) występujące w portfelu Biura Maklerskiego jest zarządzane przez Biuro Maklerskie i nadzorowane przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego.
W Banku funkcjonuje również Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, którego przewodniczącym jest Członek Zarządu Banku nadzorujący Pion Zarządzania Ryzykiem. Komitet ten odpowiedzialny jest za niezależną kontrolę oraz monitoring ryzyka rynkowego powstającego zarówno w księdze bankowej jaki księdze handlowej.
Portfel handlowy Grupy Santander Bank Polska S.A. zawiera papiery wartościowe i instrumenty pochodne zawarte w celach handlowych przez Pion Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej. Każdego dnia są one rewaluowane do rynku i jakiekolwiek zmiany ich wartości są natychmiast odnotowane w wyniku. Głównymi czynnikami ryzyka rynkowego w księdze handlowej są ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe oraz ryzyko cen instrumentów kapitałowych.
Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Grupy jest to ryzyko niekorzystnego wpływu zmian poziomów stóp procentowych na dochody i wartość aktywów oraz zobowiązań Grupy. Głównym źródłem ryzyka stopy procentowej są transakcje zawierane w oddziałach, centrach biznesowych i korporacyjnych Banku oraz transakcje zawierane na rynku hurtowym przez Pion Zarządzania Finansami. Dodatkowo ryzyko stopy procentowej może być generowane przez transakcje zawierane przez inne jednostki np. objęcie emisji papierów komunalnych i komercyjnych, pożyczki uzyskane przez Bank poza rynkiem międzybankowym.
Grupa Santander Bank Polska S.A. wykorzystuje szereg metod pomiaru ekspozycji ryzyka rynkowego. Dla portfela bankowego są to: miary wrażliwości ekonomicznej wartości kapitału oraz wrażliwości wyniku odsetkowego netto, testy warunków skrajnych (w tym m.in. nadzorczy test warunków odstających - Supervisory Outlier Test) oraz wartość zagrożona (VaR/EaR), natomiast dla portfela handlowego są to: wartość zagrożona (VaR oraz stressed VaR), mechanizm stop loss, miary wrażliwości (PV01) oraz testy scenariuszy skrajnych. Metodologia pomiaru ryzyka podlega procesowi niezależnej walidacji wstępnej i okresowej, której wyniki są akceptowane przez Panel Modeli i Metodologii funkcjonujący w ramach Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego.
W Grupie Santander Bank Polska VaR w portfelu handlowym jest wyznaczany metodą historyczną, dzięki któremu ustalana jest różnica miedzy wyceną rynkową pozycji opartą na bieżących cenach/stawkach rynkowych, a wyceną opartą o najbardziej dotkliwą zmianę stawek w historycznym okresie obserwacji. VaR jest wyznaczany oddzielnie dla ryzyka stopy procentowej, ryzyka walutowego , ryzyka cen instrumentów kapitałowych oraz dla wszystkich tych czynników łącznie.
Mając na uwadze ograniczenia wynikające z metodologii VaR, Grupa uzupełnia metodologię poprzez pomiar wrażliwości, który wskazuje zmianę wartości pozycji przy danej zmianie cen/rentowności, pomiar Stressed VaR oraz testy warunków skrajnych.
Odpowiedzialność za raportowanie ryzyka płynności spoczywa na Pionie Zarządzania Ryzykiem, w ramach którego funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego.
Departament Ryzyka Finansowego codziennie kontroluje ekspozycję na ryzyko rynkowe księgi handlowej zgodnie z metodologią określoną w Polityce Ryzyka Rynkowego, weryfikuje wykorzystanie limitów ryzyka oraz raportuje wielkość ryzyka do jednostek zarządzających ryzykiem na księdze handlowej, do Grupy Santander oraz Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego.
Raz w miesiącu, Departament Ryzyka Finansowego przekazuje także informację nt. wielkości ekspozycji na ryzyko księgi handlowej oraz wybranych miar do Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego oraz sporządza Risk Dashboard (we współpracy z innymi jednostkami Pionu Zarządzania Ryzykiem), który zostaje przedstawiony Komitetowi Zarządzania Ryzykiem.
Wyniki pomiaru ryzyka rynkowego w portfelu bankowym są przekazywane przez Departament Ryzyka Finansowego do osób odpowiedzialnych za operacyjne zarządzanie strukturą bilansu Banku oraz do osób odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem strukturalnym w cyklu dziennym (informacje dotyczące portfela ALCO) lub miesięcznym (raportowanie luki stopy procentowej, miar wrażliwości NII i MVE, wyników testów warunków skrajnych, VaR), W/w informacje są również raportowane do wyższej kadry zarządzającej w cyklu miesięcznym (Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, ALCO). Wybrane kluczowe miary ryzyka stopy procentowej, w tym miary funkcjonujące w ramach apetytu na ryzyko Grupy w portfelu bankowym, są raportowane do Zarządu i Rady Nadzorczej Banku.
Bank przyjmuje konserwatywne podejście do ryzyka zarówno w zakresie wielkości zaangażowania jak i rodzaju produktów. Znaczna część działalności Obszaru Rynków Finansowych skupia się na neutralizowaniu ryzyka związanego z transakcjami zarówno na poziomie
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
detalicznym jak i korporacyjnym. Ponadto przepływy z transakcji z klientami są zazwyczaj na nierynkowe kwoty i okresy i w związku z tym jest wymagana zdolność, aby zarządzać rozbieżnościami przez transakcje komercyjne.
Zdaniem Zarządu limity na ryzyko rynkowe są niskie i zostały ustanowione, aby zapewnić odpowiednią zdolność oraz czas na zneutralizowanie ryzyka stóp procentowych i ryzyka walutowego, a jednocześnie umożliwić Obszarowi Rynków Finansowych prowadzenie niektórych otwartych pozycji portfelowych, które mogą wnosić wartość dodaną do organizacji.
Większy nacisk kładziony jest na animowanie rynku (market – making) niż czystą działalność handlową na własny rachunek, co znajduje odzwierciedlenie zarówno w poziomie wykorzystania limitów jak i celach budżetowych Obszaru Rynków Finansowych.
Połączenie transakcji Obszaru Rynków Finansowych i pozycji przekazanych przez bank wynikających z aktywności klientów na rynku transakcji walutowych i instrumentów pochodnych tworzy ogólny profil w zakresie ryzyka stóp procentowych oraz ryzyka walutowego w portfelu handlowym banku, które podlegają zarządzaniu w ramach polityki ryzyka rynkowego i limitów operacyjnych. Obszar Rynków Finansowych podejmuje następnie decyzje, aby zamknąć te pozycje lub pozostawić otwarte zgodnie z podejściem rynkowym i zatwierdzonymi limitami. Otrzymany zwrot jest wypadkową zarządzania przepływami i animowania rynków. Agresywne pozycje nie są utrzymywane.
Ryzyko stóp procentowych i transakcji walutowych Obszaru Rynków Finansowych jest zarządzane poprzez księgę handlową zgodnie z Polityką ryzyka rynkowego zatwierdzoną przez Zarząd. Systemy księgowe i systemy ryzyka zapewniają przyporządkowanie każdej pozycji do odpowiedniej księgi. Odpowiednie zespoły (desks) są odpowiedzialne za konkretny rodzaj działalności związanej z ryzykiem działalności prowadzonej przez jednostkę (stóp procentowych lub walutowe).
W celu zapewnienia zbywalności pozycji w portfelu handlowym bank wprowadził kontrolę wielkości pozycji banku brutto (osobno pozycje long i short) w stosunku do całości rynku. Kontrola ta ma na celu sprawdzenie technicznych możliwości domknięcia teoretycznej otwartej pozycji w jedną stronę z pominięciem efektu nettowania pozycji. Kontrola jest wykonywana w podziale na pozycję walutową i pozycję stopy procentową. Za przeprowadzenie kontroli odpowiedzialny jest Departament Ryzyka Finansowego. O wynikach kontroli informowany jest Obszar Rynków Finansowych.
W zakresie ryzyka rynkowego w portfelu bankowym wszystkie pozycje generujące ryzyko przeszacowania są przekazywane do zarządzania przez Pion Zarządzania Finansami, który ponosi odpowiedzialność za kształtowanie struktury bilansu Banku, w tym zawieranie kontraktów na rynku międzybankowym, tak by odpowiednio zarządzać ryzykiem stopy procentowej zgodnie z zatwierdzoną strategią w ramach przydzielonych limitów.
Spółki zależne Banku także ograniczają narażenie na ryzyko stopy procentowej. W przypadku wystąpienia niedopasowania pomiędzy przeszacowaniem aktywów i zobowiązań spółka zawiera odpowiednie transakcje za pośrednictwem typowych rachunków bankowych prowadzonych w Banku bądź też dokonywane są transakcje pochodne z Bankiem, który od dnia zawarcia transakcji zarządza tym ryzykiem w ramach globalnego limitu Grupy Santander Bank Polska S.A.
Ryzyko stopy procentowej na portfelu bankowym jest zarządzane w oparciu o następujące limity:
· Limit wrażliwości wyniku odsetkowego netto (NII - wrażliwość na równoległe przesunięcie krzywej dochodowości o 100 p.b.);
· Limit wrażliwości ekonomicznej wartości
kapitału (MVE – wrażliwość na równoległe przesunięcie krzywej dochodowości
o 100 p.b.).
Wrażliwość dochodu odsetkowego(NII) oraz wartości ekonomicznej kapitału (MVE) na równoległe przesunięcie krzywych dochodowości w 2021 r. oraz w okresie porównawczym przedstawia poniższa tabela. Zaprezentowano w niej wyniki scenariuszy, w których wpływ zmian stóp procentowych na dochód odsetkowy i wartość ekonomiczną kapitału byłby negatywny. Dane w mln PLN.
|
Wrażliwość wyniku odsetkowego netto (NII) |
Wrażliwość ekonomiczna kapitału (MVE) |
||
Jednodniowy okres utrzymywania pozycji |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Maksymalny |
552 |
410 |
832 |
613 |
Średni |
440 |
334 |
480 |
339 |
na koniec okresu |
291 |
396 |
356 |
135 |
|
|
|
|
|
Wartość limitu |
700 |
505 |
875 |
540 |
W 2021 r. zaobserwowano zwiększoną zmienność poziomu wykorzystania limitów ryzyka stopy procentowej, w tym limitu wrażliwości MVE (wartość ekonomiczna kapitału) oraz limitu wrażliwości wyniku odsetkowego. Było to efektem głównie kontynuacji dynamicznego wzrostu salda i części stabilnej portfela nieoprocentowanych depozytów bez terminu zapadalności w wyniku obniżek stóp procentowych w 2020 oraz napływu środków w ramach programów pomocowych realizowanych w związku z pandemią COVID-19. Powyższe czynniki doprowadziły do decyzji o zwiększeniu limitów wrażliwości w lipcu 2021. W roku 2021 nie zaobserwowano przekroczeń limitów ryzyka stopy procentowej. Od października poziomy wykorzystania limitów znacznie spadły, głównie ze względu
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
na serię podwyżek stóp procentowych dokonanych przez Radę Polityki Pieniężnej oraz urealnienie modelowania depozytów bez daty zapadalności, uwzględniając w modelach najnowszą historię dotyczącą masowego napływu środków w dobie pandemii COVID-19.
Osobno kalkulowany jest VaR w portfelu bankowym – będący złożeniem miar EaR (Earnings-at-Risk) oraz EVE VaR (wartość zagrożona ekonomicznej wartości kapitału).
Główną metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej na księdze handlowej jest metodyka VaR, mechanizm stop loss, pomiar wrażliwości PV01 oraz testy warunków skrajnych.
Wielkość VaR jest wyznaczana dla otwartych pozycji Obszaru Rynków Finansowych metodą symulacji historycznych. W metodzie tej Bank szacuje wartość portfela dla 520 scenariuszy wygenerowanych na podstawie obserwowanych historycznie zmian parametrów rynkowych. Następnie szacowany jest VaR jako różnica pomiędzy bieżącą wyceną a wyceną ze scenariusza odpowiadającego 99 percentylowi najgorszych wycen.
Mechanizm „stop-loss” jest wykorzystywany do zarządzania ryzykiem poniesienia strat na pozycjach objętych zasadami wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Testy warunków skrajnych uzupełniają powyższe miary o szacunek potencjalnych strat przy wystąpieniu skrajnych warunków na rynku. Bazują one na raporcie wrażliwości i scenariuszach skrajnych ruchów stawek rynkowych, wyznaczanych na bazie największych dziennych i miesięcznych zmian stóp procentowych.
Zamieszczona poniżej tabela ilustruje miary ryzyka na koniec 2021 oraz w okresie porównawczym, dla 1-dniowego okresu utrzymywania pozycji (dane w mln PLN):
Ryzyko Stopy Procentowej |
VAR |
|
Jednodniowy okres utrzymywania pozycji |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Średni |
4 395 |
3 308 |
Maksymalny |
19 540 |
25 900 |
Minimalny |
657 |
658 |
na koniec okresu |
2 703 |
684 |
Limit |
9 744 |
6 645 |
W 2021 r. odnotowano przekroczenia limitów VaR dla ryzyka stopy procentowej w październiku oraz listopadzie oraz pojedyncze przekroczenie w grudniu. Przekroczenia wynikały ze zwiększonej zmienności na rynku stopy procentowej spowodowanej kolejnymi decyzjami Rady Polityki Pieniężnej o podniesieniu wartości stóp referencyjnych. Bank w okresie występowania przekroczeń limitów ograniczył otwartą pozycję na stopie procentowej co miało bezpośrednie odzwierciedlenie w niskiej utylizacji limitów BPV oraz zwiększył decyzją Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego limity VaR dla ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej celem ich dostosowania do aktualnej sytuacji rynkowej. Bank w pierwszej połowie roku kontynuował udział w obsłudze programów pomocowych organizowanych przez BGK oraz PFR w związku z pandemią COVID-19, który wiązał się z koniecznością utrzymania przez ograniczony okres czasu w księdze handlowej Banku pozycji w obligacjach emitowanych przez ww. podmioty. W tych okresach maksymalne obserwowane poziomy VAR będące powyżej dopuszczalnego limitu były akceptowane przez Radę Nadzorczą.
Ryzyko walutowe jest to niekorzystny (skutkujący stratami) wpływ zmian kursów walutowych na osiągane wyniki. Ryzyko jest zarządzane w oparciu o limit wielkości VaR otwartych pozycji walutowych Grupy w portfelu handlowym oraz dla Biura Maklerskiego, który zarządza otwartymi pozycjami związanymi z działalnością arbitrażową. Testy warunków skrajnych uzupełniają powyższą miarę o szacunek potencjalnych strat przy wystąpieniu skrajnych warunków na rynku. Wyliczane są one na podstawie ekspozycji walutowej i scenariuszy założonych skrajnych ruchów kursów walutowych, bazujących na największych wahaniach kursów. Dodatkowo do zarządzania ryzykiem poniesienia strat na pozycjach handlowych wykorzystywany jest mechanizm „stop-loss”.
Zgodnie z polityką, Grupa nie utrzymuje otwartych pozycji na opcjach walutowych. Transakcje zawierane z klientami są natychmiast zamykane na rynku międzybankowym, stąd Grupa ma ograniczoną ekspozycję na ryzyko rynkowe na portfelu opcji walutowych.
Otwarte pozycje walutowe w spółkach zależnych są nieistotne i nie są włączane do dziennego pomiaru ryzyka. W przypadku Santander Consumer Banku S.A., posiada on osobną licencję bankową i samodzielnie zarządza ryzykiem, które to zarządzanie podlega kontroli przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego Santander Bank Polska.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zamieszczona poniżej tabela ilustruje miary ryzyka na koniec grudnia 2021 i 2020 roku (dane w mln PLN).
Ryzyko walutowe |
VAR |
|
Jednodniowy okres utrzymywania pozycji |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Średni |
614 |
552 |
Maksymalny |
2 447 |
1 935 |
Minimalny |
62 |
80 |
na koniec okresu |
538 |
294 |
Limit |
3 045 |
2 769 |
W 2021 r. nie wystąpiły przekroczenia limitu VAR dla ryzyka walutowego
W poniższych tabelach przedstawiono główne pozycje walutowe Grupy - na 31.12.2021 r. oraz w okresie porównawczym.
31.12.2021 |
PLN |
EUR |
CHF |
USD |
Pozostałe |
Razem |
AKTYWA |
||||||
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
7 682 144 |
448 633 |
65 051 |
145 548 |
96 899 |
8 438 275 |
Należności od banków |
339 293 |
2 055 109 |
3 730 |
171 362 |
120 758 |
2 690 252 |
Należności od klientów |
119 245 953 |
17 829 536 |
9 146 809 |
2 021 054 |
7 070 |
148 250 422 |
Inwestycyjne aktywa finansowe |
67 635 724 |
1 684 057 |
- |
3 059 453 |
- |
72 379 234 |
Wybrane aktywa |
194 903 114 |
22 017 335 |
9 215 590 |
5 397 417 |
224 727 |
231 758 183 |
PASYWA |
|
|
|
|
|
|
Zobowiązania wobec banków |
2 912 696 |
1 337 011 |
2 044 |
145 752 |
2 635 |
4 400 138 |
Zobowiązania wobec klientów |
152 887 096 |
22 748 686 |
738 642 |
7 277 546 |
1 721 473 |
185 373 443 |
Zobowiązania podporządkowane |
1 105 054 |
1 645 386 |
- |
- |
- |
2 750 440 |
Wybrane pasywa |
156 904 846 |
25 731 083 |
740 686 |
7 423 298 |
1 724 108 |
192 524 021 |
.
31.12.2020 |
PLN |
EUR |
CHF |
USD |
Pozostałe |
Razem |
AKTYWA |
||||||
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
4 558 891 |
583 758 |
67 043 |
197 415 |
82 196 |
5 489 303 |
Należności od banków |
335 280 |
2 254 910 |
8 514 |
184 021 |
143 797 |
2 926 522 |
Należności od klientów |
111 674 539 |
19 096 814 |
9 756 230 |
1 442 389 |
28 773 |
141 998 745 |
Inwestycyjne aktywa finansowe |
63 615 215 |
1 653 383 |
- |
2 158 108 |
- |
67 426 706 |
Wybrane aktywa |
180 183 925 |
23 588 865 |
9 831 787 |
3 981 933 |
254 766 |
217 841 276 |
PASYWA |
|
|
|
|
|
|
Zobowiązania wobec banków |
3 437 500 |
1 505 140 |
625 |
428 810 |
1 237 |
5 373 312 |
Zobowiązania wobec klientów |
142 718 944 |
19 336 810 |
580 336 |
7 305 705 |
1 580 460 |
171 522 255 |
Zobowiązania podporządkowane |
1 104 696 |
1 649 909 |
- |
- |
- |
2 754 605 |
Wybrane pasywa |
147 261 140 |
22 491 859 |
580 961 |
7 734 515 |
1 581 697 |
179 650 172 |
Luka pozycji walutowej w CHF wynika z nadwyżki kredytów hipotecznych w CHF nad depozytami w tej walucie, przyjętymi przez Bank. Ulega ona stopniowemu zmniejszeniu wskutek spłat portfela hipotecznego. Kredyty CHF są obecnie w przeważającej części są finansowane z wykorzystaniem transakcji CIRS. Po stronie pasywów, odnotowano wzrost depozytów walutowych, głównie w EUR.
Za aktywne zarządzanie ryzykiem ceny instrumentów kapitałowych notowanych na aktywnym rynku odpowiedzialne jest Biuro Maklerskie Santander Bank Polska S.A. funkcjonujące w ramach Pionu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej. Źródłem powyższego ryzyka są transakcje własne Biura Maklerskiego zawierane na rynkach regulowanych (instrumenty rynku kasowego i kontrakty futures).
Powyższe ryzyko jest mierzone modelem wartości zagrożonej (VaR) opartym na metodzie analizy historycznej.
Proces zarządzania ryzykiem rynkowym w Biurze Maklerskim jest nadzorowany przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego Santander Bank Polska. Komitet odpowiada m.in. za przyznawanie limitu VaR dla Biura Maklerskiego oraz akceptację zmian w metodologii pomiaru ryzyka i nadzoruje proces zarządzania tym ryzykiem.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zamieszczona poniżej tabela ilustruje miary ryzyka w 2021 i 2020 roku (dane w mln PLN).
Ryzyko instrumentów kapitałowych |
VAR |
|
Jednodniowy okres utrzymywania pozycji |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Średni |
316 |
275 |
Maksymalny |
595 |
729 |
Minimalny |
113 |
77 |
na koniec okresu |
364 |
240 |
Limit |
1 969 |
1 846 |
W 2021 r. nie wystąpiły przekroczenia limitu VAR dla ryzyka instrumentów kapitałowych.
W związku z wchodzącą w życie regulacją parlamentu Europejskiego z lipca 2016 roku (2016/1011) dot. indeksów wykorzystywanych jako benchmarki dla instrumentów oraz kontraktów finansowych finansowych (Regulacja BMR) oraz decyzją o zakończeniu z końcem 2021r. kalkulacji indeksów LIBOR przez ICE Benchmark Administration Limited (IBA) , Santander Bank Polska uruchomił program rozwojowy mający na celu przygotowanie Banku do zmian wynikających z tych decyzji ( Program IBOR).
W szczególności Program IBOR koncentruje się nad zmianami koniecznymi do wprowadzenia nowych produktów bazujących na indeksach stóp procentowych zgodnych z Regulacją BMR a w szczególności indeksach zastępujących doczasowy LIBOR (głównie GBP, CHF, EUR i USD). Jednocześnie trwają prace nad przygotowaniem Banku do wprowadzenia zmian dla zawartych transakcji mających datę zapadalności/wymagalności po 31 grudnia 2021 czyli po dacie zaprzestania kalkulacji wskaźnika LIBOR.
Portfele Banku oraz Spółek Zależnych zawierają produkty oparte o stawki EONIA oraz LIBOR odpowiednio dla walut CHF, EUR, GBP oraz USD. Największy portfel to umowy hipoteczne oparte o stawkę LIBOR CHF (ok. 32 tysiące umów w SBP i ok. 14 tysięcy umów w SCB). Drugim największym pod kątem ilości umów portfelem są kontrakty hipoteczne oparte o stawkę LIBOR EUR (ok. 1600 umów).
Zgodnie z komunikatem wydanym przez FCA (Financial Conduct Authority) z dnia 5 marca 2021 roku, stawki LIBOR dla wszystkich walut, z wyłączeniem LIBOR USD, przestaną być publikowane przez administratora lub przestaną być reprezentatywne wraz z końcem 2021 roku. W przypadku stopy procentowej LIBOR USD wszystkie tenory, z wyłączeniem tenorów 1-tygodniowego oraz 2-miesięcznego, będą publikowane do 30 czerwca 2023 roku.
Dla produktów opartych o wskaźnik LIBOR CHF Komisja Europejska wydała decyzję, która została opublikowana dnia 14 października 2021 roku w formie Rozporządzenia Wykonawczego. Komisja Europejska wyznaczyła alternatywną stopę SARON jako zamiennik dla referencyjnej stopy procentowej LIBOR CHF. Dzięki wydaniu decyzji przez Komisję Europejską, nie występuje konieczność indywidualnej renegocjacji poszczególnych umów z klientami. Pod koniec grudnia 2021 roku wysłana została komunikacja do klientów posiadających produkty oparte o LIBOR CHF, informująca o zastosowaniu przez Bank Rozporządzenia Wykonawczego Komisji Europejskiej i przedstawiająca opis tego rozwiązania. Od 1 stycznia 2022 r. wszelkie odniesienia do LIBOR CHF w kontraktach i instrumentach finansowych zostaną automatycznie zastąpione odniesieniami do stawki SARON. Zostanie zastosowana korekta Spread Adjustment, aby ograniczyć do minimum ekonomiczne skutki wprowadzenia stawki zastępczej, wynikające z różnicy pomiędzy wartościami stawek LIBOR CHF i SARON. Wartość tej korekty jest równa spreadowi opublikowanemu dla każdego odpowiedniego terminu zapadalności i obliczonemu w dniu 5 marca 2021 roku jako historyczna mediana różnic między daną stopą LIBOR CHF a odpowiednią stopą składaną SARON w pięcioletnim okresie retrospektywnym dla każdego danego terminu zapadalności. Zastąpienie nastąpi automatycznie od 1 stycznia 2022 r., a umowy będą mogły być kontynuowane bez konieczności ingerencji stron umowy. Strony będą mogły zdecydować się na dwustronną renegocjację umów. W przypadku, gdy strony zdecydują się to zrobić, stopa wyznaczona zgodnie z Rozporządzeniem Wykonawczym nie ma zastosowania.
Dla produktów opartych o wskaźnik EONIA, ma zastosowanie Rozporządzenie Wykonawcze Komisji Europejskiej opublikowane dnia 22 października 2021 roku. Rozporządzenie wyznacza stopę wolną od ryzyka €STR jako zamiennik dla stopy procentowej EONIA. Zastosowana zostanie również stała wartość korekty Spread Adjustment między stopą EONIA a stopą €STR, co pozwoli ograniczyć do minimum ekonomiczne skutki wprowadzenia stawki zastępczej, wynikające z różnicy pomiędzy wartościami stawek EONIA i €STR. Bank w swoim portfelu posiada 19 umów opartych o stawkę EONIA.
Dla produktów opartych o stopę procentową LIBOR EUR, jako stopę alternatywną Bank zdecydował zastosować wskaźnik EURIBOR. Dla klientów posiadających kredyty hipoteczne, do połowy czerwca 2021 roku, odbyła się wysyłka ostatecznej wersji aneksu do umowy wraz z obowiązkowym pakietem informacyjnym BMR. Dla umów bez podpisanych aneksów Bank zastosuje do końca obowiązywania umowy, ostatnie oprocentowanie ustalone wg stawki LIBOR EUR publikowanej w 2021 roku.
Dla produktów opartych o stopę procentową LIBOR GBP, jako stopę alternatywną Bank zdecydował zastosować wskaźnik SONIA. Dla klientów posiadających kredyty hipoteczne (9 umów) wysyłka komunikacji, zawierającej aneksy oraz obowiązkowy pakiet informacyjny BMR do klientów, odbyła się w trzecim kwartale 2021 roku. Pod koniec 2021 roku wysłana została komunikacja do klientów,
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
posiadających kredyty hipoteczne, informująca o zastosowaniu stawki syntetycznej LIBOR GBP w przypadku umów bez podpisanych aneksów. Zgodnie z komunikatem FCA, syntetyczny LIBOR GBP stanowi kontynuację stawki LIBOR GBP, w oparciu o zmodyfikowaną metodologię i będzie publikowany do końca 2022 roku.
Dla produktów opartych o stopę procentową LIBOR USD, jako stopę alternatywną Bank zdecydował zastosować wskaźnik SOFR. Zgodnie z komunikatem wydanym przez FCA (Financial Conduct Authority) z dnia 5 marca 2021 roku, stopa procentowa LIBOR USD dla wszystkich tenorów, z wyłączeniem tenorów 1-tygodniowego oraz 2-miesięcznego, będzie publikowana do 30 czerwca 2023 roku. W związku z tym komunikatem, Bank aneksował głównie umowy będące produktami odnawialnymi opartymi o stopę procentową LIBOR USD oraz multilinie, dla których jedną z wykorzystywanych stóp procentowych był LIBOR USD.
W portfelach Banku ani spółek zależnych nie występują ekspozycje oparte o stawki LIBOR JPY z zapadalnością powyżej 2021 roku.
Bank monitoruje ryzyka w zakresie potencjalnych zmian dla stawek WIBOR i EURIBOR. W latach 2020-2021 Program skupiał się na portfelach opartych o znikające stawki LIBOR i EONIA. W roku 2022 Program będzie kontynuowany, priorytetem będą portfele oparte o LIBOR USD, WIBOR, WIBID i EURIBOR.
Podjęte zostały już działania w zakresie stawek WIBOR i EURIBOR. Dla części produktów zostały wprowadzone wzorce umowne zawierające klauzule awaryjne. Dla portfela historycznego monitorowane są ekspozycje i aneksowane umowy wprowadzające odpowiednie klauzule awaryjne. Dla stawek WIBOR i EURIBOR tam gdzie umowy były oparte o regulaminy czy ogólne warunki finansowania zmiany zostały wprowadzone aktualizacją tych dokumentów. Dotyczy to sfery depozytowej, kredytowej i transakcji skarbowych we wszystkich segmentach klientów.
Prace w ramach Programu IBOR prowadzone są w głównej mierze przez szerokie grono ekspertów reprezentujących wszystkie linie biznesowe Banku, wspieranych przez ekspertów z renomowanych firm doradczych, pod nadzorem Komitetu Sterującego w skład którego wchodzą głównie członkowie Zarządu oraz kadra najwyższego szczebla.
Prace w Santander Bank Polska S.A. są koordynowane z przygotowaniami trwającym zarówno w spółkach zależnych jak i na poziomie całej grupy Santander.
Poniżej dane dotyczące podziału aktywów i zobowiązań Grupy Santander Bank Polska S.A. wg stanu na 31.12.2021 r.:
31.12.2021 |
Wartość bilansowa brutto |
Nominał |
w tym: |
||||
Aktywa |
Zobowiązania |
|
Aktywa |
Zobowiązania |
Nominał |
||
Aktywa i zobowiązania oparte o CHF LIBOR |
|||||||
Wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
9 275 285 |
- |
|
9 275 285 |
- |
|
|
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
- |
- |
- |
- |
|||
Należności/depozyty od banków |
- |
- |
- |
- |
|||
Należności od /depozyty klientów |
9 271 589 |
- |
9 271 589 |
- |
|||
Należności/zobwiązania z tyt trans. z przyrzeczeniem odkupu |
- |
- |
- |
||||
Należności/zobowiązania leasingowe |
3 696 |
- |
3 696 |
- |
|||
Łącznie wartość bilansowa brutto aktywów i pasywów opartych o CHF LIBOR |
9 275 285 |
- |
|
9 275 285 |
- |
|
|
Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu (nominał) |
|
353 608 |
353 608 |
||||
Zabezpieczające Instrumenty pochodne (nominał) |
|
|
6 828 294 |
|
|
6 828 294 |
|
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
|
Wartość bilansowa brutto |
Nominał |
w tym: |
|||
Aktywa |
Zobowiązania |
|
Aktywa |
Zobowiązania |
Nominał |
|
Inne niż pochodne aktywa i zobowiązania oparte o GBP LIBOR |
||||||
Wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
25 293 |
- |
|
25 293 |
|
|
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
- |
- |
- |
- |
||
Należności/depozyty od banków |
- |
- |
- |
- |
||
Należności od /depozyty klientów |
25 293 |
- |
25 293 |
- |
||
Należności/zobwiązania z tyt transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
- |
- |
- |
|||
Należności/zobowiązania leasingowe |
- |
- |
- |
- |
||
Łącznie wartość bilansowa brutto aktywów i pasywów opartych o GBP LIBOR |
25 293 |
- |
|
25 293 |
- |
|
Instrumenty pochodne (nominał) |
|
|
- |
|
|
- |
|
Wartość bilansowa brutto |
Nominał |
w tym: |
|||||
Aktywa |
Zobowiązania |
|
Aktywa |
Zobowiązania |
Nominał |
|||
Inne niż pochodne aktywa i zobowiązania oparte o EUR LIBOR |
||||||||
Wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
315 346 |
- |
|
315 346 |
- |
|
||
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
- |
- |
- |
- |
||||
Należności/depozyty od banków |
- |
- |
- |
- |
||||
Należności od /depozyty klientów |
310 818 |
- |
310 818 |
- |
||||
Należności/zobwiązania z tyt transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
- |
- |
- |
|||||
Należności/zobowiązania leasingowe |
4 528 |
- |
4 528 |
- |
||||
Łącznie wartość bilansowa brutto aktywów i pasywów opartych o EUR LIBOR |
315 346 |
- |
|
315 346 |
- |
|
||
Instrumenty pochodne (nominał) |
|
|
- |
|
|
- |
||
W związku z reformą IBOR, Grupa jest narażona na następujące rodzaje ryzyka:
Ryzyko prowadzenia działalności:
Przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne może prowadzić do ryzyka nadużyć lub niewłaściwego postępowania wobec klientów, skutkującego skargami ze strony klientów, karami lub utratą reputacji. Możliwe zagrożenia to: ryzyko wprowadzenia klientów w błąd, ryzyko nadużyć na rynku (w tym wykorzystywanie informacji poufnych i manipulacje na rynku), ryzyko praktyk antykonkurencyjnych, zarówno w czasie przejścia jak i po nim (np. zmowa i wymiana informacji) oraz ryzyko spowodowane konfliktem interesów. Grupa posiada silne struktury zarządzania procesem przejścia, aby zapewnić mitygację ryzyka.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Ryzyko cenowe:
Przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne oraz zaprzestanie stosowania wskaźników referencyjnych stóp procentowych może wpływać na mechanizmy cenowe stosowane przez Grupę w odniesieniu do niektórych transakcji, w tym ustanowienie Standardowej Stawki Zmiennej stosowanej w odniesieniu do kredytów hipotecznych. Dla niektórych instrumentów finansowych konieczne będzie opracowanie nowych modeli ustalania cen.
Ryzyko związane z podstawą stopy procentowej:
Ryzyko to składa się z dwóch komponentów:
– jeżeli dwustronne negocjacje z kontrahentami Grupy nie zakończą się powodzeniem przed zaprzestaniem obowiązywania stopy IBOR, zachodzi znacząca niepewność co do przyszłej stopy procentowej. Taka sytuacja prowadzi do dodatkowego ryzyka stopy procentowej, które nie zostało uwzględnione w czasie zawierania umów i nie jest przedmiotem naszej strategii zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Przykładowo, w niektórych przypadkach postanowienia dotyczące stosowania innych wskaźników w umowach, w których stosowana jest stawka IBOR, może spowodować, że przez pozostały okres utrzymywana będzie stała stopa procentowa na poziomie ostatniej stawki IBOR Grupa ściśle współpracuje ze wszystkimi kontrahentami, aby uniknąć takiej sytuacji, jeżeli jednak ma ona miejsce, polityka zarządzania ryzykiem stopy procentowej stosowana w Grupie będzie standardowo stosowana i może spowodować likwidację swapów stóp procentowych lub zawarcie nowych transakcji swapowych, aby utrzymać połączenie zmiennych i stałych stóp procentowych dla posiadanego długu.
– ryzyko stopy procentowej może również zachodzić w sytuacji, gdy przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne dla niepochodnych i pochodnych instrumentów utrzymywanych w celu zarządzania ryzykiem stopy procentowej związanym z instrumentem niepochodnym nastąpi w różnych momentach. Ryzyko to może również wystąpić w przypadku przejścia na inne stawki dla transakcji pochodnych typu back-to-back w różnych momentach. Grupa będzie monitorować, czy zarządzanie ryzykiem, o którym mowa powyżej, odbywa się zgodnie ze stosowanymi zasadami zarządzania ryzykiem, zaktualizowanymi, aby zezwolić na tymczasowy, nieprzekraczający 12 miesięcy brak dopasowania i ustalić dodatkową podstawę swapów stóp procentowych, jeżeli jest ona wymagana.
Ryzyko płynności:
Stawki IBOR oraz alternatywne wskaźniki referencyjne, które zostaną przyjęte przez Grupę, istotnie się od siebie różnią. Stawki IBOR są stawkami przyszłościowymi wyznaczanymi na określony okres (np. trzy miesiące) na początku takiego okresu i uwzględniają spread bankowy. Alternatywne wskaźniki referencyjne to zazwyczaj wolne od ryzyka stawki overnight publikowane na koniec dnia, które nie zawierają spreadu kredytowego.
Różnice, o których mowa powyżej, będą powodować dodatkową niepewność co do płatności odsetek według zmiennego oprocentowania, wymagającą dodatkowego zarządzania płynnością. Zasady zarządzania ryzykiem płynności stosowane przez Grupę zostały zaktualizowane, aby zapewnić odpowiednie zasoby płynne na wypadek nieoczekiwanych wzrostów stawek overnight.
Rachunkowość:
Jeżeli przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne dla niektórych umów nie pozwoli na zastosowanie zwolnień przewidzianych przez zmiany w ramach Etapu 2, wówczas skutkiem może być rozwiązanie powiązania zabezpieczającego, a w konsekwencji zwiększona zmienność w rachunku zysków i strat. Tak może się stać, jeżeli nowo wyznaczone powiązania zabezpieczające nie będą w pełni efektywne lub jeżeli niepochodne instrumenty finansowe zostaną zmienione lub usunięte ze sprawozdania finansowego.
W przypadku umów kredytowych odnoszących się do stawki LIBOR CHF Bank przeszedł na wskaźniki RFR zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, a w przypadku instrumentów pochodnych, które zabezpieczają ten portfel, stawka LIBOR CHF zmieni się zgodnie ze standardem ISDA Protocol.
W oparciu o przeprowadzony test efektywności bazujący na nowych stawkach dla CHF -zarówno dla portfela kredytowego jak i instrumentu zabezpieczającego – Bank ocenił, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo spełnienia wymogu efektywności ustanowionych relacji hedgingowych w przyszłości.
W związku z powyższym, w przypadku strategii zabezpieczających portfel kredytowy w CHF, Bank zdecydował o kontynuacji ustanowionych relacji zabezpieczające w oparciu o istniejące instrumenty.
Ryzyko postępowania sądowego:
W przypadku braku porozumienia w sprawie wdrożenia reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej dla obowiązujących umów (np. z powodu różnych interpretacji obowiązujących postanowień dotyczących stosowania innych wskaźników) zachodzi ryzyko postępowania sądowego i przeciągających się sporów z kontrahentami, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami, np. kosztami obsługi prawnej. Grupa ściśle współpracuje ze wszystkimi kontrahentami, aby uniknąć takiej sytuacji.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Ryzyko regulacyjne:
Modele i metody regulacyjne są obecnie aktualizowane (np. aby uwzględnić nowe dane rynkowe). Zachodzi ryzyko, że pełna aktualizacja, testy oraz akceptacja modeli przez organy regulacyjne nie nastąpią w terminie.
Ryzyko operacyjne:
Aktualizujemy nasze systemy IT, aby w pełni zarządzać przejściem na alternatywne wskaźniki referencyjne. Zachodzi ryzyko, że tego rodzaju aktualizacje nie będą działać w pełni na czas, skutkując koniecznością przeprowadzania dodatkowych procedur manualnych wiążących się z ryzykiem operacyjnym.
Ryzyko płynności jest definiowane jako ryzyko nie wywiązania się z bezwarunkowych i warunkowych zobowiązań wobec klientów i kontrahentów w wyniku niedopasowania przepływów finansowych.
Działalność i strategie związane z ryzykiem płynności podlegają bezpośredniemu nadzorowi przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego i są realizowane w oparciu o ramy określone w zatwierdzonej przez Zarząd i Radę Nadzorczą polityce zarządzania ryzykiem płynności.
Polityka zarządzania ryzykiem płynności Grupy Santander Bank Polska S.A. ma na celu:
· zapewnienie zdolności do finansowania aktywów i terminowego wykonania bieżących i przyszłych zobowiązań po ekonomicznej cenie;
· zarządzanie terminowym niedopasowaniem strumieni przepływów wynikających z aktywów i zobowiązań, w tym niedopasowaniem przepływów pieniężnych w ujęciu śróddziennym, w warunkach normalnych oraz w warunkach stresowych;
· ustalenie poziomu – poprzez szereg limitów wewnętrznych – podejmowanego ryzyka płynności;
· zapewnienie właściwej organizacji procesu zarządzania płynnością w całej Grupie Santander Bank Polska;
· odpowiednie przygotowanie organizacji na przypadek wystąpienia negatywnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych;
· zapewnienie zgodności z obowiązującymi wymaganiami nadzorczymi zarówno jakościowymi, jak i ilościowymi.
Generalną zasadą przyjętą przez Grupę Santander Bank Polska S.A. w procesie zarządzania płynnością jest to, że wszystkie oczekiwane wypływy, które wystąpią w ciągu 1 miesiąca związane z lokatami, środkami bieżącymi, uruchomieniami kredytów, realizacją gwarancji, rozliczeniami do realizacji, muszą mieć co najmniej pełne pokrycie przez przewidywane wpływy lub dostępne aktywa łatwo zbywalne (HQLA – High Quality Liquid Assets), przy założeniu normalnych lub przewidywalnych warunków funkcjonowania Grupy. Zasadniczo do aktywów łatwo zbywalnych (HQLA) są zaliczane: gotówka znajdująca się w kasach Banku, nadwyżka środków na rachunku nostro w Narodowym Banku Polskim ponad wymagany poziom rezerwy obowiązkowej oraz papiery wartościowe, które mogą być sprzedane lub zastawione w ramach transakcji repo lub kredytu lombardowego w NBP. Na 31.12.2021 r. wysokość bufora aktywów łatwo zbywalnych wynosiła 72,01 mld PLN dla Banku oraz 75,00 mld PLN dla Grupy.
Polityka ta ma na celu również zapewnienie odpowiedniej struktury finansowania rosnącej skali działalności Grupy przez zachowanie na zdefiniowanym poziomie wskaźników płynności strukturalnej.
Grupa stosuje szereg dodatkowych limitów i poziomów obserwacyjnych nałożonych m.in. na:
· wskaźnik kredytów udzielonych do depozytów;
· wskaźniki uzależnienia od finansowania na rynku hurtowym - służące do oceny koncentracji finansowania walutowego pozyskiwanego z rynku hurtowego;
· miary koncentracji finansowania depozytowego i hurtowego;
· poziom aktywów zastawianych;
· wskaźniki wymagane w ramach CRD IV/CRR – LCR i NSFR;
· czas przetrwania w warunkach skrajnych;
· poziom bufora aktywów łatwo zbywalnych;
· poziom bufora aktywów możliwych do upłynnienia w horyzoncie śród-dziennym.
W procesie ustalania wewnętrznych limitów ryzyka płynności, w tym limitów wchodzących w skład deklaracji akceptowanego poziomu ryzyka, Bank uwzględnia zarówno historyczne poziomy wybranych miar płynności jak i ich przyszłe poziomy szacowane na podstawie planu finansowego. Bank kalibrując limity bierze ponadto pod uwagę wyniki testów warunków skrajnych.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Grupa Santander Bank Polska S.A. nie rzadziej niż raz w roku przeprowadza Proces Wewnętrznej Oceny Adekwatności Płynności (ILAAP), którego celem jest zapewnienie, że Grupa w skuteczny sposób kontroluje oraz zarządza ryzykiem płynności.
W szczególności:
· zapewnia, że Grupa Santander Bank Polska S.A. utrzymuje wystarczającą zdolność do realizowania swoich zobowiązań w dacie ich wymagalności;
· dokonuje przeglądu kluczowych czynników ryzyka płynności oraz zapewnia, że testy warunków skrajnych odzwierciedlają te czynniki oraz że są w odpowiedni sposób kontrolowane;
· odzwierciedla zarówno proces zarządzania ryzykiem płynności jak i proces nadzoru;
· przeprowadza ocenę zdolności pozyskiwania płynności.
Wyniki ILAAP podlegają akceptacji przez Zarząd i Radę Nadzorczą stanowiąc tym samym potwierdzenie w adekwatności poziomu płynności Grupy Santander Bank Polska S.A. w zakresie poziomu aktywów płynnych, ostrożnościowego profilu finansowania oraz funkcjonujących w Grupie mechanizmów zarządzania i kontroli ryzyka płynności.
Odpowiedzialność za identyfikację i pomiar ryzyka płynności spoczywa na Pionie Zarządzania Ryzykiem, w ramach którego funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego.
Departament odpowiada za opracowanie polityk zarządzania ryzykiem płynności, wykonywanie testów warunków skrajnych oraz bieżący pomiar i raportowanie ryzyka.
Płynność jest mierzona za pomocą modyfikowanej (urealnionej) luki płynności, która jest konstruowana oddzielnie dla pozycji złotowych i w walutach obcych. Raportowane przyszłe przepływy kontraktowe podlegają modyfikacji opartej na badaniach statystycznych zachowania bazy depozytowej i portfela kredytowego oraz ocenie płynności produktów / rynku - w kontekście możliwości upłynnienia papierów wartościowych Skarbu Państwa poprzez ich sprzedaż lub zastawienie w transakcjach repo na rynku lub z wykorzystaniem instrumentów wsparcia płynności w NBP, a także możliwości rolowania finansowania pozyskiwanego z rynku hurtowego.
Bank w pomiarze ryzyka płynności analizuje ponadto skalę wypływów płynności wynikających z potencjalnej konieczności uzupełnienia depozytów zabezpieczających z tytułu wyceny transakcji na rynku instrumentów pochodnych oraz uzupełnienia zabezpieczeń w zabezpieczonych transakcjach dot. finansowania, m.in. na skutek obniżenia oceny kredytowej Banku.
Równolegle pomiar płynności dokonywany był zgodnie z obowiązującą według stanu na 31.12.2021 r. uchwałą KNF nr 386/2008 w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności oraz wymaganiami określonymi w pakiecie CRDIV / CRR oraz w związanych z w/w pakietem aktach wykonawczych.
W celu bardziej precyzyjnego określenia profilu ryzyka Grupa przeprowadza testy warunków skrajnych w 8 scenariuszach:
· scenariusz bazowy, zakładający brak odnawialności finansowania z rynku hurtowego;
· kryzys idiosynkratyczny (specyficzny dla Banku);
· lokalny kryzys systemowy;
· globalny kryzys systemowy;
· scenariusz połączony (połączenie scenariuszy kryzysu idiosynkratycznego i lokalnego oraz globalnego kryzysu systemowego);
· scenariusz dotyczący przyspieszonego wycofania depozytów w ciągu jednego miesiąca (1M);
· scenariusz zakładający przyspieszone wycofanie depozytów poprzez kanały elektroniczne.
Dla każdego z powyższych scenariuszy Bank szacuje minimalny okres w jakim pozostanie płynny (survival horizon) i dla wybranych scenariuszy Bank nakłada limity na czas przetrwania. W skład apetytu na ryzyko płynności wchodzi z kolei limit określony jako minimalny okres przetrwania w najgorszym spośród trzech scenariuszy: idiosynkratycznym, lokalnym systemowym oraz globalnym systemowym.
Dodatkowo Bank przeprowadza testy warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności śróddziennej oraz odwrócone testy warunków skrajnych.
Odpowiedzialność za raportowanie ryzyka płynności spoczywa na Pionie Zarządzania Ryzykiem, w ramach którego funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego.
Wyniki pomiaru ryzyka płynności są przekazywane przez Departament Ryzyka Finansowego do osób odpowiedzialnych za operacyjne zarządzanie płynnością Banku oraz do osób odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem płynności w cyklu dziennym (informacje dotyczące płynności śróddziennej oraz dot. płynności bieżącej z uwzględnieniem miar dot. finansowania walutowego oraz LCR) a także do wyższej kadry zarządzającej w cyklu miesięcznym (pozostałe miary płynnościowe, w tym miary nadzorcze).
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Odpowiedzialność za nadzorowanie procesu zarządzania ryzykiem płynności spoczywa na Komitecie ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO), który pełni też funkcję doradczą dla Zarządu. ALCO przygotowuje strategie zarządzania oraz rekomenduje Zarządowi podejmowanie odpowiednich działań w zakresie strategicznego zarządzania płynnością, w tym w zakresie strategii finansowania działalności Banku. Codzienne zarządzanie ryzykiem płynności jest delegowane do Pionu Zarządzania Finansami, w ramach którego funkcjonuje Departament Zarządzania Aktywami i Pasywami odpowiedzialny za opracowanie i aktualizację odpowiednich strategii zarządzania płynnością.
W przypadku wystąpienia niespodziewanych trudności płynnościowych - spowodowanych czynnikami zewnętrznymi lub wewnętrznymi - Bank posiada opracowany i zatwierdzony przez Zarząd oraz Radę Nadzorczą - plan awaryjny płynności uzupełniony testami warunków skrajnych, w którym uwzględniono scenariusze skrajne o różnorodnej charakterystyce, i który umożliwiających adekwatną i skuteczną reakcję na nieoczekiwane zewnętrzne i wewnętrzne zaburzenia płynności poprzez:
· identyfikację symptomów wskazujących na zagrożenie dla płynności Banku – poprzez zestaw na bieżąco monitorowanych wskaźników wczesnego ostrzegania;
· efektywne zarządzanie płynnością / finansowaniem – z wykorzystaniem zestawu potencjalnych działań naprawczych oraz struktury zarządczej dopasowanych do charakteru sytuacji skrajnej;
· komunikację z klientami, kluczowymi kontrahentami rynkowymi, akcjonariuszami oraz organami nadzoru.
W 2021 r. Grupa Santander Bank Polska S.A. koncentrowała się na efektywnej alokacji utrzymującej się nadwyżki płynności zakumulowanej wskutek napływu depozytów klientowskich w 20121 r. Na koniec grudnia 2021 r. relacja kredytów do depozytów wyniosła 80% w stosunku do 83% na koniec grudnia 2020, podczas gdy wskaźnik pokrycia wypływów netto w ujęciu skonsolidowanym wynosił 215%, w stosunku do 207% w roku poprzednim.
W 2021 r. oraz w okresie porównawczym wszystkie kluczowe miary nadzorcze dla Banku i Grupy były utrzymywane na wymaganym poziomie.
W poniższych tabelach przedstawiono skumulowaną lukę płynności skonsolidowanym dla Grupy Santander Bank Polska S.A. wg stanu na dzień 31.12.2021 r. oraz w okresie porównawczym (zaprezentowano kwoty nominalne).
31.12.2021 |
A'vista |
do 1 miesiąca |
od 1 do 3 miesiący |
od 3 do 6 miesiący |
od 6 do 12 miesięcy |
od 1 do 2 lat |
od 2 do 5 lat |
powyżej |
Aktywa |
23 196 074 |
16 151 313 |
11 481 410 |
10 979 981 |
23 975 490 |
29 154 191 |
61 310 276 |
60 763 755 |
Pasywa |
160 757 692 |
11 752 711 |
9 070 134 |
5 074 839 |
5 592 794 |
8 782 879 |
3 373 543 |
2 724 904 |
w tym: |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu |
- |
244 000 |
- |
44 511 |
222 553 |
- |
- |
- |
- Zobowiązania wobec banków |
528 663 |
683 098 |
724 968 |
919 149 |
1 023 077 |
64 391 |
437 697 |
19 094 |
- Zobowiązania wobec klientów |
160 229 029 |
10 170 384 |
5 067 632 |
3 218 724 |
2 673 986 |
1 825 344 |
1 623 460 |
844 161 |
- Emisje własne |
- |
- |
3 747 834 |
850 000 |
1 394 325 |
6 621 178 |
185 387 |
- |
- Zobowiązania podporządkowane |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
1 011 868 |
1 730 578 |
- Zobowiązania z tytułu leasingu |
- |
19 949 |
29 700 |
42 455 |
84 090 |
112 562 |
102 653 |
126 005 |
Kontraktowa luka płynności |
(137 222 415) |
4 404 480 |
1 915 767 |
5 912 460 |
18 398 376 |
20 190 997 |
57 938 368 |
58 038 850 |
Skumulowana kontraktowa luka płynności |
(137 222 415) |
(132 817 936) |
(130 902 169) |
(124 989 709) |
(106 591 333) |
(86 400 336) |
(28 461 968) |
29 576 882 |
Instrumenty pochodne netto |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Instrumenty pochodne brutto -aktywa |
- |
40 411 652 |
32 720 567 |
10 179 777 |
12 945 720 |
18 080 398 |
12 547 466 |
2 569 712 |
Instrumenty pochodne brutto-zobowiązania |
- |
40 535 889 |
32 389 349 |
10 077 416 |
12 654 608 |
18 005 230 |
13 033 621 |
2 931 020 |
Pozycje pozabilansowe łącznie |
39 533 266 |
2 971 930 |
1 032 105 |
418 837 |
1 239 945 |
331 116 |
51 390 |
582 |
-gwarancje |
8 708 673 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
-linie kredytowe |
7 722 455 |
2 945 243 |
751 954 |
196 955 |
- |
- |
- |
- |
. * Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2020 |
A'vista |
do 1 miesiąca |
od 1 do 3 miesiący |
od 3 do 6 miesiący |
od 6 do 12 miesięcy |
od 1 do 2 lat |
od 2 do 5 lat |
powyżej 5 lat |
Aktywa |
16 123 289 |
12 589 749 |
9 660 613 |
9 109 985 |
14 599 788 |
31 548 981 |
60 297 061 |
60 598 888 |
Pasywa |
140 904 002 |
11 394 995 |
8 984 317 |
6 188 389 |
8 620 771 |
6 327 350 |
3 788 592 |
2 334 370 |
w tym: |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu |
- |
14 387 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- Zobowiązania wobec banków |
386 976 |
1 015 757 |
912 337 |
1 282 671 |
1 216 461 |
1 134 272 |
632 909 |
- |
- Zobowiązania wobec klientów |
140 517 026 |
9 068 255 |
6 234 543 |
3 944 718 |
3 871 826 |
2 230 378 |
315 016 |
47 904 |
- Emisje własne |
- |
608 261 |
1 837 437 |
961 000 |
1 001 579 |
2 962 700 |
1 917 707 |
- |
- Zobowiązania podporządkowane |
- |
- |
- |
- |
2 307 400 |
- |
922 960 |
2 286 465 |
- Zobowiązania z tytułu leasingu |
- |
13 585 |
35 642 |
44 969 |
85 018 |
152 374 |
242 537 |
43 911 |
Kontraktowa luka płynności |
(124 780 713) |
1 194 755 |
676 296 |
2 921 595 |
5 979 017 |
25 221 631 |
56 508 469 |
58 264 519 |
Skumulowana kontraktowa luka płynności |
(124 780 713) |
(123 585 958) |
(122 909 662) |
(119 988 067) |
(114 009 049) |
(88 787 418) |
(32 278 949) |
25 985 570 |
Instrumenty pochodne netto |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Instrumenty pochodne brutto -aktywa |
- |
38 162 376 |
17 283 584 |
8 983 887 |
8 562 762 |
6 373 285 |
9 412 011 |
6 685 302 |
Instrumenty pochodne brutto-zobowiązania |
- |
38 076 776 |
16 745 798 |
9 011 885 |
8 589 824 |
6 361 714 |
10 039 287 |
7 091 227 |
Pozycje pozabilansowe łącznie |
35 615 827 |
4 750 671 |
623 169 |
240 631 |
195 658 |
227 800 |
69 020 |
559 |
-gwarancje |
6 946 339 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
-linie kredytowe |
7 627 005 |
3 186 590 |
418 034 |
88 690 |
- |
- |
- |
- |
* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Poniższe tabele prezentują analizę zapadalności zobowiązań i należności finansowych w ujęciu skonsolidowanym dla Grupy Santander Bank Polska S.A. wg stanu na dzień 31.12.2021 r. oraz w okresie porównawczym (niezdyskontowane przepływy pieniężne -kapitał i odsetki).
31.12.2021 |
A'vista |
do 1 miesiąca |
od 1 do 3 miesiący |
od 3 do 6 miesiący |
od 6 do 12 miesięcy |
od 1 do 2 lat |
od 2 do 5 lat |
powyżej 5 lat |
Aktywa |
23 198 725 |
16 599 526 |
12 453 008 |
13 049 477 |
28 146 214 |
35 967 497 |
74 632 093 |
85 532 788 |
Pasywa |
160 994 403 |
11 788 946 |
9 111 792 |
5 436 586 |
6 185 078 |
9 753 468 |
5 426 132 |
4 117 140 |
w tym: |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu |
- |
244 038 |
- |
44 511 |
222 553 |
- |
- |
- |
- Zobowiązania wobec banków |
527 521 |
683 014 |
724 168 |
918 997 |
1 022 604 |
66 321 |
438 460 |
19 053 |
- Zobowiązania wobec klientów |
160 466 882 |
10 173 264 |
5 074 729 |
3 231 123 |
2 688 370 |
1 826 356 |
1 627 846 |
848 753 |
- Emisje własne |
- |
- |
3 747 834 |
869 334 |
1 456 228 |
6 699 312 |
245 657 |
- |
- Zobowiązania podporządkowane |
- |
- |
13 848 |
19 274 |
50 477 |
104 792 |
1 307 144 |
1 816 475 |
- Zobowiązania z tytułu leasingu |
- |
20 633 |
30 048 |
43 780 |
87 454 |
120 728 |
114 016 |
147 176 |
Kontraktowa luka płynności |
(137 456 475) |
4 816 458 |
2 845 707 |
7 620 210 |
21 976 816 |
26 033 715 |
69 207 596 |
81 415 648 |
Skumulowana kontraktowa luka płynności |
(137 456 475) |
(132 640 017) |
(129 794 310) |
(122 174 101) |
(100 197 285) |
(74 163 569) |
(4 955 973) |
76 459 675 |
Instrumenty pochodne netto |
- |
26 151 |
(53 519) |
(62 588) |
(60 229) |
(89 978) |
(35 524) |
359 |
Instrumenty pochodne brutto-aktywa |
- |
40 454 392 |
32 745 058 |
10 302 634 |
13 227 256 |
18 546 929 |
13 287 915 |
2 680 273 |
Instrumenty pochodne brutto -zobowiązania |
- |
40 567 586 |
32 416 529 |
10 179 867 |
12 879 268 |
18 433 498 |
13 468 547 |
3 007 652 |
Pozycje pozabilansowe |
39 533 266 |
2 971 930 |
1 032 105 |
418 837 |
1 239 945 |
331 116 |
51 390 |
582 |
-gwarancje |
8 708 673 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
-linie kredytowe |
7 722 455 |
2 945 243 |
751 954 |
196 955 |
- |
- |
- |
- |
* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2020 |
A'vista |
do 1 miesiąca |
od 1 do 3 miesiący |
od 3 do 6 miesiący |
od 6 do 12 miesięcy |
od 1 do 2 lat |
od 2 do 5 lat |
powyżej 5 lat |
|
Aktywa |
16 124 789 |
12 914 322 |
10 203 632 |
10 040 833 |
16 443 296 |
34 563 305 |
66 956 165 |
74 199 559 |
|
Pasywa |
140 922 139 |
11 424 020 |
9 023 704 |
6 224 657 |
8 689 763 |
6 398 266 |
3 998 014 |
2 455 762 |
|
w tym: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu |
- |
14 387 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Zobowiązania wobec banków |
386 976 |
1 017 603 |
913 566 |
1 285 669 |
1 220 171 |
1 139 739 |
638 345 |
- |
|
Zobowiązania wobec klientów |
140 535 163 |
9 090 371 |
6 259 461 |
3 958 726 |
3 888 719 |
2 233 900 |
315 116 |
47 904 |
|
- Emisje własne |
- |
608 261 |
1 837 437 |
961 000 |
1 001 579 |
2 962 700 |
1 917 707 |
- |
|
Zobowiązania podporządkowane |
- |
- |
13 239 |
19 263 |
2 355 788 |
61 927 |
1 126 847 |
2 407 858 |
|
- Zobowiązania z tytułu leasingu |
- |
14 551 |
37 642 |
47 572 |
89 440 |
159 252 |
251 759 |
61 890 |
|
Kontraktowa luka płynności |
(124 797 350) |
1 490 302 |
1 179 928 |
3 816 175 |
7 753 534 |
28 165 038 |
62 958 150 |
71 743 797 |
|
Skumulowana kontraktowa luka płynności |
(124 797 350) |
(123 307 048) |
(122 127 120) |
(118 310 945) |
(110 557 412) |
(82 392 373) |
(19 434 223) |
52 309 574 |
|
Instrumenty pochodne netto |
- |
14 591 |
(12 932) |
(62 561) |
38 728 |
37 296 |
688 587 |
42 978 |
|
Instrumenty pochodne brutto-aktywa |
|
38 153 153 |
17 288 672 |
9 032 980 |
8 652 207 |
6 546 161 |
9 901 584 |
6 828 727 |
|
Instrumenty pochodne brutto -zobowiązania |
|
38 060 409 |
16 742 550 |
9 047 661 |
8 649 306 |
6 482 010 |
10 376 711 |
7 194 472 |
|
Pozycje pozabilansowe |
35 615 827 |
4 750 671 |
623 169 |
240 631 |
195 658 |
227 800 |
69 020 |
559 |
|
-gwarancje |
6 946 339 |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
|
-linie kredytowe |
7 627 005 |
3 186 590 |
418 034 |
88 690 |
- |
- |
- |
- |
|
* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca
W tabelach powyżej, w ramach analizy luki płynności nie uwzględniono efektu niepewności związanego z przepływami dotyczącymi kredytów hipotecznych indeksowanych kursem CHF. Z uwagi na opisane w nocie 48 ryzyka, przepływy pieniężne mogą wystąpić w terminach, walutach i kwotach innych niż aktualnie jest to zawarte w kontraktach. W ocenie banku nie spowoduje to jednak problemów związanych z dotrzymaniem obowiązujących bank regulacji płynnościowych.
Grupa w ograniczonym stopniu finansuje swoją działalność wykorzystując instrumenty o charakterze zabezpieczonym, tym niemniej na podstawie istniejących zapisów w umowach potencjalna maksymalna kwota dodatkowego zabezpieczenia z tytułu w/w instrumentów w przypadku obniżki ratingu o trzy poziomy wyniosłaby 97 mln PLN. Jednocześnie należy podkreślić, że w/w potencjalne zobowiązanie nie ma charakteru bezwarunkowego i jego ostateczna wysokość byłaby zależna od wyniku negocjacji pomiędzy Bankiem a jego kontrahentami w w/w transakcjach.
Polityką Grupy Santander Bank Polska S.A. jest utrzymywanie poziomu kapitału adekwatnego do rodzaju i skali prowadzonej działalności oraz do poziomu ponoszonego ryzyka.
Poziom funduszy własnych wymaganych do zapewnienia bezpiecznej działalności Banku i Grupy Santander Bank Polska S.A. oraz wymogów kapitałowych szacowanych na nieoczekiwane straty jest wyznaczany zgodnie z:
· Przepisami tzw. pakietu CRD IV/CRR, który składa się z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwanego dalej CRR) oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
2006/48/WE oraz 2006/49/WE (zwanej dalej Dyrektywa CDR IV), które weszły w życie 1.01.2014 r. decyzją Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA).
· Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji, a także rozporządzenie (UE) nr 648/2012
· Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/630 z dnia 17 kwietnia 2019 roku zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do minimalnego pokrycia strat z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych;
· Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19
· Wymogi te uwzględniają rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie stosowania opcji narodowych oraz wyższą wagę ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach, w tym: nieruchomościach mieszkalnych, w przypadku których wysokość raty kapitałowej lub odsetkowej uzależniona jest od zmian kursu waluty lub walut innych niż waluty przychodów osiąganych przez dłużnika, gdzie przypisuje się wagę ryzyka równą 150% oraz lokalach biurowych lub innych nieruchomościach komercyjnych, usytuowanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie przypisuje się wagę ryzyka równą 100%, z wyjątkiem nieruchomości komercyjnych służących prowadzeniu przez kredytobiorcę własnej działalności gospodarczej i nieprzynoszących dochodu generowanego przez czynsz lub zyski z ich sprzedaży, którym przypisuje się wagę ryzyka 50%.
· Ustawą z dnia 05.08.2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (zwanej dalej Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym) implementującą do polskiego prawa regulacje Dyrektywy CDR IV m.in. w zakresie utrzymywania przez banki dodatkowych buforów kapitałowych.
· Zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego dotyczących dodatkowego wymogu kapitałowego związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych.
Zarząd Banku odpowiada za całość procesów zarządzania kapitałem, szacowania i utrzymywania kapitału, w tym za procesy związane z oceną adekwatności kapitału w różnych warunkach ekonomicznych (łącznie z oceną wyników testów warunków skrajnych) oraz ich wpływu na poziom kapitału wewnętrznego, regulacyjnego i współczynniki kapitałowe. Rada Nadzorcza Banku sprawuje ogólny nadzór nad procesami szacowania kapitału wewnętrznego.
Zarząd Banku delegował uprawnienia do bieżącego zarządzania kapitałem do Komitetu Kapitałowego, który na bieżąco dokonuje oceny adekwatności kapitałowej Banku i Grupy Santander Bank Polska S.A. (również w warunkach skrajnych), monitoruje wielkość posiadanego oraz wymaganego kapitału, a także inicjuje działania mające wpływ na poziom funduszy własnych (np. rekomendując wysokość wypłaty dywidendy). Komitet Kapitałowy jest pierwszym organem w Banku określającym politykę kapitałową, zasady zarządzania kapitałem i zasady wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej. Wszelkie decyzje dotyczące poziomu utrzymywanego kapitału (podniesienia lub uwolnienia kapitału) są ostatecznie podejmowane zgodnie z obowiązującym prawem oraz Statutem Banku przez odpowiednie statutowe organy Banku.
Zgodnie ze strategią informacyjną Banku szczegółowe informacje na temat poziomu funduszy własnych oraz wymagań kapitałowych zamieszczone są w odrębnym raporcie dotyczącym adekwatności kapitałowej Grupy Santander Bank Polska na dzień 31.12.2021 r.
W 2021 roku Bank i Grupa Santander Bank Polska S.A. spełniały wszystkie wymogi nadzorcze w zakresie zarządzania kapitałem.
Dnia 12.12.2017 r. Parlament Europejski i Rada UE przyjęli Rozporządzenie nr 2017/2395 zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9. Niniejsze rozporządzenie weszło w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i znajduje zastosowanie od dnia 1.01.2018r.
Grupa Santander Bank Polska, po analizie wymogów Rozporządzenia nr 2017/2395, zdecydowała o zastosowaniu przepisów przejściowych przewidzianych przez niniejsze rozporządzenie, co oznacza, że na potrzeby oceny adekwatności kapitałowej Grupy Santander Bank Polska S.A. nieuwzględniany jest pełen wpływ wdrożenia MSSF 9.
Od czerwca 2020 r. Grupa Santander Bank Polska stosuje zaktualizowane zasady rozwiązań przejściowych związanych z MSSF 9 zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020r. Na podstawie zmian wynikających z wyżej wymienionego Rozporządzenia i art. 473a ust. 7a od czerwca 2020r. Grupa stosuje odstępstwo w postaci przypisania wagi ryzyka równej 100% do wartości korekty uwzględnionej w funduszach własnych.
Całkowite fundusze własne Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. na dzień 31 grudnia 2021 roku są wyższe o 357 224tys. zł od całkowitych funduszy własnych Grupy gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9.
Łączny współczynnik kapitałowy Grupy jest wyższy o 22 bps od łącznego współczynnika kapitałowego gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Współczynnik Tier I Grupy jest wyższy o 23 bps od współczynnika Tier I gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9.
Grupa Santander Bank Polska S.A. dokonała ujawnienia funduszy własnych, aktywów ważonych ryzykiem, współczynników kapitałowych, jak również wskaźnika dźwigni, zarówno z zastosowaniem, jak i bez zastosowania rozwiązań przejściowych wynikających z artykułu 473a Rozporządzenia (UE) nr 575/2013
Szczegółowe informacje znajdują się w Raporcie „Informacja w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. na dzień 31 grudnia 2021 roku” (Rozdział III pkt 3. Rozwiązania przejściowe w zakresie łagodzenia skutków wprowadzenia MSSF 9 względem funduszy własnych).
Na dzień 31.12.2021 r. minimalne poziomy współczynników kapitałowych, respektujące przepisy rozporządzenia CRR i Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym oraz zalecenia nadzorcze dot. domiarów w ramach filaru II, na poziomie Santander Bank Polska S.A., wynoszą:
· 9,25% dla współczynnika kapitału Tier I,
· 11,25% dla całkowitego współczynnika kapitałowego;
natomiast dla Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. są na poziomie:
· 9,272% dla współczynnika kapitału Tier I,
· 11,279% dla całkowitego współczynnika kapitałowego.
W celu zmniejszenia ryzyka ograniczenia dostępności kredytu w gospodarce (credit-crunch) wskutek pandemii COVID-19 Minister Finansów, w oparciu o rekomendację Komitetu Stabilności Finansowej, wydał w dniu 18 marca 2020 r. rozporządzenie zwalniające banki z utrzymywania bufora ryzyka systemowego, który wynosił 3%. Decyzja ta ma umożliwić bankom wykorzystanie uwolnionych z bufora środków na podtrzymanie akcji kredytowej banków i pokrycie ewentualnych strat w najbliższych kwartałach.
Wyżej wymienione współczynniki kapitałowe uwzględniają:
· Minimalne współczynniki kapitałowe, zgodnie z przepisami rozporządzenia CRR, na poziomie 4,5% współczynnika kapitału podstawowego Tier I, 6,0% współczynnika kapitału Tier I i 8,0% całkowitego współczynnika kapitałowego.
· Na podstawie wydanej przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji z dnia 5 listopada 2019 r. wygasły wcześniejsze zalecenia dotyczące Santander Bank Polska S.A. w ramach dodatkowego wymogu kapitałowego związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych z dnia z 15 października 2018 r. oraz 28 listopada 2018 r. Odwołanie wcześniejszej decyzji zostało wydane na podstawie przeprowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego corocznej identyfikacji banków istotnie zaangażowanych w zabezpieczone hipoteką walutowe kredyty i pożyczki, Santander Bank Polska S.A. nie osiągnął progu istotności zaangażowania powyższych kredytów i Komisja Nadzoru Finansowego nie nałożyła dodatkowego bufora w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych na poziomie Banku.
· Dodatkowa wartość wymogu kapitałowego została ustalona na poziomie Grupy Santander Bank Polska S.A. zgodnie z decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 16 listopada 2021 r. Na dzień 31 grudnia 2021 r, bufor związany z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych wynosi 0,029 p.p. dla łącznego współczynnika kapitałowego, 0,022 p.p. dla współczynnika kapitału Tier I i 0,016 p.p. dla współczynnika kapitału podstawowego Tier I.
· Bufor kapitałowy z tytułu zaklasyfikowania Santander Bank Polska S.A. do kategorii innej instytucji o znaczeniu systemowym. Zgodnie z pismem z dnia 19 grudnia 2017 r. Santander Bank Polska S.A. został zidentyfikowany jako inna instytucja o znaczeniu systemowym i został na niego nałożony dodatkowy bufor kapitałowy. Na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 14 października 2019 r. Santander Bank Polska S.A. utrzymuje dodatkowe fundusze własne w wysokości 0,75 p. p. Grupa Santander Bank Polska S.A utrzymuje bufor kapitałowy na tym samym poziomie.
· Bufor zabezpieczający utrzymywany zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym. Zgodnie z dostosowaniem do przepisów CRR w 2019 roku bufor ten osiągnął maksymalną wartość 2,50 p. p.,
· Bufor antycykliczny wprowadzony zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym i zmieniany przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia. Od 1 stycznia 2016 r. wskaźnik bufora antycyklicznego został ustalony na poziomie 0 p.p. dla ekspozycji kredytowych na terytorium Polski.
Ponadto, 11 lutego 2022 r. Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie dodatkowego narzutu kapitałowego. Szersza informacja na ten temat znajduje się w Nocie 58 „Zdarzenia, które wystąpiły po dacie zakończenia okresu sprawozdawczego”.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Składowe minimalnego wymogu kapitałowego |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|
Minimalne współczynniki kapitałowe |
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I |
4,5% |
4,5% |
Współczynnik kapitału Tier I: |
6% |
6% |
|
Łączny współczynnik kapitałowy: |
8% |
8% |
|
Dodatkowy wymóg kapitałowy w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych |
Santander Bank Polska |
brak wymogu |
brak wymogu |
Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska: |
|
||
Dla łącznego współczynnika kapitałowego: |
ü 0,029 p.p. |
ü 0,034 p.p. |
|
- dla współczynnika kapitału Tier I: |
ü 0,022 p.p. |
ü 0,026 p.p. |
|
- dla współczynnika kapitału podstawowego Tier I: |
ü 0,016 p.p |
ü 0,019 p.p. |
|
Bufor kapitałowy z tytułu zaklasyfikowania Santander Bank Polska S.A. do kategorii innej instytucji o znaczeniu systemowym |
ü 0,75 p.p. |
ü 0,75 p.p. |
|
Bufor zabezpieczający utrzymywany zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym |
ü 2,5 p.p. |
ü 2,5 p.p. |
|
Bufor ryzyka systemowego (BRS) |
ü 0 p.p. |
ü 0 p.p. |
Wymóg kapitałowy Grupy Santander Bank Polska S.A. wyznaczany jest zgodnie z częścią trzecią Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwanego dalej CRR), z póź.zm. wprowadzonymi m.in. Rozporządzeniem 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniającym rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19, które stanowiło podstawę prawną na dzień sprawozdawczy tj. 31 grudnia 2021 r.
Grupa Santander Bank Polska S.A stosuje metodę standardową do wyliczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego. W metodzie tej łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego oblicza się jako sumę ekspozycji ważonych ryzykiem pomnożoną przez 8%. Wartość ekspozycji w przypadku aktywów jest równa wartości bilansowej, a w przypadku udzielonych zobowiązań pozabilansowych jest równa ekwiwalentowi bilansowemu ekspozycji. Do wyznaczania ekspozycji ważonych ryzykiem, wagi ryzyka przypisuje się wobec wszystkich ekspozycji zgodnie z przepisami CRR.
W poniższej tabeli przedstawiono kalkulację współczynnika kapitałowego dla Grupy Santander Bank Polska na dzień 31.12.2021 r. oraz w okresie porównawczym.
|
31.12.2021 |
31.12.2020* |
Wymóg kapitałowy ogółem (Ia+Ib+Ic+Id+Ie), w tym: |
10 817 526 |
10 819 372 |
- z tytułu ryzyka kredytowego i ryzyka kredytowego kontrahenta |
9 318 997 |
9 384 034 |
- z tytułu ryzyka rynkowego |
190 717 |
141 891 |
- z tytułu ryzyka korekty wyceny kredytowej |
29 887 |
32 973 |
- z tytułu ryzyka operacyjnego |
1 250 170 |
1 260 474 |
- z tytułu sekurytyzacji |
27 755 |
- |
Ogółem kapitały i fundusze* |
27 274 048 |
29 570 640 |
Pomniejszenia |
2 156 905 |
1 960 227 |
Kapitały i fundusze po pomniejszeniach (II-III) |
25 117 143 |
27 610 413 |
Współczynnik kapitałowy [IV/(I*12.5)] |
18,58% |
20,42% |
Współczynnik Tier I |
16,63% |
18,38% |
* Dane obejmują zyski zaliczone do funduszy własnych z uwzględnieniem decyzji KNF oraz mających zastosowanie wytycznych EBA.
** W dniu 20 lipca 2021 roku Bank otrzymał indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego odnoszące się do polityki dywidendowej Banku w drugim półroczu 2021. Według stanu na dzień 31 marca 2021 r. (kwartalne dane Banku dotyczące funduszy własnych) i 31 maja 2021 r. (miesięczne dane Banku dotyczące portfela należności), Bank w zakresie podstawowych kryteriów polityki dywidendowej, spełniał wymagania kwalifikujące do wypłaty do 100% dywidendy z zysku Banku wypracowanego w okresie od 1 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2020 r. Po zastosowaniu dodatkowych kryteriów określonych przez KNF w polityce dywidendowej z tytułu posiadanego przez Bank portfela walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych stopa dywidendy na poziomie jednostkowym i skonsolidowanym została skorygowana łącznie o 70 p.p. W konsekwencji maksymalna stopa dywidendy po zastosowaniu dodatkowych kryteriów wynosiła do 30% zysku wypracowanego w roku 2020. Uwzględniając powyższe zalecenia KNF, Zarząd Banku działając na podstawie art. 349 KSH oraz § 50 ust. 4 Statutu Banku, w zw. z Uchwałą Nr 6 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku z dnia 22 marca 2021 r podjął uchwałę o wypłacie dywidendy zaliczkowej z kapitału rezerwowego utworzonego z zysku wypracowanego w roku 2020 w kwocie 220 728 918,24 zł co stanowiło 29,89% zysku. Dywidenda w przeliczeniu na jedną akcje wyniosła 2,16 zł . Dniem wypłaty zaliczki na poczet dywidendy był 15 października 2021.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Niezależnie od regulacyjnych metod pomiaru wymogów kapitałowych, Santander Bank Polska S.A. przeprowadza niezależną ocenę bieżącej oraz przyszłej adekwatności kapitałowej w ramach procesu wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej – procesu ICAAP. Celem tego procesu jest zapewnienie, że utrzymywany poziom funduszy własnych oraz ich charakter gwarantują wypłacalność oraz stabilność działalności Banku i Grupy Santander Bank Polska.
Ocena adekwatności kapitałowej jest jednym z kluczowych elementów strategii Banku, procesu ustalania akceptowalnego poziomu ryzyka jak i procesu planowania.
W procesie ICAAP Grupa wykorzystuje statystyczne modele szacowania strat dla poszczególnych rodzajów ryzyka mierzalnego np. ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego oraz dokonuje oceny jakościowej dla pozostałych istotnych rodzajów ryzyka nie objętych modelem np. ryzyka reputacji i braku zgodności.
W ramach procesu szacowania kapitału wewnętrznego wykorzystywane są parametry ryzyka przedstawiające prawdopodobieństwo zaniechania wykonania zobowiązań (PD - probability of default) przez klientów Santander Bank Polska S.A. oraz wielkość potencjalnych strat (LGD loss given default ) wynikających z braku wykonania zobowiązań.
Grupa dokonuje wewnętrznej oceny potrzeb kapitałowych również w warunkach skrajnych, uwzględniających różne scenariusze zdarzeń makroekonomicznych.
Modele szacowania kapitału wewnętrznego podlegają corocznej ocenie i weryfikacji, których celem jest dostosowanie do skali i profilu działalności Santander Bank Polska S.A., uwzględnienie nowych kategorii ryzyka oraz oceny kierownictwa.
Przegląd i ocena dokonywana jest w ramach funkcjonujących w Banku komitetów zarządzania ryzykiem w tym m. in. Komitetu Kapitałowego.
W 2016 roku Bank dokonał zmiany warunków emisji podporządkowanych obligacji imiennych z dnia 5.08.2010 r., objętych przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Zgodnie z nowymi warunkami emisji został między innymi, wydłużony termin zapadalności do dnia 5.08.2025 r. Decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 18.05.2017 r., Bank otrzymał zgodę na zaliczenie nowej emisji do kapitału uzupełniającego Tier II w kwocie 100 mln EUR. Od 5 sierpnia 2020 r. podlega ona przewidzianej w art. 64 CRR liniowej amortyzacji ze względu na ostatnie 5 lat okresu zapadalności.
W ramach realizacji strategii podwyższania kapitału uzupełniającego Tier II w dniu 2.12.2016 r. Santander Bank Polska S.A. wyemitował obligacje własne o wartości 120 mln euro, które zaliczył do ww. kapitałów na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 24.02.2017 r.
W dniu 22.05.2017 r. Bank dokonał kolejnej emisji obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 137,1 mln EUR i otrzymał zgodę na zaliczenie jej do kapitału Tier II decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 19.10.2017 r.
W dniu 12.06.2018 r. Santander Bank Polska S.A. otrzymał zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na zakwalifikowanie obligacji podporządkowanych serii F wyemitowanych w dniu 5.04.2018 r. przez Santander Bank Polska S.A. o łącznej wartości nominalnej 1 mld zł jako instrumentów w kapitale Tier II Banku.
Szczegółowe informacje na temat zobowiązań podporządkowanych znajdują się w nocie 35.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Przychody odsetkowe i o charakterze
zbliżonym |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
5 389 776 |
5 946 776 |
Należności od podmiotów gospodarczych i z tytułu leasingu |
1 795 208 |
2 001 263 |
Należności od klientów indywidualnych, w tym:* |
3 576 670 |
3 859 371 |
Należności z tytułu kredytów hipotecznych |
1 190 860 |
1 349 027 |
Należności od banków |
2 909 |
12 103 |
Należności sektora budżetowego |
5 926 |
7 917 |
Należności z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu |
6 351 |
16 334 |
Odsetki od IRS -zabezpieczających |
- |
49 788 |
Dłużnych papierów wartościowych |
2 712 |
- |
Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
955 577 |
853 841 |
Należności od podmiotów gospodarczych |
45 769 |
40 498 |
Dłużnych papierów wartościowych |
909 808 |
813 343 |
Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
17 231 |
56 543 |
Należności od podmiotów gospodarczych |
849 |
1 342 |
Należności od klientów indywidualnych |
16 382 |
42 377 |
Dłużnych papierów wartościowych |
- |
12 824 |
Razem przychody |
6 362 584 |
6 857 160 |
|
|
|
Koszty odsetkowe z tytułu: |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Koszty odsetkowe od zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
(400 139) |
(969 011) |
Zobowiązań wobec klientów indywidualnych |
(88 594) |
(450 480) |
Zobowiązań wobec podmiotów gospodarczych |
(48 311) |
(218 073) |
Zobowiązań z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu |
(2 364) |
(7 400) |
Zobowiązań wobec sektora budżetowego |
(13 967) |
(20 913) |
Zobowiązań wobec banków |
(26 526) |
(54 366) |
Zobowiązań leasingowych |
(14 758) |
(18 952) |
Zobowiązań podporządkowanych i emisji papierów wartościowych |
(162 246) |
(198 827) |
Odsetki od IRS -zabezpieczających |
(43 373) |
- |
Razem koszty |
(400 139) |
(969 011) |
Wynik z tytułu odsetek |
5 962 445 |
5 888 149 |
*Szczegóły dotyczące wpływu orzeczenia TSUE w
sprawie C 383/18 na przychody odsetkowe zostały zaprezentowane w nocie 48
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Przychody prowizyjne |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Usługi elektroniczne i płatnicze |
248 663 |
223 091 |
Obsługa rachunków i obrót pieniężny |
399 322 |
312 649 |
Prowizje i opłaty za zarządzanie aktywami |
292 456 |
248 099 |
Prowizje walutowe |
572 573 |
468 817 |
Prowizje od kredytów: w tym prowizje od faktoringu i pozostałe |
439 428 |
405 219 |
Prowizje ubezpieczeniowe |
227 342 |
220 559 |
Prowizje z działalności maklerskiej |
128 779 |
131 390 |
Karty kredytowe |
143 237 |
148 950 |
Prowizje kartowe (karty debetowe) |
343 816 |
338 476 |
Gwarancje i poręczenia |
111 482 |
91 981 |
Prowizje od umów leasingowych |
23 023 |
22 876 |
Organizowanie emisji |
22 614 |
10 569 |
Opłaty dystrybucyjne |
19 856 |
16 131 |
Razem |
2 972 591 |
2 638 807 |
Koszty prowizyjne |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Usługi elektroniczne i płatnicze |
(59 734) |
(55 140) |
Opłaty dystrybucyjne |
(13 070) |
(11 234) |
Prowizje z działalności maklerskiej |
(16 499) |
(18 888) |
Karty kredytowe |
(13 179) |
(18 990) |
Prowizje kartowe (karty debetowe) |
(90 238) |
(123 926) |
Prowizje za pośrednictwo w udzielaniu kredytów |
(96 364) |
(77 093) |
Prowizje ubezpieczeniowe |
(17 780) |
(17 533) |
Prowizje od umów leasingowych |
(33 983) |
(29 344) |
Prowizje, opłaty i inne koszty związane z zarządzaniem aktywami |
(22 784) |
(21 628) |
Pozostałe |
(121 837) |
(112 925) |
Razem |
(485 468) |
(486 701) |
Wynik z tytułu prowizji |
2 487 123 |
2 152 106 |
Powyższe zestawienie obejmuje przychody prowizyjne z tytułu kredytów, kart kredytowych, gwarancji i poręczeń oraz od umów leasingowych w kwocie 717 170 tys. zł (669 026 tys. zł na 31.12.2020 r.) i koszty prowizyjne związane z kartami kredytowymi, od umów leasingowych oraz za pośrednictwo w udzielaniu kredytów w kwocie (143 526) tys. zł ((125 427) tys. zł na 31.12.2020 r.) inne niż objęte kalkulacją efektywnej stopy procentowej, które odnoszą się do aktywów i zobowiązań finansowych nie wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Przychody z tytułu dywidend |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Przychody z tytułu dywidend od inwestycyjnych aktywów finansowych
wycenianych |
110 015 |
21 272 |
Przychody z tytułu dywidend od inwestycyjnych aktywów finansowych
wycenianych |
1 000 |
1 417 |
Przychody z tytułu dywidend od kapitałowych aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu |
1 833 |
194 |
Razem |
112 848 |
22 883 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wynik handlowy i rewaluacja |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Pochodne instrumenty finansowe |
(134 036) |
(559 432) |
Walutowe operacje międzybankowe oraz pozostałe handlowe dochody z transakcji walutowych |
368 919 |
716 030 |
Wynik na sprzedaży kapitałowych inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
29 013 |
19 715 |
Wynik na sprzedaży dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
(1 661) |
(10 460) |
Zmiana wartości godziwej należności kredytowych obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
5 719 |
(15 344) |
Razem |
267 954 |
150 509 |
Powyższe kwoty zawierają w sobie korekty z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta (CVA, DVA), które w latach 2021 i 2020 wynosiły odpowiednio 8 003 tys. zł i (5 240) tys. zł.
Wynik na pozostałych instrumentach finansowych |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Wynik na sprzedaży dłużnych inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
91 751 |
228 723 |
Wynik na sprzedaży dłużnych inwestycyjnych aktywów finansowych obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
8 |
(85) |
Wynik na sprzedaży kapitałowych inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
8 148 |
- |
Zmiana wartości godziwej inwestycyjnych aktywów finansowych obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy |
2 173 |
33 202 |
Odpisy z tytułu utraty wartości papierów wartościowych |
(4 015) |
(8 535) |
Razem wynik na instrumentach finansowych |
98 065 |
253 305 |
Zmiana wartości godziwej instrumentów zabezpieczających |
481 960 |
(159 141) |
Zmiana wartości godziwej instrumentów zabezpieczanych |
(485 107) |
163 548 |
Razem wynik na instrumentach zabezpieczających i zabezpieczanych |
(3 147) |
4 407 |
Razem |
94 918 |
257 712 |
Pozostałe przychody operacyjne |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Przychody z tytułu sprzedaży usług |
29 536 |
30 265 |
Rozwiązania rezerw na sprawy sporne oraz inne aktywa |
65 650 |
44 018 |
Rozwiązania rezerw na ryzyko prawne* |
21 386 |
- |
Przychody z tytułu odzyskanych należności (przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych) |
436 |
431 |
Rozliczenie umów leasingowych |
5 212 |
3 702 |
Wynik z tytułu sprzedaży lub likwidacji składników majątku trwałego i aktywów do zbycia |
- |
8 290 |
Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny |
1 636 |
884 |
Przychody z tytułu modyfikacji umów leasingu |
21 283 |
14 217 |
Przychody z tytułu rozliczenia transakcji sprzedaży udziałów Aviva |
46 834 |
- |
Pozostałe |
92 321 |
74 172 |
Razem |
284 294 |
175 979 |
* Dodatkowe informacje w nocie 38.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Odpis na należności od banków |
1 |
(11) |
Koszyk 1 |
1 |
(11) |
Koszyk 2 |
- |
- |
Koszyk 3 |
- |
- |
POCI |
- |
- |
Odpis na należności od klientów |
(1 131 876) |
(1 760 707) |
Koszyk 1 |
(150 317) |
(114 099) |
Koszyk 2 |
(108 787) |
(604 538) |
Koszyk 3 |
(920 166) |
(1 069 734) |
POCI |
47 394 |
27 664 |
Przychód z tytułu należności odzyskanych |
3 904 |
(4 411) |
Koszyk 1 |
- |
- |
Koszyk 2 |
- |
- |
Koszyk 3 |
3 904 |
(4 411) |
POCI |
- |
- |
Odpis na kredytowe zobowiązania pozabilansowe |
3 783 |
2 317 |
Koszyk 1 |
(10 682) |
4 847 |
Koszyk 2 |
3 693 |
(3 699) |
Koszyk 3 |
10 772 |
1 169 |
POCI |
- |
- |
Razem |
(1 124 188) |
(1 762 812) |
Na 31.12.2021 r. rozwiązano rezerwę zarządczą odzwierciedlającą ryzyko związane z sytuacją COVID-19 w kwocie 121 414 tys. zł. Na 31.12.2020 r. kwota rezerwy zarządczej odzwierciedlającej ryzyko związane w sytuacją COVID-19 wynosiła 121 414 tys. zł - szczegóły zostały opisane w nocie 2.5.
Koszty pracownicze |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Wynagrodzenia i premie |
(1 379 741) |
(1 307 404) |
Narzuty na wynagrodzenia |
(241 902) |
(228 441) |
Koszty składek z tytułu Pracowniczych Planów Kapitałowych |
(8 987) |
(9 218) |
Koszty świadczeń socjalnych |
(38 306) |
(46 119) |
Koszty szkoleń |
(9 293) |
(7 107) |
Rezerwa na odprawy emerytalne i niewykorzystane urlopy oraz inne świadczenia pracownicze |
(3 164) |
7 791 |
Rezerwa restrukturyzacyjna |
(12 817) |
(153 586) |
Razem |
(1 694 210) |
(1 744 084) |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Koszty działania |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Koszty utrzymania budynków |
(131 439) |
(118 592) |
Koszty z tytułu leasingów krótkoterminowych |
(8 671) |
(10 075) |
Koszty z tytułu leasingów aktywów o niskiej wartości |
(2 176) |
(2 410) |
Koszty
związane ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań |
(145) |
(144) |
Koszty z tytułu podatku VAT nie podlegającego odliczeniu |
(47 263) |
(43 982) |
Marketing i reprezentacja |
(131 325) |
(93 921) |
Eksploatacja systemów informacyjnych |
(381 648) |
(330 446) |
Koszty ponoszone na rzecz BFG, KNF i KDPW |
(293 748) |
(435 899) |
Opłaty pocztowe i telekomunikacyjne |
(64 038) |
(63 795) |
Koszty konsultacji i doradztwa |
(75 349) |
(82 381) |
Samochody i usługi transportowe oraz transport wartości |
(53 329) |
(54 907) |
Koszty pozostałych usług obcych |
(138 000) |
(138 029) |
Materiały eksploatacyjne, druki, czeki, karty |
(19 885) |
(20 414) |
Pozostałe podatki i opłaty |
(43 445) |
(43 784) |
Transmisja danych |
(9 538) |
(10 245) |
Rozliczenia KIR, SWIFT |
(28 740) |
(26 015) |
Koszty zabezpieczenia |
(25 650) |
(25 304) |
Koszty remontów maszyn |
(11 376) |
(6 296) |
Pozostałe |
(12 155) |
(11 818) |
Razem |
(1 477 920) |
(1 518 457) |
Pozostałe koszty operacyjne |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Zawiązania rezerw na sprawy sporne oraz inne aktywa* |
(1 005 626) |
(322 057) |
Zawiązania rezerw na ryzyko prawne* |
(549 965) |
(201 193) |
Odpisy z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych objętych umowami leasingu oraz innych aktywów trwałych |
(60 942) |
(42 405) |
Wynik z tytułu sprzedaży lub likwidacji składników majątku trwałego i aktywów do zbycia |
(15 768) |
- |
Koszty zakupu usług |
(10 673) |
(6 175) |
Składki na rzecz organizacji o charakterze dobrowolnym |
(1 111) |
(1 192) |
Zapłacone odszkodowania, kary i grzywny |
(1 853) |
(2 095) |
Przekazane darowizny |
(8 410) |
(8 455) |
Pozostałe |
(81 748) |
(48 278) |
Razem |
(1 736 096) |
(631 850) |
*szczegóły opisane zostały w nocie 38
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Obciążenie z tytułu podatku dochodowego |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Część bieżąca odnoszona do wyniku finansowego |
(445 723) |
(909 651) |
Część odroczona odnoszona do wyniku finansowego |
(361 827) |
263 010 |
Korekta lat ubiegłych dotycząca części bieżącej i odroczonej |
2 128 |
2 918 |
Ogółem obciążenie wyniku brutto |
(805 422) |
(643 723) |
Część bieżąca odnoszona do zysków zatrzymanych (kapitał) |
(196 772) |
(176) |
Ogółem obciążenie z tytułu podatku dochodowego |
(1 002 194) |
(643 899) |
.Uzgodnienie obciążenia wyniku finansowego przed opodatkowaniem |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Zysk przed opodatkowaniem |
2 057 828 |
1 880 897 |
Stawka podatku |
19% |
19% |
Obciążenie podatkowe od zysku przed opodatkowaniem |
(390 987) |
(357 370) |
Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu |
(26 438) |
(26 827) |
Rezerwy na sprawy sporne dotyczące kredytów walutowych |
(254 233) |
(70 652) |
Opłaty na rzecz BFG |
(49 889) |
(78 080) |
Podatek od instytucji finansowych |
(116 744) |
(114 380) |
Przychody niepodatkowe |
28 060 |
17 769 |
Koszty rezerw kredytowych niestanowiących kosztów uzyskania przychodu |
(10 778) |
(14 948) |
Korekta podatku lat ubiegłych |
2 128 |
2 918 |
Efekt podatkowy korekt konsolidacyjnych |
20 614 |
- |
Pozostałe |
(7 155) |
(2 153) |
Ogółem obciążenie wyniku brutto |
(805 422) |
(643 723) |
Sprzedaż instrumentów kapitałowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
(196 772) |
(176) |
Ogółem obciążenie z tytułu podatku dochodowego |
(1 002 194) |
(643 899) |
.
Podatek odroczony ujęty w innych całkowitych dochodach |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Związany
z wyceną inwestycyjnych dłużnych aktywów finansowych wycenianych |
357 326 |
(293 533) |
Związany
z wyceną inwestycyjnych kapitałowych aktywów finansowych wycenianych |
(38 342) |
(136 762) |
Związany z rachunkowością zabezpieczeń przepływów pieniężnych |
8 995 |
1 832 |
Związany z wyceną programów określonych świadczeń |
(3 272) |
(1 914) |
Razem |
324 707 |
(430 377) |
Zysk na akcję |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Zysk za okres przypadający na akcje zwykłe |
1 111 684 |
1 037 167 |
Średnioważona liczba akcji zwykłych |
102 189 314 |
102 115 148 |
Podstawowy zysk na akcję (zł) |
10,88 |
10,16 |
Zysk za okres przypadający na akcje zwykłe |
1 111 684 |
1 037 167 |
Średnioważona liczba akcji zwykłych |
102 189 314 |
102 115 148 |
Średnioważona liczba potencjalnych akcji zwykłych |
- |
95 372 |
Razem średnioważona liczba akcji zwykłych i potencjalnych |
102 189 314 |
102 210 520 |
Rozwodniony zysk na akcję (zł) |
10,88 |
10,15 |
Średnioważona
liczba akcji zwykłych zawiera instrumenty rozwadniające w postaci kapitału
akcyjnego przedstawionego w nocie 40 oraz programu motywacyjnego ujętego w
nocie 56.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Gotówka |
2 664 945 |
2 761 280 |
Rachunki bieżące w bankach centralnych |
5 773 330 |
1 128 023 |
Lokaty |
- |
1 600 000 |
Razem |
8 438 275 |
5 489 303 |
Santander Bank Polska S.A. i Santander Consumer Bank S.A. utrzymują na rachunku bieżącym w Narodowym Banku Polskim rezerwę obowiązkową naliczoną na podstawie wartości miesięcznego średniego stanu depozytów otrzymanych przez Banki i stopy rezerwy obowiązkowej, która do 29 listopada 2021 roku wynosiła 0,5 %.
W związku z decyzją Rady Polityki Pieniężnej z dnia 6 października 2021r. stopa rezerwy obowiązkowej uległa podwyższeniu z 0,5% do 2,0% , ma ona zastosowanie począwszy od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej od dnia 30 listopada 2021 r naliczonej na podstawie danych z października 2021 r.
Zgodnie z określonymi przepisami kwota naliczonej rezerwy pomniejszona jest o równowartość 500 tys. EUR.
Należności od banków |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Lokaty i kredyty |
98 232 |
87 351 |
Rachunki bieżące |
2 592 126 |
2 839 277 |
Należności brutto |
2 690 358 |
2 926 628 |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
(106) |
(106) |
Razem |
2 690 252 |
2 926 522 |
Wartość godziwą „Należności od banków” przedstawia nota 47.
Należności od Banków |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
2 926 628 |
- |
- |
- |
2 926 628 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
- |
- |
- |
- |
Transfer do Koszyka 1 |
|
- |
- |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
|
- |
- |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
|
- |
- |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
128 962 |
- |
- |
- |
128 962 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
35 836 |
- |
- |
- |
35 836 |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(278 540) |
- |
- |
- |
(278 540) |
Spisania |
- |
- |
- |
- |
- |
Inne, w tym różnice kursowe |
(122 528) |
- |
- |
- |
(122 528) |
Stan na koniec okresu |
2 690 358 |
- |
- |
- |
2 690 358 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Należności od Banków |
|
||||
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
3 716 677 |
- |
- |
- |
3 716 677 |
Zmiany wynikające z transferów |
- |
- |
- |
- |
- |
Transfer do Koszyka 1 |
- |
- |
- |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
- |
- |
- |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
- |
- |
- |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
3 702 736 |
- |
- |
- |
3 702 736 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(8 352) |
- |
- |
- |
(8 352) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(4 661 077) |
- |
- |
- |
(4 661 077) |
Spisania |
- |
- |
- |
- |
- |
Inne, w tym różnice kursowe |
176 644 |
- |
- |
- |
176 644 |
Stan na koniec okresu |
2 926 628 |
- |
- |
- |
2 926 628 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu |
Aktywa |
Zobowiązania |
Aktywa |
Zobowiązania |
Pochodne instrumenty finansowe o charakterze handlowym |
3 658 438 |
3 492 496 |
3 003 970 |
2 963 339 |
Transakcje stopy procentowej |
2 273 851 |
2 266 649 |
1 526 067 |
1 593 606 |
Forward |
25 |
79 |
4 |
- |
Opcje |
84 846 |
40 605 |
26 983 |
25 099 |
Swap stopy procentowej (IRS) |
2 170 085 |
2 156 214 |
1 487 455 |
1 553 747 |
Kontrakt na przyszłą stopę procentową (FRA) |
18 895 |
69 751 |
11 625 |
14 760 |
Transakcje walutowe |
1 384 587 |
1 225 847 |
1 477 903 |
1 369 733 |
Swap walutowo-procentowy (CIRS) |
199 083 |
203 848 |
280 036 |
324 456 |
Forward |
158 411 |
272 319 |
249 420 |
87 337 |
Swap walutowy (FX Swap) |
854 660 |
557 991 |
790 605 |
787 108 |
Spot |
3 026 |
790 |
17 544 |
30 290 |
Opcje |
169 407 |
190 899 |
140 298 |
140 542 |
Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe |
361 679 |
- |
178 799 |
- |
Dłużne papiery wartościowe |
313 350 |
- |
147 405 |
- |
Papiery wartościowe Skarbu Państwa: |
299 046 |
- |
132 109 |
- |
- obligacje |
299 046 |
- |
132 109 |
- |
Komercyjne papiery wartościowe: |
14 304 |
- |
15 296 |
- |
- obligacje |
14 304 |
- |
15 296 |
- |
Kapitałowe papiery wartościowe: |
48 329 |
- |
31 394 |
- |
- notowane |
48 329 |
- |
31 394 |
- |
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży |
- |
385 585 |
- |
67 001 |
Razem |
4 020 117 |
3 878 081 |
3 182 769 |
3 030 340 |
W pozycji aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu - pochodne instrumenty finansowe o charakterze handlowym zawarta jest zmiana wyceny z tytułu ryzyka kontrahenta w kwocie (8 043) tys. zł na 31.12.2021 r. oraz (10 708) tys. zł na 31.12.2020 r.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Poniższa tabela przedstawia nominały instrumentów pochodnych:
Nominały instrumentów pochodnych |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Transakcje pochodne –terminowe (zabezpieczające) |
27 276 570 |
21 345 493 |
Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS) |
5 029 341 |
5 511 137 |
Swap stopy procentowej zabezpieczający przepływy pieniężne kupiony (IRS) |
50 000 |
50 000 |
Swap stopy procentowej zabezpieczający przepływy pieniężne kupiony (CIRS) |
9 862 218 |
6 783 343 |
Swap stopy procentowej zabezpieczający przepływy pieniężne-sprzedany (CIRS) |
11 497 988 |
8 150 331 |
FX Swap zabezpieczający przepływy pieniężne kupiony (FX) |
414 425 |
424 272 |
FX Swap zabezpieczający przepływy pieniężne sprzedany (FX) |
422 598 |
426 410 |
Transakcje pochodne-terminowe (handlowe) |
661 823 482 |
508 521 772 |
Transakcje stopy procentowej |
370 178 979 |
299 528 614 |
-Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS) |
339 859 952 |
279 650 203 |
-Kontrakt na przyszłą stopę procentową (FRA) |
21 691 000 |
11 575 000 |
-Opcje na stopę procentową |
8 374 127 |
8 298 411 |
-Forward kupiony |
243 900 |
- |
-Forward sprzedany |
10 000 |
5 000 |
Transakcje walutowe |
291 644 503 |
208 993 158 |
-Swap walutowy (FX Swap)-kwoty zakupione |
92 696 875 |
61 814 043 |
-Swap walutowy (FX Swap)-kwoty sprzedane |
92 654 613 |
61 801 342 |
-Forward kupiony |
19 178 299 |
12 683 796 |
-Forward sprzedany |
19 078 735 |
12 537 728 |
-Non-Deliverable Forward (NDF) kupiony |
620 919 |
427 658 |
-Non-Deliverable Forward (NDF) sprzedany |
626 202 |
427 657 |
-Window Forward kupiony |
129 701 |
38 769 |
-Window Forward sprzedany |
129 475 |
38 715 |
-Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty zakupione |
16 148 572 |
14 816 140 |
-Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty sprzedane |
16 178 507 |
14 865 516 |
-Opcje walutowe kupione CALL |
8 490 058 |
7 367 741 |
-Opcje walutowe kupione PUT |
8 611 245 |
7 403 156 |
-Opcje walutowe sprzedane CALL |
8 484 775 |
7 367 742 |
-Opcje walutowe sprzedane PUT |
8 616 527 |
7 403 155 |
Bieżące operacje walutowe |
4 271 117 |
10 085 971 |
Spot - zakupiony |
2 136 775 |
5 036 654 |
Spot - sprzedany |
2 134 342 |
5 049 317 |
Transakcje związane z kapitałowymi instrumentami finansowymi |
48 423 |
30 777 |
Instrumenty pochodne - zakupione |
101 |
39 |
Instrumenty pochodne - sprzedane |
48 322 |
30 738 |
Razem |
693 419 592 |
539 984 013 |
Nominały instrumentów pochodnych dla transakcji jednowalutowych (IRS, FRA, opcje nie będące opcjami walutowymi) zostały zaprezentowane wyłącznie jako kwoty nabyte.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
Aktywa |
Zobowiązania |
Aktywa |
Zobowiązania |
Instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą |
163 177 |
29 105 |
754 |
344 311 |
Instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne |
- |
1 733 229 |
6 900 |
1 430 787 |
Razem |
163 177 |
1 762 334 |
7 654 |
1 775 098 |
Na dzień 31.12.2021 r. w pozycji pochodne instrumenty zabezpieczające – instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne zawarta jest zmiana wyceny dnia pierwszego dla transakcji start forward CIRS w kwocie (5 404) tys. zł oraz (6 456) tys. zł. na 31.12.2020 r.
. |
31.12.2021 |
|||
Należności od klientów |
Wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Razem |
Należności od podmiotów gospodarczych |
56 155 127 |
1 732 895 |
49 667 |
57 937 689 |
Należności od klientów indywidualnych, w tym: |
84 394 092 |
- |
504 163 |
84 898 255 |
Należności z tytułu kredytów na nieruchomości |
56 599 967 |
- |
- |
56 599 967 |
Należności z tytułu leasingu finansowego |
10 937 915 |
- |
- |
10 937 915 |
Należności od podmiotów sektora publicznego |
278 530 |
- |
- |
278 530 |
Pozostałe należności |
58 372 |
- |
- |
58 372 |
Należności brutto |
151 824 036 |
1 732 895 |
553 830 |
154 110 761 |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
(5 857 293) |
(3 047) |
- |
(5 860 340) |
Razem |
145 966 743 |
1 729 848 |
553 830 |
148 250 421 |
31.12.2020 |
||||
Należności od klientów |
Wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
Razem |
Należności od podmiotów gospodarczych |
55 235 227 |
1 608 312 |
66 068 |
56 909 607 |
Należności od klientów indywidualnych, w tym: |
80 561 733 |
- |
826 158 |
81 387 891 |
Należności z tytułu kredytów na nieruchomości |
52 758 103 |
- |
- |
52 758 103 |
Należności z tytułu leasingu finansowego |
9 783 366 |
- |
- |
9 783 366 |
Należności od podmiotów sektora publicznego |
211 489 |
- |
- |
211 489 |
Pozostałe należności |
33 691 |
- |
- |
33 691 |
Należności brutto |
145 825 506 |
1 608 312 |
892 226 |
148 326 044 |
Odpis na oczekiwane straty kredytowe |
(6 275 778) |
(51 521) |
- |
(6 327 299) |
Razem |
139 549 728 |
1 556 791 |
892 226 |
141 998 745 |
Na dzień 31.12.2021 r. korekta wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka kredytów objętych rachunkowością zabezpieczeń wynosiła 13 433 tys zł.
W Grupie Santander Bank Polska S.A., za wyjątkiem Santander Consumer Bank, wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych stanowi zamortyzowany koszt tego składnika, przed korektą o wszelkie odpisy na oczekiwane straty kredytowe bez uwzględnienia wartości odsetek karnych naliczonych od wartości kapitału przeterminowanego, których szacowany poziom odzyskiwalności jest niski. Ujęcie pełnej wartości odsetek karnych naliczonych od wartości kapitału przeterminowanego skutkowałby zwiększeniem wartości bilansowej brutto należności od klientów i jednoczesnym zwiększeniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe o kwotę 684 743 tys. zł, natomiast na dzień 31.12.2020 r. o kwotę 698 578 tys. zł.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Santander Consumer Bank ujmuje w wartości bilansowej brutto szacowany poziom odzyskiwalnych odsetek karnych stosując koncepcję spisań częściowych wartości bilansowej brutto aktywów finansowych w odniesieniu do odsetek karnych na podstawie analizy perspektyw odzyskania przepływów z tego tytułu. Suma odsetek karnych częściowo spisanych ewidencjonowanych na kontach pozabilansowych w SCB na 31.12.2021 r. wyniosła 336 967 tys. zł, natomiast na 31.12.2020 r.- 338 705 tys. zł.
Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. może odpisać aktywa finansowe, które w dalszym ciągu są przedmiotem działań służących odzyskaniu należności. Zaległe kwoty umowne takich aktywów odpisane w ciągu roku zakończonego 31.12.2021 r. wynosiły 583 479 tys. zł oraz 410 037 tys. zł w 2020 r.
Szczegóły należności z tytułu leasingu przedstawia nota 51. Wartość godziwą „Należności od klientów” przedstawia nota 47.
Należności od klientów |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
128 731 409 |
8 657 704 |
7 710 688 |
725 705 |
145 825 506 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
5 528 282 |
(5 409 498) |
(118 784) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(8 060 146) |
8 308 907 |
(248 761) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(511 456) |
(1 478 315) |
1 989 771 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
38 527 081 |
- |
- |
- |
38 527 081 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(5 122 557) |
(852 471) |
(704 951) |
(128 123) |
(6 808 102) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(23 908 112) |
(620 489) |
(326 876) |
(64 281) |
(24 919 758) |
Spisania |
- |
- |
(1 619 288) |
- |
(1 619 288) |
Inne, w tym różnice kursowe |
1 658 387 |
(1 187 474) |
245 783 |
101 901 |
818 597 |
Stan na koniec okresu |
136 842 888 |
7 418 364 |
6 927 582 |
635 202 |
151 824 036 |
.
Zmiana stanu odpisów na
oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w
zamortyzowanym koszcie |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(586 958) |
(801 232) |
(4 666 118) |
(6 054 308) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(52 896) |
474 919 |
36 024 |
458 047 |
Transfer do Koszyka 2 |
173 560 |
(659 781) |
116 985 |
(369 236) |
Transfer do Koszyka 3 |
19 550 |
270 083 |
(1 035 795) |
(746 162) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(358 393) |
- |
- |
(358 393) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
15 133 |
79 102 |
(464 620) |
(370 385) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
(23 935) |
37 703 |
(25 983) |
(12 215) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
147 070 |
13 057 |
166 204 |
326 331 |
Spisania |
- |
- |
1 442 635 |
1 442 635 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(27 265) |
(8 062) |
74 012 |
38 685 |
Stan na koniec okresu |
(694 134) |
(594 211) |
(4 356 656) |
(5 645 001) |
.
Uzgodnienie do noty 12: Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2021 do 31.12.2021 |
(107 175) |
207 021 |
309 460 |
409 306 |
Transfery, które nie przechodzą przez rachunek zysków i strat |
(41 733) |
(316 509) |
273 243 |
(84 999) |
Spisania |
(265) |
- |
(1 567 266) |
(1 567 531) |
Odpisy na należności wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (underwriting) |
(1 754) |
- |
50 229 |
48 475 |
Różnice kursowe |
611 |
701 |
14 168 |
15 480 |
Razem |
(150 316) |
(108 787) |
(920 166) |
(1 179 269) |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności klasyfikowanych jako POCI |
|
|
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
|
|
(221 470) |
(204 198) |
Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu |
|
|
1 256 |
(16 829) |
Spisanie należności w ciężar rezerw/sprzedaż wierzytelności |
|
|
7 659 |
170 |
Różnice kursowe |
(141) |
(333) |
||
Inne |
|
|
404 |
(280) |
Stan na koniec okresu |
|
|
(212 292) |
(221 470) |
.
Należności od klientów |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
132 377 036 |
6 546 105 |
6 834 386 |
769 208 |
146 526 735 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
7 586 579 |
(7 478 514) |
(108 065) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(12 064 030) |
12 208 630 |
(144 600) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(234 809) |
(1 912 955) |
2 147 764 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
29 301 653 |
404 267 |
114 430 |
- |
29 820 350 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(7 801 695) |
(984 704) |
(451 998) |
(59 595) |
(9 297 992) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(22 595 859) |
(537 049) |
(270 998) |
(61 721) |
(23 465 627) |
Spisania |
- |
- |
(728 619) |
- |
(728 619) |
Inne, w tym różnice kursowe |
2 162 534 |
411 924 |
318 388 |
77 813 |
2 970 659 |
Stan na koniec okresu |
128 731 409 |
8 657 704 |
7 710 688 |
725 705 |
145 825 506 |
.
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe
dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(571 410) |
(582 508) |
(3 886 248) |
(5 040 166) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(154 867) |
661 785 |
40 938 |
547 856 |
Transfer do Koszyka 2 |
223 862 |
(1 029 293) |
64 847 |
(740 584) |
Transfer do Koszyka 3 |
18 353 |
341 324 |
(1 154 585) |
(794 908) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(188 438) |
(62 290) |
(97 901) |
(348 629) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
30 637 |
(117 542) |
(472 973) |
(559 878) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
(46 980) |
(38 125) |
(22 653) |
(107 758) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
150 688 |
27 026 |
127 498 |
305 212 |
Spisania |
- |
- |
713 395 |
713 395 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(48 803) |
(1 609) |
21 564 |
(28 848) |
Stan na koniec okresu |
(586 958) |
(801 232) |
(4 666 118) |
(6 054 308) |
.
Uzgodnienie do noty 12: Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2020 do 31.12.2020 |
(15 549) |
(218 725) |
(779 869) |
(1 014 143) |
Transfery, które nie przechodzą przez rachunek zysków i strat |
(100 411) |
(390 977) |
450 347 |
(41 041) |
Spisania |
(1 177) |
- |
(716 461) |
(717 638) |
Odpisy na należności wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (underwriting) |
812 |
- |
(50 229) |
(49 417) |
Różnice kursowe |
2 226 |
5 164 |
26 478 |
33 868 |
Razem |
(114 099) |
(604 538) |
(1 069 734) |
(1 788 371) |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Należności od podmiotów gospodarczych |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
46 614 785 |
4 488 420 |
3 883 644 |
248 378 |
55 235 227 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
2 370 501 |
(2 331 236) |
(39 265) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(3 853 432) |
3 876 374 |
(22 942) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(143 460) |
(655 521) |
798 981 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
15 585 776 |
- |
- |
- |
15 585 776 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
2 377 070 |
(481 986) |
(420 190) |
(36 720) |
1 438 174 |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(15 314 654) |
(481 887) |
(97 831) |
(26 313) |
(15 920 685) |
Spisania |
- |
- |
(795 359) |
- |
(795 359) |
Inne, w tym różnice kursowe |
634 597 |
51 945 |
(108 330) |
33 781 |
611 993 |
Stan na koniec okresu |
48 271 183 |
4 466 109 |
3 198 708 |
219 126 |
56 155 126 |
.
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od podmiotów gospodarczych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2021 r. do 31.12.2021 r. |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(183 437) |
(350 386) |
(2 156 967) |
(2 690 790) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(44 941) |
154 735 |
15 930 |
125 724 |
Transfer do Koszyka 2 |
65 421 |
(225 722) |
8 281 |
(152 020) |
Transfer do Koszyka 3 |
5 757 |
78 659 |
(289 391) |
(204 975) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(48 869) |
- |
- |
(48 869) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
(10 584) |
23 166 |
(256 860) |
(244 278) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
(11 534) |
48 592 |
(19 607) |
17 451 |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
30 213 |
3 484 |
42 603 |
76 300 |
Spisania |
- |
- |
769 109 |
769 109 |
Inne, w tym różnice kursowe |
10 163 |
(2 455) |
(31 015) |
(23 307) |
Stan na koniec okresu |
(187 811) |
(269 927) |
(1 917 917) |
(2 375 655) |
.
Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności od podmiotów gospodarczych klasyfikowanych jako POCI |
|
|
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
|
|
(38 544) |
(41 075) |
Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu |
|
|
(13 628) |
2 854 |
Spisanie należności w ciężar rezerw/sprzedaż wierzytelności |
|
|
2 844 |
- |
Różnice kursowe |
(10) |
(272) |
||
Inne |
|
|
(107) |
(51) |
Stan na koniec okresu |
|
|
(49 445) |
(38 544) |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Należności od podmiotów
gospodarczych |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
50 056 781 |
3 007 869 |
3 765 774 |
334 677 |
57 165 101 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
2 821 585 |
(2 784 324) |
(37 261) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(5 838 730) |
5 890 927 |
(52 197) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(86 368) |
(919 350) |
1 005 718 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
12 721 273 |
24 773 |
3 147 |
- |
12 749 193 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(352 380) |
(645 766) |
(259 038) |
(65 713) |
(1 322 897) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(14 974 891) |
(413 617) |
(84 101) |
(36 075) |
(15 508 684) |
Spisania |
- |
- |
(261 015) |
- |
(261 015) |
Inne, w tym różnice kursowe |
2 267 515 |
327 908 |
(197 383) |
15 489 |
2 413 529 |
Stan na koniec okresu |
46 614 785 |
4 488 420 |
3 883 644 |
248 378 |
55 235 227 |
.
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od podmiotów gospodarczych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2020 r. do 31.12.2020 r. |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(179 783) |
(208 414) |
(1 817 216) |
(2 205 413) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(60 001) |
240 348 |
9 004 |
189 351 |
Transfer do Koszyka 2 |
103 410 |
(461 791) |
15 918 |
(342 463) |
Transfer do Koszyka 3 |
7 640 |
144 734 |
(363 459) |
(211 085) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(48 184) |
(1 971) |
(18 625) |
(68 780) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
(13 664) |
(59 346) |
(248 887) |
(321 897) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
(21 638) |
(17 242) |
(18 771) |
(57 651) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
53 829 |
19 972 |
40 221 |
114 022 |
Spisania |
- |
- |
294 221 |
294 221 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(25 046) |
(6 676) |
(49 373) |
(81 095) |
Stan na koniec okresu |
(183 437) |
(350 386) |
(2 156 967) |
(2 690 790) |
.
Należności od klientów indywidualnych |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
72 945 044 |
3 497 182 |
3 645 254 |
474 253 |
80 561 733 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
2 458 160 |
(2 403 290) |
(54 870) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(3 204 486) |
3 413 176 |
(208 690) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(335 575) |
(654 472) |
990 047 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
19 246 294 |
- |
- |
- |
19 246 294 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(5 877 488) |
(175 188) |
(214 176) |
(90 746) |
(6 357 598) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(8 102 399) |
(103 255) |
(223 224) |
(37 872) |
(8 466 750) |
Spisania |
- |
- |
(822 287) |
- |
(822 287) |
Inne, w tym różnice kursowe |
1 044 126 |
(1 206 508) |
326 961 |
68 121 |
232 700 |
Stan na koniec okresu |
78 173 676 |
2 367 645 |
3 439 015 |
413 756 |
84 394 092 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu odpisów na
oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów indywidualnych
wycenianych w zamortyzowanym koszcie |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(378 963) |
(423 819) |
(2 407 783) |
(3 210 565) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(2 358) |
297 570 |
17 956 |
313 168 |
Transfer do Koszyka 2 |
98 300 |
(396 767) |
106 085 |
(192 382) |
Transfer do Koszyka 3 |
13 284 |
177 489 |
(711 934) |
(521 161) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(295 156) |
- |
- |
(295 156) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
20 876 |
61 586 |
(182 154) |
(99 692) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
(12 400) |
(10 889) |
(6 376) |
(29 665) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
115 988 |
8 586 |
116 380 |
240 954 |
Spisania |
- |
- |
670 188 |
670 188 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(37 158) |
(5 618) |
106 708 |
63 932 |
Stan na koniec okresu |
(477 587) |
(291 862) |
(2 290 930) |
(3 060 379) |
.
Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności od klientów indywidualnych klasyfikowanych jako POCI |
|
|
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
|
|
(182 546) |
(162 653) |
Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu |
|
|
14 503 |
(19 602) |
Spisanie należności w ciężar rezerw/sprzedaż wierzytelności |
|
|
4 815 |
- |
Różnice kursowe |
(132) |
(62) |
||
Inne |
|
|
513 |
(229) |
Stan na koniec okresu |
|
|
(162 847) |
(182 546) |
.
Należności od klientów indywidualnych |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
73 455 322 |
2 979 061 |
2 887 387 |
431 017 |
79 752 787 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
3 971 962 |
(3 917 405) |
(54 557) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(5 074 957) |
5 139 779 |
(64 822) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(130 605) |
(877 529) |
1 008 134 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
13 879 875 |
372 334 |
110 653 |
- |
14 362 862 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(5 776 601) |
(195 743) |
(144 889) |
6 458 |
(6 110 775) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(7 277 870) |
(93 638) |
(177 141) |
(25 546) |
(7 574 195) |
Spisania |
- |
- |
(436 137) |
- |
(436 137) |
Inne, w tym różnice kursowe |
(102 082) |
90 323 |
516 626 |
62 324 |
567 191 |
Stan na koniec okresu |
72 945 044 |
3 497 182 |
3 645 254 |
474 253 |
80 561 733 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów indywidualnych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2020 r. do 31.12.2020 r. |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(372 066) |
(350 533) |
(1 971 794) |
(2 694 393) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(88 066) |
394 469 |
29 843 |
336 246 |
Transfer do Koszyka 2 |
109 535 |
(526 805) |
43 472 |
(373 798) |
Transfer do Koszyka 3 |
10 411 |
187 531 |
(766 658) |
(568 716) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(131 660) |
(60 260) |
(77 986) |
(269 906) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
46 350 |
(58 931) |
(201 279) |
(213 860) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
(26 122) |
(20 434) |
(1 701) |
(48 257) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
96 115 |
6 335 |
82 017 |
184 467 |
Spisania |
- |
- |
387 707 |
387 707 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(23 460) |
4 809 |
68 596 |
49 945 |
Stan na koniec okresu |
(378 963) |
(423 819) |
(2 407 783) |
(3 210 565) |
.
Należności z tytułu leasingu
finansowego |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
8 926 396 |
672 107 |
181 786 |
3 077 |
9 783 366 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
699 622 |
(674 973) |
(24 649) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(1 002 228) |
1 019 358 |
(17 130) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(32 420) |
(168 323) |
200 743 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
3 695 011 |
- |
- |
- |
3 695 011 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(1 713 862) |
(195 297) |
(70 585) |
(657) |
(1 980 401) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(491 059) |
(35 346) |
(5 821) |
(96) |
(532 322) |
Spisania |
- |
- |
(1 642) |
- |
(1 642) |
Inne, w tym różnice kursowe |
(20 336) |
(32 913) |
27 152 |
- |
(26 097) |
Stan na koniec okresu |
10 061 124 |
584 613 |
289 854 |
2 324 |
10 937 915 |
.
Zmiana stanu odpisów na oczekiwane
straty kredytowe dla należności |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(24 562) |
(27 029) |
(101 365) |
(152 956) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(5 597) |
22 613 |
2 138 |
19 154 |
Transfer do Koszyka 2 |
9 839 |
(37 292) |
2 620 |
(24 833) |
Transfer do Koszyka 3 |
509 |
13 935 |
(34 470) |
(20 026) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(14 368) |
- |
- |
(14 368) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
4 841 |
(5 651) |
(25 606) |
(26 416) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
- |
- |
- |
- |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
869 |
987 |
7 221 |
9 077 |
Spisania |
- |
- |
3 338 |
3 338 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(270) |
12 |
(1 684) |
(1 942) |
Stan na koniec okresu |
(28 739) |
(32 425) |
(147 808) |
(208 972) |
Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności z tytułu leasingu finansowego klasyfikowanych jako POCI |
|
|
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
|
|
(382) |
(471) |
Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu |
|
|
382 |
(81) |
Spisanie należności w ciężar rezerw/sprzedaż wierzytelności |
|
|
- |
170 |
Stan na koniec okresu |
|
|
- |
(382) |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Należności z tytułu leasingu
finansowego |
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
POCI |
Razem |
Stan na początek okresu |
8 523 051 |
559 178 |
181 224 |
3 516 |
9 266 969 |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
793 031 |
(776 784) |
(16 247) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 2 |
(1 150 342) |
1 177 924 |
(27 582) |
- |
- |
Transfer do Koszyka 3 |
(17 837) |
(116 075) |
133 912 |
- |
- |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
2 700 505 |
7 159 |
630 |
- |
2 708 294 |
Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela |
(1 576 015) |
(143 194) |
(48 071) |
(339) |
(1 767 619) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
(343 098) |
(29 794) |
(9 757) |
(100) |
(382 749) |
Spisania |
- |
- |
(31 467) |
- |
(31 467) |
Inne, w tym różnice kursowe |
(2 899) |
(6 307) |
(856) |
- |
(10 062) |
Stan na koniec okresu |
8 926 396 |
672 107 |
181 786 |
3 077 |
9 783 366 |
.
Zmiana stanu odpisów na
oczekiwane straty kredytowe dla należności |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Stan na początek okresu |
(19 564) |
(23 560) |
(97 237) |
(140 361) |
Zmiany wynikające z transferów |
|
|
|
|
Transfer do Koszyka 1 |
(6 801) |
26 968 |
2 092 |
22 259 |
Transfer do Koszyka 2 |
10 917 |
(40 698) |
5 457 |
(24 324) |
Transfer do Koszyka 3 |
303 |
9 059 |
(24 468) |
(15 106) |
Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia |
(8 594) |
(59) |
(1 290) |
(9 943) |
Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela |
(2 049) |
734 |
(22 807) |
(24 122) |
Zmiany modeli i parametrów ryzyka |
779 |
(450) |
(2 180) |
(1 851) |
Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania |
744 |
719 |
5 259 |
6 722 |
Spisania |
- |
- |
31 467 |
31 467 |
Inne, w tym różnice kursowe |
(297) |
258 |
2 342 |
2 303 |
Stan na koniec okresu |
(24 562) |
(27 029) |
(101 365) |
(152 956) |
W dniu 7 grudnia 2018r. Santander Bank Polska zawarł z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI) umowę transakcji sekurytyzacji syntetycznej portfela kredytów gotówkowych o łącznym wolumenie 2 150 031 tys.PLN której celem jest uwolnienie kapitału dalej przeznaczonego na finansowanie projektów wspierających rozwój segmentu klienta MŚP, korporacyjnego i sektora publicznego. Spełnienie przez Bank warunków zawieszających wpisanych w umowę transakcji umożliwiło efektywnie aktywację umowy w dniu 28 sierpnia 2019 r. W rezultacie gwarancją został objęty portfel kredytów gotówkowych w kwocie 2 150 031 tys.PLN, przy czym transakcja dotyczy tylko części kapitałowej tych ekspozycji. Przewidywana data zakończenia trwania transakcji to 10 września 2031.
Transakcja transferuje ryzyko kredytowe na EFI i realizuje strategię optymalizacji kapitału Tier 1 Banku. Transakcja jest sekurytyzacją syntetyczną bez elementu finansowania, a objęty nią wyselekcjonowany portfel kredytów gotówkowych pozostaje w bilansie Banku. Całość portfela poddanego sekurytyzacji jest ważona ryzykiem według metody standardowej.
Konstrukcja transakcji przewiduje podział sekurytyzowanego portfela na trzy transze: senioralną (80% portfela) mezzanine (18,5%, portfela) oraz junior tj. transzę pierwszej straty (1,5% portfela). Na moment uruchomienia gwarancji kwoty transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 1 720 025,0 tys.PLN, transzy mezzanine 397 755,8 tys.PLN i transzy junior 32 250,5 tys.PLN.
Transze: senioralna i mezzanine zostały w pełni zagwarantowane przez EFI. Dodatkowo dla transzy mezzanine EFI otrzymało regwarancję Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Transza pierwszej straty została zatrzymana przez Bank i odliczona od kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k) CRR. Odliczenie od kapitału podstawowego Tier I oznacza zastosowanie „metody pełnego odliczenia” zgodnie z art. 245 ust. 1 lit. b) CRR.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Struktura transakcji zakłada, że straty do kwoty transzy junior są pokrywane przez Bank, a dopiero po jej skonsumowaniu dalsze straty pokrywane będą z gwarancji EFI. W celu utrzymania stabilności struktury portfela w transakcji zastosowano mechanizm Synthetic Excess Spread umożliwiający przez pierwsze dwa lata od aktywacji gwarancji alokowanie strat do poziomu 1,45% wielkości portfela rocznie poza strukturą sekurytyzacyjną przy czym mechanizm ten zostanie po roku odnowiony. Przez pierwsze dwa lata od aktywacji sekurytyzacji również zamortyzowana część portfela może zostać uzupełniona kolejnymi kwalifikującymi się kredytami.
Według stanu na 31 grudnia 2021 wartości bilansowe brutto transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 1 086 470,5 tys.PLN, transzy mezzanine 251 246,3 tys.PLN i transzy junior 32 335,1 tys.PLN. W okresie sprawozdawczym kwota strat kredytowych alokowana poza strukturę sekurytyzacyjną w ramach mechanizmu Synthetic Excess Spread wyniosła 23 406,4 tys.PLN. Od momentu aktywacji transakcji straty nie przekroczyły poziomu transzy junior i Bank nie otrzymał od EFI kwot z tytułu realizacji gwarancji.
W świetle zapisów MSSF 9 warunki umowne przeprowadzonej transakcji sekurytyzacji nie spełniają przesłanek do nieuwzględniania sekurytyzowanych aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Santander Bank Polska S.A.
Tabela poniżej przedstawia wartości bilansowe brutto sekurytyzowanych kredytów oraz ich część kapitałową objętą sekurytyzacją i kwoty ryzyka pozostające w Grupie Kapitałowej :
Wartość transakcji brutto |
Wartość transakcji wg kwoty kapitału |
Kwota ryzyka pozostająca w Grupie Kapitałowej |
||||
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Wartość bilansowa portfela, w tym: |
1 370 052 |
1 662 719 |
1 364 407 |
1 657 847 |
37 895 |
37 123 |
transza senior |
1 086 470 |
1 324 179 |
1 081 955 |
1 320 282 |
4 516 |
3 898 |
transza mezzanine |
251 246 |
306 216 |
250 202 |
305 315 |
1 044 |
901 |
transza junior |
32 335 |
32 324 |
32 250 |
32 250 |
32 335 |
32 324 |
Wartość strat alokowanych do Synthetic Excess Spread |
23 406 |
14 351 |
23 406 |
14 351 |
23 406 |
14 351 |
Wartość dostępnego Synthetic Excess Spread pozostającego do wykorzystania |
18 772 |
26 963 |
18 772 |
26 963 |
- |
- |
Od 2018 roku Santander Leasing S.A. (Spółka) zrealizował umowę transakcji sekurytyzacji w dwóch transzach odpowiednio 330 mln EUR oraz 1 202,5 mln PLN. Dla transzy wyrażonej w PLN od maja 2020 roku trwał okres amortyzacji i w maju 2021 roku dokonane zostało całkowite rozliczenie transakcji sekurytyzacji płynnościowej transzy w PLN, transakcja została zakończona.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku pozostaje aktywna transza EUR, a maksymalny termin pełnego wykupu obligacji i spłaty pożyczki to marzec 2036 r.
Transakcja jest sekurytyzacją tradycyjną polegającą na przeniesieniu prawa własności sekurytyzowanych wierzytelności poprzez ich odpłatny przelew na rzecz spółki celowej Santander Leasing Poland Securitization 01 DAC z siedzibą w Irlandii (dalej: SPV).
Jednocześnie SPV na bazie nabytych aktywów jest emitentem obligacji o łącznej wartości 330 mln EUR. W celu zabezpieczenia ryzyka płynności i ryzyka kredytowego transakcji, Santander Leasing S.A. udziela pożyczki podporządkowanej Spółce SPV, która zostanie spłacona po spłacie przez SPV zobowiązań z tytułu obligacji.
W wyniku sekurytyzacji obu transz Santander Leasing S.A. uzyskał finansowanie działalności w zamian za oddanie praw do przyszłych przepływów wynikających z sekurytyzowanego portfela.
Transakcja sekurytyzacji jest jednym ze źródeł finansowania oraz wpływa korzystnie na wskaźniki adekwatności kapitałowej, poprawę płynności oraz dywersyfikację źródeł finansowania.
Wartość transakcji |
Kwota ryzyka pozostająca w Grupie Kapitałowej |
Wartość godziwa |
||||
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Wartość bilansowa Aktywa |
1 886 874 |
3 149 466 |
1 886 874 |
3 149 466 |
1 884 270 |
3 157 258 |
Wartość bilansowa Zobowiązania |
2 062 531 |
3 277 144 |
2 062 531 |
3 277 144 |
2 065 817 |
3 297 460 |
Pozycja netto |
(175 657) |
(127 678) |
(175 657) |
(127 678) |
(181 547) |
(140 202) |
W czerwcu 2020 roku Santander Leasing dokonał transakcji sekurytyzacji syntetycznej portfela pożyczek i leasingów o łącznym wolumenie 2 000 000 tys. PLN. Zawarta transakcja jest sekurytyzacją syntetyczną polegającą na zawarciu umowy gwarancji z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (dalej: „EFI”), w wyniku której gwarancją został objęty wyselekcjonowany portfel ww. pożyczek i leasingów. Przewidywana data zakończenia transakcji to 31 maja 2031 r.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zawarta przez Santander Leasing transakcja jest sekurytyzacją syntetyczną bez elementu finansowania, a objęty nią wyselekcjonowany portfel pozostaje ujęty w bilansie Santander Leasing.
Konstrukcja transakcji przewiduje podział sekurytyzowanego portfela na trzy transze: senior (85%), mezzanine (14,2%) i junior (0,8%). Transze: senioralna i mezzanine zostały w pełni zagwarantowane przez EFI.
Dodatkowo dla transzy mezzanine Santander Leasing otrzymało regwarancję od Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Transza pierwszej straty (Synthetic Excess Spread) w wysokości 0,7% portfela została zatrzymana przez Santander Leasing. Transakcja transferuje ryzyko kredytowe na EFI i realizuje strategię optymalizacji kapitału Tier 1.
Wg stanu na 31 grudnia 2021, kwoty transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 1 483,4 mln PLN, transzy mezzanine 247,8 mln PLN i transzy junior 14 mln PLN. W okresie sprawozdawczym kwota strat kredytowych alokowana poza strukturę sekurytyzacyjną w ramach mechanizmu Synthetic Excess Spread nie wystąpiła.
Utworzona w ramach umowy gwarancji struktura sekurytyzacji syntetycznej nie generuje dla Santander Leasing dodatkowej ekspozycji na ryzyka charakterystyczne dla transakcji sekurytyzacji tradycyjnych (np. ryzyka płynności związanego z sekurytyzowanymi aktywami).
Wartość transakcji brutto |
Wartość transakcji wg kwoty kapitału |
Kwota ryzyka pozostająca w grupie Kapitałowej |
||||
|
31.12.2020 |
31.05.2020 |
31.12.2020 |
31.05.2020 |
31.12.2020 |
31.05.2020 |
Wartość bilansowa portfela, w tym: |
1 851 940 |
2 053 136 |
1 745 167 |
1 920 576 |
106 773 |
132 560 |
transza senior |
1 574 149 |
1 745 166 |
1 483 392 |
1 632 489 |
90 757 |
112 676 |
transza mezzanine |
262 975 |
291 545 |
247 814 |
272 722 |
15 162 |
18 824 |
transza junior |
14 816 |
16 425 |
13 961 |
15 365 |
854 |
1 060 |
Wartość strat alokowanych do Synthetic Excess Spread |
329 |
26 |
329 |
26 |
329 |
26 |
Wartość dostępnego Synthetic Excess Spread pozostającego do wykorzystania |
12 902 |
14 000 |
12 902 |
14 000 |
- |
- |
Dnia 16 grudnia 2021 r. Santander Leasing S.A. zawarł z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (dalej: „EFI”) umowę gwarancji, w wyniku której gwarancją został objęty portfel umów leasingu i pożyczek w kwocie ok. 2,7 mld PLN. Data zakończenia transakcji według umowy to 30 listopada 2030 r.
Zawarta przez Santander Leasing umowa gwarancji spełnia określone w Rozporządzeniu CRR (zmienionym przez Rozporządzenie 2017/2041) wymogi w zakresie sekurytyzacji syntetycznej. Zawarta transakcja jest sekurytyzacją syntetyczną bez elementu finansowania, a objęty nią wyselekcjonowany portfel umów leasingu i pożyczek pozostaje ujęty w bilansie spółki.
Konstrukcja transakcji przewiduje podział sekurytyzowanego portfela na dwie transze: senioralną (87,5% portfela) oraz junior tj. transzę pierwszej straty (12,5% portfela). Na moment uruchomienia gwarancji wysokość kwoty transz wynosiła odpowiednio: transzy senior 2 394 191 718,96 PLN oraz transzy junior 342 027 388,42 PLN. Transza junior została zagwarantowana przez EFI. Zarówno komponent kapitałowy jak i odsetkowy ekspozycji bazowych są objęte gwarancją EFI. W transakcji nie zastosowano mechanizmu Synthetic Excess Spread (SES).
Utworzona w ramach umowy gwarancji struktura sekurytyzacji syntetycznej nie generuje dla Santander Leasing dodatkowej ekspozycji na ryzyka charakterystyczne dla transakcji sekurytyzacji tradycyjnych (np. ryzyka płynności związanego z sekurytyzowanymi aktywami).
31.12.2021 |
Wartość transakcji brutto |
Wartość transakcji wg kwoty kapitału |
Kwota ryzyka pozostająca w grupie Kapitałowej |
Wartość bilansowa portfela, w tym: |
2 833 915 |
2 643 328 |
190 587 |
transza senior |
2 479 676 |
2 312 912 |
166 763 |
transza junior |
354 239 |
330 416 |
23 824 |
W lipcu 2019 roku SCB dokonał restrukturyzacji transakcji sekurytyzacji portfela kredytów gotówkowych. Zawarta transakcja jest sekurytyzacją tradycyjną i rewolwingową polegającą na przeniesieniu prawa własności sekurytyzowanych wierzytelności na rzecz spółki specjalnego przeznaczenia SC Poland Consumer 16-1 Sp. z o.o. (SPV3) z siedzibą w Polsce. Aktualizacji uległa wielkość transzy A i C z wydłużeniem terminu wymagalności oraz umorzenie transzy B. W dniu podpisania dokumentacji restrukturyzacji nastąpiło rozliczenie netto przepływów pieniężnych wynikających z umowy.
Spółka ta wyemitowała na dzień 31.12.2021 r. na bazie sekurytyzowanych aktywów obligacje o łącznej wartości 2 000 000 tys. zł zabezpieczone poprzez zastaw rejestrowy na majątku SPV3. Na oprocentowanie wyemitowanych obligacji składa się stopa WIBOR 1M
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
oraz marża. W wyniku sekurytyzacji SCB uzyskał finansowanie działalności w zamian za oddanie praw do przyszłych przepływów wynikających z sekurytyzowanego portfela kredytów. Maksymalny termin pełnego wykupu obligacji to 16.07.2030 r., natomiast SCB szacuje, że nastąpi to w okresie do 3 lat od daty zawarcia transakcji.
W celu wsparcia finansowania transakcji SCB udzielił SPV3 pożyczki podporządkowanej o wartości wynoszącej na dzień 31.12.2021 r. 443 281 tys. zł. W 2021 roku Bank dokonał wyceny tej pożyczki, która na dzień 31.12.2021 wynosiła 15 771 tys. zł.. Pożyczka jest podporządkowana w stosunku do uprzywilejowanych i zabezpieczonych obligacji. Płatność odsetek od pożyczki następuje w ramach płatności kaskadowych tzn. realizowanych w określonej kolejności, ze środków posiadanych przez SPV3, zaś całkowita spłata kapitału będzie miała miejsce po pełnym wykupie obligacji. Oprocentowanie pożyczki oparte jest na stałej stopie.
W świetle zapisów MSSF 9 warunki umowne obu sekurytyzacji nie spełniają przesłanek do nieuwzględniania sekurytyzowanych aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku. W związku z powyższym Bank rozpoznaje sekurytyzowane aktywa na 31 grudnia 2021 r. w pozycji Kredyty i pożyczki udzielone klientom w wartości netto 1 897 863tys. zł.
Oszacowana na dzień 31 grudnia 2021 r. wartość godziwa sekurytyzowanych aktywów netto wynosiła 1 846 309 tys. zł.
Wartość transakcji |
Kwota ryzyka pozostająca w Grupie Kapitałowej |
Wartość godziwa |
||||
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Wartość bilansowa Aktywa |
1 897 863 |
1 938 496 |
1 897 863 |
1 938 496 |
1 846 309 |
1 840 419 |
Wartość bilansowa Zobowiązania |
2 446 972 |
2 445 456 |
2 446 972 |
2 445 456 |
2 446 972 |
2 445 456 |
Pozycja netto |
(549 109) |
(506 960) |
(549 109) |
(506 960) |
(600 663) |
(605 037) |
Jednocześnie SCB rozpoznaje zobowiązanie z tytułu przepływów z tytułu sekurytyzacji w pozycji Zobowiązania wobec klientów w wysokości równej na 31.12.2021 r. 2 446 972 tys. zł.
Oszacowana na dzień 31 grudnia 2021 r. wartość godziwa zobowiązania z tytułu przepływów z tytułu sekurytyzacji wynosiła 2 431 201 tys. zł.
Na dzień 31.12.2021 r. SCB posiadał również zobowiązania z tytułu rozliczeń bieżących z SPV w wysokości 177 tys. zł, zobowiązania te są prezentowane w pozycji Pozostałe zobowiązania.
W 2020 Bank zakończył transakcję sekurytyzacji portfela kredytów ratalnych zawartą w 2015 roku, która polegała na przeniesieniu prawa własności sekurytyzowanych wierzytelności na rzecz spółki specjalnego przeznaczenia SC Poland Consumer 2015-1 sp. z.o.o (SPV2) z siedzibą w Polsce.
Wartość transakcji brutto |
Wartość transakcji wg kwoty kapitału |
Kwota ryzyka pozostająca w Grupie Kapitałowej |
||||
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Wartość bilansowa portfela, w tym: |
1 493 650 |
1 734 102 |
1 493 650 |
1 734 102 |
20 809 |
20 809 |
transza senior |
1 214 945 |
1 413 293 |
1 214 945 |
1 413 293 |
- |
- |
transza mezzanine |
257 896 |
300 000 |
257 896 |
300 000 |
- |
- |
transza junior |
20 809 |
20 809 |
20 809 |
20 809 |
20 809 |
20 809 |
Wartość strat alokowanych do Synthetic Excess Spread |
- |
- |
- |
- |
- |
- |
Wartość dostępnego Synthetic Excess Spread pozostającego do wykorzystania |
7 307 |
12 502 |
7 307 |
12 502 |
n/a |
n/a |
W roku 2019 Santander Consumer Bank S.A. przeprowadził transakcję sekurytyzacji portfela udzielonych przez Bank kredytów gotówkowych i ratalnych. Celem przeprowadzonej transakcji było uzyskanie ulgi kapitałowej na portfelu kredytów detalicznych, która zapewnia dodatkową zdolność do finansowania projektów wspierających rozwój segmentu klienta MŚP. Transakcja jest syntetyczną sekurytyzacją składającą się z trzech transz. Dnia 5 lipca 2019r. Bank podpisał umowę z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI), w ramach której pozyskał gwarancję finansową na 100% transz uprzywilejowanych i transz mezzanine (klasy A i B). Jednocześnie Bank zatrzymał 100% transzy pierwszej straty klasy C, która została odliczona od kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k) CRR. Odliczenie od kapitału podstawowego Tier I oznacza zastosowanie „metody pełnego odliczenia” zgodnie z art. 245 ust. 1 lit. b) CRR. W przypadku transzy typu mezzanine EIF otrzymał regwarancję finansową równoległą od Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Transakcja spełnia wymogi wynikające z art. 245 ust. 4 oraz art. 245 ust. 1 lit. b) CRR. Struktura transakcji zawiera Synthetic Excess Spread odpowiadający ekwiwalentowi 1.40% portfela pracującego na zasadzie mechanizmu “use-it-or-lose-it”. W ramach transakcji Bank utrzymuje losowo wybrane ekspozycje odpowiadające nie mniej niż 5% wartości nominalnej sekurytyzowanych ekspozycji, zgodnie z art. 405 ust. 1 lit. c) CRR. Uruchomienie gwarancji nastąpiło w dniu 21 listopada 2019 r., - wpływ na aktywa ważone ryzykiem Banku został rozpoznany w grudniu 2019r. W rezultacie gwarancją został objęty portfel kredytów gotówkowych i ratalnych w kwocie 1 734 101 tys PLN, przy czym gwarancja obejmuje część kapitałową udzielonych kredytów. Sekurytyzowany portfel jest ważony ryzykiem według metody standardowej. Transakcja zawiera dwuletni okres rewolwingowy, podczas którego Bank ma możliwość
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
uzupełniania zamortyzowanej kwoty portfela sekurytyzowanego nowymi ekspozycjami spełniającymi kryteria określone w umowie. Ostateczna data zakończenia trwania transakcji to 30 czerwca 2030. Transakcja nie posiada elementu finansowania a objęty nią wyselekcjonowany portfel kredytów gotówkowych i ratalnych pozostaje w bilansie Banku. Transakcja jest elementem strategii optymalizacji kapitału Tier 1 Banku.
W lipcu 2020 roku Santander Consumer Multirent Sp z o.o. (SCM) zawarł transakcję sekurytyzacji portfela umów leasingowych. Zawarta transakcja jest sekurytyzacją tradycyjną i rewolwingową polegającą na przeniesieniu prawa własności sekurytyzowanych wierzytelności na rzecz spółki specjalnego przeznaczenia SCM POLAND AUTO 2019-1 DAC (SPV3) z siedzibą w Irlandii.
Spółka ta wyemitowała na dzień 31.12.2021 r. na bazie sekurytyzowanych aktywów obligacje o łącznej wartości 740 000 tys. zł. Na oprocentowanie wyemitowanych obligacji składa się stopa WIBOR 1M oraz marża. W wyniku sekurytyzacji SCM uzyskał finansowanie działalności w zamian za oddanie praw do przyszłych przepływów wynikających z sekurytyzowanego portfela kredytów.
W celu wsparcia finansowania transakcji SCM udzielił SPV3 pożyczki podporządkowanej o wartości wynoszącej na dzień 31.12.2021 r. 215 383 tys. zł. Pożyczka jest podporządkowana w stosunku do uprzywilejowanych i zabezpieczonych obligacji. Płatność odsetek od pożyczki następuje w ramach płatności kaskadowych tzn. realizowanych w określonej kolejności, ze środków posiadanych przez SPV3, zaś całkowita spłata kapitału będzie miała miejsce po pełnym wykupie obligacji. Oprocentowanie pożyczki oparte jest na zmiennej stopie opartej na stopie WIBOR 1M.
W świetle zapisów MSSF 9 warunki umowne przeprowadzonej transakcji sekurytyzacji nie spełniają przesłanek do nieuwzględniania sekurytyzowanych aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej SCM. W związku z powyższym SCM rozpoznaje sekurytyzowane aktywa na 31 grudnia 2021 r. w pozycji Należności z tytułu leasingu finansowego w wartości 948 742 tys. zł.
Jednocześnie SCM rozpoznaje zobowiązanie z tytułu przepływów z tytułu sekurytyzacji w pozycji Pozostałe zobowiązania w wysokości równej na 31.12.2021 r. 955 383 tys. zł.
Na dzień 31.12.2021 r. SCM posiadał również należności z tytułu rozliczeń bieżących z SPV w wysokości odpowiednio 6 544 tys. zł, należności te są prezentowane w pozycji Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności.
Wartość transakcji |
Kwota ryzyka pozostająca w grupie Kapitałowej |
Wartość godziwa |
||||
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Wartość bilansowa Aktywa |
948 742 |
948 742 |
948 742 |
948 742 |
978 413 |
980 065 |
Wartość bilansowa Zobowiązania |
956 415 |
955 954 |
956 415 |
955 954 |
956 415 |
955 954 |
Pozycja netto |
(7 673) |
(7 212) |
(7 673) |
(7 212) |
21 996 |
24 111 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Inwestycyjne aktywa finansowe |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite |
70 064 796 |
65 700 052 |
Papiery wartościowe Skarbu Państwa: |
49 225 514 |
46 149 191 |
- bony |
- |
1 415 983 |
- obligacje |
49 225 514 |
44 733 208 |
Papiery wartościowe banku centralnego: |
6 997 960 |
4 999 904 |
- bony |
6 997 960 |
4 999 904 |
Pozostałe papiery wartościowe: |
13 841 322 |
14 550 957 |
- obligacje |
13 841 322 |
14 550 957 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
116 977 |
110 155 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
1 421 272 |
- |
Papiery wartościowe Skarbu Państwa: |
1 421 272 |
- |
- obligacje |
1 421 272 |
- |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite |
259 788 |
857 331 |
- notowane |
64 320 |
30 594 |
- nienotowane |
195 468 |
826 737 |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
3 427 |
115 896 |
- nienotowane |
3 427 |
115 896 |
Razem |
71 866 260 |
66 783 434 |
.
Zmiana stanu inwestycyjnych
aktywów finansowych |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowa-nym koszcie |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Razem |
Stan na początek okresu |
65 700 052 |
110 155 |
- |
857 331 |
115 896 |
66 783 434 |
Zwiększenia |
212 852 965 |
- |
1 415 626 |
428 |
- |
214 269 019 |
Zmniejszenia (sprzedaż i zapadalność) |
(204 782 394) |
(500) |
- |
(1 116 722)** |
(116 422) |
(206 016 038) |
Wycena do wartości godziwej |
(3 885 857)* |
(1 768) |
- |
518 751 |
3 968 |
(3 364 906) |
Zmiana stanu odsetek naliczonych |
(22 601) |
- |
5 646 |
- |
- |
(16 955) |
Odpisy z tytułu utraty wartości papierów wartościowych |
(4 015) |
- |
- |
- |
- |
(4 015) |
Różnice kursowe |
206 646 |
9 090 |
- |
- |
(15) |
215 721 |
Stan na koniec okresu |
70 064 796 |
116 977 |
1 421 272 |
259 788 |
3 427 |
71 866 260 |
*Wzrost rentowności portfela dłużnych papierów wartościowych w związku z rozpoczęciem przez Narodowy Bank Polski cyklu zacieśniania polityki pieniężnej (poprzez zwiększanie poziomu stóp procentowych) spowodował spadek wyceny tych papierów.
**Dotyczy głównie transakcji sprzedaży akcji AVIVA TUZ S.A., AVIVA TUO S.A. oraz PTE Aviva Santander S.A., szczegóły w nocie 47
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu inwestycyjnych
aktywów finansowych |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Razem |
Stan na początek okresu |
40 248 937 |
194 285 |
884 912 |
- |
41 328 134 |
Zwiększenia |
138 478 639 |
- |
- |
101 550 |
138 580 189 |
Zmniejszenia (sprzedaż i zapadalność) |
(113 856 649) |
(102 550) |
(1 000) |
- |
(113 960 199) |
Wycena do wartości godziwej |
805 545 |
15 957 |
(26 581) |
17 245 |
812 166 |
Zmiana stanu odsetek naliczonych |
(59 450) |
- |
- |
- |
(59 450) |
Odpisy z tytułu utraty wartości papierów wartościowych |
(8 535) |
- |
- |
- |
(8 535) |
Różnice kursowe |
91 565 |
2 463 |
- |
(2 899) |
91 129 |
Stan na koniec okresu |
65 700 052 |
110 155 |
857 331 |
115 896 |
66 783 434 |
Wartość podmiotów stowarzyszonych |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Polfund - Fundusz Poręczeń Kredytowych S.A. |
45 944 |
45 712 |
Santander |
886 796 |
952 685 |
Razem |
932 740 |
998 397 |
.
.Zmiana stanu inwestycji w podmioty stowarzyszone |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
998 397 |
903 113 |
Udział w zysku/ (stracie) |
74 068 |
86 360 |
Dywidendy |
(113 254) |
- |
Inne |
(26 471) |
8 924 |
Stan na koniec okresu |
932 740 |
998 397 |
Informacje dotyczące procentowego udziału Grupy w kapitale jednostek stowarzyszonych:
Nazwa jednostki stowarzyszonej: |
Kraj założenia oraz miejsce prowadzenia działalności |
Procentowy udział Grupy |
Metoda wyceny |
Rodzaj działalności |
|
|
|
2021 |
2020 |
|
|
Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. |
Polska |
49,00 |
49,00 |
Metoda praw własności |
działalność ubezpieczeniowa, ubezpieczenia na życie |
Santander S.A. - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń |
Polska |
49,00 |
49,00 |
Metoda praw własności |
działalność ubezpieczeniowa, ubezpieczenia osobowe oraz majątkowe |
POLFUND
- Fundusz Poręczeń |
Polska |
50,00 |
50,00 |
Metoda praw własności |
udzielanie poręczeń kredytowych, lokowanie powierzonych spółce środków pieniężnych i zarządzanie nimi |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Skrócone wybrane informacje finansowe każdej jednostki stowarzyszonej, która posiada udziały istotne dla Grupy, zostały przedstawione poniżej:
|
Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. |
Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. |
||
|
2021 * |
2020 |
2021 * |
2020 |
Należności od banków |
75 971 |
32 164 |
15 169 |
25 611 |
Aktywa finansowe handlowe |
137 800 |
132 816 |
1 112 |
1 183 |
Inwestycyjne aktywa finansowe |
590 201 |
681 873 |
309 301 |
376 479 |
Aktywa z tytułu podatku odroczonego |
3 140 |
- |
3 350 |
- |
Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający |
153 649 |
181 932 |
- |
- |
Pozostałe rozrachunki |
48 536 |
25 113 |
33 616 |
36 795 |
Rozliczenia międzyokresowe |
362 312 |
334 538 |
70 027 |
86 243 |
Pozostałe pozycje aktywów |
678 |
998 |
82 |
135 |
Aktywa razem |
1 372 287 |
1 389 434 |
432 657 |
526 446 |
Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe |
869 334 |
831 707 |
149 002 |
174 752 |
Udział reasekutorów w rezerwach |
(6 373) |
(7 909) |
(16 439) |
(37 054) |
Oszacowane regresy i odzyski (wielkość ujemna) |
- |
- |
(1 078) |
(1 242) |
Pozostałe zobowiązania |
321 124 |
303 627 |
56 615 |
74 387 |
Rozliczenia międzyokresowe |
2 566 |
1 365 |
12 147 |
23 741 |
Fundusze specjalne |
91 |
81 |
67 |
63 |
Zobowiązania razem |
1 186 742 |
1 128 871 |
200 314 |
234 647 |
|
|
|
|
|
Przychody |
282 050 |
235 942 |
119 933 |
150 751 |
Zysk (strata) netto za okres |
95 427 |
112 645 |
55 259 |
62 704 |
Dywidendy wypłacone Santander Bank Polska SA |
64 917 |
- |
48 337 |
- |
* Prezentowane dane za 2021 rok oparte są na szacunkach spółek.
Wartość bilansowa udziałów w podmiotach stowarzyszonych wycenianych metodą praw własności różni się od udziału Grupy w ich aktywach netto o wartość firmy dotyczącą tych jednostek ujętą w wartości bilansowej inwestycji.
Dane za 2020 rok pochodzą ze zaudytowanych sprawozdań finansowych spółek Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. oraz Santander - Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.
W rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym za 2020 rok opublikowane zostały dane szacunkowe. Różnice między danymi zaudytowanymi a szacunkowymi są nieistotne.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wartości niematerialne Rok 2021 |
Licencje, patenty, koncesje i podobne wartości |
Pozostałe |
Nakłady na wartości niematerialne |
Razem |
Wartość w cenie nabycia na początek okresu |
2 219 644 |
427 107 |
234 365 |
2 881 116 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
-zakupu |
- |
- |
266 112 |
266 112 |
-przeniesienia z nakładów |
198 871 |
- |
- |
198 871 |
-transferów |
82 |
542 |
1 393 |
2 017 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-likwidacji |
(29 558) |
(207 893) |
(12 950) |
(250 401) |
-przeniesienia z nakładów |
- |
- |
(198 871) |
(198 871) |
-transferów |
- |
(77) |
(501) |
(578) |
Wartość w cenie nabycia na koniec okresu |
2 389 039 |
219 679 |
289 548 |
2 898 266 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
(1 850 572) |
(322 188) |
- |
(2 172 760) |
Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
(222 726) |
(34 431) |
- |
(257 157) |
-likwidacji, sprzedaży |
24 145 |
200 308 |
- |
224 453 |
-transferów |
(14) |
14 |
- |
- |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
(2 049 167) |
(156 297) |
- |
(2 205 464) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
Wartość wg cen nabycia |
2 389 039 |
219 679 |
289 548 |
2 898 266 |
Skumulowana amortyzacja |
(2 049 167) |
(156 297) |
- |
(2 205 464) |
Stan na 31 grudnia 2021 |
339 872 |
63 382 |
289 548 |
692 802 |
.
Wartości niematerialne Rok 2020 |
Licencje, patenty, koncesje i podobne wartości |
Pozostałe |
Nakłady na wartości niematerialne |
Razem |
Wartość w cenie nabycia na początek okresu |
1 869 149 |
642 114 |
280 106 |
2 791 369 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
-zakupu |
- |
- |
220 553 |
220 553 |
-przeniesienia z nakładów |
244 370 |
- |
- |
244 370 |
-transferów |
215 562 |
- |
962 |
216 524 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-likwidacji |
(99 409) |
- |
(7 979) |
(107 388) |
-przeniesienia z nakładów |
- |
- |
(244 370) |
(244 370) |
-transferów |
(10 028) |
(215 007) |
(14 907) |
(239 942) |
Wartość w cenie nabycia na koniec okresu |
2 219 644 |
427 107 |
234 365 |
2 881 116 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
(1 550 482) |
(468 770) |
- |
(2 019 252) |
Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
(194 882) |
(59 676) |
- |
(254 558) |
-likwidacji, sprzedaży |
98 118 |
- |
- |
98 118 |
-transferów |
(203 326) |
206 258 |
14 129 |
17 061 |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości |
- |
- |
(14 129) |
(14 129) |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
(1 850 572) |
(322 188) |
- |
(2 172 760) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
Wartość wg cen nabycia |
2 219 644 |
427 107 |
234 365 |
2 881 116 |
Skumulowana amortyzacja |
(1 850 572) |
(322 188) |
- |
(2 172 760) |
Stan na 31 grudnia 2020 |
369 072 |
104 919 |
234 365 |
708 356 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Na dzień 31 grudnia 2021 r. oraz w okresie porównawczym wartość firmy wynosiła 1 712 056 tys. zł, w tym:
· 1 688 516 tys. zł - wartość firmy powstała w wyniku połączenia Santander Bank Polska S.A. z Bankiem Kredyt Bank S.A. w dniu 4.01.2013 r.,
· 23 540 tys. zł – wartość firmy powstała ze względu na fakt, że Santander Bank Polska S.A. posiada 60% udziałów w Santander Consumer Bank S.A., który z kolei posiada 50% w PSA Finance Polska sp. z o.o. Zostały ujawnione udziały niekontrolujące w wysokości 70% kapitału zakładowego oraz liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy spółek PSA Finance Polska sp. z o.o. i pośrednio PSA Consumer Finance Polska sp. z o.o.
Zgodnie z wymogami MSSF 3 wartość firmy została wyznaczona jako nadwyżka kosztów nabycia nad wartością godziwą zidentyfikowanych nabytych aktywów i zobowiązań.
W 2021 r. i w okresie porównawczym Bank przeprowadził testy na utratę wartości firmy powstałej w wyniku połączenia z Bankiem Kredyt Bank S.A. w dniu 4 stycznia 2013 r., którego wartość bilansowa na 31 grudnia 2021 r. wyniosła 1 688 516 tys. zł. (podobnie jak na dzień 31 grudnia 2020 r.).
Wartość odzyskiwalna ośrodków wypracowujących środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z tych wartości jest wyższa. Szacunek wartości użytkowej, która jest wyższa od wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, jest przeprowadzony w oparciu o model zdyskontowanych przepływów pieniężnych odpowiedni dla banków i innych instytucji finansowych. Przyszłe, oczekiwane przepływy pieniężne wypracowywane przez segmenty biznesowe Santander Bank Polska S.A. są zgodne z 3-letnimi projekcjami finansowymi kierownictwa Banku na lata 2022 – 2024.
Biorąc pod uwagę stabilność Santander Bank Polska S.A., zrównoważone wyniki finansowe oraz w wyniku porównania wartości użytkowej z wartością bilansową ośrodka generującego przepływy pieniężne nie stwierdzono utraty wartości.
Dla potrzeb pomiaru utraty wartości firmy Bank posługuje się następującą, wynikającą z początkowego ujęcia, alokacją wartości firmy na historyczne segmenty biznesowe:
|
Segment Bankowości Detalicznej |
Segment
Bankowości Biznesowej |
Segment
Bankowości Korporacyjnej |
Segment
ALM |
Razem |
Wartość firmy |
764 135 |
578 808 |
222 621 |
122 952 |
1 688 516 |
Z uwagi na przyjęty model wyceny, założenia przyjęte do ustalenia wartości użytkowej dla poszczególnych segmentów są takie same.
Projekcja finansowa na lata 2022 – 2024 została opracowana z uwzględnieniem planów strategicznych i operacyjnych na lata 2022 – 2024 oraz dostępnych prognoz makroekonomicznych i rynkowych. Ekstrapolacja przepływów pieniężnych wykraczających poza okres objęty planem finansowym została oparta o stopy wzrostu odzwierciedlające długoterminowy cel inflacyjny Narodowego Banku Polskiego, który na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosi 2,5 p.p.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Ekstrapolację przepływów pieniężnych, wykraczających poza 3-letni okres objęty projekcjami finansowymi (wartość rezydualna) oparto na stopie wzrostu wynoszącej 2,5% rocznie, tj. na poziomie celu inflacyjnego.
Wzrost poziomu wymaganego kapitału oznacza spadek wartości kapitału dostępnego do teoretycznych dywidend w ramach przeprowadzanego testu.
Zgodnie z polskimi przepisami wysokość dywidendy banków komercyjnych, możliwej do wypłaty za rok poprzedni zależy od spełnienia minimalnych kryteriów określonych w polityce dywidendowej KNF. Komisja rekomenduje, by do 50 % wypracowanego zysku mogły wypłacać banki spełniające jednocześnie kryteria dotyczące m.in.: współczynnika kapitałowego (TCR), kapitału Tier I (T1) i kapitału podstawowego Tier I (CET1).
Ponadto w przypadku banków zaangażowanych w walutowe kredyty dla gospodarstw domowych, stopę wypłaty dywidendy należy odpowiednio skorygować w zależności od udziału:
· walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych w całym portfelu należności od sektora niefinansowego, oraz
· kredytów mieszkaniowych walutowych udzielonych w latach 2007 i 2008 w portfelu walutowych kredytów mieszkaniowych gospodarstw domowych.
Wszystkie te czynniki wpływają negatywnie na kapitał dostępny do teoretycznych dywidend, a tym samym na wyniki testu na utratę wartości firmy.
Poziom współczynnika kapitałowego wymagany przez KNF dla Santander Bank Polska S.A. do wypłaty maksimum 50% wypracowanego zysku, uwzględniający bufor z tytułu dodatkowego wymogu kapitałowego na pokrycie ryzyka wynikającego z portfela walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym (OSII), bufor ryzyka systemowego oraz bufor zabezpieczający wynosił 14,28%.
Podczas, gdy podwyższone wymogi kapitałowe zapewniają stabilność i bezpieczeństwo Santander Bank Polska S.A. zwiększając bazę kapitałową, o tyle pomniejszają one dywidendy dostępne dla akcjonariuszy, które wpływają na wartość użytkową ośrodka wypracowującego środki pieniężne.
Szczegółowe informacje dotyczące polityki dywidendowej zostały zaprezentowane w nocie 57.
Na dzień 31.12.2021 r. nie stwierdzono utraty wartości firmy.
Bank przeprowadził test na utratę wartości firmy powstałej w wyniku ostatecznego rozliczenia zakupu przez Santander Consumer Bank S.A. udziałów w PSA Finance Polska sp. z o.o. i pośrednio w PSA Consumer Finance Polska sp. z o.o. Wyniki testu wykazały nadwyżkę wartości udziałów niedających kontroli (70%) oraz przekazanej zapłaty nad wartością bilansową zidentyfikowanych aktywów netto.
Powyższy test został sporządzony metodą dochodową.
Na dzień 31 grudnia 2021 r. nie stwierdzono utraty wartości firmy.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Rzeczowy majątek trwały nie objęty leasingiem operacyjnym Rok 2021 |
Nieruchomości |
Sprzęt informatyczny |
Środki transportu |
Pozostały majątek trwały |
Środki trwałe w budowie |
Razem |
Wartość w cenie nabycia na początek okresu |
608 045 |
958 379 |
142 247 |
237 594 |
68 442 |
2 014 707 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-zakupu |
- |
- |
10 384 |
- |
135 266 |
145 650 |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
12 719 |
77 156 |
5 023 |
12 117 |
- |
107 015 |
-transferów |
- |
591 |
146 |
49 |
7 |
793 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
(105 954) |
(45 909) |
(36 675) |
(36 760) |
(2 784) |
(228 082) |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
- |
- |
- |
- |
(107 014) |
(107 014) |
-transferów |
- |
- |
- |
(686) |
(962) |
(1 648) |
Wartość w cenie nabycia na koniec okresu |
514 810 |
990 217 |
121 125 |
212 314 |
92 955 |
1 931 421 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
(429 263) |
(638 316) |
(25 252) |
(173 517) |
- |
(1 266 348) |
Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
(21 779) |
(102 940) |
(11 821) |
(17 702) |
- |
(154 242) |
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
83 208 |
45 388 |
16 369 |
33 713 |
- |
178 678 |
-transferów |
(3) |
- |
(42) |
(9) |
- |
(54) |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości |
5 156 |
70 |
- |
- |
- |
5 226 |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
(362 681) |
(695 798) |
(20 746) |
(157 515) |
- |
(1 236 740) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
|
|
Wartość wg cen nabycia |
514 810 |
990 217 |
121 125 |
212 314 |
92 955 |
1 931 421 |
Skumulowana amortyzacja |
(362 681) |
(695 798) |
(20 746) |
(157 515) |
- |
(1 236 740) |
Stan na 31 grudnia 2021 |
152 129 |
294 419 |
100 379 |
54 799 |
92 955 |
694 681 |
.
Rzeczowy majątek trwały nie objęty
leasingiem operacyjnym |
Nieruchomości |
Sprzęt informatyczny |
Środki transportu |
Pozostały majątek trwały |
Środki trwałe w budowie |
Razem |
Wartość w cenie nabycia na początek okresu |
683 072 |
872 898 |
157 457 |
248 938 |
111 382 |
2 073 747 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-zakupu |
- |
- |
37 049 |
- |
112 894 |
149 943 |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
24 518 |
99 548 |
4 430 |
19 854 |
- |
148 350 |
-transferów |
213 |
9 509 |
332 |
3 |
4 |
10 061 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
(99 758) |
(23 574) |
(56 595) |
(31 201) |
(282) |
(211 410) |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
- |
- |
- |
- |
(148 351) |
(148 351) |
-transferów |
- |
(2) |
(426) |
- |
(7 205) |
(7 633) |
Wartość w cenie nabycia na koniec okresu |
608 045 |
958 379 |
142 247 |
237 594 |
68 442 |
2 014 707 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
(488 446) |
(560 602) |
(38 629) |
(185 078) |
- |
(1 272 755) |
Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
(22 731) |
(97 043) |
(13 308) |
(17 623) |
- |
(150 705) |
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
82 833 |
22 402 |
26 708 |
29 050 |
- |
160 993 |
-transferów |
3 |
(3 073) |
(23) |
134 |
7 088 |
4 129 |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości |
(922) |
- |
- |
- |
(7 088) |
(8 010) |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
(429 263) |
(638 316) |
(25 252) |
(173 517) |
- |
(1 266 348) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
|
|
Wartość wg cen nabycia |
608 045 |
958 379 |
142 247 |
237 594 |
68 442 |
2 014 707 |
Skumulowana amortyzacja |
(429 263) |
(638 316) |
(25 252) |
(173 517) |
- |
(1 266 348) |
Stan na 31 grudnia 2020 |
178 782 |
320 063 |
116 995 |
64 077 |
68 442 |
748 359 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Rzeczowy majątek trwały objęty
leasingiem operacyjnym |
|
|
|
Środki transportu |
Środki trwałe w budowie |
Razem |
Wartość w cenie nabycia na początek okresu |
|
|
|
61 550 |
107 |
61 657 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-zakupu |
|
|
|
- |
22 979 |
22 979 |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
|
|
|
21 138 |
- |
21 138 |
-transferów |
|
|
|
8 510 |
- |
8 510 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
|
|
|
(49 175) |
(411) |
(49 586) |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
|
|
|
- |
(21 138) |
(21 138) |
-transferów |
|
|
|
(945) |
9 |
(936) |
Wartość w cenie nabycia na koniec okresu |
|
|
|
41 078 |
1 546 |
42 624 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
|
|
|
(6 587) |
- |
(6 587) |
Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
|
|
|
(6 949) |
- |
(6 949) |
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
|
|
|
10 177 |
- |
10 177 |
-transferów |
|
|
|
(1 027) |
- |
(1 027) |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości |
|
|
|
(10) |
- |
(10) |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
|
|
|
(4 396) |
- |
(4 396) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
|
|
Wartość wg cen nabycia |
|
|
|
41 078 |
1 546 |
42 624 |
Skumulowana amortyzacja |
|
|
|
(4 396) |
- |
(4 396) |
Stan na 31 grudnia 2021 |
|
|
|
36 682 |
1 546 |
38 228 |
.
Rzeczowy majątek trwały objęty
leasingiem operacyjnym |
|
Środki transportu |
Środki trwałe w budowie |
Razem |
Wartość w cenie nabycia na początek okresu |
|
81 874 |
- |
81 874 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
-zakupu |
|
- |
55 542 |
55 542 |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
|
55 434 |
- |
55 434 |
-transferów |
|
203 |
- |
203 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
|
(63 017) |
- |
(63 017) |
-przeniesienia ze środków trwałych w budowie |
|
- |
(55 435) |
(55 435) |
-transferów |
|
(12 944) |
- |
(12 944) |
Wartość w cenie nabycia na koniec okresu |
|
61 550 |
107 |
61 657 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
|
(8 788) |
- |
(8 788) |
Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
|
(9 782) |
- |
(9 782) |
-sprzedaży, likwidacji, darowizny |
|
9 592 |
- |
9 592 |
-transferów |
|
2 395 |
- |
2 395 |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości |
|
(4) |
- |
(4) |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
|
(6 587) |
- |
(6 587) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
Wartość wg cen nabycia |
|
61 550 |
107 |
61 657 |
Skumulowana amortyzacja |
|
(6 587) |
- |
(6 587) |
Stan na 31 grudnia 2020 |
|
54 963 |
107 |
55 070 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
Nieruchomości |
Sprzęt informatyczny |
Pozostałe |
Razem |
Wartość brutto na początek okresu |
1 061 815 |
3 184 |
9 594 |
1 074 593 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|||
-zawarcia nowych umów leasingu |
35 571 |
- |
146 |
35 717 |
-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu |
24 506 |
279 |
61 |
24 846 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|||
-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu |
(108 945) |
(579) |
(515) |
(110 039) |
Wartość brutto na koniec okresu |
1 012 947 |
2 884 |
9 286 |
1 025 117 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
(359 000) |
(1 561) |
(3 375) |
(363 936) |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
(158 160) |
(975) |
(1 487) |
(160 622) |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-modyfikacji (w tym rozliczenia) umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu |
52 096 |
559 |
282 |
52 937 |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości * |
(36 286) |
- |
(108) |
(36 394) |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
(501 350) |
(1 977) |
(4 688) |
(508 015) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
Wartość brutto |
1 012 947 |
2 884 |
9 286 |
1 025 117 |
Skumulowana amortyzacja |
(501 350) |
(1 977) |
(4 688) |
(508 015) |
Stan na 31 grudnia 2021 |
511 597 |
907 |
4 598 |
517 102 |
*Rozpoznana utrata wartości wynika z zamknięcia oddziałów Banku. Odpisaniu podlega pełna wartość bilansowa tych oddziałów.
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
Nieruchomości |
Sprzęt informatyczny |
Pozostałe |
Razem |
Wartość brutto na początek okresu |
1 044 083 |
2 166 |
9 360 |
1 055 609 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
-zawarcia nowych umów leasingu |
58 188 |
1 175 |
322 |
59 685 |
-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu |
66 919 |
- |
430 |
67 349 |
-nakłady |
10 643 |
- |
- |
10 643 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu |
(118 019) |
(157) |
(517) |
(118 693) |
Wartość brutto na koniec okresu |
1 061 814 |
3 184 |
9 595 |
1 074 593 |
Skumulowana amortyzacja na początek okresu |
(213 970) |
(939) |
(1 908) |
(216 817) |
Zwiększenia z tytułu: |
|
|
|
|
-amortyzacji bieżącego okresu |
(175 962) |
(1 001) |
(1 587) |
(178 550) |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
|
|
|
-modyfikacji (w tym rozliczenia) umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu |
48 914 |
379 |
200 |
49 493 |
Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości * |
(17 982) |
- |
(80) |
(18 062) |
Skumulowana amortyzacja na koniec okresu |
(359 000) |
(1 561) |
(3 375) |
(363 936) |
Wartość bilansowa |
|
|
|
|
Wartość brutto |
1 061 814 |
3 184 |
9 595 |
1 074 593 |
Skumulowana amortyzacja |
(359 000) |
(1 561) |
(3 375) |
(363 936) |
Stan na 31 grudnia 2020 |
702 814 |
1 623 |
6 220 |
710 657 |
*Rozpoznana utrata wartości wynika z zamknięcia oddziałów Banku. Odpisaniu podlega pełna wartość bilansowa tych oddziałów.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Aktywa z tytułu podatku odroczonego |
31.12.2021 |
Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody* |
Zmiany odnoszone |
Zmiany |
31.12.2020 |
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych |
948 111 |
- |
(58 780) |
(58 780) |
1 006 891 |
Wycena pochodnych instrumentów finansowych |
987 596 |
- |
88 043 |
88 043 |
899 553 |
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
345 923 |
344 091 |
- |
344 091 |
1 832 |
Pozostałe rezerwy |
211 434 |
- |
46 421 |
46 421 |
165 013 |
Przychody przyszłych okresów |
510 498 |
- |
(12 269) |
(12 269) |
522 767 |
Różnica między wartością bilansową a podatkową leasingu |
431 614 |
- |
(20 649) |
(20 649) |
452 263 |
Koszty niezrealizowane z tytułu odsetek od kredytów, lokat i papierów wartościowych |
87 841 |
- |
(300 723) |
(300 723) |
388 564 |
Strata podatkowa |
57 857 |
- |
9 371 |
9 371 |
48 486 |
Pozostałe ujemne różnice przejściowe |
43 484 |
- |
3 030 |
3 030 |
40 454 |
Suma aktywów z tytułu podatku odroczonego |
3 624 358 |
344 091 |
(245 556) |
98 535 |
3 525 823 |
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego |
31.12.2021 |
Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody* |
Zmiany odnoszone |
Zmiany |
31.12.2020 |
Wycena inwestycyjnych aktywów finansowych |
(18 061) |
412 351 |
- |
412 351 |
(430 412) |
Rezerwy na odprawy emerytalne |
(3 272) |
(1 358) |
- |
(1 358) |
(1 914) |
Wycena pochodnych instrumentów finansowych |
(723 791) |
- |
(148 963) |
(148 963) |
(574 828) |
Dochód niezrealizowany z tytułu odsetek od kredytów, papierów wartościowych i lokatmiędzybankowych |
(238 336) |
- |
(8 086) |
(8 086) |
(230 250) |
Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej |
(1 020) |
- |
175 |
175 |
(1 195) |
Różnica między bilansową a podatkową wartością aktywów niefinansowych |
(11 668) |
- |
6 482 |
6 482 |
(18 150) |
Wycena akcji/udziałów w podmiotach zależnych |
(140 173) |
- |
(1) |
(1) |
(140 172) |
Pozostałe dodatnie różnice przejściowe |
(104 327) |
- |
28 023 |
28 023 |
(132 350) |
Suma zobowiązań z tytułu podatku odroczonego |
(1 240 648) |
410 993 |
(122 370) |
288 623 |
(1 529 271) |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto |
2 383 710 |
755 084 |
(367 926) |
387 158 |
1 996 552 |
*Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody nie zawierają efektu podatku odroczonego w odniesieniu do pozycji ujmowanej w ramach udziałów niekontrolujących.
Na dzień 31.12.2021 r. w wyliczeniu aktywów z tyt podatku odroczonego nie uwzględniono skupionych wierzytelności w kwocie brutto 78 017 tys PLN i rezerw na kredyty, które nie staną się kosztem podatkowym w kwocie brutto 92 908 tys PLN
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Aktywa z tytułu podatku odroczonego |
31.12.2020 |
Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody* |
Zmiany
odnoszone |
Zmiany |
31.12.2019 |
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych |
1 006 891 |
- |
89 085 |
89 085 |
917 806 |
Wycena pochodnych instrumentów finansowych |
899 553 |
- |
401 110 |
401 110 |
498 443 |
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
1 832 |
(3 670) |
- |
(3 670) |
5 502 |
Pozostałe rezerwy |
165 013 |
- |
(15 565) |
(15 565) |
180 578 |
Przychody przyszłych okresów |
522 767 |
- |
11 931 |
11 931 |
510 836 |
Różnica między wartością bilansową a podatkową leasingu |
452 263 |
- |
(65 565) |
(65 565) |
517 828 |
Koszty niezrealizowane z tytułu odsetek od kredytów, lokat i papierów wartościowych |
388 564 |
- |
120 883 |
120 883 |
267 681 |
Strata podatkowa |
48 486 |
- |
48 413 |
48 413 |
73 |
Pozostałe ujemne różnice przejściowe |
40 454 |
- |
630 |
630 |
39 824 |
Suma aktywów z tytułu podatku odroczonego |
3 525 823 |
(3 670) |
590 922 |
587 252 |
2 938 571 |
.
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego |
31.12.2020 |
Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody* |
Zmiany odnoszone |
Zmiany |
31.12.2019 |
Wycena inwestycyjnych aktywów finansowych |
(430 412) |
(118 266) |
- |
(118 266) |
(312 146) |
Rezerwy na odprawy emerytalne |
(1 914) |
366 |
- |
366 |
(2 280) |
Wycena pochodnych instrumentów finansowych |
(574 828) |
- |
(286 785) |
(286 785) |
(288 043) |
Dochód niezrealizowany z tytułu odsetek od kredytów, papierów wartościowych i lokat międzybankowych |
(230 250) |
- |
(18 032) |
(18 032) |
(212 218) |
Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej |
(1 195) |
- |
118 |
118 |
(1 313) |
Różnica między bilansową a podatkową wartością aktywów niefinansowych |
(18 150) |
- |
8 263 |
8 263 |
(26 413) |
Wycena akcji/udziałów w podmiotach zależnych |
(140 172) |
- |
- |
- |
(140 172) |
Pozostałe dodatnie różnice przejściowe |
(132 350) |
- |
(24 281) |
(24 281) |
(108 069) |
Suma zobowiązań z tytułu podatku odroczonego |
(1 529 271) |
(117 900) |
(320 717) |
(438 617) |
(1 090 654) |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto |
1 996 552 |
(121 570) |
270 205 |
148 635 |
1 847 917 |
*Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody nie zawierają efektu podatku odroczonego w odniesieniu do pozycji ujmowanej w ramach udziałów niekontrolujących.
Na dzień 31.12.2020 r. w wyliczeniu aktywów z tyt. podatku odroczonego nie uwzględniono skupionych wierzytelności w kwocie brutto 81 431 tys. zł i rezerw na kredyty, które nie staną się kosztem podatkowym w kwocie brutto 99 341 tys. zł.
Zmiana stanu podatku odroczonego netto |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
1 996 552 |
1 847 916 |
Zmiany odniesione do rachunku zysków i strat |
(372 976) |
263 010 |
Zmiany odniesione na inne całkowite dochody |
755 084 |
(121 570) |
Inne |
5 050 |
7 196 |
Stan na koniec okresu |
2 383 710 |
1 996 552 |
Na różnice przejściowe odniesione na inne całkowite dochody składa się podatek odroczony od wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, instrumentów zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne oraz rezerwy na odprawy emerytalne.
Na różnice przejściowe odniesione do rachunku zysków i strat składa się podatek odroczony od wyceny pozostałych aktywów finansowych, rezerw na należności kredytowe oraz innych aktywów i pasywów wykorzystywanych w bieżącej działalności Grupy.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Nieruchomości |
4 308 |
4 308 |
Pozostałe aktywa trwałe |
509 |
7 593 |
Razem |
4 817 |
11 901 |
Pozostałe aktywa |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Rozrachunki międzybankowe |
22 036 |
1 501 |
Dłużnicy różni |
965 117 |
719 869 |
Czynne rozliczenia międzyokresowe |
189 698 |
185 738 |
Aktywa przejęte za długi |
48 |
- |
Rozrachunki z tytułu transakcji giełdowych |
57 673 |
113 522 |
Pozostałe |
32 437 |
9 657 |
Razem |
1 267 009 |
1 030 287 |
w tym aktywa finansowe * |
1 044 826 |
834 892 |
*Do aktywów finansowych zaliczono wszystkie pozycje Pozostałych aktywów z wyłączeniem: Czynnych rozliczeń międzyokresowych, Aktywów przejętych za długi oraz pozycji Pozostałe.
Na dzień 31.12.2021 r. odpisy aktualizujące wartość pozostałych aktywów wynoszą 103 025 tys. zł (31.12.2020 r. 109 526 tys. zł).
Zobowiązania wobec banków |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Lokaty |
123 051 |
433 629 |
Kredyty otrzymane od banków |
2 974 651 |
2 302 496 |
Rachunki bieżące |
1 302 436 |
2 637 187 |
Razem |
4 400 138 |
5 373 312 |
Na dzień 31.12.2021 r. korekta wartości zabezpieczanego ryzyka depozytów objętych rachunkowością zabezpieczeń wyniosła zero zł (31.12.2020 r. – zero zł).
Wartość godziwą „Zobowiązań wobec banków” przedstawia nota 47.
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu kredytów otrzymanych od banków |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
2 302 496 |
3 213 874 |
Zwiększenia z tytułu: |
6 342 717 |
4 403 428 |
- kredyty otrzymane |
6 311 623 |
4 363 000 |
- odsetki od kredytów otrzymanych |
17 770 |
40 428 |
- różnice kursowe i pozostałe zmiany |
13 324 |
- |
Zmniejszenia z tytułu: |
(5 670 562) |
(5 314 806) |
- spłata kredytów |
(5 655 493) |
(5 266 987) |
- spłata odsetek |
(15 069) |
(44 099) |
- różnice kursowe i pozostałe zmiany |
- |
(3 720) |
Stan na koniec okresu |
2 974 651 |
2 302 496 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zobowiązania wobec klientów |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Zobowiązania wobec klientów indywidualnych |
106 267 792 |
98 213 401 |
depozyty terminowe |
14 078 671 |
18 443 221 |
w rachunku bieżącym |
91 990 149 |
79 562 177 |
pozostałe |
198 972 |
208 003 |
Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych |
71 375 840 |
67 954 371 |
depozyty terminowe |
9 951 599 |
7 393 581 |
w rachunku bieżącym |
58 318 901 |
56 745 875 |
kredyty i pożyczki otrzymane od instytucji finansowych |
1 403 413 |
3 013 707 |
pozostałe |
1 701 927 |
801 208 |
Zobowiązania wobec podmiotów sektora publicznego |
7 729 811 |
5 354 483 |
depozyty terminowe |
558 431 |
281 162 |
w rachunku bieżącym |
7 171 126 |
5 073 320 |
pozostałe |
254 |
1 |
Razem |
185 373 443 |
171 522 255 |
Na dzień 31.12.2021r. depozyty stanowiące zabezpieczenie należności kredytowych wynoszą1 019 306 zł (31.12.2020r. – 350 008 tys. zł)
Wartość godziwą „Zobowiązania wobec klientów” przestawia nota 47.
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu kredytów otrzymanych od pozostałych instytucji finansowych |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
3 013 707 |
3 536 953 |
Zwiększenia z tytułu: |
153 437 |
357 766 |
- kredyty otrzymane |
135 600 |
212 200 |
- odsetki od kredytów otrzymanych |
17 837 |
41 315 |
- różnice kursowe i pozostałe zmiany |
- |
104 251 |
Zmniejszenia z tytułu: |
(1 763 731) |
(881 012) |
- spłata kredytów |
(1 733 453) |
(835 578) |
- spłata odsetek |
(18 741) |
(45 434) |
- różnice kursowe i pozostałe zmiany |
(11 537) |
- |
Stan na koniec okresu |
1 403 413 |
3 013 707 |
Grupa nie zarejestrowała żadnych naruszeń warunków umownych związanych ze zobowiązaniami z tytułu zaciągniętych kredytów.
Zobowiązania podporządkowane |
Termin wymagalności |
Waluta |
Wartość nominalna |
Emisja 1 |
05.08.2025 |
EUR |
100 000 |
Emisja 2 |
03.12.2026 |
EUR |
120 000 |
Emisja 3 |
22.05.2027 |
EUR |
137 100 |
Emisja 4 |
05.04.2028 |
PLN |
1 000 000 |
SCF Madryt |
18.05.2028 |
PLN |
100 000 |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych |
|
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
|
2 754 605 |
2 630 271 |
Zwiększenia z tytułu: |
|
69 446 |
207 281 |
-odsetki od pożyczek podporządkowanych |
|
69 446 |
79 595 |
-różnice kursowe |
|
- |
127 686 |
Zmniejszenia z tytułu: |
|
(73 611) |
(82 947) |
-spłata odsetek |
|
(69 234) |
(82 947) |
-różnice kursowe |
|
(4 377) |
- |
Stan na koniec okresu |
|
2 750 440 |
2 754 605 |
Krótkoterminowe |
|
13 436 |
13 256 |
Długoterminowe (powyżej 1 roku) |
|
2 737 004 |
2 741 349 |
Pozostałe informacje dotyczące zobowiązań podporządkowanych zostały zaprezentowane w nocie 5.
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na 31 grudnia 2021 r.
Nazwa podmiotu emitującego papiery wartościowe |
Rodzaj papierów wartościowych |
Wartość nominalna |
Waluta |
Data emisji |
Termin wymagalności |
Wartość bilansowa |
Santander Bank Polska S.A. |
Obligacje |
100 000 |
EUR |
18.12.2020 |
18.12.2023 |
459 969 |
Santander Bank Polska S.A. |
Obligacje |
750 000 |
EUR |
29.11.2021 |
29.11.2024 |
3 450 264 |
Santander Bank Polska S.A. |
Bankowe papiery wartościowe |
750 000 |
PLN |
22.12.2021 |
22.12.2023 |
750 649 |
Santander Factoring Sp. z o.o. |
Obligacje |
655 000 |
PLN |
03.08.2021 |
03.02.2022 |
654 782 |
Santander Leasing S.A. |
Obligacje |
1 100 000 |
PLN |
11.03.2021 |
11.03.2022 |
1 016 060 |
Santander Leasing S.A. |
Obligacje |
850 000 |
PLN |
23.06.2021 |
23.06.2022 |
849 103 |
Santander Leasing Poland Securitization 01 |
Obligacje |
330 000 |
EUR |
25.03.2020 |
20.03.2036 |
1 517 801 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
261 400 |
PLN |
06.10.2017 |
07.10.2022 |
262 094 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
60 000 |
PLN |
07.12.2017 |
07.10.2022 |
60 159 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
60 000 |
PLN |
29.03.2018 |
29.03.2022 |
60 155 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
100 000 |
PLN |
01.04.2021 |
03.04.2023 |
100 145 |
Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
Obligacje |
160 000 |
PLN |
27.05.2021 |
26.05.2023 |
160 283 |
Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
Obligacje |
250 000 |
PLN |
27.09.2021 |
25.02.2022 |
250 205 |
Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
Obligacje |
250 000 |
PLN |
27.09.2021 |
28.03.2022 |
250 234 |
Santander Consumer Multirent sp. z o.o. |
Obligacje |
220 000 |
PLN |
06.12.2021 |
06.12.2023 |
220 350 |
S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o. |
Obligacje |
800 000 |
PLN |
25.07.2019 |
16.07.2030 |
801 010 |
S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o. |
Obligacje |
1 200 000 |
PLN |
25.07.2019 |
16.07.2030 |
1 201 515 |
SCM POLAND AUTO 2019-1 DAC |
Obligacje |
740 000 |
PLN |
20.07.2020 |
31.07.2028 |
740 684 |
Razem |
|
|
|
|
|
12 805 462 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na 31 grudnia 2020 r.
Nazwa podmiotu emitującego papiery wartościowe |
Rodzaj papierów wartościowych |
Wartość nominalna |
Waluta |
Data emisji |
Termin wymagalności |
Wartość
bilansowa |
Santander Bank Polska S.A. |
Obligacje |
500 000 |
EUR |
10.09.2018 |
20.09.2021 |
2 310 842 |
Santander Bank Polska S.A. |
Obligacje |
100 000 |
EUR |
18.12.2020 |
18.12.2023 |
461 509 |
Santander Factoring Sp. z o.o. |
Obligacje |
445 000 |
PLN |
30.07.2020 |
29.01.2021 |
445 013 |
Santander Factoring Sp. z o.o. |
Obligacje |
670 000 |
PLN |
19.11.2020 |
19.05.2021 |
669 469 |
Santander Leasing S.A. |
Obligacje |
440 000 |
PLN |
10.03.2020 |
10.03.2021 |
76 690 |
Santander Leasing S.A. |
Obligacje |
450 000 |
PLN |
22.09.2020 |
22.06.2021 |
449 630 |
Santander Leasing S.A. |
Obligacje |
715 000 |
PLN |
08.12.2020 |
08.12.2021 |
714 583 |
Santander Leasing Poland Securitization 01 |
Obligacje |
1 202 500 |
PLN |
24.05.2019 |
20.02.2035 |
774 173 |
Santander Leasing Poland Securitization 01 |
Obligacje |
330 000 |
EUR |
25.03.2020 |
20.03.2036 |
1 522 884 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
300 000 |
PLN |
04.08.2017 |
09.08.2021 |
301 441 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
261 400 |
PLN |
06.10.2017 |
07.10.2022 |
261 967 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
60 000 |
PLN |
07.12.2017 |
07.10.2022 |
60 129 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
100 000 |
PLN |
02.03.2018 |
05.03.2021 |
100 274 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
60 000 |
PLN |
29.03.2018 |
29.03.2022 |
60 126 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
156 000 |
PLN |
15.05.2018 |
14.05.2021 |
156 150 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
90 000 |
PLN |
17.05.2018 |
18.05.2021 |
90 078 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Obligacje |
45 000 |
PLN |
17.05.2018 |
18.05.2021 |
45 039 |
S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o. |
Obligacje |
800 000 |
PLN |
25.07.2019 |
16.07.2030 |
800 403 |
S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o. |
Obligacje |
1 200 000 |
PLN |
25.07.2019 |
16.07.2030 |
1 200 605 |
SCM POLAND AUTO 2019-1 DAC |
Obligacje |
740 000 |
PLN |
20.07.2020 |
31.07.2028 |
740 307 |
Razem |
|
|
|
|
|
11 241 312 |
.
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
11 241 312 |
10 629 516 |
Zwiększenia z tytułu: |
11 447 566 |
6 980 147 |
- emisja dłużnych papierów wartościowych |
11 363 650 |
6 585 637 |
- odsetki od emisji dłużnych papierów wartościowych |
83 916 |
113 675 |
- różnice kursowe |
- |
280 835 |
Zmniejszenia z tytułu: |
(9 883 416) |
(6 368 351) |
- wykup dłużnych papierów wartościowych |
(9 706 612) |
(5 185 553) |
- umorzenie dłużnych papierów wartościowych |
- |
(1 052 917) |
- spłata odsetek |
(79 820) |
(129 425) |
- różnice kursowe |
(87 766) |
- |
- inne zmiany |
(9 218) |
(456) |
Stan na koniec okresu |
12 805 462 |
11 241 312 |
Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Rezerwy dot. zobowiązań finansowych do udzielenia kredytów oraz linii kredytowych |
43 872 |
45 146 |
Rezerwy dot. umów gwarancji i poręczeń finansowych |
16 406 |
18 733 |
Pozostałe rezerwy |
533 |
662 |
Razem |
60 811 |
64 541 |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu rezerw na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym |
31.12.2021 |
Stan na początek okresu |
64 541 |
Utworzenie rezerw |
127 213 |
Rozwiązanie rezerw |
(130 996) |
Inne zmiany |
53 |
Stan na koniec okresu |
60 811 |
Krótkoterminowe |
39 064 |
Długoterminowe |
21 747 |
Zmiana stanu rezerw na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym |
31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
66 109 |
Utworzenie rezerw |
142 088 |
Rozwiązanie rezerw |
(144 405) |
Inne zmiany |
749 |
Stan na koniec okresu |
64 541 |
Krótkoterminowe |
48 305 |
Długoterminowe |
16 236 |
Pozostałe rezerwy |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Rezerwy na sprawy sporne* |
1 344 893 |
408 485 |
Rezerwy na ryzyko prawne** |
919 788 |
395 968 |
Rezerwy na restrukturyzację |
94 308 |
147 662 |
Razem |
2 358 989 |
952 115 |
*Na dzień 31.12.2021 r. Grupa posiadała rezerwy na sprawy sporne m.in. związane z pozwami dotyczącymi klauzul umownych dla umów kredytów hipotecznych indeksowanych i denominowanych wyrażonych w walutach obcych w kwocie 1 216 809 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. - 324 920 tys. zł).
**Na dzień 31.12.2021 r. Grupa posiadała rezerwy portfelowe m.in. na ryzyko prawne w łącznej kwocie 838 843 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. - 278 247 tys. zł), dotyczących klauzul umownych dla umów kredytów hipotecznych indeksowanych i denominowanych wyrażonych w walutach obcych. Przedmiotowa rezerwa w Santander Bank Polska SA wynosi 611 713 tys. zł, a w spółce zależnej Santander Consumer Bank S.A. (SCB) 227 129 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. odpowiednio: 191 900 tys. zł i 86 347 tys. zł).
Zmiana stanu pozostałych rezerw na 31.12.2021 |
Rezerwy na sprawy sporne |
Rezerwy na ryzyko prawne |
Rezerwy na restrukturyzację* |
Razem |
Stan na początek okresu |
408 485 |
395 968 |
147 662 |
952 115 |
Utworzenie rezerw |
1 028 339 |
582 858 |
19 592 |
1 630 789 |
Wykorzystanie rezerw |
(39 886) |
(36 665) |
(72 946) |
(149 497) |
Rozwiązanie rezerw |
(52 045) |
(22 373) |
- |
(74 418) |
Stan na koniec okresu |
1 344 893 |
919 788 |
94 308 |
2 358 989 |
* Zamiarem Zarządu Santander Bank Polska jest przeprowadzenie procesu rozpoczętych w 2020 roku zwolnień grupowych w okresie do 31.12.2022 r. natomiast zamiarem Zarządu Santander Consumer Bank jest dokończenie w 2022 rok procesu restrukturyzacji zatrudnienia który nie został w pełni zrealizowany w ramach zwolnień grupowych prowadzonych w 2021 roku.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu pozostałych rezerw na 31.12.2020 |
Rezerwy na sprawy sporne |
Rezerwy na ryzyko prawne |
Rezerwy na restrukturyzację |
Razem |
Stan na początek okresu |
135 659 |
295 216 |
14 740 |
445 615 |
Utworzenie rezerw |
310 363 |
201 193 |
156 686 |
668 242 |
Wykorzystanie rezerw |
(937) |
(97 861) |
(7 725) |
(106 523) |
Rozwiązanie rezerw |
(36 600) |
- |
(16 039) |
(52 639) |
Przeklasyfikowanie |
- |
(2 580) |
- |
(2 580) |
Stan na koniec okresu |
408 485 |
395 968 |
147 662 |
952 115 |
Pozostałe zobowiązania |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Rozrachunki z tytułu transakcji giełdowych |
64 259 |
126 778 |
Rozrachunki międzybankowe i międzyoddziałowe |
319 716 |
500 973 |
Rezerwy pracownicze |
383 915 |
266 220 |
Wierzyciele różni |
1 588 584 |
904 997 |
Zobowiązania z tytułu umów z klientami |
194 578 |
243 738 |
Rozliczenia publiczno-prawne |
100 489 |
98 280 |
Rozliczenia międzyokresowe bierne |
452 625 |
297 787 |
Zobowiązania wobec kontrahentów leasingowych |
177 348 |
131 781 |
Pozostałe |
28 776 |
11 761 |
Razem |
3 310 290 |
2 582 315 |
w tym zobowiązania finansowe * |
2 986 447 |
2 228 536 |
* Do zobowiązań finansowych zaliczono wszystkie pozycje Pozostałych zobowiązań z wyłączeniem: Rozliczeń publiczno-prawnych, Zobowiązań z tytułu umów z klientami oraz pozycji Pozostałe.
Zmiana stanu rezerw pracowniczych |
|
w tym: |
Stan na początek okresu |
266 220 |
48 266 |
Utworzenie rezerw |
347 407 |
1 832 |
Wykorzystanie rezerw |
(200 731) |
(1 394) |
Rozwiązanie rezerw |
(28 981) |
(5 976) |
Stan na koniec okresu |
383 915 |
42 728 |
Krótkoterminowe |
341 187 |
- |
Długoterminowe |
42 728 |
42 728 |
.
Zmiana stanu rezerw
pracowniczych |
|
w tym: |
Stan na początek okresu |
368 514 |
44 636 |
Utworzenie rezerw |
249 117 |
5 279 |
Wykorzystanie rezerw |
(238 679) |
(7) |
Rozwiązanie rezerw |
(112 732) |
(1 642) |
Stan na koniec okresu |
266 220 |
48 266 |
Krótkoterminowe |
217 954 |
- |
Długoterminowe |
48 266 |
48 266 |
Na rezerwy pracownicze składają się kategorie wymienione w nocie 55.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Seria |
Emisja |
Rodzaj uprzywilejowania akcji |
Rodzaj ograniczenia praw do akcji |
Liczba akcji |
Wartość serii wg ceny nominalnej w tys. zł |
A |
na okaziciela |
brak |
brak |
5 120 000 |
51 200 |
B |
na okaziciela |
brak |
brak |
724 073 |
7 241 |
C |
na okaziciela |
brak |
brak |
22 155 927 |
221 559 |
D |
na okaziciela |
brak |
brak |
1 470 589 |
14 706 |
E |
na okaziciela |
brak |
brak |
980 393 |
9 804 |
F |
na okaziciela |
brak |
brak |
2 500 000 |
25 000 |
G |
na okaziciela |
brak |
brak |
40 009 302 |
400 093 |
H |
na okaziciela |
brak |
brak |
115 729 |
1 157 |
I |
na okaziciela |
brak |
brak |
1 561 618 |
15 616 |
J |
na okaziciela |
brak |
brak |
18 907 458 |
189 075 |
K |
na okaziciela |
brak |
brak |
305 543 |
3 055 |
L |
na okaziciela |
brak |
brak |
5 383 902 |
53 839 |
M |
na okaziciela |
brak |
brak |
98 947 |
990 |
N |
na okaziciela |
brak |
brak |
2 754 824 |
27 548 |
O |
na okaziciela |
brak |
brak |
101 009 |
1 010 |
|
|
|
|
102 189 314 |
1 021 893 |
Wartość nominalna jednej akcji wynosi 10 zł. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone.
Akcjonariuszami posiadającymi co najmniej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu (WZ) Santander Bank Polska S.A. jest Banco Santander S.A. posiadający pakiet kontrolny uprawniający do wykonywania 67,41% ogólnej liczby głosów na WZ oraz Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE) (zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A.) z udziałem w wysokości 5,01%.
Emisja |
Rodzaj uprzywilejowania akcji |
Rodzaj ograniczenia praw do akcji |
Liczba akcji |
Wartość serii wg ceny nominalnej w tys. zł |
|
A |
na okaziciela |
brak |
brak |
5 120 000 |
51 200 |
B |
na okaziciela |
brak |
brak |
724 073 |
7 241 |
C |
na okaziciela |
brak |
brak |
22 155 927 |
221 559 |
D |
na okaziciela |
brak |
brak |
1 470 589 |
14 706 |
E |
na okaziciela |
brak |
brak |
980 393 |
9 804 |
F |
na okaziciela |
brak |
brak |
2 500 000 |
25 000 |
G |
na okaziciela |
brak |
brak |
40 009 302 |
400 093 |
H |
na okaziciela |
brak |
brak |
115 729 |
1 157 |
I |
na okaziciela |
brak |
brak |
1 561 618 |
15 616 |
J |
na okaziciela |
brak |
brak |
18 907 458 |
189 075 |
K |
na okaziciela |
brak |
brak |
305 543 |
3 055 |
L |
na okaziciela |
brak |
brak |
5 383 902 |
53 839 |
M |
na okaziciela |
brak |
brak |
98 947 |
990 |
N |
na okaziciela |
brak |
brak |
2 754 824 |
27 548 |
O |
na okaziciela |
brak |
brak |
101 009 |
1 010 |
|
|
|
|
102 189 314 |
1 021 893 |
Wartość nominalna jednej akcji wynosi 10 zł. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone.
Akcjonariuszami posiadającymi co najmniej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu (WZ) Santander Bank Polska S.A. jest Banco Santander S.A. posiadający pakiet kontrolny uprawniający do wykonywania 67,41% ogólnej liczby głosów na WZ oraz Fundusze
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE) S.A., tj. Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE) i Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny (DFE) z udziałem w wysokości 5,01%.
W dniu 25.09.2020 r. Zarząd Santander Bank Polska poinformował o zarejestrowaniu zmiany Statutu Santander Bank Polska S.A. polegającej na podwyższeniu kapitału zakładowego Santander Bank Polska S.A. w związku z emisją akcji serii O. Kapitał zakładowy Santander Bank Polska S.A. został podniesiony z kwoty 1 020 883 050 złotych do kwoty 1 021 893 140 złotych, czyli o kwotę 1 010 090 złotych, jest to 101 009 akcji zwykłych serii O na okaziciela o wartości nominalnej 10,00 zł każda. Akcje objęte w podwyższonym kapitale zakładowym zostały w całości opłacone wkładami pieniężnymi.
Pozostałe kapitały |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego |
649 810 |
649 810 |
Premia akcyjna |
7 981 974 |
7 981 974 |
Inne pozostałe kapitały w tym: |
13 546 560 |
12 665 210 |
Kapitał rezerwowy |
13 057 083 |
12 219 389 |
Kapitał zapasowy |
1 146 922 |
1 102 055 |
Korekta kapitałów własnych z tytułu przejęcia/utraty kontroli nad spółkami zależnymi |
(657 445) |
(656 234) |
Razem |
22 178 344 |
21 296 994 |
Premia akcyjna (emisyjna) - powstałą z nadwyżki nad wartością nominalną sprzedanych akcji po odjęciu kosztów emisji akcji i stanowi kapitał zapasowy Banku.
Według stanu na 31.12.2021 r. w kapitale rezerwowym znajdował się efekt planu opcyjnego w wysokości 143 949 tys. zł, według stanu na 31.12.2020 r. w kapitale rezerwowym znajdował się efekt planu opcyjnego w wysokości 143 949 tys. zł
Inne zmiany pozostałych kapitałów zostały zaprezentowane w skonsolidowanych zestawieniach zmian w kapitałach własnych za 2021 i 2020 rok.
Statutowy kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku netto oraz z zgodnie z obowiązującym Statutem Banku. Kapitał ten nie podlega podziałowi. Tworzony jest on na pokrycie strat bilansowych. Coroczne odpisy na kapitał zapasowy z zysku netto powinny wynosić co najmniej 8 % zysku netto i dokonywane są do czasu osiągnięcia przez kapitał zapasowy wysokości co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego Banku. Wysokość odpisu uchwalana jest przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.
Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku po opodatkowaniu, w wysokości uchwalonej przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy oraz z innych źródeł. Kapitał rezerwowy przeznaczony jest na pokrycie strat, jeżeli ich wysokość przewyższa kapitał zapasowy lub na inne cele, w szczególności na wypłatę dywidendy. Decyzje o wykorzystaniu kapitału rezerwowego podejmuje Walne Zgromadzenie.
W ramach kapitału rezerwowego, decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia, wyodrębniono kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy w kwocie 369 205 859,36 zł. Szczegóły w nocie 57.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Kapitał z aktualizacji wyceny |
Razem brutto |
Wpływ
odpisów |
Razem netto |
Bilans otwarcia w tym: |
2 270 826 |
(431 534) |
1 839 292 |
Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
1 551 084 |
(294 706) |
1 256 378 |
Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
720 637 |
(136 998) |
583 639 |
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
(10 583) |
2 011 |
(8 572) |
Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne |
9 688 |
(1 841) |
7 847 |
|
|
|
|
Zmiana wyceny dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
(3 774 962) |
717 243 |
(3 057 719) |
Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu sprzedaży dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
(91 751) |
17 433 |
(74 318) |
Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu wyceny do wartości godziwej papierów wartościowych objętych rachunkowością zabezpieczeń |
462 766 |
(87 926) |
374 840 |
Zmiana wyceny kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
518 751 |
(98 352) |
420 399 |
Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do zysków zatrzymanych wyniku na sprzedaży kapitałowych aktywów finansowych |
(1 036 754) |
196 772 |
(839 982) |
Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
(33 133) |
6 296 |
(26 837) |
Przeniesienie z rachunku wyników na kapitał z aktualizacji wyceny z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych |
5 156 |
(980) |
4 176 |
Zmiana stanu rezerw na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne |
6 692 |
(1 258) |
5 434 |
|
|
|
|
Bilans zamknięcia w tym: |
(1 672 409) |
317 694 |
(1 354 715) |
Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
(1 852 863) |
352 044 |
(1 500 819) |
Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
202 634 |
(38 578) |
164 056 |
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
(38 560) |
7 327 |
(31 233) |
Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne |
16 380 |
(3 099) |
13 281 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Kapitał z
aktualizacji wyceny |
Razem brutto |
Wpływ odpisów |
Razem netto |
Bilans otwarcia w tym: |
1 624 767 |
(308 706) |
1 316 061 |
Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
895 733 |
(170 189) |
725 544 |
Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
747 123 |
(141 954) |
605 169 |
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
(30 156) |
5 730 |
(24 426) |
Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne |
12 067 |
(2 293) |
9 774 |
|
|
|
|
Zmiana wyceny dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
1 039 213 |
(197 450) |
841 763 |
Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu sprzedaży dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
(228 723) |
43 457 |
(185 266) |
Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu wyceny do wartości godziwej papierów wartościowych objętych rachunkowością zabezpieczeń |
(155 139) |
29 476 |
(125 663) |
Zmiana wyceny kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
(26 561) |
4 780 |
(21 781) |
Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do zysków zatrzymanych wyniku na sprzedaży kapitałowych aktywów finansowych |
75 |
176 |
251 |
Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
(33 148) |
6 298 |
(26 850) |
Przeniesienie z kapitału z
aktualizacji wyceny do rachunku wyników |
(5 869) |
1 115 |
(4 754) |
Przeniesienie z rachunku wyników na kapitał z aktualizacji wyceny z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych |
58 590 |
(11 132) |
47 458 |
Zmiana stanu rezerw na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne |
(2 379) |
452 |
(1 927) |
|
|
|
|
Bilans zamknięcia w tym: |
2 270 826 |
(431 534) |
1 839 292 |
Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
1 551 084 |
(294 706) |
1 256 378 |
Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
720 637 |
(136 998) |
583 639 |
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne |
(10 583) |
2 011 |
(8 572) |
Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne |
9 688 |
(1 841) |
7 847 |
Nazwa jednostki zależnej: |
Kraj założenia oraz miejsce prowadzenia działalności |
Procentowy udział udziałów niekontrolujących w kapitale/w głosach |
Zysk netto przypadający na udziały niekontrolujące |
Łączne udziały niekontrolujące |
|||
|
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. |
Polska
|
50,00 |
50,00 |
58 483 |
57 655 |
67 739 |
66 912 |
Santander Consumer Bank S.A. |
Polska
|
40,00 |
40,00 |
82 239 |
142 352 |
1 614 157 |
1 596 328 |
Razem |
|
|
|
140 722 |
200 007 |
1 681 896 |
1 663 240 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Skrócone informacje finansowe każdej jednostki zależnej, która posiada udziały niekontrolujące istotne dla Grupy, zostały przedstawione poniżej:
|
Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. |
Grupa Santander Consumer Bank S.A. |
||
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Należności od banków |
150 160 |
142 578 |
355 737 |
319 685 |
Należności od klientów |
- |
- |
20 663 923 |
21 537 703 |
Inwestycje w podmioty zależne |
- |
- |
170 934 |
166 175 |
Inwestycyjne aktywa finansowe |
- |
474 |
2 933 051 |
2 393 594 |
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań |
- |
- |
512 975 |
643 272 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto |
7 839 |
7 006 |
652 173 |
665 537 |
Pozostałe pozycje aktywów |
34 816 |
39 851 |
695 126 |
539 024 |
Aktywa razem |
192 815 |
189 909 |
25 983 919 |
26 264 990 |
Zobowiązania wobec banków |
- |
- |
2 538 643 |
3 180 314 |
Zobowiązania wobec klientów |
- |
- |
12 854 030 |
13 030 086 |
Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
- |
- |
488 829 |
639 299 |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych |
- |
- |
4 106 832 |
3 816 518 |
Pozostałe pozycje zobowiązań |
57 336 |
56 085 |
2 004 144 |
1 659 531 |
Zobowiązania razem |
57 336 |
56 085 |
21 992 478 |
22 325 748 |
|
|
|
|
|
Przychody |
293 300 |
248 960 |
1 744 088 |
2 045 751 |
Zysk (strata) netto za okres |
116 965 |
115 310 |
204 231 |
334 117 |
Dywidendy wypłacone udziałowcom niedającym kontroli |
57 655 |
86 555 |
- |
- |
Przepływy pieniężne netto razem |
7 582 |
29 227 |
185 763 |
115 364 |
- z działalności operacyjnej |
127 095 |
117 731 |
1 131 239 |
1 816 396 |
- z działalności inwestycyjnej |
(1 321) |
87 477 |
(552 828) |
(254 276) |
- z działalności finansowej |
(118 192) |
(175 980) |
(392 648) |
(1 446 756) |
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje strategie zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z założeniami zarządzania ryzykiem opisanymi w nocie 4 sprawozdania finansowego.
Zabezpieczenie wartości godziwej
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej w odniesieniu do następujących klas instrumentów finansowych:
· Dłużnych papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu w PLN i EUR,
· Kredytów o stałym oprocentowaniu udzielonych przez Bank w PLN.
· Kredytów o stałym oprocentowaniu w EUR zaciągniętych przez Spółkę Santander Leasing S.A.
W Santander Bank Polska S.A. transakcjami zabezpieczającymi wartość godziwą są transakcje typu Interest Rate Swap (IRS) oraz walutowe Interest Rate Swap (CIRS), dla których Bank płaci stałą stopę i otrzymuje zmienną. Zabezpieczanym ryzykiem jest zmiana wartości godziwej instrumentu lub portfela na skutek zmian rynkowych stóp procentowych. Transakcje te nie zabezpieczają przed zmianami wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego.
Pozycje zabezpieczające wyceniane są do wartości godziwej. Pozycje zabezpieczane wyceniane są według zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem korekty do wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka.
Od stycznia 2016 r. Santander Bank Polska S.A. stosuje portfelową rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej ryzyka stóp procentowych dla portfela udzielonych kredytów o stałym oprocentowaniu w złotych. Transakcjami zabezpieczającymi wartość godziwą są transakcje typu IRS, dla których Bank płaci stałą stopę i otrzymuje zmienną. Celem zabezpieczenia jest wyeliminowanie ryzyka zmiany wartości godziwej portfela kredytów o stałym oprocentowaniu, wynikającej ze zmian rynkowych stóp procentowych. Marża kredytowa jest wyłączona z relacji zabezpieczającej.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Szczegóły dotyczące powyższych transakcji na dzień 31.12.2021 r. i w okresie porównawczym zawierają poniższe tabele:
Rozkład nominałów przepływów pieniężnych |
||||||
Wartość nominalna instrumentów zabezpieczających |
Do 1 miesiąca |
Od 1 miesiąca do 3 miesięcy |
Od 3 miesięcy do 1 roku |
Od 1 roku |
Powyżej 5 lat |
Razem |
31.12.2021 |
||||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
569 167 |
150 000 |
1 794 167 |
9 599 523 |
2 235 180 |
14 348 037 |
IRS |
- |
150 000 |
1 225 000 |
2 077 000 |
983 000 |
4 435 000 |
CIRS |
- |
- |
- |
505 934 |
- |
505 934 |
CCIRS |
569 167 |
- |
569 167 |
7 016 589 |
1 252 180 |
9 407 103 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
741 400 |
150 000 |
1 966 400 |
10 440 648 |
2 606 666 |
15 905 114 |
IRS |
- |
150 000 |
1 225 000 |
2 077 000 |
983 000 |
4 435 000 |
CIRS |
- |
- |
- |
505 934 |
- |
505 934 |
CCIRS |
741 400 |
- |
741 400 |
7 857 714 |
1 623 666 |
10 964 180 |
31.12.2020 |
||||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
- |
434 775 |
6 989 113 |
3 911 068 |
11 334 956 |
IRS |
- |
- |
335 000 |
2 713 000 |
1 722 000 |
4 770 000 |
CIRS |
- |
- |
- |
230 740 |
276 888 |
507 628 |
CCIRS |
- |
- |
99 775 |
4 045 373 |
1 912 180 |
6 057 328 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
- |
441 602 |
7 857 141 |
4 319 037 |
12 617 780 |
IRS |
- |
- |
335 000 |
2 713 000 |
1 722 000 |
4 770 000 |
CIRS |
- |
- |
- |
230 740 |
276 888 |
507 628 |
CCIRS |
- |
- |
106 602 |
4 913 401 |
2 320 149 |
7 340 152 |
.
Parametry cenowe instrumentów zabezpieczających |
Do 1 miesiąca |
Od 1 miesiąca do 3 miesięcy |
Od 3 miesięcy do 1 roku |
Od 1 roku |
Powyżej 5 lat |
31.12.2021 |
|||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia stała stopa procentowa |
0,6900 |
0,2925 |
0,8094 |
0,9491 |
0,9768 |
Średni kurs CHF / PLN |
4,4484 |
4,4484 |
4,4484 |
4,4484 |
4,4484 |
Średni kurs EUR / PLN |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia stała stopa procentowa |
-0,2023 |
2,9500 |
3,8598 |
1,1008 |
1,3089 |
Średni kurs CHF / PLN |
4,4484 |
4,4484 |
4,4484 |
4,4484 |
4,4484 |
Średni kurs EUR / PLN |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
31.12.2020 |
|||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|||||
Średnia stała stopa procentowa |
- |
- |
0,2710 |
0,2593 |
0,2180 |
Średni kurs CHF / PLN |
4,2641 |
4,2641 |
4,2641 |
4,2641 |
4,2641 |
Średni kurs EUR / PLN |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia stała stopa procentowa |
- |
- |
2,8904 |
2,2080 |
1,1948 |
Średni kurs CHF / PLN |
4,2641 |
4,2641 |
4,2641 |
4,2641 |
4,2641 |
Średni kurs EUR / PLN |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Instrumenty
zabezpieczające desygnowane |
Pozycja zabezpieczana: Obligacje stałokuponowe |
Pozycja
zabezpieczana: Portfel kredytów udzielonych opartych |
Pozycja zabezpieczana: Obligacje stałokuponowe |
Pozycja
zabezpieczana: Portfel kredytów udzielonych opartych |
Wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego |
4 615 934 |
275 000 |
4 727 628 |
500 000 |
Wycena do wartości godziwej instrumentu
zabezpieczającego z tytułu zabezpieczenia ryzyka |
161 451 |
12 943 |
(287 996) |
(9 637) |
Należności z tytułu instrumentów zabezpieczających |
177 154 |
13 106 |
- |
- |
Zobowiązania z tytułu instrumentów zabezpieczających |
15 703 |
163 |
287 996 |
9 637 |
Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczający |
Pochodne instrumenty
zabezpieczające |
Pochodne instrumenty
zabezpieczające |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CIRS) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS) |
Ryzyko zabezpieczane |
Ryzyko stopy |
Ryzyko stopy |
Ryzyko stopy |
Ryzyko stopy |
Okres przez jaki instrumenty mają wpływ na wynik Banku |
do roku 2029 |
do roku 2024 |
do roku 2029 |
do roku 2024 |
.
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Pozycje objęte rachunkowością
zabezpieczeń |
Obligacje stałokuponowe |
Portfel kredytów udzielonych opartych o stałą stopę procentową |
Obligacje stałokuponowe |
Portfel kredytów udzielonych opartych o stałą stopę procentową |
Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanej w tym: |
|
|
|
|
Aktywa |
4 615 934 |
275 000 |
4 727 628 |
500 000 |
Zobowiązania |
- |
- |
- |
- |
Skumulowana
kwota korekt zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczonej ujęta |
|
|
|
|
Aktywa |
(164 938) |
(13 433) |
297 828 |
9 601 |
Zobowiązania |
|
|
- |
- |
Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczany |
Inwestycyjne instrumenty finansowe |
Należności od klientów |
Inwestycyjne aktywa finansowe |
Należności od klientów |
Na dzień 31.12.2021 r. Spółka Santander Leasing S.A. posiadała jeden instrument pochodny typu CIRS (walutowy Interest Rate Swap) desygnowany do rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, który zabezpiecza Spółkę przed ryzykiem stopy procentowej.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Szczegóły dotyczące powyższych transakcji na dzień 31.12.2021 r. i w okresie porównawczym zawierają poniższe tabele:
Rozkład nominałów przepływów pieniężnych |
||||||
Wartość nominalna instrumentów zabezpieczających |
Do 1 miesiąca |
Od 1 miesiąca do 3 miesięcy |
Od 3 miesięcy do 1 roku |
Od 1 roku |
Powyżej 5 lat |
Razem |
31.12.2021 |
||||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
69 203 |
69 203 |
- |
- |
138 406 |
CIRS |
- |
69 203 |
69 203 |
- |
- |
138 406 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
69 203 |
69 203 |
- |
- |
138 406 |
CIRS |
- |
69 203 |
69 203 |
- |
- |
138 406 |
31.12.2020 |
||||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
69 435 |
75 204 |
138 870 |
- |
283 509 |
CIRS |
- |
69 435 |
75 204 |
138 870 |
- |
283 509 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
69 435 |
75 204 |
138 870 |
- |
283 509 |
CIRS |
- |
69 435 |
75 204 |
138 870 |
- |
283 509 |
.
Parametry cenowe instrumentów zabezpieczających |
Do 1 miesiąca |
Od 1 miesiąca do 3 miesięcy |
Od 3 miesięcy do 1 roku |
Od 1 roku |
Powyżej 5 lat |
31.12.2021 |
|||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|||
Średnia stała stopa procentowa |
(0,2400) |
(0,2400) |
(0,2400) |
- |
- |
Średni kurs EUR / PLN |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
- |
- |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia zmienna stopa procentowa |
(0,5930) |
(0,5930) |
(0,5930) |
- |
- |
Średni kurs EUR / PLN |
4,5994 |
4,5994 |
4,5994 |
- |
- |
31.12.2020 |
|||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|||||
Średnia stała stopa procentowa |
(0,2420) |
(0,2423) |
(0,2400) |
(0,2400) |
- |
Średni kurs EUR / PLN |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
- |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia zmienna stopa procentowa |
(0,5820) |
(0,5820) |
(0,5820) |
(0,5820) |
- |
Średni kurs EUR / PLN |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
4,6148 |
- |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Instrumenty zabezpieczające |
Pozycja zabezpieczana: Otrzymane kredyty |
|||
Wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego |
|
138 406 |
283 509 |
|
Wycena do wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego z tytułu zabezpieczenia ryzyka w tym: |
202 |
896 |
||
Należności z tytułu instrumentów zabezpieczających |
|
360 |
1 559 |
|
Zobowiązania z tytułu instrumentów zabezpieczających |
|
158 |
663 |
|
Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczający |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (CIRS) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (CIRS) |
||
Ryzyko zabezpieczane |
|
Ryzyko stopy procentowej |
Ryzyko stopy procentowej |
|
Okres przez jaki instrumenty mają wpływ na wynik Santander Leasing S.A. |
do roku 2022 |
do roku 2022 |
.
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Pozycje objęte rachunkowością zabezpieczeń wartości godziwej |
Otrzymane
kredyty |
|||
Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanej w tym: |
|
(138 407) |
(283 509) |
|
Aktywa |
|
- |
- |
|
Zobowiązania |
|
138 407 |
283 509 |
|
Skumulowana kwota korekt zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczonej ujęta w sprawozdaniu z całkowitych dochodów i uwzględniona w wartości bilansowej w tym: |
(694) |
(132) |
||
Aktywa |
|
|
- |
|
Zobowiązania |
|
694 |
132 |
|
Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczany |
|
|
Zobowiązania wobec banków |
Zobowiązania wobec banków |
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń przyszłych przepływów pieniężnych w stosunku do portfeli kredytów komercyjnych i hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu w PLN i denominowanych w EUR i CHF z maksymalną zapadalnością przypadającą za 31 lat oraz do emisji własnej w EUR z zapadalnością przypadającą za 3 lata.
Strategie zabezpieczające stosowane w Grupie Santander Bank Polska S.A. mają na celu zabezpieczenie ekspozycji Grupy przed ryzykiem zmiany wielkości przyszłych przepływów pieniężnych, wynikających z ryzyka zmiany stóp procentowych oraz dla portfeli denominowanych do walut obcych i emisji własnej w walucie EUR, również wynikających z ryzyka walutowego.
Powiązania zabezpieczające konstruowane są przy użyciu transakcji Interest Rate Swap (IRS), dwuwalutowych Currency Interest Rate Swap (CCIRS) oraz FX Swap. W celu pomiaru efektywności zabezpieczenia Bank stosuje metodę tzw. „derywatu hipotetycznego”, w której pozycja zabezpieczana odzwierciedlona jest transakcją pochodną o określonej charakterystyce.
Pozycje zabezpieczane wyceniane są według zamortyzowanego kosztu. Pozycje zabezpieczające wyceniane są do wartości godziwej. Przy spełnionych warunkach efektywności powiązań, zmiana wartości godziwej instrumentów zabezpieczających jest ujmowana w kapitałach własnych.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Szczegóły dotyczące powyższych transakcji dla Santander Bank Polska S.A. na dzień 31.12.2021 r. i w okresie porównawczym zawierają poniższe tabele:
31.12.2021 |
31.12.2020 |
||||
Instrumenty
zabezpieczające desygnowane do zabezpieczenia przepływów pieniężnych / |
Pozycja
zabezpieczana: |
Pozycja
zabezpieczana: |
Pozycja zabezpieczana: Emisje w EUR |
Pozycja
zabezpieczana: |
Pozycja
zabezpieczana: |
Wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego |
50 000 |
7 490 330 |
3 473 850 |
50 000 |
7 340 152 |
Wycena do wartości godziwej instrumentu
zabezpieczającego z tytułu zabezpieczenia ryzyka |
2 248 |
(12 442) |
(7 081) |
(6 901) |
(20 254) |
Należności z tytułu instrumentów zabezpieczających |
9 872 |
(19 658) |
(3 166) |
2 884 |
(22 160) |
Zobowiązania z tytułu instrumentów zabezpieczających |
7 624 |
(7 216) |
3 915 |
9 785 |
(1 906) |
Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczający |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS) |
Zmiana wartości godziwej instrumentu
zabezpieczającego jako podstawa ujęcia nieefektywności rachunkowości
zabezpieczeń |
2 248 |
(1 957) |
(7 081) |
(6 901) |
(7 190) |
Saldo zysków / strat z tytułu zabezpieczenia
ujęte |
2 248 |
(12 442) |
(7 081) |
(6 901) |
(20 253) |
Wartość nieefektywności instrumentu zabezpieczającego ujęta w wyniku finansowym |
- |
10 484 |
- |
- |
13 063 |
Pozycja rachunku zysków i strat która zawiera ujętą nieefektywność zabezpieczenia |
|
|
|
|
|
Ryzyko zabezpieczane |
Ryzyko stopy procentowej |
Ryzyko stopy
procentowej |
Ryzyko stopy
procentowej |
Ryzyko stopy procentowej |
Ryzyko stopy
procentowej |
Okres przez jaki instrumenty mają wpływ na wynik Banku |
do roku 2027 |
do roku 2028 |
do roku 2023 |
do roku 2027 |
do roku 2028 |
.
31.12.2021 |
31.12.2020 |
||||
Pozycje objęte rachunkowością
zabezpieczeń |
Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w PLN |
Portfel kredytów o zmiennym
oprocentowaniu |
Pozycja zabezpieczana: Emisje w EUR |
Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w PLN |
Portfel kredytów o zmiennym
oprocentowaniu denominowany |
Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w okresie |
2 248 |
(12 442) |
(7 081) |
(6 901) |
(20 253) |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Szczegóły dotyczące powyższych transakcji dla Santander Consumer Bank S.A. na dzień 31.12.2021 r. i w okresie porównawczym zawierają poniższe tabele:
Rozkład nominałów przepływów pieniężnych |
||||||
Wartość nominalna instrumentów zabezpieczających |
Do 1 miesiąca |
Od 1 miesiąca do 3 miesięcy |
Od 3 miesięcy do 1 roku |
Od 1 roku |
Powyżej 5 lat |
Razem |
31.12.2021 |
||||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
- |
139 790 |
714 864 |
- |
854 654 |
FXSWAP |
- |
- |
- |
399 539 |
- |
399 539 |
CCIRS |
- |
- |
139 790 |
315 325 |
- |
455 115 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
- |
266 904 |
689 502 |
- |
956 406 |
FXSWAP |
- |
- |
111 210 |
311 388 |
- |
422 598 |
CCIRS |
- |
- |
155 694 |
378 114 |
- |
533 808 |
31.12.2020 |
||||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
- |
563 899 |
579 513 |
- |
1 143 412 |
FXSWAP |
- |
- |
292 999 |
124 398 |
- |
417 397 |
CCIRS |
- |
- |
270 900 |
455 115 |
- |
726 015 |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
- |
- |
596 974 |
639 615 |
- |
1 236 589 |
FXSWAP |
- |
- |
298 487 |
127 923 |
- |
426 410 |
CCIRS |
- |
- |
298 487 |
511 692 |
- |
810 179 |
.
Parametry cenowe instrumentów zabezpieczających |
Do 1 miesiąca |
Od 1 miesiąca do 3 miesięcy |
Od 3 miesięcy do 1 roku |
Od 1 roku |
Powyżej 5 lat |
31.12.2021 |
|||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia stała stopa procentowa |
- |
- |
0,9650 |
1,8459 |
- |
Średni kurs CHF / PLN |
4,4484 |
- |
- |
- |
- |
Średni kurs EUR / PLN |
4,5994 |
- |
- |
- |
- |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia stała stopa procentowa |
- |
- |
(0,7704) |
(0,7784) |
- |
Średni kurs CHF / PLN |
4,4484 |
- |
- |
- |
- |
Średni kurs EUR / PLN |
4,5994 |
- |
- |
- |
- |
31.12.2020 |
|||||
Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|||||
Średnia stała stopa procentowa |
- |
- |
0,4250 |
0,4865 |
- |
Średni kurs CHF / PLN |
4,2641 |
- |
- |
- |
- |
Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych |
|
|
|
|
|
Średnia stała stopa procentowa |
- |
- |
(0,7744) |
(0,7729) |
- |
Średni kurs CHF / PLN |
4,2641 |
- |
- |
- |
- |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Instrumenty zabezpieczające desygnowane do zabezpieczenia przepływów pieniężnych / inwestycji netto w jednostce zagranicznej |
Pozycja zabezpieczana: |
|||
Wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego |
956 406 |
1 236 589 |
||
Wycena do wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego z tytułu zabezpieczenia ryzyka w tym: |
(93 579) |
(91 039) |
||
Należności z tytułu instrumentów zabezpieczających |
854 654 |
1 143 412 |
||
Zobowiązania z tytułu instrumentów zabezpieczających |
948 233 |
1 234 451 |
||
Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczający |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (CCIRS, FXSWAP) |
Pochodne instrumenty zabezpieczające (CCIRS, FXSWAP) |
||
Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego jako podstawa ujęcia nieefektywności rachunkowości zabezpieczeń w danym okresie |
(25 045) |
286 |
||
Saldo zysków / strat z tytułu zabezpieczenia ujęte w okresie sprawozdawczym w innych całkowitych dochodach |
(24 312) |
(526) |
||
Wartość nieefektywności instrumentu zabezpieczającego ujęta w wyniku finansowym |
(733) |
812 |
||
Pozycja rachunku zysków i strat która zawiera ujętą nieefektywność zabezpieczenia |
|
|
||
Ryzyko zabezpieczane |
Ryzyko walutowe |
Ryzyko walutowe |
||
Okres przez jaki instrumenty mają wpływ na wynik Banku |
do roku 2024 |
do roku 2024 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|||
Pozycje objęte rachunkowością
zabezpieczeń |
Pozycja zabezpieczana: |
|||
Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w okresie |
(93 579) |
(91 039) |
Wycena do wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego po pomniejszeniu o podatek odroczony rozpoznana jest w pozycji całkowite dochody i akumulowana w kapitałach własnych Grupy w ciągu okresu i wykazana w nocie 42.
Wpływ reformy IBOR
Grupa Santander Bank Polska S.A. stosuje zabezpieczenia przepływów pieniężnych oraz zabezpieczenia wartości godziwej, na które ma wpływ reforma wskaźników referencyjnych stopy procentowej.
Instrumentami zabezpieczanymi w ramach rachunkowości zabezpieczeń są:
· kredyty komercyjne i hipoteczne o zmiennym oprocentowaniu w PLN, EUR i CHF,
· kredyty gotówkowe i hipoteczne o stałym oprocentowaniu w PLN,
· dłużne papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu w PLN i EUR,
· emisje własne w EUR.
Na dzień 31.12.2021 w rachunkowości zabezpieczeń Santander Bank Polska S.A. ustanowionych jest 160 relacji zabezpieczających. Instrumentami zabezpieczającymi ww. portfele są transakcje pochodne IRS oraz CIRS dla ekspozycji w PLN i EUR (105 relacji powiązanych z 105 transakcjami IRS oraz 6 relacji powiązanych z 6 transakcjami CIRS) i CCIRS dla ekspozycji w EUR i CHF (49 relacji powiązanych z 36 transakcjami CCIRS).
Oprocentowanie ww. instrumentów pochodnych bazuje na zmiennej stawce WIBOR 3M lub 6M (dotyczy 108 transakcji pochodnych), zmiennej stawce EURIBOR 3M lub 6M (dotyczy 16 transakcji pochodnych) oraz zmiennej stawce LIBOR CHF 3M (dotyczy 23 transakcji pochodnych). Relacje będą sukcesywnie wygasać do 2029 r.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W 2022 r. wygaśnie 45 relacji, w kolejnych 5 latach wygasną103 relacje, do 2029 r. włącznie wygaśnie 12 relacji (w tym tylko w 2029 roku 3 relacje).
W przypadku umów kredytowych odnoszących się do stawki LIBOR CHF Bank przeszedł na wskaźniki RFR zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, a w przypadku instrumentów pochodnych, które zabezpieczają ten portfel, stawka LIBOR CHF zmieni się zgodnie ze standardem ISDA Protocol.
W oparciu o przeprowadzony test efektywności bazujący na nowych stawkach dla CHF -zarówno dla portfela kredytowego jak i instrumentu zabezpieczającego – Bank ocenił, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo spełnienia wymogu efektywności ustanowionych relacji hedgingowych w przyszłości.
W związku z powyższym, w przypadku strategii zabezpieczających portfel kredytowy w CHF, Bank zdecydował o kontynuacji ustanowionych relacji zabezpieczające w oparciu o istniejące instrumenty.
Szczegółowe informacje na temat pochodnych i niepochodnych instrumentów finansowych objętych reformą wskaźnika referencyjnego stopy procentowej wraz z podsumowaniem działań podjętych przez Bank w celu zarządzania ryzykiem wynikającym z reformy oraz wpływem rachunkowym, w tym wpływem na powiązania zabezpieczające, znajdują się w nocie 4, Zarządzanie Ryzykiem oraz nocie 44 Rachunkowość zabezpieczeń, instrumenty pochodne zabezpieczające.
Rachunkowość zabezpieczeń, na którą może mieć wpływ reforma IBOR jest również stosowana w spółkach zależnych Santander Bank Polska S.A. Na koniec roku 2021 dotyczy to jednego powiązania w Santander Leasing S.A. Instrumentem zabezpieczanym jest kredyt w EUR, oparty o stałą stopę procentową. Instrumentem zabezpieczającym jest transakcja pochodna CIRS, które bazują na nodze oprocentowanej stawką zmienną EURIBOR 1M (Leasing płaci) oraz nodze oprocentowanej stawką stałą (Leasing otrzymuje). Relacja wygasa we wrześniu 2022.
W Santander Consumer Bank S.A. (SCB) na koniec 2021 roku aktywne były 3 transakcje CCIRS oparte o LIBOR 3M/WIBOR 3M. CIRS który zapadł w 2021 roku nie został przedłużony.
Dodatkowo SCB zawarł trzy długie transakcje FX Swap CHFPLN na okres poniżej 1 roku (20 MIO CHF), 2 lat (40 MIO CHF) oraz 3 lat (25 MIO CHF), które również zostały powiązane z kredytami hipotecznymi w ramach rachunkowości zabezpieczeń.
Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. pozyskuje fundusze poprzez sprzedaż instrumentów finansowych z przyrzeczeniem ich odkupu w przyszłości po z góry ustalonej cenie.
Przedmiotem transakcji repo i sell-buy-back mogą być papiery wartościowe stanowiące portfel bilansowy Grupy.
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|
|
wartość bilansowa |
wartość bilansowa |
Zobowiązania wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (z klauzulą przyrzeczenia odkupu) |
510 277 |
653 687 |
Wartość godziwa papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie w transakcjach sell-buy-back/repo |
534 437 |
657 664 |
Należności z klauzulą odsprzedaży (buy sell back transactions) |
453 372 |
293 583 |
Wartość godziwa papierów zablokowanych pod buy-sell-back/reverse repo transactions |
453 153 |
293 737 |
.
Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec banków |
256 548 |
223 803 |
Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec klientów |
196 824 |
69 780 |
Razem |
453 372 |
293 583 |
.
Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec banków |
510 277 |
642 226 |
Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec klientów |
- |
11 461 |
Razem |
510 277 |
653 687 |
Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji repo oraz sell-buy-back stanowiące portfel bilansowy Grupy, nie są usuwane z bilansu, gdyż Grupa zachowuje znacząco wszystkie korzyści, stanowiące przychody odsetkowe od zastawionych papierów i ryzyka, ryzyko stopy procentowej i ryzyko kredytowe emitenta, wynikające z tych aktywów.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W przypadku transakcji z przyrzeczeniem odkupu wszelkie opisane powyżej koszty oraz ryzyka związane z posiadaniem aktywów oraz możliwość ich sprzedaży pozostają po stronie Grupy.
Grupa nabywa także instrumenty finansowe z przyrzeczeniem ich odsprzedaży w przyszłości (transakcje reverse repo oraz buy-sell-back) po tej samej cenie powiększonej o z góry ustaloną kwotę odsetek.
Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji reverse repo oraz buy-sell-back nie są ujmowane w bilansie, gdyż Grupa nie przyjmuje znacząco wszystkich korzyści i ryzyk wynikających z tych aktywów.
Aktywa finansowe będące przedmiotem transakcji reverse repo oraz buy-sell-back stanowią zabezpieczenie przyjęte przez Grupę, które Grupa ma prawo sprzedać lub zastawić.
Instrumenty finansowe stanowiące zabezpieczenie dla transakcji z przyrzeczeniem odkupu (reverse repo) mogą podlegać sprzedaży lub obciążeniu w ramach standardowo zawartych umów, ale podlegają zwrotowi w dacie zapadalności transakcji.
Grupa zawiera umowy ramowe typu ISDA (International Swaps and Derivatives Association Master Agreements) oraz GMRA (Global Master Repurchase Agreement) przewidujące w sytuacji wystąpienia określonego przypadku naruszenia możliwość rozwiązania transakcji i rozliczenia z kontrahentem na podstawie skompensowanej kwoty wzajemnych należności i zobowiązań.
Dodatkowo w ramach realizacji umów CSA ( Credit Support Annex) kontrahent zabezpiecza ekspozycje wynikające z instrumentów pochodnych poprzez złożenie depozytu zabezpieczającego. W tabeli zaprezentowano kwoty wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych (zarówno zaklasyfikowanych do portfela przeznaczone do obrotu, jak i desygnowanych jako instrumenty zabezpieczające w rachunkowości zabezpieczeń) oraz zabezpieczeń pieniężnych objętych umowami ramowymi umożliwiającymi kompensowanie w określonych okolicznościach. rębnie zaprezentowano kwoty instrumentów nie podlegających kompensacji.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Kwoty brutto przed kompensatą w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Kompensata brutto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Kwoty netto po kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Kwoty objęte porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania niepodlegające kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Wartość netto zaangażowania |
Kwoty nieobjęte egzekwowalnym porozumieniem dotyczącym kompensowania |
Suma bilansowa |
||
|
|
|
Instrumenty finansowe |
Otrzymane
zabezpieczenie w formie pieniężnej |
|
|
|
|
Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych na 31.12.2021 r. |
(a) |
(b) |
(c) = (a) ‒ (b) |
(d) |
(e) |
(c) ‒ (d) ‒ (e) |
(f) |
(c) + (f) |
Aktywa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Należności od innych banków |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży zawarte z innymi bankami |
256 548 |
- |
256 548 |
- |
255 384 |
1 164 |
- |
256 548 |
Należności od klientów |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży |
196 824 |
- |
196 824 |
- |
196 134 |
690 |
- |
196 824 |
Inne aktywa finansowe: |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Pochodne instrumenty finansowe |
8 392 406 |
4 922 340 |
3 470 066 |
2 249 311 |
749 809 |
470 946 |
351 549 |
3 821 615 |
AKTYWA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA |
8 845 778 |
4 922 340 |
3 923 438 |
2 249 311 |
1 201 327 |
472 800 |
351 549 |
4 274 987 |
Zobowiązania |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Pochodne instrumenty finansowe |
9 791 214 |
4 922 340 |
4 868 874 |
2 249 311 |
2 197 654 |
421 909 |
385 956 |
5 254 830 |
- Umowy z przyrzeczeniem odkupu |
510 277 |
- |
510 277 |
- |
436 830 |
73 447 |
- |
510 277 |
ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA |
10 301 491 |
4 922 340 |
5 379 151 |
2 249 311 |
2 634 484 |
495 356 |
385 956 |
5 765 107 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Kwoty brutto przed kompensatą w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Kompensata brutto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Kwoty netto po kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Kwoty objęte porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania niepodlegające kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
Wartość netto zaangażowania |
Kwoty nieobjęte egzekwowalnym porozumieniem dotyczącym kompensowania |
Suma bilansowa |
||
|
|
|
Instrumenty finansowe |
Otrzymane
zabezpieczenie w formie pieniężnej |
|
|
|
|
Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych na 31.12.2020 r. |
(a) |
(b) |
(c) = (a) ‒ (b) |
(d) |
(e) |
(c) ‒ (d) ‒ (e) |
(f) |
(c) + (f) |
Aktywa |
|
|
|
|
|
|
|
|
Należności od innych banków |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży zawarte z innymi bankami |
223 803 |
- |
223 803 |
- |
209 156 |
14 647 |
- |
223 803 |
Należności od klientów |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży |
69 780 |
- |
69 780 |
- |
63 800 |
5 980 |
- |
69 780 |
Inne aktywa finansowe: |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Pochodne instrumenty finansowe |
6 162 729 |
3 782 229 |
2 380 500 |
1 557 945 |
386 071 |
436 484 |
631 124 |
3 011 624 |
AKTYWA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA |
6 456 312 |
3 782 229 |
2 674 083 |
1 557 945 |
659 027 |
457 111 |
631 124 |
3 305 207 |
Zobowiązania |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Pochodne instrumenty finansowe |
8 269 335 |
3 782 229 |
4 487 106 |
1 557 945 |
2 488 692 |
440 469 |
251 331 |
4 738 437 |
- Umowy z przyrzeczeniem odkupu |
653 687 |
- |
653 687 |
- |
634 915 |
18 772 |
- |
653 687 |
ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA |
8 923 022 |
3 782 229 |
5 140 793 |
1 557 945 |
3 123 607 |
459 241 |
251 331 |
5 392 124 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wartość godziwa to cena, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w przeprowadzonej na zwykłych warunkach transakcji między uczestnikami rynku na dzień wyceny.
Poniżej znajduje się podsumowanie wartości bilansowych i godziwych dla poszczególnych grup aktywów i zobowiązań niewycenianych do wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym.
AKTYWA |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
||
Wartość bilansowa |
Wartość godziwa |
Wartość bilansowa |
Wartość godziwa |
|
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
8 438 275 |
8 438 275 |
5 489 303 |
5 489 303 |
Należności od banków |
2 690 252 |
2 690 252 |
2 926 522 |
2 926 522 |
Należności od klientów wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
145 966 743 |
148 763 917 |
139 549 728 |
138 836 783 |
-z tytułu kredytów dla klientów indywidualnych |
25 533 607 |
25 506 355 |
25 372 616 |
25 382 329 |
-z tytułu kredytów hipotecznych |
55 800 105 |
58 508 076 |
51 978 552 |
52 147 194 |
-z tytułu kredytów korporacyjnych |
53 779 474 |
53 895 929 |
55 235 227 |
54 343 927 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie |
1 421 272 |
1 411 022 |
- |
- |
ZOBOWIĄZANIA |
|
|
|
|
Zobowiązania wobec banków |
4 400 138 |
4 400 138 |
5 373 312 |
5 373 312 |
Zobowiązania wobec klientów |
185 373 443 |
185 272 700 |
171 522 255 |
171 554 319 |
Zobowiązania podporządkowane |
2 750 440 |
2 743 086 |
2 754 605 |
2 736 671 |
Poniżej znajduje się podsumowanie głównych metod i założeń wykorzystywanych podczas szacowania wartości godziwych instrumentów finansowych z powyższej tabeli.
Aktywa i zobowiązania finansowe niewyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do wartości godziwej
W Grupie znajdują się instrumenty finansowe, które zgodnie z MSSF w sprawozdaniu nie są prezentowane w wartości godziwej. Dla oszacowania wartości godziwej tych instrumentów zastosowano następujące metody i założenia.
Należności od banków: Wartość godziwa lokat i depozytów jest szacowana w oparciu o zdyskontowane przepływy przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych rynku pieniężnego pozostającym w terminie do wykupu dla należności o podobnym ryzyku kredytowym i w danej walucie. W przypadku depozytów wypłacanych na żądanie, bez ustalonej daty wymagalności lub o terminie wymagalności do 6 miesięcy, zakłada się, że ich wartość godziwa nie różni się istotnie od wartości bilansowej. Znaczenie długoterminowej współpracy z depozytariuszami nie jest brane pod uwagę w procesie szacowania wartości godziwej tych instrumentów. Należności od banków zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowalnymi danymi wejściowymi.
Należności od klientów: Są wykazywane w wartości netto po uwzględnieniu odpisów aktualizujących z tytułu rezerw. Wartość godziwa zostaje wyliczona jako zdyskontowana wartość oczekiwanych przyszłych płatności kapitału i odsetek. Zakłada się, że spłaty kredytów i pożyczek następować będą w terminach uzgodnionych w umowach. Oszacowana wartość godziwa kredytów i pożyczek odzwierciedla zmianę w poziomie ryzyka kredytowego (marż) od momentu udzielenia kredytu oraz zmiany poziomu stóp procentowych. Należności od klientów zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowalnymi danymi wejściowymi, czyli bieżącymi marżami osiąganymi na nowo udzielanych kredytach.
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie: wartość godziwa szacowana w oparciu o kwotowania rynkowe. Instrumenty zaklasyfikowane do kategorii I hierarchii wartości godziwej.
Zobowiązania wobec banków i zobowiązania wobec klientów: Wartość godziwą depozytów o terminie wymagalności powyżej 6 miesięcy oszacowano na podstawie przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami procentowymi właściwymi dla depozytów o zbliżonych terminach wymagalności. W przypadku depozytów wypłacanych na żądanie, bez ustalonej daty wymagalności lub o terminie wymagalności do 6 miesięcy, zakłada się, że ich wartość godziwa nie różni się istotnie od wartości bilansowej. Znaczenie długoterminowej współpracy z depozytariuszami nie jest brane pod uwagę w procesie szacowania wartości godziwej tych instrumentów. Zobowiązania wobec banków i zobowiązania wobec klientów zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowanymi danymi wejściowymi.
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz zobowiązania podporządkowane: Grupa przyjęłą założenie, że wartość godziwa tych instrumentów opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp procentowych. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz zobowiązania podporządkowane zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowanymi danymi wejściowymi.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Dla zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz pozostałych pozycji zobowiązań, niewycenianych do wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym, m.in., zobowiązań z tytułu leasingu oraz pozostałych zobowiązań- wartość godziwa nie różni się istotnie w stosunku do prezentowanej ich wartości bilansowej.
Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości godziwej
W prezentowanych okresach sprawozdawczych Grupa dokonała następującego zaklasyfikowania instrumentów finansowych wycenianych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do wartości godziwej do odpowiednich kategorii:
Kategoria I (kwotowania aktywnego rynku): dłużne, kapitałowe i pochodne instrumenty finansowe, które na dzień bilansowy zostały wycenione na podstawie cen kwotowanych na aktywnym rynku. Do tej kategorii Grupa klasyfikuje obligacje Skarbu Państwa, bony skarbowe, akcje spółek notowanych na giełdzie oraz kontrakty terminowe na indeks WIG 20.
Kategoria II (techniki wyceny w oparciu o parametry pochodzące z rynku): Zaliczone do niej są instrumenty pochodne, które są wyceniane w oparciu o model zdyskontowanych przepływów bazujący na krzywej dochodowości z rynku międzybankowego.
Kategoria III (techniki wyceny z wykorzystaniem istotnych parametrów niepochodzących z rynku): Do kategorii tej należą niekwotowane na aktywnym rynku kapitałowe papiery wartościowe, wycenione przez Grupę na podstawie eksperckiego modelu wyceny; certyfikaty inwestycyjne wycenione na dzień bilansowy na podstawie ceny ogłaszanej przez fundusz; dłużne papiery wartościowe oraz część należności od klientów z tytułu kart kredytowych oraz kredyty i pożyczki objęte procesem underwritingu, czyli części ekspozycji kredytowych, w odniesieniu do których istnieje zamiar sprzedaży przed terminem wymagalności z przyczyn innych niż wzrost ryzyka kredytowego.
Celem stosowania technik wyceny jest ustalenie wartości godziwej, tj. ceny, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny.
Transakcja sprzedaży akcji AVIVA TUZ S.A. , AVIVA TUO S.A. oraz PTE Aviva Santander S.A.
W dniu 26.03.2021 roku:
1. nastąpiło zawarcie przez Bank umowy sprzedaży 4.125 akcji spółki AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A., stanowiących około 10% kapitału zakładowego tej spółki, oraz 2.968 akcji spółki AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych S.A., stanowiących około 10% kapitału zakładowego tej spółki na rzecz ALLIANZ HOLDING EINS GMBH ("Allianz"), za łączną cenę sprzedaży wynoszącą 243 000 000 euro (przy czym cena sprzedaży miała podlegać korektom określonym w umowie sprzedaży akcji);
2. Bank podjął zobowiązanie do zawarcia umowy sprzedaży 1.370 akcji spółki AVIVA Powszechne Towarzystwo Emerytalne Aviva Santander S.A., stanowiących około 10% kapitału zakładowego tej spółki na rzecz AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A., za cenę sprzedaży wynoszącą 14 000 000 euro (przy czym cena sprzedaży miała podlegać korektom określonym w umowie sprzedaży akcji),
3. Bank podjął zobowiązanie do zawarcia z Aviva International Holdings Limited, Aviva International Insurance Limited oraz Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. i Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. porozumienia rozwiązującego ze skutkiem na dzień zamknięcia Transakcji umów dotyczących współpracy Banku i Aviva International Holdings Limited w ramach spółek Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. i Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (w tym umów akcjonariuszy dotyczących Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. i Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.),
W oparciu o zapisy umowy sprzedaży, wartość dywidend w łącznej wysokości 89 mln zł - otrzymana przez Bank w czerwcu 2021 r. od spółek Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. oraz Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych S.A. - pomniejszyła kwotę płatności od Allianz na rzecz Banku w momencie zamknięcia transakcji.
Po uzyskaniu wszystkich wymaganych przepisami prawa zgód właściwych organów, w tym wymaganych decyzji Komisji Nadzoru Finansowego oraz Komisji Europejskiej, a także pozostałych warunków uzgodnionych między stronami transakcji w dniach 29 i 30 listopada 2021 r. doszło do zakończenia Transakcji polegającej na:
1. sprzedaży przez Bank: (i) 4.125 akcji spółki AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A., stanowiących około 10% kapitału zakładowego tej spółki, oraz (ii) 2.968 akcji spółki AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń Ogólnych S.A., stanowiących około 10% kapitału zakładowego tej spółki na rzecz ALLIANZ HOLDING EINS GMBH ("Allianz"), za łączną cenę sprzedaży wynoszącą 223 317 482 euro;
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
2. sprzedaży przez Bank 1 370 akcji spółki AVIVA Powszechne Towarzystwo Emerytalne Aviva Santander S.A., stanowiących około 10% kapitału zakładowego tej spółki na rzecz AVIVA Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A., za cenę sprzedaży wynoszącą 14 184 080 euro;
3. rozwiązaniu umów dotyczących współpracy Banku i Aviva International Holdings Limited w ramach spółek Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. i Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (w tym umów akcjonariuszy);
4. zawarciu przez Bank z Allianz umów akcjonariuszy (shareholders' agreements), w spółkach Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. oraz Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A., posiadającym ok. 51% akcji w ich kapitałach zakładowych w wyniku Transakcji;
5. zawarciu przez Bank nowych umów bancassurance (bancassurance agreements) ze spółkami Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. oraz Santander Aviva Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.
Analiza wrażliwości wartości godziwej należności z tytułu kart kredytowych
Analiza została przeprowadzona na populacji kart kredytowych wykazywanych w pozycji „Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy” wg stanu na koniec 2021 roku oraz w okresie porównawczym, na zmiany poziomu stóp procentowych.
Wartość godziwa w scenariuszach |
|||||
w mln PLN |
bazowy |
spadek stóp procentowych o 1p.p. |
spadek stóp procentowych o 2p.p. |
wzrost stóp procentowych o 1p.p. |
wzrost stóp procentowych o 2p.p. |
31.12.2021 |
504,2 |
504,2 |
502,2 |
503,7 |
503,5 |
31.12.2020 |
826,2 |
823,9 |
817,2 |
821,6 |
829,4 |
Dla powyższych wariantów przeliczono wartość godziwą portfela kart kredytowych, uwzględniając odpowiednio zmodyfikowane projekcje stóp używanych zarówno do naliczania odsetek jak i dyskontowania przepływów.
Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wycenianana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobsrwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowane). Do tej kategorii Grupa Kapitałowa zaklasyfikowała instrumenty finansowe, które są wyceniane według wewnętrznych modeli wyceny:
KATEGORIA 3 |
METODA (TECHNIKA) WYCENY |
CZYNNIK NIEOBSERWOWALNY |
KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM: karty kredytowe oraz kredyty i pożyczki objęte procesem underwritingu |
Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych |
Efektywna marża kredytowa |
AKCJE VISA INC. SERII C UPRZYWILEJOWANE |
Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość rynkową notowanych akcji zwykłych serii A Visa Inc. z uwzględnieniem dyskont biorących pod uwagę ograniczoną płynność akcji serii C uprzywilejowanych oraz serii A uprzywilejowanych. |
Dyskonto uwzględniające ograniczoną płynność akcji serii C uprzywilejowanych i A uprzywilejowanych. |
AKCJE BIURA INFORMACJI KREDYTOWEJ SA |
Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość przyszłych, zdyskontowanych dochodów z dywidendy (metoda uproszczona) |
Prognozowane wyniki spółki |
UDZIAŁY W POLSKIM STANDARDZIE PŁATNOŚCI SP. Z O.O. |
Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o: prognozowane wyniki spółki oraz wyceny rynkowej podobnych aktywów (metoda porównawcza) |
Prognozowane wyniki spółki; selekcja grupy porównanwczej. |
UDZIAŁY W SOCIETY FOR WORLDWIDE INTERBANK FINANCIAL TELECOMMUNICATION |
Oszacowanie wartości godziwej na bazie aktywów netto spółki i średni kurs waluty |
Wartość aktywów netto spółki |
AKCJE KRAJOWEJ IZBY ROZLICZENIOWEJ SA |
Oszacowanie wartości godziwej na bazie aktywów netto spółki |
Wartość aktywów netto spółki |
UDZIAŁY W WAŁBRZYSKIEJ SPECJALNEJ STREFIE EKONOMICZNEJ „INVEST-PARK” SP Z O.O. |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Na dzień 31.12.2021 r. oraz w okresach porównawczych Grupa zaklasyfikowała instrumenty finansowe do następujących kategorii wartości godziwej:
31.12.2021 |
Kategoria I |
Kategoria II |
Kategoria III |
Razem |
Aktywa finansowe |
|
|||
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
361 679 |
3 654 553 |
3 885 |
4 020 117 |
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
- |
163 177 |
- |
163 177 |
Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
- |
- |
1 729 848 |
1 729 848 |
Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
- |
- |
553 830 |
553 830 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane |
58 805 233 |
11 256 088 |
3 475 |
70 064 796 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane |
- |
- |
116 977 |
116 977 |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane |
- |
- |
3 427 |
3 427 |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane |
64 320 |
- |
195 468 |
259 788 |
Razem |
59 231 232 |
15 073 818 |
2 606 910 |
76 911 960 |
Zobowiązania finansowe |
|
|
|
|
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu |
385 585 |
3 489 880 |
2 616 |
3 878 081 |
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
|
1 762 334 |
- |
1 762 334 |
Razem |
385 585 |
5 252 214 |
2 616 |
5 640 415 |
.
31.12.2020 |
Kategoria I |
Kategoria II |
Kategoria III |
Razem |
Aktywa finansowe |
||||
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
178 799 |
3 001 906 |
2 064 |
3 182 769 |
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
- |
7 654 |
- |
7 654 |
Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
- |
- |
1 556 791 |
1 556 791 |
Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy |
- |
- |
892 226 |
892 226 |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
65 501 421 |
191 139 |
7 492 |
65 700 052 |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
- |
- |
110 155 |
110 155 |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
- |
- |
115 896 |
115 896 |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
30 594 |
- |
826 737 |
857 331 |
Razem |
65 710 814 |
3 200 699 |
3 511 361 |
72 422 874 |
Zobowiązania finansowe |
|
|
|
|
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu |
67 001 |
2 963 339 |
- |
3 030 340 |
Pochodne instrumenty zabezpieczające |
- |
1 775 098 |
- |
1 775 098 |
Razem |
67 001 |
4 738 437 |
- |
4 805 438 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Poniższe tabele prezentują uzgodnienie zmiany stanu instrumentów finansowych, których wartość godziwa ustalana jest na podstawie technik wyceny z wykorzystaniem istotnych parametrów niepochodzących z rynku.
31.12.2021 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Należności od klientów
wyceniane |
Należności od klientów
wyceniane |
Dłużne inwestycyjne aktywa
finansowe wyceniane |
Dłużne inwestycyjne aktywa
finansowe wyceniane |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa
finansowe wyceniane |
Kapitałowe inwestycyjne aktywa
finansowe wyceniane |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu |
|
Stan na początek okresu |
2 064 |
892 226 |
1 556 791 |
110 155 |
7 492 |
826 737 |
115 896 |
- |
|
Zyski lub straty |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
--rozpoznane w rachunku zysków i strat |
164 |
22 104 |
- |
(1 768) |
- |
|
3 968 |
1 782 |
|
--rozpoznane w kapitałach własnych - OCI |
- |
- |
45 769 |
- |
- |
485 025 |
|
- |
|
Zakupy/udzielenie |
2 011 |
323 272 |
1 738 526 |
- |
- |
428 |
|
700 |
|
Sprzedaże |
- |
(1 978) |
(845 276) |
(500) |
- |
(1 116 722) |
(116 422) |
- |
|
Spłaty/zapadalność |
- |
(647 734) |
(661 980) |
- |
- |
- |
- |
- |
|
Przeklasyfikowanie |
(354) |
(15 872) |
- |
- |
- |
- |
- |
134 |
|
Inne (odpis, różnice kursowe) |
- |
(18 188) |
(103 982) |
9 090 |
(4 017) |
- |
(15) |
- |
|
Stan na koniec okresu |
3 885 |
553 830 |
1 729 848 |
116 977 |
3 475 |
195 468 |
3 427 |
2 616 |
.
Kategoria III |
Aktywa finansowe |
|||||||
31.12.2020 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
Należności
od klientów wyceniane |
Należności
od klientów wyceniane |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Dłużne
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
Kapitałowe
inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane |
|
Stan na początek okresu |
- |
1 196 447 |
923 811 |
194 285 |
16 027 |
864 916 |
- |
|
Zyski lub straty |
|
|
|
|
|
|
|
|
rozpoznane w rachunku zysków i strat |
(24) |
9 378 |
- |
15 957 |
- |
- |
17 245 |
|
rozpoznane w kapitałach własnych - OCI |
|
- |
40 498 |
- |
- |
(37 254) |
|
|
Zakupy/udzielenie |
1 379 |
404 407 |
1 181 483 |
- |
- |
|
- |
|
Sprzedaże |
|
(3) |
(275 370) |
(1 000) |
- |
(925) |
- |
|
Spłaty/zapadalność |
|
(591 551) |
(278 668) |
- |
- |
|
- |
|
Przeklasyfikowanie |
709 |
(109 773) |
- |
(101 550) |
- |
- |
101 550 |
|
Inne (odpis, różnice kursowe) |
|
(16 679) |
(34 963) |
2 463 |
(8 535) |
- |
(2 899) |
|
Stan na koniec okresu |
2 064 |
892 226 |
1 556 791 |
110 155 |
7 492 |
826 737 |
115 896 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Na dzień 31.12.2021 r. Grupa posiadała ekspozycje detaliczne kredytów hipotecznych oparte na walucie CHF w kwocie 9 265 163 tys. zł (na 31.12.2020 r. - 9 853 480 tys. zł), zarówno w formule kredytów denominowanych jak i kredytów indeksowanych. Z uwagi na różnice w konstrukcji prawnej i wzorcach stosowanych umów dla obu wskazanych rodzajów kredytów stosowana jest zróżnicowana ocena ryzyka prawnego.
W zakresie sporów sądowych powstałych na tle kredytów indeksowanych i denominowanych do walut obcych występują rozbieżności w orzecznictwie sądowym:
- linie orzecznicze niekorzystne dla banków, które dzielą się zasadniczo na dwie główne kategorie: (1) nieważność umowy kredytu jako skutek abuzywności ww. norm zawartych w umowie (linia dominująca); (2) wyroki, których skutkiem jest tzw. „odfrankowanie” kredytu – tj. uznanie, że skutkiem abuzywności normy, która przewiduje indeksacje kredytu oraz normy kursowej (odsyłającej do tabeli banku) jest usunięcie mechanizmu indeksacji i traktowanie zobowiązania kredytobiorcy jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki LIBOR CHF właściwej dla waluty CHF;
- orzeczenia częściowo korzystne dla banków, opierające się na uznaniu samej indeksacji kredytu jako dopuszczalnej i zgodnej z prawem, przy jednoczesnym uznaniu abuzywności i eliminacji normy kursowej (postanowień odsyłających do tabeli bankowej) i zastąpienia jej alternatywnym, obiektywnym miernikiem indeksacji, tj. kursem średnim NBP. Może ona skutkować uznaniem określonych roszczeń kredytobiorcy, jednak w wysokości wyłącznie różnic kursowych zbliżonych do wielkości spreadu walutowego.
- orzeczenia korzystne dla banków oparte na uznaniu braku abuzywności klauzul przeliczeniowych, co skutkuje oddaleniem powództwa wobec banku.
Ponadto, z uwagi na opisaną dalej niepewność prawną związaną z brakiem kompleksowego stanowiska Sądu Najwyższego oraz pozostającymi jeszcze do rozstrzygnięciami pytaniami prejudycjalnymi skierowanymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) – w orzecznictwie sądów powszechnych, zwłaszcza pierwszo-instancyjnych, mogą się pojawiać także innego rodzaju orzeczenia, w tym wskazujące na bezwzględną nieważność umowy kredytu z powodu sprzeczności z prawem określonych postanowień umownych. Rozstrzygnięcia takie aktualnie w ocenie Grupy nie mają jednak materialnego wpływu na ocenę ryzyka prawnego spraw sądowych dotyczących kredytów hipotecznych opartych na walucie CHF – z uwagi na rzadkość występowania, brak potwierdzenia w orzecznictwie sądów wyższych instancji, jak i brak ugruntowanych różnic co do praktycznych konsekwencji takich rozstrzygnięć w porównaniu z dominującą linią orzeczniczą opartą na koncepcji nieważności umowy wskutek występowania w niej klauzul abuzywnych (z uwagi na to nie znajdują odzwierciedlenia w szacunkach rezerw na ryzyko prawne utworzonych na dzień 31 grudnia 2021 r.).
Opisane powyżej rozbieżności wynikają z kilku kluczowych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) i Sądu Najwyższego (SN), które pozostawiły margines interpretacyjny.
Dnia 3.10.2019 r. TSUE wydał kluczowe dla aktualnego stanu orzecznictwa sądowego orzeczenie (sygn. C-260/18), odnośnie skutków ewentualnej abuzywności postanowień umowy kredytu indeksowanego do CHF. TSUE uznał, że w przypadku stwierdzenia abuzywności klauzuli indeksacyjnej sąd krajowy może stwierdzić nieważność umowy – po uprzednim przedstawieniu kredytobiorcy skutków takiego rozwiązania i za jego zgodą, jeśli eliminacja całego mechanizmu indeksacji i ryzyka walutowego spowodowałaby zdaniem sądu zmianę głównego przedmiotu umowy. TSUE jednocześnie nie wykluczył możliwości uznania przez sąd krajowy możliwości dalszego funkcjonowania umowy bez mechanizmu indeksacji (co sprowadzałoby się do traktowania kredytu jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki LIBOR), niemniej w ocenie TSUE rozwiązanie to uznano za niepewne. TSUE wykluczył możliwość uzupełniania treści umowy po eliminacji klauzul abuzywnych regułami wynikającymi z przepisów ogólnych prawa krajowego. TSUE potwierdził jednak możliwość uzupełnienia luk w umowie regułami wynikającymi z wyraźnego przepisu dyspozytywnego albo innymi regułami ustalonymi przez strony.
Przed omawianym wyżej wyroku TSUE Sąd Najwyższy w zakresie skutków abuzywności normy kursowej prezentował stanowisko opierające się na uznaniu, że umowy kredytu indeksowane są ważne i zgodne z prawem, a umowa kredytu po wyeliminowaniu klauzuli kursowej nadal ma charakter umowy o kredyt indeksowany. W 2019 r. Sąd Najwyższy w niektórych wyrokach orzekł o usunięciu mechanizmu indeksacji i uznaniu, że umowę można uznać za kredyt w PLN oprocentowany według stawki LIBOR, co stanowiło odstępstwo od wcześniejszej linii orzeczniczej SN.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W wyroku z 11.12.2019 r. (sygn. V CSK 382/18, uzasadnienie opublikowane w kwietniu 2020) wydanym w sprawie Santander Bank Polska S.A. SN uznał natomiast, że upadek indeksacji i utrzymanie umowy jako kredytu w PLN oprocentowanego według stawki LIBOR nie jest dopuszczalne, gdyż klauzule indeksacyjne stanowią element głównych świadczeń stron, a zatem ich abuzywność i wyeliminowanie z umowy prowadzi do stwierdzenia nieważności umowy kredytu. To powoduje konsekwencje w postaci konieczności dokonania przez strony wzajemnych rozliczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia; jednocześnie SN wskazał, iż dotychczasowe orzecznictwo TSUE nie wyklucza, iż jedną z konsekwencji nieważności umowy kredytu może być żądanie przez bank wynagrodzenia za bezpodstawne (bezumowne) korzystanie z udostępnionego kapitału kredytu.
W orzeczeniu z 16.02.2021 r. (sygn. III CZP 11/20) SN wskazał, że w razie unieważnienia umowy kredytu kredytobiorca może żądać od banku zwrotu spełnionych świadczeń niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie pozostaje dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu (teoria dwóch kondykcji). Jednocześnie SN wskazał, że istnieją instrumenty prawne umożliwiające jednoczesne uwzględnienie obustronnych rozliczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia po unieważnieniu umowy, takie jak potrącenie i prawo zatrzymania.
W ocenie Grupy istotnym wyrokiem wpływającym na oczekiwane kształtowanie się linii orzeczniczej jest wyrok TSUE z dnia 29.04.2021 r. (sygn. C-19/20), w którym TSUE wskazał, że celem dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich nie jest unieważnienie umów kredytowych, lecz przywrócenie równowagi kontraktowej, a przy ocenie skutków abuzywności umowy sąd powinien brać pod uwagę obiektywne kryteria, a nie tylko sytuację konsumenta. Ponadto TSUE stwierdził, że w celu utrzymania ważności umowy sąd powinien zastosować wszelkie dostępne środki, w tym analizę możliwości usunięcia jedynie części klauzul uznanych za nieuczciwe; jednocześnie sąd krajowy nie powinien zmieniać treści zobowiązania umownego. Co istotne, TSUE potwierdził, że sąd powinien zawsze informować konsumenta o wszystkich potencjalnych roszczeniach banku z tytułu ewentualnej nieważności umowy (praktyka większości sądów powszechnych nie realizuje tego wymogu). Jednocześnie sąd ten nie udzielił odpowiedzi na pytania w zakresie ewentualnych roszczeń banku wobec kredytobiorcy, co może wskazywać na to, że roszczenia te są poza zainteresowaniem TSUE, a ich ocena podlega wyłącznie prawu krajowemu.
W uchwale SN z 7 maja 2021 r. (sygn. III CZP 6/21) podjętej w składzie 7 sędziów (i mającej moc zasady prawnej) SN wskazał, że stronom przysługują roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w sytuacji unieważnienia umowy kredytu, a rozliczenie następuje zgodnie z teorią dwóch kondykcji (potwierdzając stanowisko wyrażone w orzeczeniu z 16.02.2021). SN potwierdził przy tym możliwości domagania się przez bank swoich roszczeń od kredytobiorców w ramach postępowań wytoczonych przez klientów banków w oparciu o zarzut potrącenia albo zatrzymania. SN wskazał także, że przedawnienie roszczeń banku o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia nie może rozpocząć biegu, zanim umowa zostanie uznana za trwale bezskuteczną tj. do czasu świadomej decyzji konsumenta co do nieważności umowy, podjętej po należytym poinformowaniu go o abuzywności postanowień umownych i jej skutkach.
Pomimo wydania przez Sąd Najwyższy wskazanej uchwały mającej mocy zasady prawnej w orzecznictwie cały czas pozostają wątpliwości dotyczące sporów powstałych na tle kredytów powiązanych z walutą obcą.
Niezależnie od wskazanej wyżej uchwały z 7 maja 2021 r., Sąd Najwyższy, na wniosek Pierwszej Prezes SN (sygn. sprawy III CZP 11/21), miał w 2021 r. zająć kompleksowe stanowisko w składzie całej Izby Cywilnej odnośnie kluczowych kwestii dotyczących omawianych sporów (tj. możliwości utrzymania umowy kredytu po usunięciu z niej nieuczciwych klauzul, a także następstw ewentualnego unieważnienia całej umowy, w tym podstawowych zasad rozliczeń kredytobiorcy z bankiem z tego tytułu). Zapowiedziane stanowisko Sądu Najwyższego miało na celu wyjaśnienie rozbieżności i ujednolicenie orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów opartych na walucie obcej. W celu wydania rozstrzygnięcia SN obradował kilkukrotnie, a ostatnie posiedzenie SN odbyło się w dniu 2.09.2021 r., jednak oczekiwana uchwała nie została podjęta, a SN zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi kwestii ustrojowych. Aktualnie nie jest znany termin podjęcia tej uchwały.
W dniu 2.09.2021r. TSUE wydał kolejne orzeczenie (sygn. C-932/19) dotyczące kredytów opartych o waluty obce (sprawa banku węgierskiego), w którym potwierdził, że w świetle dyrektywy 93/13/EWG prymatem jest utrzymanie ważności umowy i przywrócenie równowagi kontraktowej stron, a sytuacja tylko jednej ze stron nie może być dla sądu kryterium rozstrzygającym o losie umowy. Orzeczenie to jednocześnie potwierdza, że w celu utrzymania umowy w mocy wskazane jest sięganie do przepisów krajowych, które pozwolą na prawidłową realizację umowy (przepisy dyspozytywne), nawet jeżeli sprzeciwia się temu kredytobiorca albo też jeżeli przepisy te nie obowiązywały w momencie zawarcia umowy.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Ponadto w dniu 18.11.2021 r. TSUE wydał kolejne orzeczenie dotyczące kredytu indeksowanego do waluty obcej (sygn. C-212/20) , w którym wskazał, że umowa kredytu powinna precyzyjnie opisywać kryteria ustalania kursów wymiany walut, tak aby konsument mógł ocenić konsekwencje ekonomiczne zawieranej umowy. TSUE wskazał także, że utrzymanie umowy w mocy na podstawie przepisu dyspozytywnego jest możliwe, gdyby jej unieważnienie było niekorzystne dla konsumenta, potwierdzając przy tym (w ślad za wskazanym wcześniej wyrokiem z 3.10.2019), że nie ma możliwości uzupełniania umowy na podstawie przepisów ogólnych, odwołujących się do zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów. Co istotne, TSUE po raz kolejny wskazał na możliwość stosowania w takiej sytuacji przepisów dyspozytywnych lub przepisów mających zastosowanie, w przypadku gdy strony umowy wyrażą na to zgodę.
Pomimo, iż w orzeczeniach TSUE wskazuje się na prymat utrzymania ważności umowy i przywrócenia równowagi kontraktowej stron, większość wyroków sądów nadal nie jest korzystna dla Grupy.
Należy także zwrócić uwagę, że na rozstrzygnięcie TSUE oczekują dalsze zagadnienia istotne dla rozstrzygania sporów na tle kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej. W sierpniu 2021 r. Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście skierował do TSUE pytania prejudycjalne dotyczące rozliczenia korzyści wynikających z bezumownego korzystania z cudzego kapitału w razie unieważnienia umowy w kontekście zgodności z dyrektywą 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Z kolei Sąd Okręgowy w Warszawie w listopadzie 2021 r. zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi kwestii początku biegu przedawnienia roszczeń o rozliczenie zwrotu otrzymanych świadczeń w związku z unieważnieniem umowy oraz możliwości stosowania przez przedsiębiorcę w takiej sytuacji prawa zatrzymania (uzależnienia zwrotu świadczeń otrzymanych od konsumenta od równoczesnego zaoferowania lub zabezpieczenia przez konsumenta zwrotu świadczeń otrzymanych od przedsiębiorcy).
Ponadto na rozstrzygnięcie TSUE oczekują pytania prejudycjalne sformułowane w maju 2021 r. przez Sąd Rejonowy Warszawa-Wola, dotyczące tego, czy zakres stosowania dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich obejmuje również kwestie rozliczania nieważnej umowy, a także kwestii znaczenia woli konsumenta przy rozstrzyganiu przez sąd o unieważnieniu umowy. Na rozstrzygnięcie TSUE oczekują również pytania prejudycjalne skierowane w październiku 2020 r. przez Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście, dotyczące kilku zagadnień – możliwość zastosowania przez sąd przepisów dyspozytywnych prawa krajowego w celu uzupełnienia umowy po usunięciu z niej klauzul abuzywnych, początek biegu przedawnienia roszczeń konsumenta o zwrot świadczeń w związku z unieważnieniem umowy, możliwość usunięcia tylko części klauzuli umownej uznanej za nieuczciwą oraz modyfikacji w drodze wykładni tej części umowy, która nie została uznana za nieuczciwą (w celu utrzymania umowy w mocy).
W obecnej chwili nadal trudno jest ocenić ostateczny wpływ orzeczeń TSUE na linie orzecznicze sądów polskich w sprawach dotyczących kredytów opartych o walutę obcą. Nie ma także kompleksowego stanowiska Sądu Najwyższego, które usuwałoby istniejące rozbieżności i zapewniało ujednolicenie orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów opartych na walucie obcej.
Z uwagi na brak jednolitej linii orzeczniczej a także w ocenie Zarządu brak możliwości przewidzenia kształtu rozstrzygnięcia poszczególnych kwestii przez Sąd Najwyższy, na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Grupa w modelu tworzenia rezerw na ryzyko prawne dotyczące portfela kredytów indeksowanych oraz denominowanych do waluty obcej uwzględnia różne scenariusze rozstrzygnięć sądowych, w tym również te, które są przedmiotem wniosku o wydanie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej SN. Grupa monitoruje na bieżąco stan orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów walutowych pod kątem kształtowania się i ewentualnych zmian linii orzeczniczych.
W grudniu 2020 r. przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego przedstawił propozycję zawierania przez banki z kredytobiorcami dobrowolnych ugód, na mocy których kredyty oparte na walucie CHF podlegałyby retrospektywnemu rozliczeniu tak jak kredyty złotowe z oprocentowaniem według stawki WIBOR oraz odpowiedniej marży. Bank kontynuuje testy zawierania tego rodzaju ugód na kolejnych grupach klientów, równocześnie prowadząc testy rozwiązań ugodowych na warunkach własnych Banku. Na ten moment, ze względu na wciąż dużą niepewność prawną oraz w zmieniającym się otoczeniu ekonomicznym, wynikającym ze wzrostu poziomu stóp procentowych, Bank widzi konieczność kontynuowania testów Całościowy wynik prowadzonych testów i analiz będzie stanowił istotny wkład do podjęcia decyzji odnośnie przystąpienia do zawierania ugód w szerszym wymiarze. Z uwagi na potencjalną skalę wpływu decyzji co do przystąpienia do zawierania ugód na sytuację finansową Grupy wymagana będzie zgoda Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. W przypadku przystąpienia do zawierania ugód w szerszym wymiarze, Grupa uwzględni dodatkowe scenariusze w modelach kalkulacji rezerw na ryzyko prawne i odzwierciedli szacowany wpływ ugód na poziom tych rezerw.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W związku z powyżej opisaną sytuacją, Grupa zidentyfikowała ryzyko, iż planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do walut obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne i / lub też powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Grupa tworzy rezerwy na sprawy sporne (indywidualne sprawy w sądzie) oraz na ryzyko prawne (oczekiwane portfelowe) zgodnie z wymogami MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Wartość rezerw skalkulowanych zarówno na portfel aktywny jak i spłacony, została oszacowana z uwzględnieniem szeregu założeń, które istotnie wpływają na kwotę szacunku ujętą w sprawozdaniu finansowym Grupy.
Według stanu na 31.12.2021 r. Grupa została pozwana w 8 474 postępowaniach dotyczących kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty CHF o wartości przedmiotu sporu 2 091 915 tys. zł, w tym znajdują się 2 pozwy zbiorowe objęte ustawą o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym:
· pozew złożony przeciw Santander Bank Polska S.A. dotyczący 534 kredytów indeksowanych do CHF o wartości przedmiotu sporu 50 983 tys. zł;
· pozew złożony przeciw Santander Consumer Bank S.A. dotyczący 31 kredytów indeksowanych do CHF o wartości przedmiotu sporu 38 tys. zł.
Na dzień 31.12.2021 r. Grupa posiadała rezerwy na sprawy sporne związane z pozwami dotyczącymi klauzul umownych dla umów kredytów hipotecznych indeksowanych i denominowanych wyrażonych w walutach obcych w kwocie 1 216 809 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. - 324 920 tys. zł).
Na dzień 31.12.2021 r. Grupa posiadała rezerwy portfelowe na ryzyko prawne w łącznej kwocie 838 843 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. - 278 247 tys. zł). Przedmiotowa rezerwa w Santander Bank Polska SA wynosi 611 713 tys. zł, a w spółce zależnej Santander Consumer Bank S.A. (SCB) 227 129 tys. zł (na dzień 31.12.2020 r. odpowiednio: 191 900 tys. zł i 86 347 tys. zł).
Całkowite rezerwy na sprawy sporne oraz rezerwa portfelowa stanowią 22,2% aktywnego portfela kredytów walutowych CHF.
Wzrost powyższych rezerw w 2021 roku wynikał głównie z napływu nowych spraw sądowych (zmiana o 4 285 spraw w porównaniu do grudnia 2020 r.) oraz zmiany łącznego poziomu straty w przypadku przegrania sprawy przez Grupę wynikający ze zmian w poziomie przyjętych do szacunków prawdopodobieństw negatywnych dla Grupy rozstrzygnięć.
Grupa oszacowała prawdopodobieństwo zgłoszenia roszczeń przez kredytobiorców zarówno kredytów aktywnych jak i spłaconych w oparciu o liczbę aktualnie złożonych pozwów przeciwko Grupie oraz estymowaną dynamikę wzrostu liczby tych pozwów w oparciu o zbudowany model statystyczny. Model ocenia ryzyko w horyzoncie lifetime i jest oparty o szereg charakterystyk behawioralnych związanych z kredytem i klientem. Grupa zakłada, że dla ok 19,7% kredytów (aktywnych oraz spłaconych) już został lub będzie złożony pozew przeciwko Grupie. Przyjęte założenia są mocno wrażliwe na szereg czynników z otoczenia, takich jak: kształtowanie się linii orzeczniczej w polskich sądach, intensywność nagłośnienia poszczególnych rozstrzygnięć sądowych, aktywność kancelarii pośredniczących, poziom kosztów postępowania, itp. Grupa zakłada, że zdecydowana większość prognozowanych spraw zostanie wniesiona do połowy 2023 roku, a następnie liczba nowych pozwów zacznie spadać w związku z oczekiwanym uporządkowaniem otoczenia prawnego.
Na potrzeby ustalenia poziomu rezerw Grupa oszacowała również prawdopodobieństwa możliwych scenariuszy rozstrzygnięć sądowych zarówno dla toczących się spraw w sądzie jak i potencjalnych roszczeń. Prawdopodobieństwa te różnią się odpowiednio dla kredytów indeksowanych oraz denominowanych – Grupa uwzględnia wyższe ryzyko przegrania sporu dla portfela kredytów indeksowanych, a niższe dla denominowanych. Grupa wzięła także pod uwagę dysproporcje w orzecznictwie sądów pierwszej i drugiej instancji, relatywnie niewielką liczbę prawomocnych wyroków oraz wydłużający się czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sporu w niektórych sądach. Według stanu na 31.12.2021 r. Grupa otrzymała 175 prawomocnych rozstrzygnięć sądowych w sprawach prowadzonych przeciw Grupie (mając na uwadze rozstrzygnięcia wydane po wyroku TSUE z 3.10.2019 r.) – w tym 148 to rozstrzygnięcia niekorzystne dla Banku, a pozostałe 27 to rozstrzygnięcia w całości albo w części korzystne (według stanu na 31.12.2020 r. odpowiednio – 49 rozstrzygnięć, w tym 27 niekorzystnych i 22 w całości albo w części korzystnych). Przy ocenie tych prawdopodobieństw Grupa korzystała ze wsparcia kancelarii prawnych oraz z pogłębionej analizy orzecznictwa sądowego w sprawach dotyczących kredytów indeksowanych oraz denominowanych.
Ponieważ obecnie nadal nie ma jednolitej linii orzecznictwa Grupa uwzględnia następujące scenariusze możliwych rozstrzygnięć sporu sądowego mogących skutkować poniesieniem straty finansowej:
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
● Unieważnienie całej umowy kredytowej w związku z identyfikacją klauzul niedozwolonych bez zwrotu przez kredytobiorcę kosztu kapitału;
● Unieważnienie klauzul zawartych w umowie kredytowej zidentyfikowanych jako niedozwolone skutkujące przewalutowaniem kredytu na PLN oraz pozostawieniem oprocentowania w oparciu o stawkę LIBOR dla CHF;
● Rozstrzygnięcia prowadzące do rozliczenia się przez kredytobiorcę z kosztu uzyskanego kapitału:
▪ unieważnienie całej umowy kredytowej w związku z identyfikacją klauzul niedozwolonych ze zwrotem przez kredytobiorcę kosztu kapitału
▪ konwersja kredytu na kredyt w PLN z oprocentowaniem w oparciu o stawkę WIBOR);
● Unieważnienie klauzul zawartych w umowie kredytowej zidentyfikowanych jako niedozwolone w zakresie mechanizmu ustalania różnic kursowych prowadzące do zastosowania kursu średniego NBP.
Powyższe scenariusze charakteryzują się również różnym poziomem prawdopodobieństwa w zależności od rodzaju umowy oraz zostały oszacowane przy wsparciu zewnętrznych, niezależnych od Grupy, kancelarii prawnych, jak i też różnym poziomem straty w przypadku ich wystąpienia. Dla każdego ze scenariuszy został oszacowany oczekiwany poziom straty na bazie dostępnych danych historycznych.
W opinii Grupy poziom spodziewanych spraw oszacowany na bazie modelu statystycznego charakteryzuje się również niepewnością ze względu na takie czynniki jak : czas prowadzenia postępowań sądowych (również oszacowany w oparciu o relatywnie krótką, nie spełniającą warunków stosowania metod ilościowych, statystykę) oraz rosnące koszty niezbędne dla rozpoczęcia postępowania sądowego i wsparcia procesowego.
W kolejnych okresach sprawozdawczych Grupa będzie kontynuowała monitoring i ocenę adekwatności powyższych rezerw.
Z uwagi na wysoki poziom niepewności, zarówno dla każdego z poszczególnych założeń, jak i ich wpływu łącznie, Grupa przeprowadziła następującą analizę wrażliwości oszacowanej rezerwy, poprzez oszacowanie wpływu zmienności poszczególnych parametrów na poziom rezerwy.
Oszacowania mają charakter jednoczynnikowej analizy wrażliwości poziomu rezerwy.
Przy założeniu zmienności parametrów jak poniżej wpływ na portfelową rezerwę na ryzyko prawne na dzień 31.12.2021 r. kształtuje się następująco:
Scenariusz |
Zmiana rezerwy portfelowej |
Potrojenie liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową |
1 676 |
Podwojenie liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową |
838 |
Zmniejszenie o połowę liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową |
(419) |
Zwiększenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej |
40 |
Zmniejszenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej |
(40) |
Nie uwzględnienie rekompensaty kosztu kapitału |
103 |
Dla każdego z parametrów przedział zmienności przyjęty do analizy wrażliwości został oszacowany przy uwzględnieniu obecnie panujących warunków rynkowych. Przyjęte przedziały zmienności mogą ulegać zmianie w zależności od zmian sytuacji na rynku i tym samym wyniki analizy wrażliwości mogą się istotnie zmienić.
Przy założeniu zmienności parametrów jak poniżej wpływ na rezerwę na indywidualne sprawy sporne na dzień 31.12.2021 r. kształtuje się następująco:
Scenariusz |
Zmiana rezerwy indywidualnej |
Zwiększenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej |
62 |
Zmniejszenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej |
(62) |
Nie uwzględnienie rekompensaty kosztu kapitału |
171 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Informacje o wszczętych postępowaniach sądowych
Na dzień 31.12.2021 r. łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych wynosiła 3 721 903 tys. zł. W kwocie tej 1 133 832 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach z powództwa (wniosku) Grupy, 2 533 296 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach, w których Grupa jest pozwanym, natomiast 54 775 tys. zł to wartość wierzytelności Grupy w sprawach o układ lub upadłość.
Wartość wszystkich zakończonych postępowań sądowych w okresie od 1.01.2021 r. do 31.12.2021 r. wynosiła 659 326 tys. zł.
Na dzień 31.12.2021 r. wartość rezerw na sprawy sporne wynosiła 923 617 tys. zł. Dla 441 spraw o znacznej wartości przedmiotu sporu (co najmniej 500 tys. zł), w których Santander Bank Polska S.A. był pozwanym, na datę bilansową wysokość rezerwy wyniosła 211 070 tys. zł.
Na dzień 31.12.2020 r. łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych wynosiła 2 317 882 tys. zł. W kwocie tej 1 004 690 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach z powództwa (wniosku) Grupy, 1 261 620 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach, w których Grupa jest pozwanym, natomiast 51 572 tys. zł to wartość wierzytelności Grupy w sprawach o układ lub upadłość.
Na dzień 31.12.2020 r. wartość wszystkich zakończonych postępowań sądowych wynosiła 735 191 tys. zł.
Na dzień 31.12.2020 r. wartość rezerw na sprawy sporne wynosiła 408 485 tys. zł. Dla 229 spraw o znacznej wartości przedmiotu sporu (co najmniej 500 tys. zł), w których Santander Bank Polska S.A. był pozwanym, utworzono rezerwy w wysokości 70 373 tys. zł.
Wartości zobowiązań warunkowych oraz transakcji pozabilansowych zostały zaprezentowane poniżej. Kwoty zobowiązań warunkowych udzielonych oraz rezerw na zobowiązania pozabilansowe zostały wykazane również w podziale na kategorie. Wartości gwarancji i akredytyw pokazane w poniższej tabeli odzwierciedlają maksymalną możliwą do poniesienia stratę, jaka byłaby ujawniona na dzień bilansowy, gdyby klienci w całości nie wywiązali się ze swoich zobowiązań wobec podmiotów trzecich.
31.12.2021 |
||||
Zobowiązania warunkowe |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
Zobowiązania udzielone |
44 542 432 |
883 386 |
52 463 |
45 478 281 |
- finansowe: |
35 785 367 |
709 686 |
46 434 |
36 541 487 |
- linie kredytowe |
30 799 120 |
639 398 |
36 399 |
31 474 917 |
- kredyty z tyt. kart płatniczych |
3 671 725 |
63 935 |
8 674 |
3 744 334 |
- akredytywy importowe |
1 314 522 |
6 353 |
1 361 |
1 322 236 |
- gwarancyjne |
8 792 556 |
182 951 |
22 098 |
8 997 605 |
Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe |
(35 491) |
(9 251) |
(16 069) |
(60 811) |
Zobowiązania otrzymane |
|
|
|
54 956 051 |
- finansowe |
|
|
|
26 439 |
- gwarancyjne |
|
|
|
54 929 612 |
Razem |
44 542 432 |
883 386 |
52 463 |
100 434 332 |
.
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
31.12.2020 |
|||||
Zobowiązania warunkowe |
Koszyk 1 |
Koszyk 2 |
Koszyk 3 |
Razem |
|
Zobowiązania udzielone |
41 296 843 |
853 890 |
95 625 |
42 246 358 |
|
- finansowe: |
34 006 951 |
634 428 |
83 603 |
34 724 982 |
|
- linie kredytowe |
28 831 615 |
494 054 |
67 902 |
29 393 571 |
|
- kredyty z tyt. kart płatniczych |
3 960 832 |
131 695 |
13 914 |
4 106 441 |
|
- akredytywy importowe |
1 194 014 |
8 679 |
1 787 |
1 204 480 |
|
|
20 490 |
- |
- |
20 490 |
|
- gwarancyjne |
7 315 501 |
231 608 |
38 808 |
7 585 917 |
|
Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe |
(25 609) |
(12 146) |
(26 786) |
(64 541) |
|
Zobowiązania otrzymane |
|
|
|
60 810 347 |
|
- finansowe |
|
|
|
153 119 |
|
- gwarancyjne |
60 657 228 |
||||
Razem |
41 296 843 |
853 890 |
95 625 |
103 056 705 |
|
Postępowania sądowe dotyczące zwrotu części prowizji za udzielenie kredytu konsumenckiego
Według stanu na 31.12.2021 r. Grupa Santander Bank Polska S.A. jest pozwana w 866 sprawach dotyczących zwrotu części prowizji za udzielenie kredytu konsumenckiego, w tym 232 spraw przeciwko Santander Consumer Bank S.A. i 634 spraw przeciwko Santander Bank Polska S.A. Na te postępowania Grupa Santander Bank Polska S.A. utworzyła rezerwy w łącznej kwocie 109 tys. zł, w tym rezerwy utworzone przez Santander Consumer Bank S.A. w kwocie 16 tys. zł i rezerwy Santander Bank Polska S.A w kwocie 94 tys zł.
W dniu 11.09.2019 r. TSUE wydał orzeczenie w sprawie C 383/18 w którym wskazał, iż wykładnia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23.04.2008 r. wskazuje, iż konsumentowi w przypadku przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego przysługiwać powinna odpowiednia obniżka wszystkich kosztów poniesionych w związku z tym kredytem niezależnie od tego czy koszty te związane są z okresem kredytowania.
W dniu 12.12.2019 r. Sąd Najwyższy wydał orzeczenie w sprawie III CZP 45/19, w którym wskazał, iż wykładnia art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim wskazuje, iż prowizja przygotowawcza powinna ulec zwrotowi w przypadku przedterminowej spłaty kredytu. Jednocześnie Sąd Najwyższy nie wskazał w jaki sposób prowizja związana jest z okresem, o który skrócono czas obowiązywania umowy i jaka jej część przypada na okres, o który skrócono czas obowiązywania umowy. Istotnym jest dokonanie wyczerpującej wykładni prawa krajowego, wskazującego na metodę i horyzont czasowy dokonywania rozliczeń.
Przy ocenie ryzyka prawnego wynikającego z pozwów sądowych na tle art. 49 u.k.k. Grupa Santander Bank Polska tworzy rezerwy na ryzyka prawne związane ze sporami na tle art. 49 u.k.k., biorąc pod uwagę rozbieżności interpretacyjne.
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Obligacje skarbowe zablokowane pod transakcje REPO |
534 437 |
657 664 |
Razem |
534 437 |
657 664 |
Grupa posiada instrumenty finansowe w postaci:
- dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody w wysokości 512 975 tys. zł (w 2020 r. 643 272 tys. zł),
- aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu w kwocie 21 462 tys. zł (w 2020 r. 14 392 tys. zł),
które stanowią zabezpieczenie zobowiązań z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu. Zobowiązania te zostały zaprezentowane w nocie 45 Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży.
Poza aktywami stanowiącymi zabezpieczenie zobowiązań prezentowanymi odrębnie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, w przypadku których otrzymujący ma prawo sprzedać lub wymienić na inne zabezpieczenie przedmiot zabezpieczenia, Grupa posiadała zabezpieczenia zobowiązań niespełniające tego kryterium.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Obligacje skarbowe zablokowane pod BFG |
1 021 774 |
1 055 355 |
Obligacje skarbowe zablokowane pod kredyty od banków |
216 281 |
561 114 |
Lokaty w instytucjach finansowych stanowiące zabezpieczenie wyceny zawartych transakcji |
2 261 463 |
3 115 789 |
Razem |
3 499 518 |
4 732 258 |
Aktywa stanowiące zabezpieczenie na pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych BFG stanowią dłużne papiery wartościowe.
Santander Bank Polska S.A. oraz Santander Consumer Bank S.A. przyjęły do wyliczenia wysokości funduszu ochrony środków gwarantowanych wynikającą z przepisów stawkę procentową w wysokości 0,35% (w roku 2020 stawka procentowa wynosiła także 0,35%) sumy środków pieniężnych zgromadzonych w Banku na wszystkich rachunkach, stanowiącej podstawę obliczania kwoty rezerwy obowiązkowej, stąd aktywa stanowiące zabezpieczenie wynoszą 1 021 774 tys. zł według stanu na 31.12.2021 r., natomiast według stanu na 31.12.2020 r. wynosiły 1 055 355 tys. zł.
Dla umów dotyczących otrzymanego finansowania w postaci kredytów od banków ustanowione jest zabezpieczenie poprzez zablokowanie w KDPW dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody w wysokości 216 281 tys. zł (na 31.12 2020 r. – 561 114 tys. zł).
W 2021 roku zostały założone lokaty w instytucjach finansowych w wysokości 2 261 463 tys. zł stanowiące zabezpieczenie wyceny zawartych transakcji (według stanu na 31.12.2020 r. – 3 115 789 tys. zł).
W 2021 roku Grupa przyjęła depozyt na kwotę 1 050 921 tys. zł (w 2020 roku – 392 775 tys. zł) stanowiący zabezpieczenie transakcji.
Dodatkowe zobowiązania stanowiące zabezpieczenie przedstawione są w nocie 34.
Wybrane wartości dotyczące leasingu ujęte w rachunku zysków i strat |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Amortyzacja składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania, w tym: |
(167 571) |
(188 332) |
- Nieruchomości |
(158 160) |
(175 962) |
- Sprzęt informatyczny |
(975) |
(1 001) |
- Środki transportu |
(6 949) |
(9 782) |
- Pozostałe |
(1 487) |
(1 587) |
Koszty odsetkowe z tytułu zobowiązań leasingowych |
(14 758) |
(18 952) |
Koszty z tytułu leasingów krótkoterminowych |
(8 671) |
(10 075) |
Koszty z tytułu leasingów aktywów o niskiej wartości |
(2 176) |
(2 410) |
Koszty związane ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu |
(145) |
(144) |
Koszty z tytułu podatku VAT niepodlegającego odliczeniu |
(47 263) |
(43 982) |
Razem |
(240 584) |
(263 895) |
.
Zobowiązania z tytułu leasingu |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu |
493 764 |
675 322 |
Dyskonto |
(41 265) |
(50 632) |
Zobowiązania (netto) z tytułu leasingu |
452 499 |
624 690 |
Zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu wg terminów zapadalności: |
|
|
Krótkoterminowe |
147 471 |
192 647 |
Długoterminowe (powyżej 1 roku) |
346 293 |
482 675 |
Razem zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu |
493 764 |
675 322 |
.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu |
1.01.2021-31.12.2021 |
1.01.2020-31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
624 690 |
746 632 |
Zwiększenia z tytułu: |
58 652 |
114 127 |
- dodanie nowych umów |
40 445 |
64 503 |
- odsetki od zobowiązań z tytułu leasingu |
14 721 |
18 833 |
- różnice kursowe |
- |
23 387 |
- aktualizacja okresu leasingu |
3 486 |
7 404 |
Zmniejszenia z tytułu: |
(230 843) |
(236 069) |
- spłata zobowiązań z tytułu leasingu |
(188 317) |
(192 785) |
- spłata odsetek |
(14 567) |
(18 687) |
- różnice kursowe |
(6 224) |
- |
- inne zmiany |
(21 735) |
(24 597) |
Stan na koniec okresu |
452 499 |
624 690 |
Grupa Kapitałowa Santander Bank Polska S.A. prowadzi działalność leasingową poprzez spółki leasingowe, które specjalizują się w usługach finansowania pojazdów i środków transportu na rzecz firm oraz osób fizycznych, a także w leasingu maszyn i urządzeń oraz nieruchomości.
Pozycje aktywów „Należności od klientów” i „Należności od banków” zawierają następujące wartości dotyczące należności z tytułu leasingu:
Należność brutto z tytułu leasingu wg terminów zapadalności |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
poniżej 1 roku |
4 269 364 |
4 007 664 |
1-2 lata |
3 345 390 |
2 936 675 |
2-3 lata |
2 223 861 |
1 935 618 |
3-4 lata |
1 189 619 |
970 409 |
4-5 lat |
529 236 |
406 531 |
powyżej 5 lat |
82 709 |
102 450 |
Razem |
11 640 179 |
10 359 347 |
.
Wartość bieżąca należnych minimalnych rat leasingowych wg terminów zapadalności |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
poniżej 1 roku |
4 111 957 |
3 886 610 |
1-2 lata |
3 153 005 |
2 781 210 |
2-3 lata |
2 059 040 |
1 796 920 |
3-4 lata |
1 076 972 |
878 458 |
4-5 lat |
469 437 |
356 662 |
powyżej 5 lat |
67 504 |
83 506 |
Razem |
10 937 915 |
9 783 366 |
.
Uzgodnienie różnic między należnościami z tytułu leasingu a wartością bieżącą należnych minimalnych rat leasingowych |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Należności (brutto) z tytułu leasingu |
11 640 179 |
10 359 347 |
Niezrealizowane przychody finansowe |
(702 264) |
(575 981) |
Utrata wartości od należności leasingowych |
(192 728) |
(135 207) |
Wartość bieżąca minimalnych rat leasingowych netto |
10 745 187 |
9 648 159 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
.Leasing operacyjny Przyszłe minimalne opłaty leasingowe z tytułu nieodwoływalnego leasingu operacyjnego |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
poniżej 1 roku |
13 811 |
11 167 |
1-2 lata |
14 015 |
9 542 |
2-3 lata |
1 438 |
1 514 |
Razem |
29 264 |
22 223 |
Poniższa tabela zawiera informacje na temat środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Gotówka i operacje z bankami centralnymi |
8 438 275 |
5 489 303 |
Należności z tytułu lokat międzybankowych* |
2 910 133 |
3 143 038 |
Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody* |
6 997 960 |
4 999 904 |
Razem |
18 346 368 |
13 632 245 |
Wpływ zmian kursów walutowych w ciągu roku finansowego na stan środków pieniężnych |
16 435 |
125 666 |
*aktywa finansowe z pierwotnym terminem zapadalności poniżej 3 miesięcy
Santander Bank Polska S.A. i Santander Consumer Bank S.A. posiadają środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania, które są środkami zgromadzonymi na rachunku rezerwy obowiązkowej utrzymywanym w Banku Centralnym.
Poniżej zostały zaprezentowane informacje o transakcjach wewnątrzgrupowych, pomiędzy jednostkami stowarzyszonymi podmiotami powiązanymi. Transakcje zawarte przez Spółki Grupy Santander Bank Polska S.A. z podmiotami powiązanymi dotyczą operacji bankowych zawieranych na warunkach rynkowych w ramach typowej działalności biznesowej, głównie kredytów, rachunków bankowych, depozytów, gwarancji i operacji leasingowych. Transakcje wzajemne dokonywane w ramach Grupy Kapitałowej między emitentem i jednostkami zależnymi zostały wyeliminowane ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W przypadku transakcji wewnątrzgrupowych sporządzana jest dokumentacja zgodna z wymogami przepisów podatkowych dla dokumentacji cen transferowych.
Transakcje z jednostkami stowarzyszonymi |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Aktywa |
63 |
77 |
Pozostałe aktywa |
63 |
77 |
Zobowiązania |
50 783 |
88 102 |
Zobowiązania wobec klientów |
50 708 |
87 998 |
Pozostałe zobowiązania |
75 |
104 |
Przychody |
58 969 |
45 673 |
Przychody prowizyjne |
58 969 |
45 673 |
Koszty |
65 |
1 663 |
Koszty odsetkowe |
65 |
545 |
Koszty prowizyjne |
- |
1 118 |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Transakcje z Grupą Santander |
z podmiotem dominującym |
z pozostałymi podmiotami |
||
31.12.2021 |
31.12.2020 |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
|
Aktywa |
2 205 680 |
1 874 598 |
28 379 |
9 068 |
Należności od banków, w tym: |
406 371 |
766 201 |
20 773 |
8 184 |
lokaty i kredyty |
406 371 |
- |
20 773 |
- |
rachunki bieżące |
- |
766 201 |
- |
8 184 |
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu |
1 797 764 |
1 107 257 |
- |
4 |
Pozostałe aktywa |
1 545 |
1 140 |
7 606 |
880 |
Zobowiązania |
7 643 555 |
3 542 443 |
254 932 |
555 327 |
Zobowiązania wobec banków, w tym: |
1 879 707 |
1 521 825 |
119 507 |
448 183 |
rachunki bieżące |
138 571 |
490 902 |
119 507 |
448 183 |
kredyty otrzymane od banków |
1 741 136 |
1 030 923 |
- |
- |
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu |
1 850 935 |
1 556 881 |
- |
- |
Zobowiązania wobec klientów |
- |
- |
84 647 |
84 596 |
Zobowiązania z tytułu leasingu |
- |
- |
25 |
25 |
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych |
3 910 233 |
461 509 |
- |
- |
Pozostałe zobowiązania |
2 680 |
2 228 |
50 753 |
22 523 |
Przychody |
365 524 |
2 560 |
8 717 |
7 155 |
Przychody odsetkowe |
(2 825) |
46 |
20 |
4 |
Przychody prowizyjne |
8 633 |
1 483 |
280 |
213 |
Pozostałe przychody operacyjne |
1 172 |
1 031 |
8 417 |
6 938 |
Wynik handlowy i rewaluacja |
358 544 |
- |
- |
- |
Koszty |
67 067 |
278 522 |
105 416 |
73 585 |
Koszty odsetkowe |
22 354 |
26 375 |
13 |
83 |
Koszty prowizyjne |
7 811 |
7 042 |
697 |
138 |
Wynik handlowy i rewaluacja |
- |
209 683 |
246 |
547 |
Koszty operacyjne w tym: |
36 902 |
35 422 |
104 460 |
72 817 |
koszty pracownicze i koszty działania |
36 837 |
35 422 |
104 460 |
72 817 |
pozostałe koszty operacyjne |
65 |
- |
- |
- |
Zobowiązania warunkowe |
5 325 641 |
5 120 775 |
64 355 |
64 329 |
Udzielone: |
- |
- |
32 536 |
32 505 |
gwarancyjne |
- |
- |
32 536 |
32 505 |
Otrzymane: |
5 325 641 |
5 120 775 |
31 819 |
31 824 |
gwarancyjne |
5 325 641 |
5 120 775 |
31 819 |
31 824 |
Nominały instrumentów pochodnych |
165 965 533 |
128 147 610 |
- |
5 000 |
Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty zakupione |
6 941 045 |
4 721 675 |
- |
- |
Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty sprzedane |
6 976 396 |
4 987 120 |
- |
- |
Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS) |
74 002 414 |
54 371 535 |
- |
- |
Kontrakt na przyszłą stopę procentową (FRA) |
2 981 000 |
3 100 000 |
- |
- |
Opcje na stopę procentową |
7 549 446 |
7 757 651 |
- |
- |
Swap walutowy (FX Swap)-kwoty zakupione |
24 401 830 |
18 356 797 |
- |
- |
Swap walutowy (FX Swap)-kwoty sprzedane |
24 286 741 |
18 503 137 |
- |
- |
Opcje walutowe kupione CALL |
4 201 387 |
3 928 551 |
- |
- |
Opcje walutowe kupione PUT |
4 196 081 |
3 983 999 |
- |
- |
Opcje walutowe sprzedane CALL |
4 909 590 |
3 866 848 |
- |
- |
Opcje walutowe sprzedane PUT |
5 041 365 |
3 846 814 |
- |
- |
Spot - zakupiony |
121 087 |
223 412 |
- |
- |
Spot - sprzedany |
120 956 |
222 556 |
- |
- |
Forward kupiony |
53 128 |
118 843 |
- |
- |
Forward sprzedany |
53 365 |
119 906 |
- |
5 000 |
Window Forward kupiony |
65 190 |
19 281 |
- |
- |
Window Forward sprzedany |
64 512 |
19 485 |
- |
- |
Kapitałowe instrumenty pochodne - zakupione |
- |
- |
- |
- |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
W drugiej połowie 2019 r. Santander Factoring Sp. z o.o. zawarł z Banco Santander S.A. oraz Oddziałem Banco Santander S.A. we Frankfurcie umowy tzw. partycypacji w ryzyku, na podstawie których Santander Factoring Sp. z o.o. może przenosić ryzyko kredytowe związane z udzielonym finansowaniem na Banco Santander S.A. z siedzibą w Madrycie lub na Oddział Banco Santander S.A. we Frankfurcie. Przystąpienie do ryzyka przez Banco Santander S.A. może nastąpić poprzez udzielenie gwarancji (tzw. Unfunded Risk Participation) lub poprzez udzielenie finansowania z przejęciem ryzyka braku spłaty finansowanych przez Santander Factoring należności (tzw. Funded Risk Participation). Przejęcie przez Banco Santander S.A. ryzyka niewypłacalności dłużnika wpływa na obniżenie wskaźnika RWA w odniesieniu do aktywów Spółki.
Zarówno z tytułu gwarancji, jak i udzielonego finansowania z przejęciem ryzyka Santander Factoring płaci Banco Santander ustalone wynagrodzenie. W przypadku Funded Risk Participation odsetki z tytułu finansowania liczone są w oparciu o stopę bazową (WIBOR/EURIBOR) powiększoną o marżę określoną dla danej finansowanej umowy faktoringowej. Dla Unfunded Risk Participation wynagrodzenie obliczane jest jako iloczyn kwoty gwarantowanej w danym miesiącu oraz marży.
Zadłużenie Santander Factoring Sp. z o.o. z tytułu pożyczek otrzymanych od Banco Santander S.A. i Oddziału Banco Santander we Frankfurcie na dzień 31.12.2021 r. wynosiło 1 738 397 tys. zł (kapitał i odsetki). Na dzień 31.12.2021 r. wartość należności faktoringowych sfinansowanych z otrzymanych pożyczek wynosiła 1 195 648 tys. zł. Ze względu na brak spełnienia warunków przeniesienia aktywów finansowych, należności objęte umową Funded Risk Participation są nadal ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
Różnica między kwotą otrzymanych pożyczek a wartością należności faktoringowych sfinansowanych z tych środków na dzień 31.12.2021 r. wynosiła 542 750 tys. zł. Wynikała ona zarówno z wcześniejszej spłaty należności faktoringowych, jak i z mniejszych wartości faktur zgłoszonych do finansowania przez klientów z poszczególnych transz niż kwoty uprzednio prognozowane.
Terminy spłat poszczególnych transz przypadają na okres od stycznia do kwietnia 2022 r. Spłata poszczególnych transz jest uzależniona od otrzymania przez Santander Factoring spłaty należności faktoringowych sfinansowanych otrzymanymi środkami. Jednocześnie Santander Factoring nie ma możliwości sprzedaży ani zastawienia należności faktoringowych sfinansowanych środkami otrzymanymi od Banco Santander i Oddziału Banco Santander we Frankfurcie.
Poniższa tabela przedstawia porównanie wartości bilansowych i wartości godziwych zobowiązań wobec Banco Santander S.A. i Oddziału Banco Santander S.A. we Frankfurcie z tytułu otrzymanych pożyczek oraz sfinansowanych z nich należności faktoringowych na dzień 31.12.2021 r. Z uwagi na krótki termin zapadalności aktywów finansowych oraz krótki termin wymagalności zobowiązań finansowych, a także uwzględnienie ryzyka kredytowego w wartości bilansowej aktywów finansowych zakłada się, że ich wartość godziwa nie różni się istotnie od wartości bilansowej.
31.12.2021 |
Wartość bilansowa |
Wartość |
Pożyczki otrzymane od Oddziału Banco Santander S.A. we Frankfurcie |
1 738 397 |
1 738 397 |
Należności faktoringowe sfinansowane środkami z otrzymanych pożyczek |
1 195 648 |
1 195 648 |
Na dzień 31.12.2021 r. Santander Factoring Sp. z o.o. posiada aktywa zabezpieczone otrzymanymi gwarancjami i poręczeniami:
· 856 911 tys. zł - aktywa zabezpieczone w ramach umowy Funded Risk Participation Agreement z Oddziałem Banco Santander S.A. we Frankfurcie z dnia 20.09.2019 r.
· 338 737 tys. zł - aktywa zabezpieczone w ramach umowy Funded Risk Participation Agreement z Banco Santander S.A. z dnia 22.11.2019 r.
· 44 853 tys. zł - aktywa zabezpieczone w ramach umowy Unfunded Risk Participation Agreement z Banco Santander S.A. z dnia 22.11.2019 r.
· 1 168 464 tys. zł - aktywa zabezpieczone gwarancjami otrzymanymi od banku spoza Grupy.
· 2 010 tys. zł - aktywa zabezpieczone środkami otrzymanymi od banku spoza Grupy
Przejęcie ryzyka przez Banco Santander S.A. i Oddział Banco Santander S.A. we Frankfurcie wpłynęło na obniżenie rezerwy z tytułu utraty wartości należności faktoringowych na dzień 31.12.2021 r. o 1 200 tys. zł.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Wynagrodzenia Członków Zarządu, Członków Rady Nadzorczej i kluczowej kadry kierowniczej Grupy Santander Bank Polska S.A. oraz kredyty i pożyczki udzielone osobom zarządzającym.
Na dzień 31.12.2021 r. i 31.12.2020 r. Członkowie Zarządu mieli zawarte umowy o zakazie konkurencji po zaprzestaniu pełnienia funkcji w Zarządzie Banku. W przypadku nie powołania na nową kadencję lub odwołania Członkom Zarządu przysługuje jednorazowa odprawa. Odprawa nie przysługuje w przypadku przyjęcia propozycji dalszego zatrudnienia w strukturach Banku.
Kredyty i pożyczki zostały udzielone na warunkach ogólnie obowiązujących.
Transakcje z członkami Zarządu |
Zarząd |
Kluczowa kadra kierownicza |
||
i kluczową kadrą kierowniczą |
2021 |
2020 |
2021 |
2020 |
Wynagrodzenia stałe |
11 877 |
12 689 |
51 600 |
54 817 |
Dodatkowe korzyści (np. ubezpieczenia na życie bez opcji emerytalnej, ubezpieczenia medyczne, podróży i opłat szkolnych) ** |
2 143 |
1 159 |
1 800 |
1 439 |
Wynagrodzenie zmienne wypłacone w roku 2021 r. i 2020 r. * |
6 933 |
8 826 |
20 673 |
23 768 |
Wypłacone ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy |
799 |
- |
313 |
92 |
Dodatkowe wynagrodzenia z tytułu rozwiązania kontraktu i zakazu konkurencji |
1 056 |
- |
3 444 |
656 |
Kredyty i pożyczki udzielone osobom zarządzającym oraz ich krewnym |
5 996 |
6 528 |
23 580 |
27 088 |
Depozyty złożone przez osoby zarządzające oraz ich krewnych |
14 014 |
18 351 |
15 577 |
23 134 |
Rezerwa emerytalno-rentowa oraz rezerwa na niewykorzystane urlopy |
660 |
1 157 |
4 981 |
5 428 |
Liczba warunkowych praw do akcji w sztukach |
- |
- |
- |
- |
*obejmują część nagrody należnej za lata 2020, 2019, 2018, 2017 i 2016, której wypłata była warunkowa i została odroczona w czasie.
** W 2021 wybrane składniki wynagrodzenia z kategorii "Wynagrodzenie stałe" zostały przeniesione do kategorii "Dodatkowe korzyści".
Do kategorii „Kluczowa kadra kierownicza” zalicza się osoby objęte zasadami określonymi w „Polityce Wynagrodzeń Grupy Santander Bank Polska S.A.”, a w uzasadnionych przypadkach zasadami odrębnie określonymi w spółkach.
W Grupie Santander Bank Polska obowiązuje Polityka Wynagrodzeń Grupy Santander Bank Polska S.A, zatwierdzona zaakceptowana przez Zarząd Banku i Radę Nadzorczą. Polityka podlega przeglądom, które są dokonywane w okresach rocznych lub częściej w przypadku istotnych zmian organizacyjnych.
Wypłata wynagrodzenia zmiennego dla osób zajmujących stanowiska z grupy kluczowej kadry kierowniczej następuje raz w roku po zakończeniu okresu rozliczeniowego i ogłoszeniu wyników Banku. Wynagrodzenie zmienne przyznane na podstawie regulaminów premiowych, wypłacane jest w formie gotówkowej oraz w formie akcji lub powiązanych z nimi instrumentów finansowych tzw. akcji fantomowych, przy czym część wynagrodzenia zmiennego w formie akcji lub instrumentu finansowego nie może być niższa niż 50% całkowitej wartości wynagrodzenia zmiennego. Wypłata nie mniej niż 40% wartości wynagrodzenia zmiennego określonego powyżej jest warunkowa i jest odraczana na okres 3 lat z możliwością wydłużenia okresu do 5 lat i następuje w trakcie tego okresu w równych rocznych ratach płatnych z dołu, uzależnionych od efektów pracy danego pracownika za okres podlegający ocenie oraz wartości akcji lub powiązanych z nimi instrumentów finansowych.
W 2021 r. łączna kwota wynagrodzeń wypłaconych przez Santander Bank Polska S.A. Członkom Rady Nadzorczej wyniosła 2 077 tys. zł (1 542 tys. zł w 2020 r.). Pan John Power otrzymał wynagrodzenie w wysokości 90 tys. zł z tytułu funkcji pełnionej w Radach Nadzorczych spółek zależnych Banku (99 tys. zł w 2020 r.).
Rozpoczęcie procesu likwidacyjnego spółki S.C. Poland Consumer 15-1 Sp. z o.o
W dniu 18 czerwca 2021 r. została podjęta uchwała w SC Poland Consumer 15-1 Sp. z o.o. o rozwiązaniu spółki oraz otwarciu procesu likwidacji. Grupa utraciła kontrolę nad spółką.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Świadczenia pracownicze obejmują następujące kategorie:
· Świadczenia krótkoterminowe (wynagrodzenia i składki, płatne urlopy wypoczynkowe, wypłaty z zysku i premie, świadczenia niepieniężne przekazywane nieodpłatnie lub subsydiowane). Wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych jest niezdyskontowana,
· Świadczenia po okresie zatrudnienia (odprawy emerytalne i podobne świadczenia, ubezpieczenia na życie lub opieka medyczna po okresie zatrudnienia).
W obrębie wymienionych kategorii podmioty Grupy Santander Bank Polska tworzą następujące rodzaje rezerw:
Zobowiązanie z tytułu niewykorzystanych urlopów jest wyceniane w kwocie oczekiwanej do zapłaty (na podstawie bieżących zarobków) bez uwzględnienia dyskontowania.
Zobowiązanie z tytułu przyjętego systemu premiowego w stosunku do zysku jest wyceniane w kwocie prawdopodobnej wypłaty bez uwzględnienia dyskontowania.
Na mocy postanowień wewnętrznych regulacji dotyczących wynagradzania, pracownikom Banku przysługują określone świadczenia z innych tytułów niż wynagrodzenie o pracę:
· Odprawy emerytalne,
· Odprawy rentowe.
Wartość bieżąca tych zobowiązań jest ustalana przez niezależnego aktuariusza za pomocą metody prognozowanych uprawnień jednostkowych.
Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz pośmiertnych jest uzależniona od stażu pracy oraz wysokości otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia. Przewidywana kwota odpraw jest prezentowana w przewidywanej wartości bieżącej, uwzględniającej dyskonto finansowe, prawdopodobieństwo osiągnięcia przez daną osobę wieku emerytalnego, bądź momentu, w którym może nastąpić zgon. Dyskonto finansowe jest ustalane na podstawie aktualnych na dzień bilansowy rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych. Prawdopodobieństwo dotrwania danej osoby odpowiednio do wieku emerytalnego bądź momentu, w którym może nastąpić zgon, jest ustalane metodą ryzyk współzawodniczących („Multiple Decrement Model”), gdzie pod uwagę bierze się następujące ryzyka: możliwość odejścia z pracy, ryzyko całkowitej niezdolności do pracy oraz ryzyko śmierci.
Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne, obejmujące:
· ryzyko stopy procentowej – spadek rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych spowoduje zwiększenie zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,
· ryzyko wynagrodzeń – wzrost wynagrodzeń pracowników Banku spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,
· ryzyko mobilności pracowników – zmiany oczekiwanego wskaźnika rotacji pracowników,
· ryzyko długowieczności – zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia pracowników Banku spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń.
Do głównych założeń, przyjętych przez niezależnego aktuariusza na dzień 31 grudnia 2021 r. należą:
· stopa procentowa do dyskontowania przyszłych świadczeń w wysokości 3,22% (na dzień 31 grudnia 2020 r. – 1,55%),
· długookresowa roczna stopa wzrostu wynagrodzeń na poziomie 2,00% (na dzień 31 grudnia 2020 r. – 2,0%),
· prawdopodobieństwo odejść pracowników obliczone na podstawie historycznych danych dotyczących rotacji zatrudnienia w Grupie Santander Bank Polska,
· umieralność przyjęta zgodnie z Tablicami Trwania Życia dla mężczyzn i kobiet, publikowanymi przez GUS, odpowiednio skorygowana na podstawie historycznych danych Banku.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Tabela poniżej przedstawia uzgodnienie bilansu otwarcia z bilansem zamknięcia wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń.
|
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Stan na początek okresu |
48 266 |
44 636 |
Koszty bieżącego zatrudnienia |
2 246 |
1 604 |
Koszty przeszłego zatrudnienia |
(1 577) |
(1 350) |
Koszty z tytułu odsetek |
1 009 |
1 449 |
(Zyski) i straty aktuarialne |
(7 216) |
1 927 |
Stan na koniec okresu |
42 728 |
48 266 |
Analiza wrażliwości
Poniższa tabela pokazuje, jaki wpływ na zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń miałyby zmiany w kluczowych założeniach aktuarialnych o 1 punkt procentowy na dzień 31 grudnia 2021 r.
Zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń |
Wzrost o 1 punkt procentowy |
Spadek o 1 punkt procentowy |
Stopa dyskontowa |
(7,76)% |
8,37% |
Stopa wzrostu wynagrodzeń |
8,43% |
(7,89)% |
Poniższa tabela pokazuje, jaki wpływ na zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń miałyby zmiany w kluczowych założeniach aktuarialnych o 1 punkt procentowy na dzień 31 grudnia 2020 r.
Zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń |
Wzrost o 1 punkt procentowy |
Spadek o 1 punkt procentowy |
Stopa dyskontowa |
(8,43)% |
9,16% |
Stopa wzrostu wynagrodzeń |
9,07% |
(8,44)% |
Obejmują one rezerwy z tytułu płatności na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i odprawy pieniężne oraz rezerwę na godziny nadliczbowe oraz szkolenia. Zobowiązania te wyceniane są w kwocie oczekiwanej do zapłaty bez uwzględnienia dyskontowania.
Stany wymienionych rodzajów rezerw prezentuje poniższa tabela:
Tytuł rezerwy |
31.12.2021 |
31.12.2020 |
Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe |
45 018 |
42 614 |
Rezerwa na premie pracownicze |
276 439 |
166 387 |
Rezerwa na odprawy emerytalne |
42 728 |
48 266 |
Pozostałe rezerwy pracownicze |
19 730 |
8 953 |
Razem |
383 915 |
266 220 |
Szczegółowo ruchy na rezerwach pracowniczych zostały zaprezentowane w nocie 39.
Santander Bank Polska S.A. nie posiada aktywnych programów motywacyjnych polegających na płatności w formie akcji na dzień 31 grudnia 2021 r.
Szósta edycja programu motywacyjnego została zakończona z dniem 20 lutego 2020. Spełnienie przesłanek zostało zrealizowane na poziomie 100% w odniesieniu do nagrody rocznej za rok 2017 i 2018 oraz na poziomie 65,34% nagrody rocznej za rok 2019. Realizacja planu poprzez emisję nowych akcji i ich alokację na indywidualne rachunki uprawionych została zakończona w trzecim kwartale 2020 roku.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
3 letni Program Motywacyjny VI został wprowadzony w dniu 17 maja 2017 roku przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Santander Bank Polska S.A. , którego uczestnikami są pracownicy Grupy Satander Bank Polska S.A. (w tym Członkowie Zarządu Banku ) w łącznej liczbie nie większej niż 250 osób. W dniu 26.06.2017 Rada Nadzorcza zaakceptowała listę indywidualnych uczestników programu („data przyznania uprawnień”).
Prawo do nabycia akcji było oceniane z dwóch perspektyw, osobno dla każdego roku funkcjonowania programu oraz w ujęciu skumulowanym po okresie 3 lat.
W każdym poszczególnym roku oceniana była możliwość nabycia nagrody rocznej w wysokości nie przekraczającej jednej trzeciej nagrody łącznej. Uprawnieni szóstej edycji nabyli prawo do nabycia nagrody rocznej od 25% do 100% według liniowej skali w zależności od wzrostu zysku netto i wzrostu wskaźnika RORWA. Przedział wzrostu zysku netto wyniósł od „poziomu dolnego” ustalonego jako 80% założonego poziomu realizacji w 2017 roku do „poziomu górnego” nominalnego wzrostu na poziomie 17,8% dla pierwszego roku trwania programu oraz od „poziomu dolnego” ustalonego jako 80% założonego poziomu realizacji w latach 2018 i 2019 do „poziomu górnego” nominalnego wzrostu na poziomie 13,4% dla drugiego i trzeciego roku trwania programu. Przedział wzrostu wskaźnika RORWA wyniósł od „poziomu dolnego” ustalonego jako 80% założonego poziomu realizacji w 2017 roku do „poziomu górnego” nominalnego wzrostu na poziomie 2,24% dla pierwszego roku trwania programu, od „poziomu dolnego” ustalonego jako 80% założonego poziomu realizacji w 2018 roku do „poziomu górnego” nominalnego wzrostu na poziomie 2,37% dla drugiego roku trwania programu oraz od „poziomu dolnego” ustalonego jako 80% założonego poziomu realizacji w 2019 roku do „poziomu górnego” nominalnego wzrostu na poziomie 2,5% dla trzeciego roku trwania programu.
Dodatkowo brane były pod uwagę jakościowe przesłanki programu - uczestnicy otrzymali uprawnienia do nagrody rocznej w zależności od poziomu satysfakcji klienta zewnętrznego oraz wyników badania zaangażowania pracowników (klienta wewnętrznego). Poziom satysfakcji klienta byłby uznany za spełniony, gdy w grupie porównawczej Bank znalazłby się na miejscu drugim dla pierwszego i drugiego roku trwania programu oraz miejscu pierwszym dla trzeciego roku trwania programu. Wyniki badania zaangażowania nie byłyby niższe niż 50% dla pierwszego roku trwania programu, 60% dla drugiego roku trwania programu oraz 70% dla trzeciego roku trwania programu.
Ponadto, po okresie 3 lat została dokonana ocena możliwości nabycia nagrody łącznej. Uprawnieni nabyli prawo do nabycia od 25% do 100% według liniowej skali w zależności od średniorocznego skumulowanego wzrostu zysku netto w okresie 3 lat wynoszącego od 11,7% do 15% oraz od średniej wartości wskaźnika RORWA w okresie 3 lat wynoszącego od 1,9% do 2,38%. Jeżeli liczba akcji wynikająca z oceny skumulowanej byłaby wyższa niż suma nagród rocznych nabytych w okresie trzyletnim, uczestnikom zostałyby przydzielone dodatkowe akcje do liczby wynikającej z oceny skumulowanej.
Do wyceny planu wykorzystano model Black’a-Scholes’a na dzień przyznania praw. Oczekiwana zmienność wartości akcji została oparta na historycznej zmienności cen akcji z okresu 160 sesji poprzedzających datę przyznania praw. Poniższa tabela przedstawia szczegółowe założenia użyte dla potrzeb określenia wartości godziwej wynikającej z przyjętego modelu wyceny.
Prawa przyznane w roku 2017:
|
|
2017 |
Liczba praw do akcji |
|
131 262 |
Cena akcji |
|
350,00 zł |
Cena wykonania w zł |
|
10 |
Okres nabywania praw |
|
3 lata |
Oczekiwana zmienność cen akcji |
|
30,07% |
Okres trwania planu |
|
3 lata |
Stopa dyskontowa - stopa wolna od ryzyka |
|
2,12% |
Wartość godziwa 1 prawa do akcji |
|
323,36 zł |
Stopa dywidendy |
|
1,71% |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
Poniższa tabela podsumowuje zmiany w planie:
|
12 miesięcy 2021 |
12 miesięcy 2020 |
|
Liczba praw |
Liczba praw |
Stan na dzień początek okresu |
- |
115 219 |
Przyznane |
- |
120 |
Wykonane |
- |
(101 009) |
Utracone |
- |
(1 695) |
Wygasłe |
- |
(12 635) |
Stan na koniec okresu |
- |
- |
Uprawnione do wykonania na dzień 31 grudnia |
- |
- |
Dla praw pozostających do wykonania na dzień 31 grudnia 2021 i 2020 pozostały okres do wykonania wynosi 0 lat dla obydwu okresów.
Koszty szóstej edycji programu motywacyjnego płatnego w formie akcji ujęte w rachunku zysków i strat w okresie w okresie 12 miesięcy 2021 i 2020 roku wynosi odpowiednio 0 zł oraz 1 606 tys. zł.
Poniższa tabela przedstawia informacje na temat liczby warunkowych praw do akcji przyznanych Członkom Zarządu Santander Bank Polska S.A. w ramach Długoterminowego Programu Motywacyjnego VI.
Liczba sztuk |
2021 |
2020 |
Stan na początek okresu |
- |
25 160 |
Przyznane przed objęciem funkcji Członka Zarządu |
- |
- |
Wygasłe |
- |
(2 900) |
Wykonane |
- |
(22 260) |
Rezygnacja z pełnionej funkcji |
- |
- |
Stan na koniec okresu |
- |
- |
Poniższa tabela przedstawia informacje na temat liczby warunkowych praw do akcji przyznanych kluczowej kadrze kierowniczej Grupy Santander Bank Polska.
Liczba sztuk |
2021 |
2020 |
Stan na początek okresu |
- |
38 303 |
Przyznane |
- |
120 |
Wygasłe |
- |
(4 743) |
Wykonane |
- |
(31 367) |
Zmiana z tytułu przyjęcia do Kluczowej Kadry Kierowniczej |
- |
3 604 |
Zmiana z tytułu wyłączenia z Kluczowej Kadry Kierowniczej |
- |
(5 917) |
Rezygnacja z pełnionej funkcji |
- |
- |
Stan na koniec okresu |
- |
- |
Zarząd Santander Bank Polska S.A. poinformował, że w
dniu 17 marca 2021 r. podjął decyzję o zmianie swojej rekomendacji dotyczącej
zatrzymania całości zysku netto osiągniętego przez Bank za rok obrotowy od dnia
1 stycznia 2020 r. do dnia
31 grudnia 2020 r. w kwocie 738 411 718,72 zł i przeznaczenia na kapitał
rezerwowy 50% zysku netto Banku tj. kwoty 369 205 859,36 zł,
natomiast pozostawienia kwoty 369 205 859,36 zł niepodzielonej, o której
informował w raporcie bieżącym z dnia 23 lutego 2021 r.
Podejmując decyzję o zmianie swojej rekomendacji z dnia 23 lutego 2021 r., Zarząd wziął pod uwagę obecną sytuację makroekonomiczną oraz zalecenia i aktualne stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego (dalej jako "KNF"). Zarząd wziął także pod uwagę, że jedynie Zwyczajne Walne Zgromadzenia ma kompetencję do dokonania podziału zysku.
Zmieniona rekomendacja uzyskała pozytywną opinię Rady Nadzorczej Banku oraz Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia.
Zgodnie z rekomendacją Zarządu, Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku dokonało podziału zysku netto osiągniętego przez Bank za rok obrotowy od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. w kwocie 738 411 718,72 zł w następujący sposób:
-na kapitał rezerwowy przeznacza się kwotę 369 205 859,36 zł,
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
-na kapitał dywidendowy przeznacza się kwotę 369 205 859,36 zł.
Obie wyżej wymienione kwoty w sprawozdaniu finansowym prezentowane są w pozycji “Pozostałe kapitały”.
Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku utworzyło kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy, w tym zaliczek na poczet dywidendy (dalej jako „Kapitał dywidendowy”) i upoważniło Zarząd do dysponowania nim w celu wypłaty zaliczek na poczet dywidendy, zgodnie z art. 349 § 2 Kodeksu spółek handlowych.
Zwyczajne Walne Zgromadzenia spółek zależnych: Santander Consumer Bank S.A., Santander Consumer Multirent sp. z o.o., PSA Finance Polska sp. z o.o., PSA Consumer Finance Polska sp. z o.o., Santander Factoring sp. z o.o., Santander Leasing S.A., Santander Finanse sp. z o.o., Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. podjęły decyzję o podziale części zysku netto osiągniętego przez spółki za rok obrotowy od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 w kwocie 372 550 854,30 na zwiększenie kapitału zapasowego i rezerwowego.
Informacja Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie polityki dywidendowej w drugim półroczu 2021 r. oraz wysokości indywidualnego wskaźnika stress test wykorzystywanego w polityce dywidendowej.
Zarząd Santander Bank Polska S.A. poinformował, że 2 lipca 2021 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych w drugim półroczu 2021 roku określające warunki, jakie powinny być spełnione dla wypłaty przez banki dywidendy - odpowiednio w wysokości do 50%, 75% i 100% zysku netto- przyjęte na posiedzeniu KNF w dniu 24 czerwca 2021 roku.
W przesłanym piśmie KNF poinformowała również o wysokości indywidualnego wskaźnika ST dla Banku. Wskaźnik ST mierzy wrażliwość Banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny. Definiowany jest on jako różnica pomiędzy łącznym współczynnikiem kapitałowym "TCR" w scenariuszu referencyjnym i TCR w scenariuszu szokowym na koniec okresu prognozy 2021, z uwzględnieniem korekt nadzorczych. W wyniku dokonanych analiz w ramach testów warunków skrajnych prowadzonych przez Urząd KNF określono, że indywidualny wskaźnik ST dla Banku, z uwzględnieniem korekt nadzorczych, wynosi 1,73%. Poziom wrażliwości Banku jest taki sam zarówno dla wypłaty do 75% zysku, jak i do 100% zysku netto.
Według stanu na dzień 31 marca 2021 roku, w zakresie podstawowych kryteriów polityki dywidendowej banków komercyjnych, Bank spełniał wymagania kwalifikujące do wypłaty dywidendy w wysokości do 100% zysku netto wypracowanego w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku. Po zastosowaniu dodatkowych kryteriów z tytułu posiadanego przez Bank portfela walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych dokonano korekty stopy wypłaty dywidendy o 70 p.p. W konsekwencji maksymalna stopa dywidendy po zastosowaniu dodatkowych kryteriów może wynieść do 30% zysku wypracowanego w roku 2020.
Indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie spełnienia kryteriów do wypłaty dywidendy z zysku netto wypracowanego w roku 2020
W nawiązaniu do raportu bieżącego dnia 2 lipca 2021 roku Zarząd Santander Bank Polska S.A. poinformował, że 20 lipca 2021 roku otrzymał indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego odnoszące się do polityki dywidendowej Banku.
Według stanu na dzień 31 marca 2021 r. kwartalne dane Banku dotyczące funduszy własnych i 31 maja 2021 r. miesięczne dane Banku dotyczące portfela należności, Bank w zakresie podstawowych kryteriów polityki dywidendowej, spełniał wymagania kwalifikujące do wypłaty do 100% dywidendy z zysku Banku wypracowanego w okresie od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku.
Po zastosowaniu dodatkowych kryteriów określonych przez KNF w polityce dywidendowej z tytułu posiadanego przez Bank portfela walutowych kredytów mieszkaniowych dla gospodarstw domowych stopa dywidendy na poziomie jednostkowym i skonsolidowanym została skorygowana łącznie o 70 p.p. W konsekwencji maksymalna stopa dywidendy po zastosowaniu dodatkowych kryteriów może wynieść do 30% zysku wypracowanego w roku 2020.
Ponadto Komisja Nadzoru Finansowego zaleciła Bankowi niepodejmowanie, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem bazy kapitałowej, w tym również ewentualnych wypłat dywidend z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych tj. z 2019 r. oraz lat wcześniejszych oraz wykupów akcji własnych.
Podjęcie przez Zarząd Santander Bank Polska S.A. decyzji o wypłacie zaliczki na poczet dywidendy za rok obrotowy trwający od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.
Zarząd Santander Bank Polska S.A. poinformował, że w dniu 1 września 2021 r., na podstawie art. 349 KSH oraz § 50 ust. 4 Statutu Banku, podjął decyzję o wypłacie zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy trwający od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r. (dalej: "Zaliczka na poczet dywidendy") i przeznaczeniu na ten cel kwoty 220 728 918,24 złotych. Zaliczka na poczet dywidendy została wypłacona z części kapitału rezerwowego utworzonego z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy, w tym zaliczek
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok w tys. zł |
na poczet dywidendy, Uchwałą nr 6 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku z dnia 22 marca 2021 r. ("Kapitał dywidendowy"). W wyżej wskazanej Uchwale nr 6 z dnia 22 marca 2021 r., Zwyczajne Walne Zgromadzenie przeznaczyło na Kapitał dywidendowy 50% zysku netto osiągniętego przez Bank za rok obrotowy trwający od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku (tj. kwotę 369 205 859,36 zł).
W dniu 1 września 2021 r. Zarząd Banku uzyskał zgodę Rady Nadzorczej na wypłatę Zaliczki na poczet dywidendy.
W podziale Zaliczek na poczet dywidendy uczestniczy 102 189 314 (sto dwa miliony sto osiemdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta czternaście) akcji serii: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N oraz O.
Zaliczka na poczet dywidendy na jedną akcję wynosi: 2,16 zł.
Dniem ustalenia uprawnionych do udziału w Zaliczce na poczet dywidendy był: 8 października 2021 r.
Dniem wypłaty Zaliczki na poczet dywidendy był: 15 października 2021 r.
Nałożenie przez Komisję Nadzoru Finansowego narzutu kapitałowego zalecanego w ramach filara II (P2G).
Zarząd Santander Bank Polska S.A. poinformował, iż w dniu 11.02.2022 r. otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie zalecenia ograniczenia ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie, zarówno na poziomie jednostkowym, jak i skonsolidowanym, przez Bank funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych, na poziomie 0,31 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 575/2013, powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo bankowe oraz o wymóg połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym. Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier I.
Na całkowity narzut kapitałowy Banku zalecany w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych składają się: (i) podstawowy narzut kapitałowy zalecany w ramach filara II w wysokości 0,31 p.p. oraz (ii) dodatkowy narzut kapitałowy zalecany w ramach filara II w wysokości 0,00 p.p.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska za 2021 rok |
Podpisy wszystkich wymaganych osób
Data |
Imię i nazwisko |
Stanowisko/Funkcja |
Podpis |
|
22.02.2022 |
Michał Gajewski |
Prezes Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Andrzej Burliga |
Wiceprezes Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Juan de Porras Aguirre |
Wiceprezes Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Arkadiusz Przybył |
Wiceprezes Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Lech Gałkowski |
Członek Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Patryk Nowakowski |
Członek Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Carlos Polaino Izquierdo |
Członek Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Maciej Reluga |
Członek Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
22.02.2022 |
Dorota Strojkowska |
Członek Zarządu |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|
Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych |
||||
Data |
Imię i nazwisko |
Stanowisko/Funkcja |
Podpis |
|
22.02.2022 |
Wojciech Skalski |
Dyrektor Obszaru Rachunkowości Finansowej |
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
|